కచ్చి భాష
| కచ్చి | |
|---|---|
| કચ્છી | |
 ఖుదాబాదీ, గుజరాతీ, అరబిక్ లిపిలలో కచ్చి | |
| స్థానిక భాష | భారతదేశం పాకిస్తాన్ |
| ప్రాంతం | కచ్ (భారతదేశం) సింధ్ (పాకిస్తాన్) |
| స్వజాతీయత | కచ్చి ప్రజలు |
స్థానికంగా మాట్లాడేవారు | 1,031,000 (భారతదేశం) (2011)[1] |
ఇండో-యూరోపియన్
| |
| ప్రాంతీయ రూపాలు |
|
| గుజరాతి,[2] | |
| భాషా సంకేతాలు | |
| ISO 639-3 | kfr |
| Glottolog | kach1277 |
కచ్చి లేదా కచ్ భాష గుజరాత్ లోని కచ్ జిల్లాలో మాట్లాడే భాష.[3] ఇది పాకిస్తాన్ లోని సింధ్, భారతదేశంలోని గుజరాత్ మధ్య ఉన్న కచ్ ప్రాంతంలో ప్రధానంగా మాట్లాడే ఇండో ఆర్యన్ భాష. భారతదేశంలోనే 8,73,000 మంది ప్రజలు కచ్ భాష మాట్లాడతారని అంచనా. ఇది సింధీ భాషతో చాలా సారూప్యతను కలిగి ఉంటుంది. కచ్ గుజరాత్‌తో అనుబంధించబడినందున , ప్రాథమిక పాఠశాలలు గుజరాతీ మాధ్యమంలో బోధించబడతాయి, ఎందుకంటే కచ్ భాషకు దాని స్వంత లిపి లేదు. ఈ కచ్ భాష ముంబై, కచ్ కాకుండా అనేక ఇతర ప్రదేశాలలో మాట్లాడాతారు. అబ్దాసా, మాండ్వి, భుజ్ ప్రజలు భచౌ, రాపర్ కంటే ఎక్కువగా కచ్ భాషను మాట్లాడతారు. కచ్చి భాష మాట్లాడే ప్రధాన కమ్యూనిటీలలో రాజ్‌పుత్‌లు, జడేజా, భానుశాలి, లోహనా, బ్రాహ్మణ (రాజ్‌గోర్ గణయతి: భుజ్), మెగ్వాల్, వీసా ఓస్వాల్, దాసా ఓస్వాల్ (ఓష్వాల్), జైనులు, సత్పంతులు, భాటియాలు, రబారీలు, వివిధ ముస్లిం సంఘాల వారు ఉన్నారు. ప్రజలు ఈ భాషను కొంచెం భిన్నంగా మాట్లాడతారు. ఎందుకంటే, బచావ్ , రాపర్ ప్రజల మాండలికం గుజరాతీ చంట్‌లో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది.
కచ్ భాష మాండలికంగా పరిగణించబడుతుంది. బ్రిటీష్ పాలనలో వలసల ద్వారా అనేక మంది కచ్చి కమ్యూనిటీ సభ్యులు భారతదేశం / పాకిస్తాన్‌ను విడిచిపెట్టి తూర్పు ఆఫ్రికాలోని కెన్యా, ఉగాండా, జైర్/కాంగో, టాంజానియా, దక్షిణాఫ్రికా వంటి ప్రాంతాలలో స్థిరపడ్డారు.
డా. రాజుల్ షా ఆయుర్వేద వైద్యుడు, మనస్తత్వవేత్త, గ్రాఫాలజిస్ట్ కచ్చి లిపిని పునరుద్ధరించి పునర్నిర్మించాడు. రాజుల్‌బెన్ స్క్రిప్ట్‌కి న్యూఢిల్లీలోని కాపీరైట్ కార్యాలయం నుండి అనుమతి లభించింది.[4]
పద నమూనాలు
[మార్చు]- అచిజా - బై బై (మళ్ళీ రండి)
- కోరో నిహారేతో - మీరు ఏమి చూస్తున్నారు?
- కోరో థియో - ఏమి జరిగింది?
- ఐన్ అచ్చోటా - మీరు వస్తున్నారా? (మర్యాదగా)
- కొర్రో కార్తే - మీరు ఏమి చేస్తున్నారు?
- కీన్ అయ్యో - కా అయ్యో - ఎలా ఉన్నారు? (మర్యాద)
- ఐన్ - మీరు (మర్యాదపూర్వకమైన)
- తున్ - మీరు (అనధికారిక)
- అచాంటో/వినాంటో- నేను వస్తున్నాను / వెళ్తున్నాను
ప్రముఖులు
[మార్చు]- యూసుఫ్ మెహ్రా అలీ - స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు.
- ఫహ్మిదా మీర్జా - పాకిస్తాన్ జాతీయ పార్లమెంటుకు మొదటి మహిళా స్పీకర్.
- కళ్యాణ్‌జీ- ఆనంద్‌జీ - సుప్రసిద్ధ సంగీత కళాకారులు
- వైభవి మర్చంట్ - బాలీవుడ్ నృత్య దర్శకురాలు.
- బబ్లా- డిస్కో దాండియాను ప్రారంభించినవాడు.
- విజు షా - సంగీతకారుడు.
- ఉస్మాన్ మీర్ - గాయకుడు గజల్.
- సురేష్ మెహతా - మాజీ ముఖ్యమంత్రి, గుజరాత్.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "2011 Census tables: C-16, population by mother tongue". Census of India Website. Retrieved 4 November 2018.
- ↑ "Gujarātī". Omniglot.com. Retrieved 3 May 2014.
- ↑ "Kachchhi language | Britannica". www.britannica.com. Retrieved 2023-05-23.
- ↑ "Kutchi Language – Kutchi Maadu". Archived from the original on 2023-06-08. Retrieved 2023-05-23.