నంగునూరు

నంగునూరు, తెలంగాణ రాష్ట్రం, సిద్ధిపేట జిల్లా, నంగునూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం.

నంగునూరు
—  రెవెన్యూ గ్రామం  —
నంగునూరు
అక్షాంశరేఖాంశాలు:
రాష్ట్రం	తెలంగాణ
జిల్లా	సిద్దిపేట
మండలం	నంగనూరు
ప్రభుత్వం
- సర్పంచి
జనాభా (2011)
- మొత్తం	6,950
- పురుషుల సంఖ్య	3,574
- స్త్రీల సంఖ్య	3,376
- గృహాల సంఖ్య	1,681
పిన్ కోడ్	502280
ఎస్.టి.డి కోడ్

ఇది సమీప పట్టణమైన సిద్ధిపేట నుండి 25 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.ఇది చాలా ప్రాచీన గ్రామం. కళ్యాణి చాళుక్యుల కాలంలో త్రిభువన వల్లభుడు వేయించిన బేక్కల్ శాసనంలో కూడా నంగునూరు ప్రసక్తి ఉంది.

జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో

2016 అక్టోబరు 11న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మెదక్ జిల్లాలోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.

చరిత్ర

గ్రామానికి చెందిన ఔత్సాహిక చరిత్ర పరిశోధకుడు కొలిపాక శ్రీనివాస్ గుర్తించిన ఆధారాలను బట్టి ఈ గ్రామంలో ఆదిమానవుల నుంచే మానవుని ఉనికి ఉందని తెలుస్తోంది. ఊరి పక్కన పరుపు బండమీద అత్యంత పెద్దదైన మహావీరుని విగ్రహం ఉంది. పాటిగడ్డ మీద జైనబసది శిథిలాలు దొరికాయి.ఇక్కడ మహావీరుని అధిష్టాన పీఠం పై సింహపు బొమ్మలు చెక్కి ఉన్నాయి.పరుపుబండపై ఎత్తైన మహావీరుని విగ్రహం ఉంది.దాని ముందు విశాలమైన ప్రదేశం ఉంది.వీటిని బట్టి నంగునూరు ఒకప్పుడు పెద్ద జైన క్షేత్రంగా ఉండేది అని చెప్పవచ్చు, కల్యాణి చాళుక్యుల కాలం నాటి బేక్కల్, భైరాన్ పల్లి శాసనాలను బట్టి ఈగ్రామం ఒక చిన్న రాజ్యంగా ఉందని తెలుస్తోంది , రేవిరెడ్డి, పున్నిరెడ్డి ,మల్లారెడ్డి ఇక్కడి నుంచి 24 గ్రామాలను పరిపాలించారని తెలుస్తొంది

గణాంక వివరాలు

2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1681 ఇళ్లతో, 6950 జనాభాతో 2308 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3574, ఆడవారి సంఖ్య 3376. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1260 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 74. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 573038.పిన్ కోడ్: 502280.

విద్యా సౌకర్యాలు

గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల సిద్ధిపేటలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల కరీంనగర్లోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు సిద్ధిపేటలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం సిద్ధిపేటలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల హైదరాబాదు లోనూ ఉన్నాయి.

వైద్య సౌకర్యం

ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం

నంగనూర్లో ప్రభుత్వ సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం ఉంది. ఈ కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.ఇక్కడ సామాజిక ఆసుపత్రి కూడా ఉంది

ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం

గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.

తాగు నీరు

గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా నీరు అందుతుంది.

పారిశుధ్యం

మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.

సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు

నంగనూర్లో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.

గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.

ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.

మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు

గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, ప్రతి ఆదివారం సంత జరుగుతుంది. యూనియన్ బాంక్ ఆఫ్ ఇండియా, తెలంగాణ గ్రామీణ బ్యాంకు అందుబాటులోఉన్నాయి. యూనియన్ బ్యాంక్ ఏటీఎం ఉంది.

సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ అందుబాటులో ఉంది., వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.

ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు

గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 25 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 25 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.

విద్యుత్తు

గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.

భూమి వినియోగం

నంగనూర్లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:

• వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 59 హెక్టార్లు
• వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 16 హెక్టార్లు
• శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 40 హెక్టార్లు
• తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 64 హెక్టార్లు
• వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 20 హెక్టార్లు
• సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 172 హెక్టార్లు
• బంజరు భూమి: 1005 హెక్టార్లు
• నికరంగా విత్తిన భూమి: 928 హెక్టార్లు
• నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1736 హెక్టార్లు
• వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 369 హెక్టార్లు

నీటిపారుదల సౌకర్యాలు

నంగనూర్లో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.

• బావులు/బోరు బావులు: 369 హెక్టార్లు

ఉత్పత్తి

నంగనూర్లో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.

ప్రధాన పంటలు

మొక్కజొన్న, వరి, ప్రత్తి

ప్రముఖులు

• కోలిపాక శ్రీనివాస్
• సుద్దాల రంజిత్ కుమార్
• నంగునూర్ మండల్ కాంగ్రెస్ ఉపాధ్యక్షులు శివప్రసాద్ గౌడ్

ప్రపంచ జానపద దినోత్సవ వేడుకల్లో భాగంగా 2019 ఆగస్టు 31న హైదరాబాద్‌లోని రవీంద్ర భారతిలో తెలంగాణ ప్రభుత్వ భాషా సాంస్కృతిక శాఖ నిర్వహించిన జానపద జాతర సాంస్కృతిక కార్యక్రమంలో శారద కథలు (శారద కాండ్రు) కళాకారుల ప్రదర్శన

జానపద కళాకారులు

నంగునూర్ గ్రామం ప్రధానంగా జానపద కళలకు ప్రసిద్ధి. శారద కాండ్రు, పంబాలవారు వంటి జానపద కళాకారులు ఈ గ్రామంలో ఉన్నారు .