కపాల నాడులు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Jump to navigation
Jump to search
Content deleted Content added
1 మూలము(ల)ను భద్రపరచటానికి ప్రయత్నించగా, 0 పనిచేయనివిగా గుర్తించాను.) #IABot (v2.0 |
ChaduvariAWBNew (చర్చ | రచనలు) చి →కపాల నరాల వివరాలు: AWB తో "మరియు" ల తొలగింపు |
||
| పంక్తి 6: | పంక్తి 6: | ||
|- |
|- |
||
| 0 || [[కపాల నరము 0]] (''CN0 సాంప్రదాయికంగా గుర్తింపబడలేదు.'')<ref>Fuller GN, Burger PC. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=PubMed&list_uids=2286018&dopt=Abstract "Nervus terminalis (cranial nerve zero) in the adult human."] ''Clin Neuropathol'' 9, no. 6 (Nov-Dec 1990): 279-283.</ref> |
| 0 || [[కపాల నరము 0]] (''CN0 సాంప్రదాయికంగా గుర్తింపబడలేదు.'')<ref>Fuller GN, Burger PC. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Retrieve&db=PubMed&list_uids=2286018&dopt=Abstract "Nervus terminalis (cranial nerve zero) in the adult human."] ''Clin Neuropathol'' 9, no. 6 (Nov-Dec 1990): 279-283.</ref> |
||
|| [[:en:olfactory trigone|ఘ్రాణ త్రిభుజాకారపు ద్వారం]], [[:en:medial olfactory gyrus|మధ్య ఘ్రాణ గైరస్]], |
|| [[:en:olfactory trigone|ఘ్రాణ త్రిభుజాకారపు ద్వారం]], [[:en:medial olfactory gyrus|మధ్య ఘ్రాణ గైరస్]], [[:en:lamina terminalis|లామిన టెర్మినాలిస్]] || |
||
ఇప్పటికీ వివాస్పదం |
ఇప్పటికీ వివాస్పదం |
||
| పంక్తి 15: | పంక్తి 15: | ||
| II || [[దృష్టి నరము]] || [[:en:Lateral geniculate nucleus|పార్శ్వ జేనిక్యులేట్ కేంద్రకము]] || దృష్టి సమాచారాన్ని మెదడుకు అందజేస్తుంది. |
| II || [[దృష్టి నరము]] || [[:en:Lateral geniculate nucleus|పార్శ్వ జేనిక్యులేట్ కేంద్రకము]] || దృష్టి సమాచారాన్ని మెదడుకు అందజేస్తుంది. |
||
|- |
|- |
||
| III || [[నేత్రీయ చాలక నరము]] || [[:en:Oculomotor nucleus|అక్షి చాలక కేంద్రకము]], [[:en:Edinger-Westphal nucleus|ఎడింగర్- వెస్ట్ ఫాల్ కేంద్రకము]] || కనుగుడ్లను నలువైపులకూ తిప్పే కండరాలు ఇవి : పైకి తిప్పే కండరాలు ( ప్రుష్ట రెక్టస్ కండరం - superior rectus), మూలలకు |
| III || [[నేత్రీయ చాలక నరము]] || [[:en:Oculomotor nucleus|అక్షి చాలక కేంద్రకము]], [[:en:Edinger-Westphal nucleus|ఎడింగర్- వెస్ట్ ఫాల్ కేంద్రకము]] || కనుగుడ్లను నలువైపులకూ తిప్పే కండరాలు ఇవి : పైకి తిప్పే కండరాలు ( ప్రుష్ట రెక్టస్ కండరం - superior rectus), మూలలకు, మధ్యకు తిప్పే కండరాలు (medial rectus), కిందకు తిప్పే కండరాలు (నిమ్న రెక్టస్ కండరం - inferior rectus), అవనమ రెక్టస్ కండరాలు (inferior oblique). నేత్రీయ చాలక నరము ఈ కండరాలకు మెదడు నుంచి సంకేతాలను పంపి ఉత్తేజింపచేస్తుంది. |
||
|- |
|- |
||
| IV || [[ట్రోక్లియర్ నరము]] || [[:en:Trochlear nucleus|ట్రోక్లియర్ కేంద్రకము]] || ఊర్ధ్వ అవనమ కండరానికి ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది.ఈ కండరం కనుగుడ్లను లోపాలకి లాగడానికి, ప్రక్కలకు తిప్పటానికి సహకరిస్తుంది. |
| IV || [[ట్రోక్లియర్ నరము]] || [[:en:Trochlear nucleus|ట్రోక్లియర్ కేంద్రకము]] || ఊర్ధ్వ అవనమ కండరానికి ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది.ఈ కండరం కనుగుడ్లను లోపాలకి లాగడానికి, ప్రక్కలకు తిప్పటానికి సహకరిస్తుంది. |
||
|- |
|- |
||
| V || [[త్రిధార నరము]] || [[:en:Principal sensory trigeminal nucleus|ప్రధాన ఘ్రాణ త్రిధార కేంద్రకము]], [[:en:Spinal trigeminal nucleus|కశేరు త్రిధార కేంద్రకము]], [[:en:Mesencephalic trigeminal nucleus| ప్రుష్టగోర్ధపు త్రిధార కేంద్రకము ]], [[:en:Trigeminal motor nucleus|త్రిధార చాలక కేంద్రకము ]] || ముఖము నుండి సంవేదనలను స్వీకరిస్తుంది |
| V || [[త్రిధార నరము]] || [[:en:Principal sensory trigeminal nucleus|ప్రధాన ఘ్రాణ త్రిధార కేంద్రకము]], [[:en:Spinal trigeminal nucleus|కశేరు త్రిధార కేంద్రకము]], [[:en:Mesencephalic trigeminal nucleus| ప్రుష్టగోర్ధపు త్రిధార కేంద్రకము ]], [[:en:Trigeminal motor nucleus|త్రిధార చాలక కేంద్రకము ]] || ముఖము నుండి సంవేదనలను స్వీకరిస్తుంది, నమలటానికి ఉపయోగపడే కండరాలకు ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది. |
||
|- |
|- |
||
| VI || [[ఢమరుకాకార నరము]] (''ఆబ్డుసెన్స్ నాడి'') || [[:en:Abducens nucleus|ఆబ్డుసెన్స్ కేంద్రకము]] || కంటిని తిప్పటానికి ఉపయోగపడే పార్శ్వ రెక్టసు కండరానికి ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది. |
| VI || [[ఢమరుకాకార నరము]] (''ఆబ్డుసెన్స్ నాడి'') || [[:en:Abducens nucleus|ఆబ్డుసెన్స్ కేంద్రకము]] || కంటిని తిప్పటానికి ఉపయోగపడే పార్శ్వ రెక్టసు కండరానికి ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది. |
||
|- |
|- |
||
| VII || [[ఆస్య నరము]] || [[:en:Facial nucleus|ఆస్య కేంద్రకము]], [[:en:Solitary nucleus|ఏక కేంద్రకము]], [[:en:Superior salivary nucleus|పృష్ట లాలాజల కేంద్రకము]] || స్తేపెడియమునకు |
| VII || [[ఆస్య నరము]] || [[:en:Facial nucleus|ఆస్య కేంద్రకము]], [[:en:Solitary nucleus|ఏక కేంద్రకము]], [[:en:Superior salivary nucleus|పృష్ట లాలాజల కేంద్రకము]] || స్తేపెడియమునకు, ముఖ వ్యక్తీకరణకు ఉపయోగపడే కండరాలకు చాలక ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది, ముందరి 2/3 వంతు నాలుక నుండి రుచికి సంభందించిన ప్రత్యేక సంవేదనను స్వీకరిస్తుంది, లాలాజల గ్రంధులు (పెరోటిడు తప్పించి ), అశ్రు గ్రంధులకు వాటివాటి స్రావాలను స్రవించడానికి ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది. |
||
|- |
|- |
||
| VIII || [[శ్రవణ నరము]] (లేదా ''శ్రవణ - అలింద నాడి '' లేదా ''స్తెతోఅకస్టిక్ నాడి '') || [[:en:Vestibular nuclei|అలింద కేంద్రకము]], [[:en:Cochlear nuclei|కర్నావర్త కేంద్రకము ]] ||శబ్దము, భ్రమణము |
| VIII || [[శ్రవణ నరము]] (లేదా ''శ్రవణ - అలింద నాడి '' లేదా ''స్తెతోఅకస్టిక్ నాడి '') || [[:en:Vestibular nuclei|అలింద కేంద్రకము]], [[:en:Cochlear nuclei|కర్నావర్త కేంద్రకము ]] ||శబ్దము, భ్రమణము, గురుత్వాకర్షణకు (సమతుల్యత, చలనము కొరకు అత్యవసరము) సంబంధించిన అనుభూతులను స్వీకరిస్తుంది. |
||
|- |
|- |
||
| IX || [[జిహ్వ గ్రసని నరము]] || [[:en:Nucleus ambiguus|ఆంభిగ్యుస్ కేంద్రకము]], [[:en:Inferior salivary nucleus| నిమ్న లాలాజల కేంద్రకము]], [[:en:Solitary nucleus|ఏక కేంద్రకము]] ||వెనుకటి 1/3 వంతు నాలుక నుండి రుచికి సంభందించిన సంవేదనను స్వీకరిస్తుంది, పెరోటిడు గ్రంధిని తన స్రావము విడుదల చేసేలా ఉతేజింప చేస్తుంది, |
| IX || [[జిహ్వ గ్రసని నరము]] || [[:en:Nucleus ambiguus|ఆంభిగ్యుస్ కేంద్రకము]], [[:en:Inferior salivary nucleus| నిమ్న లాలాజల కేంద్రకము]], [[:en:Solitary nucleus|ఏక కేంద్రకము]] ||వెనుకటి 1/3 వంతు నాలుక నుండి రుచికి సంభందించిన సంవేదనను స్వీకరిస్తుంది, పెరోటిడు గ్రంధిని తన స్రావము విడుదల చేసేలా ఉతేజింప చేస్తుంది, స్టైలో ఫారెంజియస్ కు చాలక ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది. |
||
|- |
|- |
||
| X || [[వేగస్ నరము]] || [[ఆంభిగ్యుస్ కేంద్రకము]], [[:en:Dorsal motor vagal nucleus|పృష్ట యాంత్రీక్]], [[:en:Solitary nucleus|ఏక కేంద్రకము]] || స్వరపేటిక |
| X || [[వేగస్ నరము]] || [[ఆంభిగ్యుస్ కేంద్రకము]], [[:en:Dorsal motor vagal nucleus|పృష్ట యాంత్రీక్]], [[:en:Solitary nucleus|ఏక కేంద్రకము]] || స్వరపేటిక, గ్రసనికి సంభందించిన చాలామటుకు కండరాలకు ఊపిరికి సంభందించిన చాలక ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది, రొమ్ము మొదలుకుని ఉదరములోని ప్లీహపు వంపు వరకు ఉండే దాదాపు అన్ని అంతర్ అవయములకు సహసహానుభూత పోగులను అందజేస్తుంది, ఉపజిహ్విక నుండి రుచికి సంభందించిన ప్రత్యేక సంవేదనను స్వీకరిస్తుంది. |
||
|- |
|- |
||
| XI || [[అనుబంధ నరము]] (లేదా ''కపాల అనుబంధ నాడి'' లేదా ''కశేరు అనుబంధ నాడి'') || [[ఆంభిగ్యుస్ కేంద్రకము]], [[కశేరు అనుబంధ కేంద్రకము]] || మెడ లొని కండరాల పని చేయాడానికి సంభందించిన నరాలను వేగస్ నాడి తో కలిపి తీసుకొని వెళ్ళుతుంది. |
| XI || [[అనుబంధ నరము]] (లేదా ''కపాల అనుబంధ నాడి'' లేదా ''కశేరు అనుబంధ నాడి'') || [[ఆంభిగ్యుస్ కేంద్రకము]], [[కశేరు అనుబంధ కేంద్రకము]] || మెడ లొని కండరాల పని చేయాడానికి సంభందించిన నరాలను వేగస్ నాడి తో కలిపి తీసుకొని వెళ్ళుతుంది. |
||
00:11, 22 మార్చి 2020 నాటి కూర్పు
కపాల నరాలు (Cranial nerves) జతలుగా ఉండి, మెదడు నుండి ఏర్పడతాయి. ఇవి ఉల్బరహిత జీవులు, సర్పాలలో 10 జతలు, ఉల్బధారులలో 12 జతలు ఉంటాయి.
కపాల నరాల వివరాలు
| # | పేరు | పుట్టుక | ధర్మము |
| 0 | కపాల నరము 0 (CN0 సాంప్రదాయికంగా గుర్తింపబడలేదు.)[1] | ఘ్రాణ త్రిభుజాకారపు ద్వారం, మధ్య ఘ్రాణ గైరస్, లామిన టెర్మినాలిస్ |
ఇప్పటికీ వివాస్పదం కొత్త పరిశోధనల ప్రకారం "ఫెరోమోనిస్" వ్యాధిని గుర్తించడంలో CN0 తన పాత్రను పోషిస్తుంది. [2][3] |
| I | ఘ్రాణ నరము | పూర్వ ఘ్రాణ కేంద్రకము | ఘ్రాణ సంకేతాలను ప్రసరిస్తుంది. |
| II | దృష్టి నరము | పార్శ్వ జేనిక్యులేట్ కేంద్రకము | దృష్టి సమాచారాన్ని మెదడుకు అందజేస్తుంది. |
| III | నేత్రీయ చాలక నరము | అక్షి చాలక కేంద్రకము, ఎడింగర్- వెస్ట్ ఫాల్ కేంద్రకము | కనుగుడ్లను నలువైపులకూ తిప్పే కండరాలు ఇవి : పైకి తిప్పే కండరాలు ( ప్రుష్ట రెక్టస్ కండరం - superior rectus), మూలలకు, మధ్యకు తిప్పే కండరాలు (medial rectus), కిందకు తిప్పే కండరాలు (నిమ్న రెక్టస్ కండరం - inferior rectus), అవనమ రెక్టస్ కండరాలు (inferior oblique). నేత్రీయ చాలక నరము ఈ కండరాలకు మెదడు నుంచి సంకేతాలను పంపి ఉత్తేజింపచేస్తుంది. |
| IV | ట్రోక్లియర్ నరము | ట్రోక్లియర్ కేంద్రకము | ఊర్ధ్వ అవనమ కండరానికి ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది.ఈ కండరం కనుగుడ్లను లోపాలకి లాగడానికి, ప్రక్కలకు తిప్పటానికి సహకరిస్తుంది. |
| V | త్రిధార నరము | ప్రధాన ఘ్రాణ త్రిధార కేంద్రకము, కశేరు త్రిధార కేంద్రకము, ప్రుష్టగోర్ధపు త్రిధార కేంద్రకము , త్రిధార చాలక కేంద్రకము | ముఖము నుండి సంవేదనలను స్వీకరిస్తుంది, నమలటానికి ఉపయోగపడే కండరాలకు ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది. |
| VI | ఢమరుకాకార నరము (ఆబ్డుసెన్స్ నాడి) | ఆబ్డుసెన్స్ కేంద్రకము | కంటిని తిప్పటానికి ఉపయోగపడే పార్శ్వ రెక్టసు కండరానికి ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది. |
| VII | ఆస్య నరము | ఆస్య కేంద్రకము, ఏక కేంద్రకము, పృష్ట లాలాజల కేంద్రకము | స్తేపెడియమునకు, ముఖ వ్యక్తీకరణకు ఉపయోగపడే కండరాలకు చాలక ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది, ముందరి 2/3 వంతు నాలుక నుండి రుచికి సంభందించిన ప్రత్యేక సంవేదనను స్వీకరిస్తుంది, లాలాజల గ్రంధులు (పెరోటిడు తప్పించి ), అశ్రు గ్రంధులకు వాటివాటి స్రావాలను స్రవించడానికి ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది. |
| VIII | శ్రవణ నరము (లేదా శ్రవణ - అలింద నాడి లేదా స్తెతోఅకస్టిక్ నాడి ) | అలింద కేంద్రకము, కర్నావర్త కేంద్రకము | శబ్దము, భ్రమణము, గురుత్వాకర్షణకు (సమతుల్యత, చలనము కొరకు అత్యవసరము) సంబంధించిన అనుభూతులను స్వీకరిస్తుంది. |
| IX | జిహ్వ గ్రసని నరము | ఆంభిగ్యుస్ కేంద్రకము, నిమ్న లాలాజల కేంద్రకము, ఏక కేంద్రకము | వెనుకటి 1/3 వంతు నాలుక నుండి రుచికి సంభందించిన సంవేదనను స్వీకరిస్తుంది, పెరోటిడు గ్రంధిని తన స్రావము విడుదల చేసేలా ఉతేజింప చేస్తుంది, స్టైలో ఫారెంజియస్ కు చాలక ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది. |
| X | వేగస్ నరము | ఆంభిగ్యుస్ కేంద్రకము, పృష్ట యాంత్రీక్, ఏక కేంద్రకము | స్వరపేటిక, గ్రసనికి సంభందించిన చాలామటుకు కండరాలకు ఊపిరికి సంభందించిన చాలక ఉతేజాన్ని ఇస్తుంది, రొమ్ము మొదలుకుని ఉదరములోని ప్లీహపు వంపు వరకు ఉండే దాదాపు అన్ని అంతర్ అవయములకు సహసహానుభూత పోగులను అందజేస్తుంది, ఉపజిహ్విక నుండి రుచికి సంభందించిన ప్రత్యేక సంవేదనను స్వీకరిస్తుంది. |
| XI | అనుబంధ నరము (లేదా కపాల అనుబంధ నాడి లేదా కశేరు అనుబంధ నాడి) | ఆంభిగ్యుస్ కేంద్రకము, కశేరు అనుబంధ కేంద్రకము | మెడ లొని కండరాల పని చేయాడానికి సంభందించిన నరాలను వేగస్ నాడి తో కలిపి తీసుకొని వెళ్ళుతుంది. |
| XII | అధో జిహ్వ నరము | అధో జిహ్వ కేంద్రకము | ఈ నాడి నాలుక కండరాలకు సంకేతం పంపే నరాలు తీసుకొని వెళ్ళుతుంది. |
మూలాలు
- ↑ Fuller GN, Burger PC. "Nervus terminalis (cranial nerve zero) in the adult human." Clin Neuropathol 9, no. 6 (Nov-Dec 1990): 279-283.
- ↑ Merideth, Michael. "Human Vomeronasal Organ Function." Oxford Journals: Chemical Senses, 2001.
- ↑ Fields, R. Douglas. "Sex and the Secret Nerve." Archived 2007-09-28 at the Wayback Machine Scientific American Mind, February 2007.