పి.కోదండరావు
పి.కోదండరావు | |
|---|---|
 1954 లో హవాయి విశ్వవిద్యాలయం లో రావు | |
| జననం | 1889 డిసెంబరు 25 విశాఖపట్నం, బ్రిటిష్ ఇండియా |
| మరణం | 1975 జూలై 23 (వయసు 85) బెంగుళూరు, కర్ణాటక, భారతదేశం |
పాండురంగి కోదండరావు (డిసెంబరు 25, 1889 - జూలై 23, 1975) భారతీయ సామాజిక, స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, 1922 నుండి 1958 వరకు భారతీయ సామాజిక-రాజకీయ సంస్థ సర్వెంట్స్ ఆఫ్ ఇండియా సొసైటీలో సభ్యుడు, కార్యదర్శిగా పనిచేశాడు. వి.ఎస్.శ్రీనివాస శాస్త్రికి వ్యక్తిగత కార్యదర్శిగా ఉన్న ఆయన పలు రౌండ్ టేబుల్ సదస్సులకు, ఇతర అంతర్జాతీయ సదస్సులకు సలహాదారుగా, ప్రతినిధిగా వ్యవహరించారు. భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు మహాత్మాగాంధీకి సహచరుడు, అంటరానితనానికి వ్యతిరేకంగా ఆయన చేసిన ఉద్యమాల్లో ఆయనకు సహకరించారు. ప్రవాస భారతీయులు, వలసలు, వలసలు, బ్రిటీష్ పాలనలో భారత రాజకీయాలు వంటి అంశాలపై రావు విస్తృతంగా రాశారు.
ప్రారంభ జీవితం[మార్చు]
రావు 1889 డిసెంబరు 25 న ప్రస్తుత భారత రాష్ట్రమైన ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని విశాఖపట్నంలో జన్మించాడు. 1915 లో మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయం నుండి ప్రెసిడెన్సీ కళాశాల నుండి మాస్టర్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ డిగ్రీని పూర్తి చేశాడు. [1]గ్రాడ్యుయేషన్ తరువాత, అతను 1915 నుండి 1921 వరకు బెంగళూరులోని సెంట్రల్ కళాశాలలో బోటనీ ప్రొఫెసర్ గా పనిచేశాడు. అతను 1934, 1935 మధ్య యేల్ విశ్వవిద్యాలయంలో కార్నెగీ స్కాలర్.[1]
కెరీర్[మార్చు]
గ్రాడ్యుయేషన్ తర్వాత గోపాల్ కృష్ణ గోఖలే స్థాపించిన సర్వెంట్స్ ఆఫ్ ఇండియా సొసైటీలో సభ్యత్వం కోసం దరఖాస్తు చేసుకున్నారు. తాను చాలా చిన్నవాడినని పేర్కొంటూ శ్రీనివాస శాస్త్రి ఆయన దరఖాస్తును తిరస్కరించారు. తరువాత రావు బెంగుళూరులోని సెంట్రల్ కళాశాలకు వెళ్ళాడు, అక్కడ అతను ఆరు సంవత్సరాలు వృక్షశాస్త్ర ప్రొఫెసర్ గా పనిచేశాడు, తరువాత 1922 లో సొసైటీ సభ్యత్వానికి విజయవంతంగా దరఖాస్తు చేసుకున్నాడు.[2]1958 లో పదవి నుండి వైదొలగడానికి ముందు అతను 37 సంవత్సరాలు సమాజానికి సేవ చేశాడు. ఈ సమయంలో, అతను 1930 లో ప్రారంభమైన సొసైటీకి కార్యదర్శిగా పనిచేశాడు, సొసైటీ పత్రిక సర్వెంట్ ఆఫ్ ఇండియాకు సంపాదకుడిగా కూడా ఉన్నాడు. ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ వరల్డ్ అఫైర్స్ కు అధ్యక్షుడిగా కూడా పనిచేశారు, అక్కడ అతను కౌన్సిల్ బెంగళూరు శాఖకు చెందినవాడు.[3]
1922 నుంచి 1932 వరకు శ్రీనివాసరావుకు వ్యక్తిగత కార్యదర్శిగా పనిచేశారు. [4]లండన్, దక్షిణాఫ్రికాల్లో జరిగిన రౌండ్ టేబుల్ సమావేశాలకు శాస్త్రితో కలిసి వెళ్లాడు. 1927-28 మధ్య కాలంలో దక్షిణాఫ్రికాలో భారత ప్రభుత్వ ఏజెంట్ జనరల్ గా ఉన్నప్పుడు శాస్త్రితో పాటు ఆయన కూడా ఉన్నారు. 1926, 1932లో భారత్, దక్షిణాఫ్రికాల మధ్య జరిగిన రౌండ్ టేబుల్ సమావేశాలకు హాజరైన భారత ప్రతినిధి బృందంలో సభ్యుడిగా ఉన్నారు.[5] 1946లో మాంట్రియల్ లోని ఇంటర్నేషనల్ లేబర్ ఆర్గనైజేషన్ లో పర్మినెంట్ మైగ్రేషన్స్ కమిటీకి భారత ప్రతినిధికి సలహాదారుగా వ్యవహరించారు. [6]విదేశాల్లోని భారతీయుల స్థితిగతులను అధ్యయనం చేస్తూ విస్తృతంగా పర్యటించారు. రావు శాస్త్రి జీవితచరిత్రకారుడు కూడా, ది రైట్ హానరబుల్ వి.ఎస్.శ్రీనివాస శాస్త్రి: ఎ పొలిటికల్ బయోగ్రఫీ (1963), గోఖలే అండ్ శాస్త్రి (1961) అనే మరో పుస్తకం రాశారు. శాస్త్రి జీవిత చరిత్రకు 1966లో వాతుముల్ మెమోరియల్ ప్రైజ్ లభించింది. రావు 1937, 1942 మధ్య నాగపూర్ విశ్వవిద్యాలయం అకడమిక్, ఎగ్జిక్యూటివ్ కౌన్సిళ్లలో సభ్యుడిగా కూడా పనిచేశాడు. ఈ ప్రాంతంలో భారతీయుల యుద్ధానంతర పరిస్థితులపై నివేదించడానికి మలయాకు వెళ్లిన యుద్ధానంతర భారత ప్రతినిధి బృందంలో రావు సభ్యుడు.[7]
భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు మహాత్మాగాంధీకి వ్యక్తిగత మిత్రుడైన ఆయన అస్పృశ్యతకు వ్యతిరేకంగా చేసిన ఉద్యమాల్లో కూడా ఆయనకు సహకరించారు. ఇద్దరూ తరచూ పెద్ద పెద్ద ఉత్తరాలు ఇచ్చిపుచ్చుకునేవారు. ఆ లేఖల్లో ఒకదానిలో గాంధీ పౌర ప్రతిఘటనపై తన అభిప్రాయాలను రూపొందించడంలో హెన్రీ డేవిడ్ థోరో పాత్రను స్పష్టం చేశాడు.
విదేశాల్లోని భారతీయులు, వలసలు, వలసలు, బ్రిటీష్ పాలనలోని భారత రాజకీయాలకు సంబంధించిన అంశాలపై వివిధ పత్రికల్లో విస్తృతంగా రాశారు. 1935లో ది న్యూయార్క్ టైమ్స్ పత్రికలో రాసిన ఆయన భారత ప్రభుత్వ చట్టం 1935 దేశాన్ని స్వాతంత్ర్యం, డొమినియన్ హోదా వైపు వెళ్లకుండా పరిమితం చేసి, నిరోధించిందని విమర్శించారు. ఈస్ట్ వర్సెస్ వెస్ట్: డేనియల్ ఆఫ్ కాంట్రాస్ట్, కల్చర్ కాన్ఫ్లిక్ట్స్: కాజ్ అండ్ క్యూర్, ఫారిన్ ఫ్రెండ్స్ ఆఫ్ ఇండియా ఫ్రీడమ్ వంటి పుస్తకాలు రాశారు. భారత దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చి 25 ఏళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా ఆలిండియా రేడియో ప్రసారం చేసిన ప్రసారాల సమాహారమే ఫారిన్ ఫ్రెండ్స్ ఆఫ్ ఇండియాస్ ఫ్రీడమ్ అనే పుస్తకం. రావు 1963 లో సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు గ్రహీత.
మధ్యప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన మధ్యప్రదేశ్ ప్రొహిబిషన్ ఎంక్వైరీ కమిటీ (1951)తో సహా వివిధ ప్రభుత్వ కమిటీలలో కూడా ఆయన పనిచేశారు. చివరకు నివేదిక సమర్పించి, ప్రత్యేక అసమ్మతి నోట్ రాసినప్పుడు ఆయన అసమ్మతి గళం వినిపించారు. భారత తీరం వెంబడి ప్రయాణీకుల ట్రాఫిక్ సేవలపై సిఫార్సులు అందించడానికి వాణిజ్య మంత్రిత్వ శాఖ ఏర్పాటు చేసిన డెక్ ప్యాసింజర్ కమిటీ (1950)లో కూడా ఆయన సభ్యుడు.
వ్యక్తిగత జీవితం[మార్చు]
హవాయిలో జాతి సంబంధాల సదస్సుకు హాజరైనప్పుడు పరిచయమైన మేరీ లూయిస్ క్యాంప్ బెల్ రావు అనే అమెరికన్ ను రావు వివాహం చేసుకున్నారు. 1936లో కలుసుకున్న ఈ జంట 1937లో పూనాలో వివాహం చేసుకున్నారు. వీరు తమ తరువాతి సంవత్సరాలను బెంగళూరులోని బసవనగుడిలో 'అలోహ' అనే ఇంట్లో నివసించారు. ఈస్ట్ వర్సెస్ వెస్ట్ అనే తన పుస్తకంలో తన భార్యకు అంకితమిస్తూ, రావు ఇలా వ్రాశాడు , "ఈస్ట్ వర్సెస్ వెస్ట్ ను తిరస్కరించి నాగరికత ఐక్యతను ప్రకటిస్తున్నాం". ఫారిన్ ఫ్రెండ్స్ ఆఫ్ ఇండియాస్ ఫ్రీడమ్ అనే పుస్తకాన్ని తన భార్యకు అంకితమిచ్చారు.
రావు 1975 జూలై 23 న బెంగళూరులో మరణించాడు. ఆయన వయసు 85 ఏళ్లు.
ప్రచురితమైన రచనలు[మార్చు]
పుస్తకాలు[మార్చు]
- రావు, పి.కోదండ (1939). ఈస్ట్ వర్సెస్ వెస్ట్: డేనియల్ ఆఫ్ కాంట్రాస్ట్. జి.అలెన్ & అన్విన్.
- రావు, పి.కోదండ (1946). కల్చర్ కాన్ఫ్లిక్ట్స్ కాజ్ అండ్ క్యూర్. పద్మజ పబ్లికేషన్స్.
- రావు, పి.కోదండ (1963). ది రైట్ హానరబుల్ వి.ఎస్.శ్రీనివాస శాస్త్రి పి. సి., సి. హెచ్., ఎల్.ఎల్.: డి., డి. ఎల్ఐటిటి.; ఎ పొలిటికల్ బయోగ్రఫీ. ఆసియా పబ్లిషింగ్ హౌస్.
- రావు, పి.కోదండ (1969). లాంగ్వేజ్ ఇష్యూ ఇన్ ది ఇండియన్ కాన్స్టిట్యుయెంట్ అసెంబ్లీ: 1946-1950: రేషనల్ సపోర్ట్ ఫర్ ఇంగ్లిష్ అండ్ నాన్-రేషనల్ సపోర్ట్ ఫర్ హిందీ. డిస్ట్రిబ్యూటర్స్: ఇంటర్నేషనల్ బుక్ హౌస్.
- రావు, పి.కోదండ (1973). ఫారిన్ ఫ్రెండ్స్ ఆఫ్ ఇండియాస్ ఫ్రీడమ్. బెంగుళూరు: పి.టి.ఐ. బుక్ కో.
జర్నల్స్[మార్చు]
- రావు, పి.కోదండ (1936). "ఇండియా అండ్ ఇంగ్లాండ్". ది అన్నల్స్ ఆఫ్ ది అమెరికన్ అకాడమీ ఆఫ్ పొలిటికల్ అండ్ సోషల్ సైన్స్. 186: 73–80. doi:10.1177/000271623618600113. ISSN 0002-7162. JSTOR 1020610. S2CID 145759416.
- రావు, పి.కోదండ (1944). "ఇండియన్స్ ఓవర్సీస్". ది అన్నల్స్ ఆఫ్ ది అమెరికన్ అకాడమీ ఆఫ్ పొలిటికల్ అండ్ సోషల్ సైన్స్. 233: 200–207. doi:10.1177/000271624423300129. ISSN 0002-7162. JSTOR 1025841. S2CID 220837664.
- రావు, పి.కోదండ (1952). "రివ్యూ ఆఫ్ యు.ఎస్.ఏ.: ది పర్మినెంట్ రివల్యూషన్". ఇండియా క్వార్టర్లీ. 8 (1): 81–85. ISSN 0974-9284. JSTOR 45067794.
- రావు, పి.కోదండ (1953). "ఇండియా: ది రిపబ్లికన్ డొమినియన్". కరెంట్ హిస్టరీ. 25 (148): 331–338. doi:10.1525/curh.1953.25.148.331. ISSN 0011-3530. JSTOR 45308565. S2CID 248852092.
- రావు, పి.కోదండ (1954). "కమ్యూనిజం ఏఎస్ ఇండియా సీస్ ఐటీ". కరెంట్ హిస్టరీ. 27 (159): 307–309. doi:10.1525/curh.1954.27.159.307. ISSN 0011-3530. JSTOR 45308737. S2CID 249080566.
- రావు, పి.కోదండ (1959). "ది కాశ్మీర్ డిస్ప్యూట్". online.ucpress.edu. Retrieved 2 జనవరి 2023.
- రావు, పి.కోదండ (1953). "ఇండియన్ ఇంటరెస్ట్ ఇన్ ఆఫ్రికా". online.ucpress.edu. Retrieved 2 జనవరి 2023.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ 1.0 1.1 "Indian Sources for African History". unesdoc.unesco.org. Archived from the original on 2 January 2023. Retrieved 2 January 2023.
- ↑ P. Kodanda Rao (1963). The Right Honourable V.S.Srinivasa Sastri: A Political Biography. Public Resource.
- ↑ Rao, P. Kodanda (1959). "The Kashmir Dispute". online.ucpress.edu. Archived from the original on 2 January 2023. Retrieved 2 January 2023.
- ↑ Socialist India (in ఇంగ్లీష్). Indian National Congress. All India Congress Committee. 1975. Archived from the original on 3 January 2023. Retrieved 3 January 2023.
- ↑ Rao, P. Kodanda (1953). "Indian Interest in Africa". online.ucpress.edu. Archived from the original on 2 January 2023. Retrieved 2 January 2023.
- ↑ RAO, P. KODANDA (1953). "India: The Republican Dominion". Current History. 25 (148): 331–338. doi:10.1525/curh.1953.25.148.331. ISSN 0011-3530. JSTOR 45308565. S2CID 248852092. Archived from the original on 2 January 2023. Retrieved 2 January 2023.
- ↑ Gokhale, B. G. (1964). "The Speeches and Writings of Gopal Krishna Gokhale. Edited by R. P. Patwardhan and D. V. Ambekar. Bombay: Asia Publishing House, 1962. 687 n.p. - Prophet of Indian Nationalism. A Study of the Political Thought of Sri Aurobindo Ghosh. By Karan Singh. London: George Allen & Unwin Ltd., 1963. 163. 25 shillings. - The Nehrus. Motilal and Jawaharlal. By B. R. Nanda. New York: The John Day Company, 1962. 357. $6.75". The Journal of Asian Studies (in ఇంగ్లీష్). 23 (2): 323–325. doi:10.2307/2050170. ISSN 1752-0401. JSTOR 2050170. Archived from the original on 3 January 2023. Retrieved 3 January 2023.