ఏక్నాథ్ రనడే
ఏకనాథ్ రామకృష్ణ రనడే | |
|---|---|
| జననం | నవంబర్ |
| మరణం | 1982 ఆగస్టు 22 (వయసు 67) |
| జాతీయత | భారతీయుడు |
| విద్యాసంస్థ | డా. హరిసింగ్ గౌర్ యూనివర్సిటీ |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు | భారతీయ సామాజిక, ఆధ్యాత్మిక సంస్కర్త |
ఏకనాథ్ రామకృష్ణ రనడే (19 నవంబర్ 1914 - 22 ఆగష్టు 1982), ప్రముఖంగా ఏకనాథ్‌జీగా పిలవబడే రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్ సంఘ్ కార్యకర్త. జాతీయవాదం, ఆధ్యాత్మికతలచే ప్రేరేపించబడ్డాడు. రనడే తన పాఠశాల వయస్సులోనే రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్ సంఘ్ (RSS)లో చేరి, సంస్థకు ముఖ్యమైన నిర్వాహకుడు, నాయకుడు అయ్యాడు. 1956 నుండి 1962 వరకు సంఘ ప్రధాన కార్యదర్శిగా పని చేశాడు. స్వామి వివేకానంద బోధనలచే రనడే చాలా ప్రభావితమయి, వివేకానంద రచనల పుస్తకాన్ని సంకలనం చేసాడు. 1963-72 కాలంలో, తమిళనాడులోని కన్యాకుమారిలో గల వివేకానంద రాక్ మెమోరియల్, వివేకానంద కేంద్రం నిర్మాణాలలో రనడే కీలక పాత్ర పోషించాడు.[1][2]
ప్రారంభ జీవితం, విద్య
[మార్చు]రనడే 1914 నవంబర్ 19న పశ్చిమ భారతదేశంలోని మహారాష్ట్రలోని అమరావతి జిల్లాలోని తిమ్‌తాలాలో జన్మించాడు. 1920లో అతని కుటుంబం నాగ్‌పూర్‌కు వెళ్లింది. రనడే తన ప్రాథమిక విద్యను ప్రదానవిస్పురా పాఠశాలలో పూర్తి చేశాడు. 1932లో నాగ్‌పూర్‌లోని న్యూ ఇంగ్లీష్ హై స్కూల్ నుండి మెట్రిక్యులేషన్ పరీక్షలో ఉత్తీర్ణత సాధించాడు. ఆనర్స్‌తో తత్వశాస్త్రంలో మాస్టర్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ డిగ్రీని పొందిన తరువాత, అతను 1945లో జబల్‌పూర్‌లోని సాగర్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి L.L.B సంపాదించాడు.[3]
రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్ సంఘ్
[మార్చు]జాతీయవాదాన్ని సమర్థించే స్వచ్చంద సంస్థ అయిన రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్ సంఘ్‌కు రనడే ముఖ్యమైన కార్యకర్తగా, సిద్ధాంతకర్తగా, నాయకుడిగా పనిచేశాడు. అతను తన పాఠశాల సంవత్సరాల్లో 1925లో RSSని స్థాపించిన హెడ్గేవార్ ఆధ్వర్యంలో, 1926లో రనడే స్వయంసేవక్ గా చేరాడు. నాగ్‌పూర్‌లో RSSలో పనిచేసిన తర్వాత, 1938లో రనడే మధ్యప్రదేశ్‌లోని మహాకోశల్‌కు ప్రాంత ప్రచారక్ (ప్రావిన్షియల్ ఆర్గనైజర్)గా బాధ్యతలు స్వీకరించాడు.[4]
1948లో మహాత్మా గాంధీ హత్య తరువాత, RSS నిషేధించబడింది, దానిలోని అనేక మంది సీనియర్ కార్యకర్తలు అరెస్టును చేయబడ్డారు. సంస్థాగత ప్రయత్నాలకు నాయకత్వం వహించేందుకు ఈ సమయంలో రనడే అండర్‌గ్రౌండ్‌కి వెళ్లి, సర్సంఘచాలక్‌గా పేరు తెచ్చుకున్నాడు. అదే సమయంలో నిషేధాన్ని ఎత్తివేయాలని ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ అధినేత ఎం.ఎస్.గోల్వాల్కర్ ఆధ్వర్యంలో సత్యాగ్రహం ప్రారంభించాడు. నవంబర్ 15న గోల్వాల్కర్‌ను అరెస్టు చేయడంతో, రనడే సత్యాగ్రహానికి నాయకత్వం వహించి, హోం మంత్రి సర్దార్ పటేల్‌తో రహస్య చర్చల్లో పాల్గొన్నారు. ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ నిషేధాన్ని రద్దు చేయడానికి షరతుగా, ఆర్‌ఎస్‌ఎస్ వ్రాతపూర్వక రాజ్యాంగంతో నిర్వహించబడాలని పటేల్ పట్టుబట్టారు. బాలాసేబ్ దేవరాస్‌తో కలిసి రనడే ఒక రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించారు, అయితే అది ప్రభుత్వ అంచనాలను అందుకోలేకపోయింది, ఫలితంగా భారత రాజ్యాంగం, జాతీయ జెండాకు విధేయత, హింసకు దూరంగా ఉండటం, ఎన్‌రోల్ చేయడం వంటి నిబంధనలను చేర్చడానికి ఇది పునర్నిర్మించబడింది. జూన్ 1949లో ప్రభుత్వం ఆమోదించిన ఈ మార్పులతో RSSపై విధించిన నిషేధం 11 జూలై 1949న ఉపసంహరించబడింది.
వివేకానంద మెమోరియల్ కేంద్రం
[మార్చు]రనడే వివేకానంద రాక్ మెమోరియల్ కమిటీకి ఆర్గనైజింగ్ సెక్రటరీగా వ్యవహరించాడు. స్వామి వివేకానంద బోధనలతో రనడే తీవ్ర ప్రభావం చూపారు. 1963లో, స్వామి వివేకానంద జన్మదిన శతాబ్ది సంవత్సరంలో, వ్యక్తిగత నివాళిగా, 'రౌసింగ్ కాల్ టు హిందూ నేషన్‌' పేరుతో వివేకానంద రచనలను ఎంపిక చేసుకుని సంకలనం చేశాడు.
మరణం, వారసత్వం
[మార్చు]22 ఆగష్టు 1982న మద్రాసు (ప్రస్తుతం చెన్నై)లో రనడే మరణించాడు.23 ఆగష్టు 1982న, కన్యాకుమారిలోని వివేకానందపురంలో ఆయన అంత్యక్రియలు జరిగాయి.
ప్రచురణలు
[మార్చు]రనడే ప్రచురణలు "హిందూ దేశానికి స్వామి వివేకానంద పిలుపు", సేవ యొక్క సాధన" (1985), "వివేకానంద రాక్ మెమోరియల్ యొక్క కథ", "కేంద్ర అన్‌ఫోల్డ్స్" అనేవి రనడే ప్రచురణలు.[1]
మూలాలు
[మార్చు]- Basu, Tapan (1 January 1993). Khaki Shorts and Saffron Flags: A Critique of the Hindu Right. Orient Blackswan. ISBN 978-0-86311-383-3.
- Chitkara, M. G. (1 January 2004). Rashtriya Swayamsevak Sangh: National Upsurge. APH Publishing. ISBN 978-81-7648-465-7.
- Copeman, Jacob; Ikegame, Aya (21 August 2012). The Guru in South Asia: New Interdisciplinary Perspectives. Routledge. ISBN 978-0-415-51019-6.
- Vivekananda, Swami (2009). Swami Vivekananda's Rousing Call to Hindu Nation. Vivekananda Kendra. ISBN 978-81-89248-10-9.
- ↑ 1.0 1.1 Vivekananda 2009, p. 169.
- ↑ Advani 2008, pp. 142–144.
- ↑ "PM Narendra Modi attributes formative learning to Eknath Ranade, urges youth to do the same". The Economic Times. Archived from the original on 11 January 2015. Retrieved 8 May 2020.
- ↑ Vivekananda Kendra (2014-11-08), Eknathji : One Life - One Mission, retrieved 2016-11-20