భారత పుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖ
| Ministry of Food Processing Industries | |
|---|---|
| |
| Branch of Government of India | |
| దస్త్రం:MOFPI logo.svg | |
| Ministry of Food Processing Industries | |
| సంస్థ అవలోకనం | |
| స్థాపనం | 1947 |
| అధికార పరిధి | Government of India |
| ప్రధాన కార్యాలయం | New Delhi |
| వార్షిక బడ్జెట్ | ₹1,400 crore (US$180 million) (2018-19 est.)[1] |
| Minister responsible | Chirag Paswan |
| ఏజెన్సీ కార్యనిర్వాహకుడు/లు | Chirag Paswan, Cabinet Minister Ravneet Singh Bittu, Minister of State Anita Praveen, Secretary |
| వెబ్‌సైటు | |
| https://mofpi.gov.in/ | |
ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమల మంత్రిత్వ శాఖ ( MOFPI ) భారతదేశంలో ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్‌కు సంబంధించిన నియమాలు, నిబంధనలు, చట్టాల రూపకల్పన, నిర్వహణకు బాధ్యత వహించే భారత ప్రభుత్వ మంత్రిత్వ శాఖ.
బలమైన ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమను అభివృద్ధి చేయడం, గ్రామీణ రంగంలో ఉపాధిని పెంపొందించడం, ఆధునిక సాంకేతికతతో రైతులను ప్రారంభించడం వంటి లక్ష్యాలతో మంత్రిత్వ శాఖ 1988లో స్థాపించబడింది.
మంత్రిత్వ శాఖ విధులు
[మార్చు]- విధాన మద్దతు & అభివృద్ధి
- ప్రచార & సాంకేతిక
- సలహా & నియంత్రణ
MOFPI లక్ష్యాలు
[మార్చు]- రైతుల ఆదాయాన్ని పెంచేందుకు వ్యవసాయోత్పత్తుల మెరుగైన వినియోగం మరియు విలువ జోడింపు.
- వ్యవసాయ-ఆహార ఉత్పత్తుల నిల్వ, రవాణా &ప్రాసెసింగ్ కోసం మౌలిక సదుపాయాలను అభివృద్ధి చేయడం ద్వారా ఆహార ప్రాసెసింగ్ గొలుసులోని అన్ని దశలలో వృధాను తగ్గించడం.
- దేశీయ బాహ్య వనరుల నుండి ఆహార ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమలలోకి ఆధునిక సాంకేతికతను ప్రవేశపెట్టడం.
- వ్యవసాయ అవశేషాలు ప్రాథమిక వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల యొక్క ఉప-ఉత్పత్తుల గరిష్ఠ వినియోగం అలాగే ప్రాసెస్ చేయబడిన పరిశ్రమ.
- ఉత్పత్తి మరియు ప్రక్రియ అభివృద్ధి మెరుగైన ప్యాకేజింగ్ కోసం ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్‌లో R&Dని ప్రోత్సహించడం.
- విలువ జోడించిన ఎగుమతులను ప్రోత్సహించడానికి విధాన మద్దతు, ప్రచార కార్యక్రమాలు భౌతిక సౌకర్యాలను అందించడం
MOFPI పాత్రలు
[మార్చు]మంత్రిత్వ శాఖ యొక్క వ్యూహాత్మక పాత్ర విధులు మూడు వర్గాల క్రిందకు వస్తాయి:
- విధాన మద్దతు అభివృద్ధి & ప్రమోషనల్
- సాంకేతిక & సలహా
- రెగ్యులేటరీ.
ఇది మొత్తం జాతీయ ప్రాధాన్యతలు లక్ష్యాల పరిధిలో తన డొమైన్‌లోని అన్ని పరిశ్రమల కోసం విధానాలు ప్రణాళికల రూపకల్పన & అమలుకు సంబంధించింది. దీని ప్రధాన దృష్టి ప్రాంతాలలో-అవస్థాపన అభివృద్ధి, సాంకేతికత అప్ గ్రేడేషన్, వెనుకబడిన అనుసంధానాల అభివృద్ధి, నాణ్యతా ప్రమాణాల అమలు ప్రాసెస్ చేయబడిన ఆహార ఉత్పత్తుల కోసం దేశీయ ఎగుమతి మార్కెట్లను విస్తరించడం.
పన్నులు & సుంకాల హేతుబద్ధీకరణతో సహా అనుకూలమైన విధాన వాతావరణాన్ని సృష్టించడం ద్వారా భారీ సమీకృత ప్రాసెసింగ్ సామర్థ్యాలను అభివృద్ధి చేయడానికి దేశీయ విదేశీ పెట్టుబడులను ఆకర్షించడానికి మంత్రిత్వ శాఖ ఉత్ప్రేరకం సులభతరం చేస్తుంది. ఇది విదేశీ సహకారాలు, ఎగుమతి ఆధారిత యూనిట్లు (EOUలు) మొదలైన వాటి కోసం దరఖాస్తులను ప్రాసెస్ చేస్తుంది. కాబోయే పారిశ్రామికవేత్తకు అతని ప్రయత్నంలో సహాయం చేస్తుంది/మార్గనిర్దేశం చేస్తుంది.
సరళీకరణ తర్వాత, ఇది పెద్ద సంఖ్యను ఆమోదించింది. జాయింట్ వెంచర్లు, విదేశీ సహకారాలు, పారిశ్రామిక లైసెన్సులు వివిధ ఆహార ప్రాసెసింగ్ ప్రాంతాలలో 100% EOU ప్రతిపాదనలు పరిశ్రమ వేగవంతమైన వృద్ధిని సులభతరం చేయడానికి ప్రధాన విధాన కార్యక్రమాలను చేపట్టింది.
రెగ్యులేటరీ
[మార్చు]మునుపు MoFPI నియంత్రణ బాధ్యతలు ఫ్రూట్ ప్రొడక్ట్స్ ఆర్డర్ (FPO) ని అమలు చేయడం, అయితే, ఆహార భద్రత ప్రమాణాల చట్టం, 2006 అమలులోకి రావడం ద్వారా, ఈ నియంత్రణ బాధ్యతలు మంత్రిత్వ శాఖ నియంత్రణలో ఉన్న ఫుడ్ సేఫ్టీ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా, న్యూఢిల్లీకి బదిలీ చేయబడ్డాయి. ఆరోగ్యం కుటుంబ సంక్షేమం.[2]
కేబినెట్ మంత్రులు
[మార్చు]- గమనిక: MoS, I/C – రాష్ట్ర మంత్రి (స్వతంత్ర బాధ్యత)
| నం. | చిత్తరువు | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | రాజకీయ పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నుండి | కు | కాలం | ||||||||
| ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమల మంత్రి | ||||||||||
| 1 | జగదీష్ టైట్లర్
(జననం 1944) ఢిల్లీ సదర్ ఎంపీ (MoS, I/C) |
1988 జూన్ 25 | 1989 డిసెంబరు 2 | 1 సంవత్సరం, 160 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | రాజీవ్ II | రాజీవ్ గాంధీ | |||
| 2 | శరద్ యాదవ్
(1947–2023) బదౌన్ ఎంపీ |
1989 డిసెంబరు 6 | 1990 నవంబరు 10 | 339 రోజులు | జనతాదళ్ | విశ్వనాథ్ | విశ్వనాథ్ ప్రతాప్ సింగ్ | |||
| 3 | హుక్మ్‌దేవ్ నారాయణ్ యాదవ్
(జననం 1939) సీతామర్హి ఎంపీ |
1990 నవంబరు 21 | 1991 జూన్ 21 | 212 రోజులు | సమాజ్‌వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ) | చంద్ర శేఖర్ | చంద్ర శేఖర్ | |||
| 4 | గిరిధర్ గమాంగ్
(జననం 1943) కోరాపుట్ ఎంపీ (MoS, I/C) |
1991 జూన్ 21 | 1993 జనవరి 17 | 1 సంవత్సరం, 210 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | రావు | పివి నరసింహారావు | |||
| 5 | తరుణ్ గొగోయ్
(1936–2020) కలియాబోర్ (MoS, I/C) ఎంపీ |
1993 జనవరి 17 | 1995 సెప్టెంబరు 13 | 2 సంవత్సరాలు, 239 రోజులు | ||||||
| 6 | బ్రిగేడియర్
కామాఖ్య ప్రసాద్ సింగ్ డియో AVSM (జననం 1941) దెంకనల్ ఎంపీ (MoS, I/C) |
1995 సెప్టెంబరు 15 | 1996 మే 16 | 244 రోజులు | ||||||
| – | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
(1924–2018) లక్నో ఎంపీ (ప్రధాని) |
1996 మే 16 | 1996 జూన్ 1 | 16 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | వాజ్‌పేయి ఐ | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | |||
| – | హెచ్‌డి దేవెగౌడ
(జననం 1933) ఎన్నిక కాలేదు (ప్రధాని) |
1996 జూన్ 1 | 1996 జూలై 6 | 35 రోజులు | జనతాదళ్ | దేవెగౌడ | హెచ్‌డి దేవెగౌడ | |||
| 7 | దిలీప్ రే
(జననం 1954) ఒడిశా రాజ్యసభ ఎంపీ (MoS, I/C) |
1996 జూలై 6 | 1997 ఏప్రిల్ 21 | 1 సంవత్సరం, 172 రోజులు | ||||||
| 1997 ఏప్రిల్ 21 | 1997 డిసెంబరు 25 | గుజ్రాల్ | ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్ | |||||||
| 8 | S. జైపాల్ రెడ్డి
(1942–2019) ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
1997 డిసెంబరు 25 | 1998 మార్చి 19 | 84 రోజులు | ||||||
| – | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
(1924–2018) లక్నో ఎంపీ (ప్రధాని) |
1998 మార్చి 19 | 1999 ఫిబ్రవరి 3 | 321 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | వాజ్‌పేయి II | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | |||
| 9 | ప్రమోద్ మహాజన్
(1949–2006) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1999 ఫిబ్రవరి 3 | 1999 అక్టోబరు 13 | 252 రోజులు | ||||||
| ఈ వ్యవధిలో మంత్రిత్వ శాఖ రద్దు చేయబడింది | ||||||||||
| ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమల మంత్రి | ||||||||||
| 10 | చమన్ లాల్ గుప్తా
(1934–2021) ఉదంపూర్ ఎంపీ (MoS, I/C) |
2001 సెప్టెంబరు 1 | 2002 జూలై 1 | 303 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | వాజ్‌పేయి III | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి | |||
| 11 | NT షణ్ముగం
(జననం 1947) వెల్లూరు MP (MoS, I/C) |
2002 జూలై 1 | 2004 జనవరి 15 | 1 సంవత్సరం, 198 రోజులు | పట్టాలి మక్కల్ కట్చి | |||||
| – | అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
(1924–2018) లక్నో ఎంపీ (ప్రధాని) |
2004 జనవరి 15 | 2004 జనవరి 17 | 2 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | |||||
| 12 | రాజ్‌నాథ్ సింగ్
(జననం 1951) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2004 జనవరి 17 | 2004 మే 22 | 126 రోజులు | ||||||
| 13 | సుబోధ్ కాంత్ సహాయ్
(జననం 1951) రాంచీకి MP (MoS, I/C 2009 మే 22 వరకు) |
2004 మే 23 | 2009 మే 22 | 6 సంవత్సరాలు, 241 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | మన్మోహన్ ఐ | మన్మోహన్ సింగ్ | |||
| 2009 మే 28 | 2011 జనవరి 19 | మన్మోహన్ II | ||||||||
| 14 | శరద్ పవార్
(జననం 1940) మాధా (2009–2014) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ ( 2014 నుండి) |
2011 జనవరి 19 | 2014 మే 26 | 3 సంవత్సరాలు, 127 రోజులు | నేషనలిస్ట్ కాంగ్రెస్ పార్టీ | |||||
| 15 | హర్‌సిమ్రత్ కౌర్ బాదల్
(జననం 1966) భటిండా ఎంపీ |
2014 మే 27 | 2019 మే 30 | 6 సంవత్సరాలు, 112 రోజులు | శిరోమణి అకాలీదళ్ | మోదీ ఐ | నరేంద్ర మోదీ | |||
| 2019 మే 31 | 2020 సెప్టెంబరు 17 | మోడీ II | ||||||||
| 16 | నరేంద్ర సింగ్ తోమర్
(జననం 1957) మొరెనా ఎంపీ |
2020 సెప్టెంబరు 17 | 2021 జూలై 7 | 293 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | |||||
| 17 | పశుపతి కుమార్ పరాస్
(జననం 1952) హాజీపూర్ ఎంపీ |
2021 జూలై 7 | 2024 మార్చి 19 | 2 సంవత్సరాలు, 256 రోజులు | రాష్ట్రీయ లోక్ జనశక్తి పార్టీ | |||||
| 18 | కిరెన్ రిజిజు
(జననం 1971) అరుణాచల్ వెస్ట్ ఎంపీ |
2024 మార్చి 20 | 2024 జూన్ 10 | 82 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | |||||
| 19 | చిరాగ్ పాశ్వాన్
(జననం 1982) హాజీపూర్ ఎంపీ |
2024 జూన్ 10 | అధికారంలో ఉంది | 69 రోజులు | లోక్ జనశక్తి పార్టీ (రామ్ విలాస్) | మోడీ III | ||||
- ↑ మంత్రిత్వ శాఖ యొక్క సామర్థ్యాలు1999 అక్టోబరులో వ్యవసాయ మంత్రిత్వ శాఖకు బదిలీ చేయబడ్డాయి.
సహాయ మంత్రులు
[మార్చు]| నం. | చిత్తరువు | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | రాజకీయ పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| నుండి | కు | కాలం | ||||||||
| 1 | అరుణ్ సుభాశ్చంద్ర యాదవ్
(జననం 1974) ఖాండ్వా ఎంపీ |
2011 జనవరి 19 | 2011 జూలై 12 | 174 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | మన్మోహన్ II | మన్మోహన్ సింగ్ | |||
| 2 | హరీష్ రావత్
(జననం 1948) హరిద్వార్ ఎంపీ |
2011 జనవరి 19 | 2012 అక్టోబరు 28 | 1 సంవత్సరం, 283 రోజులు | ||||||
| 3 | చరణ్ దాస్ మహంత్
(జననం 1954) కోర్బా ఎంపీ |
2011 జూలై 12 | 2014 మే 26 | 2 సంవత్సరాలు, 318 రోజులు | ||||||
| 4 | తారిఖ్ అన్వర్
(జననం 1951) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2012 అక్టోబరు 28 | 2014 మే 26 | 1 సంవత్సరం, 210 రోజులు | నేషనలిస్ట్ కాంగ్రెస్ పార్టీ | |||||
| 5 | సంజీవ్ బల్యాన్
(జననం 1972) ముజఫర్‌నగర్ ఎంపీ |
2014 మే 27 | 2014 నవంబరు 9 | 166 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | మోదీ | నరేంద్ర మోదీ | |||
| 6 | నిరంజన్ జ్యోతి
(జననం 1967) ఫతేపూర్ ఎంపీ |
2014 నవంబరు 9 | 2019 మే 30 | 4 సంవత్సరాలు, 202 రోజులు | ||||||
| 7 | రామేశ్వర్ తేలి
(జననం 1970) దిబ్రూఘర్ ఎంపీ |
2019 మే 31 | 2021 జూలై 7 | 2 సంవత్సరాలు, 37 రోజులు | మోడీ II | |||||
| 8 | ప్రహ్లాద్ సింగ్ పటేల్
(జననం 1960) దామోహ్ ఎంపీ |
2021 జూలై 7 | 2023 డిసెంబరు 7 | 2 సంవత్సరాలు, 153 రోజులు | ||||||
| 9 | శోభా కరంద్లాజే
(జననం 1966) ఉడిపి చిక్కమగళూరు ఎంపీ |
2023 డిసెంబరు 7 | 2024 జూన్ 9 | 185 రోజులు | ||||||
| 10 | రవ్‌నీత్ సింగ్ బిట్టు
(జననం 1975) ఎన్నిక కాలేదు |
2024 జూన్ 10 | మోడీ III | |||||||
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Budget data" (PDF). www.indiabudget.gov.in. 2019. Archived from the original (PDF) on 2018-03-04. Retrieved 2018-09-15.
- ↑ Hashmi, Imran. "FSSAI". Ministry of Health and Family Welfare. Retrieved 18 November 2012.