బిళ్ళ గన్నేరు
| బిళ్ళ గన్నేరు | |
|---|---|
| |
| శాస్త్రీయ వర్గీకరణ | |
| Kingdom: | |
| Division: | |
| Class: | |
| Order: | |
| Family: | |
| Genus: | |
| Species: | C. roseus
|
| Binomial name | |
| Catharanthus roseus | |
| Synonyms | |
|
వింకా రోజియా | |
బిళ్ళ గన్నేరు (ఆంగ్లం Vinca, Periwinkle) ఒక చిన్న మొక్క. దీని నుండి ముఖ్యమైన కాన్సర్ మందులను తయారుచేస్తున్నారు.
చరిత్ర[మార్చు]
బిళ్ళ గన్నేరు (కాథరాంథస్ రోజస్ )కెన్యా, ఉగాండా, టాంజానియా (హెండర్సన్ 2002) దేశాలలో సహజసిద్ధమైనది. టాంజానియాలోని చాలా జిల్లాల్లో దీనిని అలంకారం సాగుబడి చేస్తారు . ఇది పొడి నెలలో , బహిరంగ ప్రదేశాలలో , రహదారుల ప్రక్కన పెరుగుతుంది . ఈ మొక్క తీరప్రాంత ఆవాసాలతో,ఇసుక నేలలతో ఉన్న దగ్గర కనబడతాయి. ఇది తూర్పు ఆఫ్రికాలో ఒక సాధారణ తోట మొక్క రోడ్డు పక్కన,వ్యవసాయ భూములలో కనిపిస్తాయి . బిళ్ళ గన్నేరు దీర్ఘకాలిక పొదలుగా ఉండి , 30-100 సెం.మీ ఎత్తు లో ఉంటుంది. పువ్వులు ఆకులలో వస్తాయి . దీని పండు , 2.0-4.7 సెం.మీ పొడవు లో చిన్న నల్ల విత్తనాలతో ఉంటాయి . బిళ్ళ గన్నేరు తెల్ల , గులాబీ , వంకాయ వంటి రంగులలో ఉంటాయి.[1]
భారతదేశంలో బిళ్ళగన్నేరు[మార్చు]
మన దేశములో అస్సాం, బీహార్, కర్ణాటక, గుజరాత్, మహారాష్ట్ర, మధ్యప్రదేశ్, ఉత్తర ప్రదేశ్ రాష్ట్రాల లలో ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి . వివిధ రాష్ట్రములలో క్రింది పేర్లతో బిళ్ళ గన్నేరు ను పిలుస్తారు. [2]
- అస్సాం లో నయనతార, పిరాలి కున్వోరి
- బెంగాలీ లో నయనతార
- ఇంగ్లీష్ లో మాడగాస్కర్ పెరివింకిల్
- హిందీ సదాబహర్, సదాఫులి, సదాసుహాగి
- కొంకణి లో సదాపుష్ప
- మలయాళలో శవం నారీ
- మరాఠీ సదాఫులి
- ఇతరులు మడగాస్కర్ పెరివింకిల్, సవనారి, పెరివింకిల్, కేప్ పెరివింకిల్, ఆడమ్-హోవా-చెడి, నిత్యకళ్యాని,పెర్షియన్ గుల్-ఎ-ఫరాంగ్త
- తమిళం లో నిత్యకళ్యానీ
లక్షణాలు[మార్చు]
- బహువార్షిక చిన్న పొద.
- దీర్ఘచతురస్రాకారం లేదా విపరీత అండాకారంలో ఉండి ప్రకాశవంతమైన చిక్కని ఆకుపచ్చ రంగుతో ఉన్న సరళ పత్రాలు.
- పత్ర గ్రీవాల్లో సాధారణంగా రెండేసి చొప్పున ఏర్పడిన తెలుపు గులాబీ రంగు పుష్పాలు.
- జంట ఏకవిదారక ఫలాలు, నల్లని విత్తనాలు.
ఉపయోగాలు[మార్చు]
బిళ్ళ గన్నేరు నుండి వింకా ఆల్కలాయిడ్స్ తయారుచేస్తారు. ఇవి విన్ బ్లాస్టిన్, విన్ క్రిస్టిన్. ఇవి కాన్సర్ వైద్యంలో వాడతారు. బిళ్ళ గన్నేరు ఆకులను , పుష్పములను మధుమేహ నివారణకు , అధిక రక్త పోటు ను నియంత్రిచుటకే గాక చర్మ సంబంధిత వ్యాధుల నివారణకు వినియోగిస్తారు[3]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Factsheet - Catharanthus roseus (Madagascar Periwinkle)". keys.lucidcentral.org. Retrieved 2020-10-22.
- ↑ "Catharanthus roseus (L.) G. Don". India Biodiversity Portal. Retrieved 2020-10-22.
- ↑ Moudi, Maryam; Go, Rusea; Yien, Christina Yong Seok; Nazre, Mohd. (Nov 2013). "Vinca Alkaloids". International Journal of Preventive Medicine. 4 (11): 1231–1235. ISSN 2008-7802. PMC 3883245. PMID 24404355.