శ్రీలంక సంస్కృతి
శ్రీలంక సంస్కృతి వివిధ కారకాలచే ప్రభావితమైనప్పటికీ దాని ప్రాచీన లక్షణాలను నిలుపుకుంది. శ్రీలంక దాని సుదీర్ఘ చరిత్ర, బౌద్ధ వారసత్వం కోసం నిలిపుకొని ఉంది. దేశం గొప్ప కళాత్మక సంప్రదాయం, సంగీతం, నృత్యం, దృశ్య కళలను, లలిత కళలను కలిగి ఉంది. శ్రీలంక ప్రజల జీవన విధానం వారి వంటకాలు, పండుగలు, క్రీడలలో ప్రతిబింబిస్తుంది. శ్రీలంకలోకి దక్షిణ భారతీయుల రాక వివిధ కోణాల నుండి బహిరంగంగా ప్రభావితమవుతుంది. ఇది బౌద్ధ, సాంస్కృతిక ఎగుమతుల వంటి మతపరమైన చిహ్నాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. టీ, దాల్చినచెక్క, రత్నాలు వంటి వాటికి ప్రసిద్ధి చెందింది.[1]
ప్రాచీన కాలం నుండి శ్రీలంక సంస్కృతి భారత ఉపఖండంతో పెనవేసుకుపోయింది. జనాభా: సింహళీయులు 74.8%, ఇస్లాంవాదులు 9.23%, శ్రీలంక కొండ తమిళులు 4.16%, శ్రీలంక తమిళులు 11.21%, ఇతరులు 0.6%.[2]
చరిత్ర[మార్చు]
ఇది ప్రాచీన చరిత్రను, ప్రసిద్ధ పురాతన పుస్తకాలను, మహావంశాలను ను కలిగి ఉన్నందున ఎంతో ప్రసిద్ధి చెందింది. శ్రీలంకకు గత 2000 సంవత్సరాలలో ప్రారంభ కాలం నుండి 500,000 BC వరకు పూర్తి చరిత్ర ఉంది. వివిధ ఇతర దేశాల నిరంతర ప్రభావం కారణంగా ఇది వివిధ సాంస్కృతిక మార్పులకు అనుగుణంగా మారిపోయి, ప్రస్తుత స్థితికి చేరుకుంది. అయితే ప్రాచీన కాలం నుంచి అనుసరిస్తున్న సంప్రదాయాలు, ఆచారాలను శ్రీలంకలో కేవలం సింహళీయులే కాకుండా మైనారిటీ ప్రజలు కూడా పాటిస్తున్నారు. ఆ విధంగా శ్రీలంక ఒక ప్రత్యేకమైన సాంప్రదాయాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.[3][4]
ఆర్కిటెక్చర్[మార్చు]
క్రీస్తుపూర్వం 3వ శతాబ్దంలో శ్రీలంకలో వాస్తుశిల్పం ప్రవేశపెట్టిన కారణంగా, బౌద్ధమతం శ్రీలంక వాస్తుశిల్పంపై గణనీయమైన ప్రభావాన్ని చూపింది. అయితే, ఐరోపా, ఆసియా దేశాలలో సాంకేతికత, దాని శైలి శ్రీలంక నిర్మాణంలో ప్రధాన పాత్ర పోషించాయి.[5]
కళలు[మార్చు]
బౌద్ధ సంస్కృతి చాలా కాలంగా కళలు, లలిత కళలకు ప్రేరణగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ విధంగా కళలు, లలిత కళలు అసంఖ్యాక ప్రాంతాలు, స్థానిక సంస్కృతులను గ్రహించి, తదనుగుణంగా తమను తాము మార్చుకున్నాయి. చాలా సందర్భాలలో, శ్రీలంక కళ దేవునిపై విశ్వాసం ప్రతిబింబంగా కనిపిస్తుంది. పెయింటింగ్, శిల్పం, వాస్తుశిల్పం ద్వారా ఇవి సూచించబడతాయి. గుహలు, పుణ్యక్షేత్రాలలో కనిపించే పెయింటింగ్‌లు శ్రీలంకలోని కళలలో ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తాయి. ఇది సిగిరియాలోని కుడ్యచిత్రాలలో చూడవచ్చు, దంబుల్లా పుణ్యక్షేత్రాలు, క్యాండీలోని దళదా మలిగవా పుణ్యక్షేత్రం వద్ద లభించిన చిత్రాలు. ఇతర ప్రసిద్ధ కళలు శ్రీలంక, వలసదారులచే ప్రభావితమయ్యాయి. ఉదాహరణకు, సాంప్రదాయ హస్తకళలు, కుండలు శ్రీలంకలోని సెంట్రల్ హైలాండ్స్‌లో చూడవచ్చు.
నృత్యాలు[మార్చు]
శ్రీలంక క్యాండీ నృత్యానికి ప్రసిద్ధి. ఇది శ్రీలంకలో ఉద్భవించిన నృత్య రూపం. గతంలో మతపరమైన వేడుకల్లో మాత్రమే ఈ కళను ఆడేవారు. ఇప్పుడు నాటక కళగా అభివృద్ధి చెందింది. పెరకార్లలో కూడా ప్రముఖంగా కనిపించింది.
సంగీతం[మార్చు]
రెండు విభిన్న కారకాలు, బౌద్ధమతం, పోర్చుగీస్ వలసలు శ్రీలంక సంగీతంపై ప్రధాన ప్రభావాన్ని చూపాయి. క్రీ.పూ.300లో బుద్ధుని రాక తర్వాత శ్రీలంకలో బౌద్ధమతం వ్యాప్తి చెందడం ప్రారంభమైంది. ఇంతలో, పోర్చుగీస్ 15వ శతాబ్దంలో వచ్చినప్పుడు, వారు తమతో ఉకులేలే, గిటార్, బల్లాడ్‌లను తీసుకువచ్చారు. అలాగే వారితో పాటు ఆఫ్రికన్ బానిసలు కూడా రావడంతో శ్రీలంక సంగీతంలో మరింత వైవిధ్యం కనిపించింది. ఈ బానిసలను శ్రీలంక ఆఫ్రికన్లు వారి నృత్య సంగీతాన్ని పిలా అని పిలుస్తారు. సాంప్రదాయ శ్రీలంక సంగీతంలో మంత్రముగ్ధులను చేసే క్యాండీ మెలోడీ (కెట్టా పెరయా) ఉంటుంది. అప్పటి నుండి బౌద్ధ, హిందూ దేవాలయాలలో డ్రమ్మింగ్ ఒక ప్రధాన కార్యక్రమం. శ్రీలంకలోని పాశ్చాత్యులు పాశ్చాత్య నృత్యం, సంగీతాన్ని కూడా అనుసరిస్తారు.
సినీ రంగం[మార్చు]
1997 చిత్ర కలమువిడోన్ నిర్మాత ఎస్. ఎం. నాయకమ్ నిర్మించిన కడవును పొరంతువా చిత్రం శ్రీలంక చిత్ర పరిశ్రమలో మంచి విజయాన్ని సాధించింది. రణ్ముత్తు దువా పరిచయం తరువాత, శ్రీలంకలో బ్లాకండ్ వైట్ చిత్రాల నిర్మాణం చాలా తక్కువగా మారింది.
ఇటీవల, కుటుంబ ఆధారిత సంగీతాలు, సామాజిక మార్పు, సైన్యం, లిబరేషన్ టైగర్స్ ఆఫ్ తమిళ్ ఈలం (LTTE) మధ్య సంఘర్షణపై దృష్టి సారించి సినిమాలు ప్రదర్శించబడ్డాయి. వీరి సినిమా స్టైల్ బాలీవుడ్ సినిమాల తరహాలోనే ఉంటుంది. 1997లో సినిమా రాక అన్ని వేళలా ఊపందుకున్నట్లు కనిపించినా ఆ తర్వాత క్రమంగా తగ్గుముఖం పట్టింది. లెస్టర్ జేమ్స్ పీరిస్ శ్రీలంక సినిమా చరిత్రలో అత్యంత ప్రభావవంతమైన వర్ధమాన చిత్రనిర్మాతలలో ఒకరు. అతని చిత్రాలలో రేఖవా (1956), కాంపెర్లియా (1964), నిదానయ (1970), కోలు హృదయ (1968) అనేవి ఉన్నాయి.[6]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Mendis, V.L.B (1985). Foreign Relations of Sri Lanka: Earliest Times to 1965. Tisara Prakasakayo. pp. 113–16.
- ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2013-01-08. Retrieved 2013-04-12.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ Perera, H. Nimal (2014). "Prehistoric Sri Lanka". Journal of the Royal Asiatic Society of Sri Lanka. 59 (2): 23–41. ISSN 1391-720X.
- ↑ "The Mahavamsa - Great Chronicle - History of Sri Lanka - Mahawansa". mahavamsa.org. Retrieved 8 April 2018.
- ↑ "LANKALIBRARY FORUM • View topic - Home and family in ancient and medieval Sri Lanka". Lankalibrary.com. 2008-12-21. Archived from the original on 21 February 2012. Retrieved 2012-06-29.
- ↑ Saldin, B. D. K. (8 April 1996). Orang Melayu Sri Lanka Dan Bahasanya. Sridevi Printers Publication. ISBN 9789559419020. Retrieved 8 April 2018 – via Google Books.