స్వరాబత్
స్వరాబత్, స్వర్బత్ లేదా స్వరాగత్ అనేది దక్షిణ భారతదేశంలోని శాస్త్రీయ కర్ణాటక సంగీత శైలికి చెందిన అరుదైన తీగ వాయిద్యం[1]. ఇది కార్డోఫోన్, సంగీత వాయిద్యాల వీణ కుటుంబానికి చెందినది, పురాతన దక్షిణాసియా ఆర్కెస్ట్రా సమష్టి వీణ, యాజ్ వాయిద్యాలకు దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంటుంది.
వ్యుత్పత్తి శాస్త్రం
[మార్చు]స్వరాబత్ ప్రసిద్ధి చెందినప్పటికీ, దాని సరైన ఉచ్చారణ స్వరాగత్[2]. సంస్కృతం నుండి స్వర అష్టపది వరుస దశలలో గమనికను సూచిస్తుంది, ఘాట్ అనేది నది వైపుకు వెళ్లే దశలను సూచిస్తుంది, అయితే భాషలో భట్ అంటే పండితుడు.
నిర్మాణం
[మార్చు]
స్వరాబత్ వీణ వలె, ఫ్రీట్‌లను కలిగి ఉంటుంది, యాజ్ హార్ప్ (పురాతన వీణ) నుండి కూడా వేరు చేస్తుంది. కార్డోఫోనిక్ వీణ కుటుంబ వాయిద్యాలలో భాగం, స్వరాబత్ శరీరం చెక్కతో తయారు చేయబడింది, దానిపై చర్మం విస్తరించబడుతుంది[3]. ఈ చర్మం పైన, ఒక వంతెన ఉంచబడుతుంది, దానిపై పట్టు తీగలు, అవి కొమ్ముతో చెక్కబడిన ప్లెక్ట్రమ్‌తో తీయబడతాయి. రెసొనేటర్, కాండం రెండూ చెక్కతో తయారు చేయబడ్డాయి. రెసొనేటర్ జంతువుల చర్మంతో కప్పబడి ఉంటుంది. జంతు గట్ (సాధారణంగా మేక) నుండి ఫ్రెట్స్ తయారు చేయబడ్డాయి. తల చిలుకను లేదా నెమలిని పోలి ఉంటుంది. ట్యూనింగ్ పెగ్‌లు మెడకు అమర్చబడి ఉంటాయి[2][4].
ధ్వని
[మార్చు]స్వరాబత్ ప్రత్యేకమైన నిర్మాణాన్ని కలిగి ఉన్నప్పటికీ, దాని ద్వారా అందించబడే ధ్వని పరిధి సాపేక్షంగా పరిమితంగా ఉంటుంది. ఇది బాస్ రుబాబ్, బాస్ గిటార్ వంటి టింబ్రేను ఉత్పత్తి చేస్తుంది[5].
ఉపయోగం, చరిత్ర
[మార్చు]
స్వరబత్ నేడు కర్ణాటక సంగీతంలో ఉపయోగించే చాలా అరుదైన తీగ వాయిద్యం, ఇది ఒకప్పుడు రాయల్ కార్పెట్ కంపోజర్‌ల కచ్చెరి, హరికథ రంగస్థల బృందాలలో ప్రధానమైనదిగా కనిపిస్తుంది[6]. మైసూర్, ట్రావెన్‌కోర్, తంజావూరు రాజ్యం, పుదుకోట్టై తొండమాన్ రాజవంశంలోని రాజ సభలలోని సంగీతకారులు దాని ప్రత్యేకమైన బాస్ టోన్ సహవాయిద్యాన్ని ఇష్టపడతారు. సరస్వతీ వీణ విద్యార్థులు తరచుగా స్వరాబత్ వాయించడంలో ప్రావీణ్యం సంపాదించేవారు[7].
పాత మాన్యుస్క్రిప్ట్‌లు, ఛాయాచిత్రాలు, స్వరాబత్ వాయిద్యాలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న మ్యూజియంలలో భద్రపరచబడ్డాయి[8]. పాల్ఘాట్ పరమేశ్వర భాగవతార్, బాలుస్వామి దీక్షితార్, రాజా స్వాతి తిరునాళ్ రామ వర్మ, వీణే శేషన్న, కృష్ణ అయ్యంగార్ దీనిని వాయించిన అద్భుతమైన సంగీతకారులు[9][10].
ఇది కూడా చూడండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Chapter 3: Stringed Instruments Thesis" (PDF). Shodhganga. Shodhganga. Retrieved 29 March 2020.
- ↑ 2.0 2.1 "Royal Carpet: Indian Classical Instruments". www.karnatik.com. Retrieved 29 March 2020.
- ↑ Courtney, David. "Swarabat". chandrakantha.com. Archived from the original on 29 మార్చి 2020. Retrieved 29 March 2020.
- ↑ "Chapter 3: Stringed Instruments Thesis" (PDF). Shodhganga. Shodhganga. Retrieved 29 March 2020.
- ↑ "Chapter 3: Stringed Instruments Thesis" (PDF). Shodhganga. Shodhganga. Retrieved 29 March 2020.
- ↑ India), Music Academy (1987). "The Journal of the Music Academy, Madras". Madras: Music Academy.: 119. Retrieved 29 March 2020.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Sambamoorthy, P. (1985). Great musicians: giving biographical sketches and critical estimates of 15 of the musical luminaries of the post-Tyagaraja period. Indian Music Pub. House. p. 36. Retrieved 29 March 2020.
- ↑ Sundaresan, P. N. (1999). "Sruti" (in English) (172–183). P.N. Sundaresan: 65. Retrieved 29 March 2020.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help)CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "Shanmukha". Sri Shanmukhananda Fine Arts & Sangeetha Sabha. 10. Sri Shanmukhananda Fine Arts & Sangeetha Sabha.: 34 1984. Retrieved 29 March 2020.
- ↑ Kuppuswamy, Gowri; Hariharan, Muthuswamy (1982). Glimpses of Indian music. Sundeep. pp. 148–149. Retrieved 29 March 2020.
అనులేఖనాలు
[మార్చు]
Media related to స్వరాబత్ at Wikimedia Commons- పద్మ భూషణ్ ప్రొ. పి. సాంబమూర్తి (2005). "భారతీయ సంగీత చరిత్ర". ది ఇండియన్ మ్యూజిక్ పబ్లిషింగ్ హౌస్, 208-214.
- మెట్ మ్యూజియం ఫోటో
- India9.com
