రాచరికం
రాచరికం లేదా రాజరికం అనేది ఒక పరిపాలనా విధానం లేదా ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసే ఒక పద్ధతి.ఈ పద్దతిలో ఒక వ్యక్తి జీవితాంతం లేదా పదవీ విరమణ చేసేవరకు రాజ్య అధినేతగా వ్యవహరిస్తాడు. కార్యనిర్వాహక శక్తి ఒకే వ్యక్తికి ఉంటుంది.[1]ఈ స్థానంలో ఉన్న వ్యక్తికి ఆదేశానికి చెందిన రాజకీయ చట్టబద్ధత, రాజ్యంపై సంపూర్ణ అధికారాలు, అధికారానికి గుర్తుగా ఆదేశానికి చెందిన రాచరికం గుర్తుతో ఉన్న కిరీటం ధరించి ఉంటారు. వీరిపాలన పరిమితం చేయబడిన రాజ్యాంగ రాచరికం నుండి, పూర్తిగా నిరంకుశ సంపూర్ణ రాచరికం వరకు మారవచ్చు.శాసన, కార్యనిర్వాహక, న్యాయ రంగాలలో విస్తరించటానికి అవకాశం ఉంటుంది. రాచరికం వ్యవస్థలో రాజకీయంగా వ్యక్తిగత యూనియన్, సంయుక్త రాజ్యంగా లేదా సమాఖ్య రాజ్యంగా ఉంటుంది. వీరికి రాజులు, రాణి, చక్రవర్తి, రాజా, ఖాన్, ఖలీఫ్, జార్, సుల్తాన్ లేదా షా వంటి వివిధ బిరుదులను కలిగి ఉంటారు.చాలా సందర్భాలలో రాచరికం వారసత్వం వంశపారంపర్యంగా ఉంటుంది.[1] తరచూ రాజవంశం కాలాలను నిర్మిస్తుంది.అయితే స్వయం ప్రకటిత రాచరికాలు,ఎన్నికైన రాజ్యాలు కూడా ఏర్పడిన సందర్బాలు లేకపోలేదు. రాచరికాలకు దొరలు స్వాభావికం కానప్పటికీ, తరచూ రాజును ఆకర్షించటానికి, రాజ్యాంగ సంస్థలను నింపడానికి వ్యక్తుల సమూహంగా పనిచేస్తారు.అనేక రాచరికాలకు కొందరు పెద్దమనుషులు పలు అంశాలుకు సలహాలు ఇస్తుంటారు.20 వ శతాబ్దం వరకు రాచరికాలు సర్వసాధారణమైన ప్రభుత్వ రూపంగా చలామణిలో ఉన్నాయి. ప్రపంచంలోని నలభై ఐదు సార్వభౌమ దేశాలకు ఈ రోజు ఒక చక్రవర్తి ఉన్నారు.ఇందులో పదహారు కామన్వెల్త్ రాజ్యాలు ఉన్నాయి.వీటిలో ఎలిజబెత్ II దేశాధినేతగా ఉంది. కొన్ని అలా కాకుండా ఉప - జాతీయ రాచరిక సంస్థల శ్రేణి ఉన్నాయి. ఆధునిక రాచరికాలు రాజ్యాంగ రాచరికాలుగా ఉంటాయి. ఒక రాజ్యాంగం ప్రకారం రాజుకు ప్రత్యేకమైన చట్టపరమైన, ఆచార పాత్రలను కలిగి ఉంటాయి. పార్లమెంటరీ రిపబ్లిక్‌లో దేశాధినేతల మాదిరిగానే పరిమితమైన లేదా రాజకీయ శక్తిని కలిగి ఉండవు. రాచరికానికి మారుగా ప్రభుత్వ వ్యతిరేక ప్రత్యామ్నాయ రూపం గణతంత్ర రాజ్యంగా మారింది.
పద వివరణ
[మార్చు]రాచరికం, అవిభక్త సార్వభౌమాధికారం లేదా ఒకే వ్యక్తి పాలన ఆధారంగా సాగే రాజకీయ వ్యవస్థ. ఈ పదం రాచరికంలో సుప్రీం అధికారాన్ని కలిగి ఉన్న రాజ్యాలకు లేదా రాష్ట్రాలకు వర్తిస్తుంది. ఒక వ్యక్తి పాలకుడు రాజ్య అధిపతిగా పనిచేస్తాడు.అతని లేదా ఆమె స్థానాన్నివంశపారంపర్యంగా మరొకరికి సంక్రమిస్తుంటుంది. చాలా రాచరికాలు సాధారణంగా తండ్రి నుండి కొడుకుకు అనగా మగ వారసులను మాత్రమే అనుమతిస్తున్నాయి.[2]
చరిత్ర
[మార్చు]
రాచరికం అనేది ప్రభుత్వ రూపం. దీనిలో కార్యనిర్వాహక శక్తి ఒకే వ్యక్తిలో నివసిస్తుంది. అతను సాధారణంగా అతని వారసులకు రాజరికం అప్పగించేవరకు అనగా జీవితకాలం అంతా రాజరికపు హోదాలో పరిపాలిస్తాడు. రాచరికాలు తరచూ వంశపారంపర్యంగా ఉంటాయి.అంటే ఒక కుటుంబ సభ్యులలో ఒక తరం నుండి మరొక తరానికి పట్టాభిషేకం ద్వారా రాజ్యాన్ని అప్పగించుట జరిగింది. ప్రభుత్వ రూపంగా ప్రజాస్వామ్యం మొదట ప్రాచీన గ్రీస్‌లో కనిపించినప్పటికీ, రాచరిక ప్రభుత్వ రూపం చరిత్ర మరింత పురాతనమైంది.చరిత్రలో ఇది సుమారు 9000 బి.సి లో రాచరిక ప్రభుత్వం పెరుగుదల నియోలిథిక్ లేదా "వ్యవసాయ విప్లవం" కు అనుగుణంగా ఉంది. పురాతన నియర్ ఈస్ట్ లో ప్రజలు పంటలు, పశువులను పెంచడం, వేటగాళ్ళుగా స్వేచ్ఛగా తిరగడం కంటే పట్టణాలు, నగరాల్లో నివసించడం ప్రారంభించారు. ఐరోపాలోని నియోలిథిక్ సమాజాలు మాతృస్వామ్యమని, పితృస్వామ్యం, లేదా పురుష - ఆధిపత్య సమాజం, సమాజాలు ధనవంతులు కావడంతో మాత్రమే పుట్టుకొచ్చాయని కొందరు పండితులు వాదించారు.[1] సుమెర్, ఈజిప్టులలో తొలి రాచరికాలుగా చెప్పకోవచ్చు.ఈ రెండూ సా.శ.పూ. 3000 లో ప్రారంభమయ్యాయి. కానీ రాజులు. రాణులు ఉన్న ప్రారంభ రాష్ట్రాలు మాత్రమే కాదు, ఈనాటికీ రాజులు, రాణులు ఉన్న చాలా దేశాలు ఉన్నాయి.రాజులు పరిపాలించిన ప్రదేశాలకు మరికొన్ని ఉదాహరణలుగా, చివరి కాంస్య యుగంలో గ్రీస్, హోమర్సు ఇలియడ్, ఉత్తర ఇటలీలోని ఎట్రుస్కాన్ నగరాలు, రోమ్తో సహా సా.శ.పూ. 700, 500 మధ్య రోమ్, వార్రింగ్ స్టేట్సు కాలంలో చైనా, ప్రారంభ పశ్చిమ ఐరోపా, ఆఫ్రికాలోని మధ్యయుగ రాజ్యాలు విసిగోత్సు, వాండల్సు, ఫ్రాంక్సు,ఇథియోపియా,మాలి,తరువాత మధ్యయుగ రాజ్యాలు (క్రిస్టియన్,ఇస్లామిక్) ఫ్రాన్సు ఇంగ్లాండ్, స్పెయిన్ దేశాలలో రాజచరికపు వ్యవస్థలు పరిపాలించాయి.[3]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "The History of the Monarchy Government". Education - Seattle PI. Retrieved 2020-08-17.
- ↑ "monarchy | Definition, Examples, & Facts". Encyclopedia Britannica (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-08-17.
- ↑ "Monarchy History". www.nobility-association.com. Retrieved 2020-08-17.[permanent dead link]