కోగిల్వాయి

కోగిల్వాయి, తెలంగాణ రాష్ట్రం, హన్మకొండ జిల్లా, దామెర మండలం లోని గ్రామం.

కొగిల్వాయి
—  రెవిన్యూ గ్రామం  —
కొగిల్వాయి తెలంగాణ పటంలో గ్రామ స్థానం
అక్షాంశరేఖాంశాలు:
రాష్ట్రం	తెలంగాణ
జిల్లా	హన్మకొండ,
మండలం	దామెర
ప్రభుత్వం
- సర్పంచి
జనాభా (2011)
- మొత్తం	2,582
- పురుషుల సంఖ్య	1,312
- స్త్రీల సంఖ్య	1,270
- గృహాల సంఖ్య	689
పిన్ కోడ్	506006
ఎస్.టి.డి కోడ్

ఇది మండల కేంద్రమైన దామెర నుండి 28 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన వరంగల్ నుండి 20 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత వరంగల్ జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. పునర్వ్యవస్థీకరణలో దీన్ని కొత్తగా ఏర్పాటు చేసిన వరంగల్ గ్రామీణ జిల్లా లోకి చేర్చారు. ఆ తరువాత 2021 లో, వరంగల్ పట్టణ జిల్లా స్థానంలో హనుమకొండ జిల్లాను ఏర్పాటు చేసినపుడు ఈ గ్రామం, మండలంతో పాటు కొత్త జిల్లాలో భాగమైంది.2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 689 ఇళ్లతో, 2582 జనాభాతో 673 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1312, ఆడవారి సంఖ్య 1270. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 582 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 22. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 578123.పిన్ కోడ్: 506006.

గ్రామ చరిత్ర

కొగిల్వాయి గ్రామ సమీపంలోని చంద్రగిరి గుట్టకు, అక్కడి నుంచి కొంత దూరంలోని పట్నంకంచెకు చారిత్రిక ప్రశస్తి ఉంది. ఈ ప్రాంతాల్లో బయటపడ్డ చెన్నకేశవాలయం, కొన్ని చారిత్రిక నిర్మాణాలు కాకతీయుల కాలంలోని పద్మనాయకులు నిర్మించినవిగా పరిశోధకులు గుర్తించారు.

చారిత్రిక నిర్మాణాలు

గ్రామ సమీపంలోని చంద్రగిరి గుట్టల్లో చెన్నకేశవాలయం, శివాలయం, రాతితో నిర్మితమైన కోట, ఏడు కోనేరులు వంటివి నెలకొనివున్నాయి. వరంగల్‌-పరకాల రహదారికి దగ్గర్లో ఏడు దర్వాజలు అనే ప్రాంతం ఉంది, దీనికి కిలోమీటర్ దూరంలో చెన్నకేశవ గుట్ట అన్న పేరుతో మరో చారిత్రిక ప్రదేశం ఉంది. దీనిలో లక్ష్మీనారాయణ స్వామి శిల్పం, పన్నెండుమంది ఆళ్వారుల విగ్రహాలు ఉన్నాయి. ఈ ప్రదేశంలోనే శివలింగం, మహిషాసురమర్దని విగ్రహం, ఓ శిలాశాసనం కూడా కనిపిస్తాయి. ఇవన్నీ ప్రాచీనమైన గ్రామచరిత్రకు ఆనవాళ్ళుగా నిలుస్తున్నాయి. అక్కడి నుంచి మరో కిలోమీటరు దూరంలో 200 ఎకరాల సువిశాల ప్రాంతంలో ప్రాచీన నగరపు అవశేషాలు లభ్యమవుతున్నాయి. ఈ ప్రాంతాన్ని పట్నంకంచెగా స్థానికులు వ్యవహరిస్తుండగా, దీని ప్రాచీననామం చెన్నకేశ్వర పట్టణమనీ దీనిని రేచర్ల పద్మనాయకులు నిర్మించారని పరిశోధకులు నిర్ధారిస్తున్నారు.

విద్యా సౌకర్యాలు

గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి ఆత్మకూరులో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల వరంగల్లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఓబ్లాపూర్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల హనుమకొండలోను, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు వరంగల్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల వరంగల్లో ఉన్నాయి.

వైద్య సౌకర్యం

ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం

కోగిల్వాయిలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.

ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం

గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు.

తాగు నీరు

గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.

పారిశుధ్యం

మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.

సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు

కోగిల్వాయిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.

మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు

గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.

ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు

గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.

విద్యుత్తు

గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.

భూమి వినియోగం

కోగిల్వాయిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:

• వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 17 హెక్టార్లు
• వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 18 హెక్టార్లు
• సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 95 హెక్టార్లు
• బంజరు భూమి: 68 హెక్టార్లు
• నికరంగా విత్తిన భూమి: 472 హెక్టార్లు
• నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 195 హెక్టార్లు
• వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 441 హెక్టార్లు

నీటిపారుదల సౌకర్యాలు

కోగిల్వాయిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.

• బావులు/బోరు బావులు: 291 హెక్టార్లు* చెరువులు: 149 హెక్టార్లు

ఉత్పత్తి

కోగిల్వాయిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.

ప్రధాన పంటలు

వరి, ప్రత్తి