కలమళ్ళ శాసనముకడప జిల్లా యర్రగుంట్ల మండలంలోని కలమళ్ళ గ్రామంలో ఉంది. దీన్ని సా.శ. 575లో రేనాటి చోళరాజు ధనంజయ ఎరికళ్ ముత్తురాజు వేయించాడు. ఇందులో వారు అనే బహువచనం కనిపిస్తుంది. తొలి తెలుగు శాసనాలలో ఇది ఒకటి.[1]
ఎరికల్ ముతురాజు అనేబిరుదుగల ధనంజయుడనే రాజు అంటూ ఈ శాసనం మొదలౌతుంది. మధ్యలో కొంత భాగం అసంపూర్ణంగా ఉంది. పంచమహాపాతకుడు అవుతారని చెబుతూ ఈ శాసనం ముగుస్తుంది. ఇందులో శకటరేఫను వాడారు.
మహారాజు, మహా రాజాధిరాజు, యువరాజు (దుగరాజు) అనే పదాలు రాజ పదవులలో ఉండే వివిధ స్థాయీ భేదాలను తెలుపుతాయి. ఈ శాసనంలో వాడిన ముత్తురాజు అనే పదం ముదిరాజు కులాన్ని సూచిస్తుంది. తెలంగాణలోని ముదిరాజ్ కులాన్ని "తెనుగు" గా పిలుస్తారు, అంతే కాకుండా "తెనుగు" పదం నుండే "తెలుగు" పదం వచ్చిందని చరిత్ర కారుల అభిప్రాయం, తమిళనాడులో ముదిరాజ్ కులాన్ని క్షత్రీయులుగా గుర్తించారు. ముత్తురాజు, ముత్తరాయర్ గా పిలుస్తారు. ఈ శాసనాన్ని పరిష్కరించిన ముట్లూరి వెంకటరామయ్య, ప్రొఫెసరు కె.ఎ.నీలకంఠ శాస్త్రి అన్నారు.
తెలుగు శాసనాలు · గద్య (వచన) శాసనాలు · కలమళ్ళ శాసనం (575) (ధనంజయుడు) (కడప జిల్లా) · ఎర్రగుడిపాడు శాసనం (575) (ధనంజయుడు) (కడప జిల్లా) · ఇందుకూరు శాసనం (600) (ఎరికళ్ దుగరాజు) (కడప జిల్లా) · విక్రమేంద్రవర్మ చిక్కుళ్ళ శాసనము (6వ శతాబ్ధి) · తిప్పలూరు శాసనం (630) (పుణ్యకుమారుని కాలంలో చామణకాలు ఆనే ఉద్యోగి) (కడప జిల్లా) · విప్పర్తి శాసనం (641) (జయసింహవల్లభుడు) (జిల్లా - ?) · మాలెపాడు శాసనం (725) (రేనాటి రాజు సత్యాదిత్య చోళుడు) (కడప జిల్లా) · అహదహనకర శాసనము (727) · అరకట వేముల శాసనం (కడప జిల్లా) · వేల్పుచెర్ల శాసనం (కడప జిల్లా) · వందాడి శాసనం (830) (గండత్రిణేత్ర వైదుంబ మహారాజు) (కడప జిల్లా) · కొండపర్తి శాసనం (9వ శ) (వరంగల్లు జిల్లా) · కొరవి శాసనం (935) (వరంగల్లు జిల్లా)
పద్య శాసనాలు
అద్దంకి శాసనం (848) (పండరంగడు) (గుంటూరు జిల్లా) · ధర్మవరం శాసనం (848) (గుణగ విజయాదిత్యుడు) · కందుకూరి శాసనం (848) · బెజవాడ శాసనం (930) (యుద్ధమల్లుడు) (కృష్ణా జిల్లా) · కుర్క్యాల శాసనం (945) (జినవల్లభుడు) (కరీంనగర్ జిల్లా) · దీర్ఘాసి శాసనం (997) (బణపతి) (కళింగ పట్నం) · శాసనం (980) (యుద్ధమల్లుని కొడుకు విజయాదిత్యుడు) · నందంపూడి శాసనం (రాజరాజ నరేంద్రుడు) · గూడూరు శాసనం (1124) (విరియాల కామసాని) · చేబ్రోలు శాసనం (1145) (భీమయ పండడు) · ఉప్పరపల్లె శాసనం (1157) (రేచర్ల రుద్రారెడ్డి మంత్రి కాటయ) (కరీంనగర్ జిల్లా)] · బెక్కల్లు శాసనం (1176) (మల్లిరెడ్డి అనే సామాన్యుడు) (వరంగల్లు జిల్లా) · ఫిరంగిపుర శాసనం (1409) (శ్రీనాథుడు రాశాడు) · చదిపిరాళ్ళ శాసనం (1542) · (అచ్యుతదేవరాయలు) (కడప జిల్లా) · వర్ధమానపుర శాసనం (అభినవ మయుడు)
