నిరుపమా రాజేంద్ర
నిరుపమ రాజేంద్ర | |
|---|---|
 బోఘ నందీశ్వర దేవాలయంలో భరతనాట్యం సమయంలో నిరుపమ పోజులిచ్చింది. | |
| జననం | |
| వృత్తి | అభినవ డ్యాన్స్ కంపెనీ యొక్క డాన్సర్లు & ఆర్టిస్టిక్ డైరెక్టర్లు |
| Dances | భరతనాట్యం, కథక్ |
నిరుపమా రాజేంద్ర భారతనాట్యం, కథక్ నృత్య రూపాలలో భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్యకారిణి. ఆమె కర్ణాటకలోని బెంగళూరులో నివాసం ఉంటున్నారు. నిరుపమ, ఆమె భర్త రాజేంద్ర (ఆమె) కలిసి కథక్ చేస్తారు. వీరు అభినవ నృత్య సంస్థను స్థాపించారు. నృత్యాన్ని మరింత చేరువ చేయాలనే లక్ష్యంతో 1994. సంప్రదాయ, సమకాలీన నృత్య రీతులకు వీరు ప్రసిద్ధి చెందారు. నాట్య మయూరి, నాట్య మయూర (1998), కర్ణాటక కళాశ్రీ (2011), నృత్య చూడామణి వంటి అనేక అవార్డులను అందుకున్నారు.
ప్రారంభ జీవితం
[మార్చు]
నిరుపమకు చిన్నప్పటి నుంచే నాట్యంపై మక్కువ ఉండేది. ఆమె ఐదవ ఏట భరతనాట్యంలో అధికారిక శిక్షణ ప్రారంభించింది. ఆమె నృత్యాన్ని ఒక ప్రధాన వ్యక్తీకరణ రూపంగా చూసింది, దానిని ప్రజలతో పంచుకుంటూ ఆనందించింది. కథక్ కళారూపం పట్ల ఆమె అభిరుచి గురు మాయారావు పర్యవేక్షణలో ప్రారంభమైంది. చిన్నతనంలోనే కథక్, భరతనాట్యం రెండింటినీ నేర్చుకుంది.
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]నిరుపమ చిన్నతనంలో తన జీవిత భాగస్వామిని కలుసుకున్నారు. ఆమె, రాజేంద్ర ఇద్దరూ వారి గురువు మాయా రావు వద్ద విద్యార్థులుగా ఉన్నారు. ఆమె బెంగళూరులోని మౌంట్ కార్మెల్ కళాశాల పూర్వ విద్యార్థిని. 25 ఏళ్ళ వయసులో వివాహం చేసుకుని యువ డ్యాన్సర్లుగా కెరీర్ ప్రారంభించి, పెర్ఫార్మింగ్ ఆర్ట్స్ లో తమ కెరీర్ ను ఎంచుకున్నారు. దంపతులు పెరిగే కొద్దీ, వారి ప్రయాణం ప్రయోగాలు, శిక్షణ, అభ్యాసం. తమ నృత్య సంస్థ అభినవ ద్వారా కథక్ కు కొత్త, ఆధునిక ట్విస్ట్ ఇచ్చిన కళాకారులుగా నేడు వారు విస్తృతంగా గుర్తింపు పొందారు.[1][2]
అభినవా డ్యాన్స్ కంపెనీ
[మార్చు]సంప్రదాయ భారతీయ నృత్యరీతులను భారతదేశం, ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ప్రేక్షకులకు చేరువ చేయాలనే లక్ష్యంతో 1994 లో "అభినవలు" స్థాపించబడింది. నృత్య దంపతులు నిరుపమ, రాజేంద్రల ఉద్వేగభరిత ప్రభావంతో డాన్స్ కంపెనీ వికసించింది. ఈ నృత్య సంస్థ భగవంతుడు, ప్రకృతి రెండింటినీ ప్రతిబింబించే వివిధ నృత్య ప్రదర్శనలకు కొరియోగ్రఫీ చేసింది.
సంప్రదాయంలో లోతుగా పాతుకుపోయిన వీరిద్దరూ ఒక ప్రత్యేకమైన ప్రెజెంటేషన్ శైలిని, జాతి, సమకాలీన నృత్యం, జాజ్, స్పానిష్, ఆఫ్రో, వరల్డ్ మ్యూజిక్ వంటి సంగీత ప్రక్రియల కలయికను తీసుకువచ్చారు. సమకాలీన కళను సంప్రదాయ కళతో మిళితం చేసే శైలి కుముదిని లఖియా నుండి ప్రేరణ పొందింది.[3] కళా రూపం యొక్క వాస్తవికతను దృష్టిలో ఉంచుకుని, అభినవా డాన్స్ కంపెనీ శాస్త్రీయ నృత్యాన్ని పునరుద్ధరించింది. కొత్త పద్ధతులు, శైలులను చేర్చినప్పుడు, కథ యొక్క వాస్తవ సారాన్ని నిలుపుకోవడంలో ప్రధాన సవాలు ఉంటుంది.
ప్రదర్శనలు
[మార్చు]నిరుపమ తన కెరీర్ మొత్తంలో వివిధ కార్యక్రమాలకు కొరియోగ్రఫీ చేసి ప్రదర్శనలు ఇచ్చింది. ఈ సంస్థ మదనోత్సవ అని పిలువబడే వార్షిక పండుగను కూడా నిర్వహిస్తుంది.[4] ఇది జీవితం, వసంత ఋతువు యొక్క వేడుక. కొన్ని గుర్తించదగిన ప్రదర్శనలు:
- హర్షికా-2020
- పండుగ పర్వ-2020-3 రోజులు-1వ రోజు-రామ కథా విస్మయం (రామాయణ) 2వ రోజు-ఇంటర్ డిసిప్లినరీ కాన్క్లేవ్, 3వ రోజు-మదనోత్సవ (స్ప్రింగ్ వేడుక) [5][6]
- కళా ద్వారకా-2020-ఆన్లైన్ నృత్యోత్సవం [7]
- రసానంద (కృష్ణ ప్రేమ) (కృష్ణ కోసం ప్రేమ
- 'కృష్ణ-ఫైర్ టు ఫ్రాస్ట్'-2019-ద్రౌపది ఆధారంగా
- ఓజాస్-ఎ రెండీషన్ ఆఫ్ కృష్ణ-2010
అవార్డులు, గుర్తింపులు
[మార్చు]పెర్ఫార్మింగ్ ఆర్ట్స్ రంగానికి ఆమె చేసిన విశేష కృషికి గాను, ఆమె వివిధ పురస్కారాలను అందుకుంది:
- నిరుపమా-నాట్య మయూరీ- (1998)
- రాజేంద్ర సర్-నాట్య మయురా- (1998)
- ప్రదర్శన కళల రంగంలో వారి అత్యుత్తమ కృషికి కర్ణాటక కళాశ్రీ అవార్డు- (2011)
- కృష్ణ గణ సభ యొక్క ప్రతిష్టాత్మక నృత్య శీర్షిక నృత్య చూడామణి
- 2013లో, నిరుపమా రాజేంద్రను బెంగళూరులోని రవీంద్ర కళాక్షేత్రలో నర్తకుడు యు.ఎస్.కృష్ణారావుకు నివాళిగా నిర్వహించిన నృత్య ఉత్సవం మహా మాయలో వారి కృషికి సత్కరించారు.[8]
- సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు (2023) [9]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "What's kept dancer couple Nirupama and Rajendra together? - Times of India". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-03-28.
- ↑ "Taking the pandemic in their stride". Deccan Herald (in ఇంగ్లీష్). 2020-11-08. Retrieved 2021-03-28.
- ↑ Swaminathan, Chitra (2016-12-01). "An interesting story unfolds". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-03-28.
- ↑ Govind, Ranjani (2018-03-21). "Day-long dance, music and games". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-03-28.
- ↑ "Dance, drama, Disney and more in Rama Katha Vismaya". Express News Service. 17 February 2020. Retrieved 28 March 2020.
- ↑ "Performed Activity Study Day Range", Definitions, Qeios, 2020-02-07, doi:10.32388/px8och, retrieved 2021-03-28
- ↑ "Taking the pandemic in their stride". Deccan Herald (in ఇంగ్లీష్). 2020-11-08. Retrieved 2021-03-28.
- ↑ "Award for the dancing duo Nirupama Rajendra at Maha Maya". www.narthaki.com. Retrieved 2013-09-18.
- ↑ "Announcement of Sangeet Natak Akademi Awards for 2022 and 2023" (PDF). Sangeet Natak Akademi. 27 February 2024. Retrieved 20 March 2024.