పి.ఆర్. పిషరోటి
పిషరోత్ రామ పిషరోటి (10 ఫిబ్రవరి 1909 - 24 సెప్టెంబర్ 2002) ఒక భారతీయ భౌతిక శాస్త్రవేత్త, వాతావరణ శాస్త్రవేత్త భారతదేశంలో రిమోట్ సెన్సింగ్ పితామహుడిగా గుర్తింపుపొందారు.
పరిచయం
[మార్చు]పి. ఆర్. పిషరోటి 1909 ఫిబ్రవరి 10 న భారత రాష్ట్రమైన కేరళలోని కొల్లెంగోడ్ పట్టణంలో జన్మించారు. అతని తల్లిదండ్రులు శివరామకృష్ణన్ అలియాస్ గోపాల వాధ్యార్ లక్ష్మి పిషరస్సియర్. అతనికి ముగ్గురు సోదరులు ఉన్నారు: చక్రపాణి, బాలకృష్ణన్ రాజగోపాల్.
విద్య
[మార్చు]తన ప్రారంభ విద్యను కేరళలో పూర్తి చేశాడు. మద్రాస్ రాష్ట్రంలోని త్రిచినోపోలీలోని సెయింట్ జోసెఫ్ కాలేజీ నుండి ఫిజిక్స్ బిఎ గౌరవాలు చేసిన అతను మద్రాస్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఎంఏ (ఫిజిక్స్) చేసాడు.
ఉద్యోగం
[మార్చు]1932-1941 మధ్యకాలంలో చెన్నైలోని లయోలా కాలేజీలో ఫిజిక్స్ కళాశాల లెక్చరర్‌గా పనిచేశారు. వేసవి సెలవుల్లో అతను బెంగళూరులోని ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్లో ప్రొఫెసర్ సి. వి. రామన్ ఆధ్వర్యంలో పనిచేసేవాడు.
పరిశోధనలు
[మార్చు]రామన్ సిఫారసు మేరకు, పిషరోటీ 1942 లో భారత వాతావరణ శాఖలో చేరాడు, అక్కడ ఉరుములు, పాశ్చాత్య అవాంతరాలు, రుతుపవనాల కదలికలు, ఓరోగ్రాఫిక్ వర్షం మొదలైన వాటిపై పరిశోధనలు చేశాడు. తరువాత కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయంలో చేరాడు. వాతావరణ శాస్త్రవేత్త జాకబ్ జెర్క్నెస్. జియోస్ట్రోఫిక్ ధ్రువ సెన్సిబుల్ హీట్ కొన్ని అంశాలు వాతావరణం గతి శక్తి అనే రెండు నివేదికలను ఆయన ప్రచురించారు. అతను 1954 నాటికి తన MS (వాతావరణ శాస్త్రంలో) PhD డిగ్రీలను పొందాడు.
ఆదర్శాలు, విజయాలు
[మార్చు]భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చిన తరువాత, పిషరోటీ 1959 లో కొలాబా అలీబాగ్ మాగ్నెటిక్ అబ్జర్వేటరీస్ డైరెక్టర్ 1962 లో పూణేలోని ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ట్రాపికల్ మెటీరియాలజీ వ్యవస్థాపక డైరెక్టర్ అయ్యారు. 1967 లో అతను ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ట్రాపికల్ మెటియోరాలజీ డైరెక్టర్ గా పదవీ విరమణ చేసి ఫిజికల్ రీసెర్చ్ లాబొరేటరీలో చేరారు. , విక్రమ్ సారాభాయ్ ఆహ్వానం మేరకు సీనియర్ ప్రొఫెసర్‌గా అహ్మదాబాద్. ఈ సమయంలో రిమోట్ సెన్సింగ్ టెక్నాలజీని భారత్‌కు పరిచయం చేసే పనిని ఆయనకు అప్పగించారు. అతను ఉద్యోగాన్ని అంగీకరించాడు. సోవియట్ విమానం యుఎస్ పరికరాలను ఉపయోగించి కొబ్బరి విల్ట్-రూట్ వ్యాధిని గుర్తించే అతని మార్గదర్శక ప్రయోగం భారతదేశంలో రిమోట్ సెన్సింగ్‌లో మొదటి విజయంగా పరిగణించబడింది.
నిర్వహించిన పదవులు
[మార్చు]పిషరోటీ 1972-75 మధ్యకాలంలో అహ్మదాబాద్‌లోని ఇస్రో స్పేస్ అప్లికేషన్స్ సెంటర్‌లో రిమోట్ సెన్సింగ్ అండ్ శాటిలైట్ మెటరాలజీ డైరెక్టర్‌గా పనిచేశారు. అతను 1963 నుండి 1968 వరకు ప్రపంచ వాతావరణ సంస్థ సైంటిఫిక్ అడ్వైజరీ బోర్డు సభ్యుడు తరువాత దాని ఛైర్మన్. అతను ఇంటర్నేషనల్ అసోసియేషన్ ఆఫ్ మెటియోరాలజీ అండ్ అట్మాస్ఫియరిక్ సైన్సెస్ వైస్ ప్రెసిడెంట్ గా 1969 నుండి 1977 వరకు గ్లోబల్ అట్మాస్ఫియరిక్ రీసెర్చ్ ప్రోగ్రాం కోసం జాయింట్ ఆర్గనైజింగ్ కమిటీ సభ్యుడిగా కూడా పనిచేశాడు. ఆరోగ్య కారణాల వల్ల పదవీ విరమణ చేసేటప్పుడు తొంభైల ఆరంభం వరకు పిఆర్ఎల్ లో పనిచేశాడు. .
అవార్డులు
[మార్చు]- 1957 ఇండియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ ఫెలో
- 1978 ఇండియన్ నేషనల్ సైన్స్ అకాడమీ ఫెలో
- 1970 లో ఆయన చేసిన కృషికి గుర్తింపుగా భారత ప్రభుత్వ ప్రతిష్టాత్మక పద్మశ్రీ జాతీయ పౌర పురస్కారాన్ని ప్రదానం చేశారు.
- 1988 రామన్ సెంటెనరీ మెడల్ మొదటి గ్రహీత.
- 1989 WMO చే IMO[1] బహుమతిని ప్రదానం చేసింది .
- 1990 ఇండియన్ నేషనల్ సైన్స్ అకాడమీ స్థాపించిన K. R. రామనాథన్ పతకాన్ని[2] అందుకుంది.
మరణం వారసత్వం
[మార్చు]పిషరోటీ 24 సెప్టెంబర్ 2002 ఉదయం 93 సంవత్సరాల వయసులో పూణేలో మరణించారు. ఇండియన్ సొసైటీ ఆఫ్ రిమోట్ సెన్సింగ్ ఇండియన్ నేషనల్ రిమోట్ సెన్సింగ్ అవార్డును 'పి. ఆర్. పిషరోటీ మెమోరియల్ అవార్డు 'ఆయన జ్ఞాపకార్థం. ఇస్రో VSSC GPS రేడియోసోండే[3]కు పిషరోటీ పేరు పెట్టారు.