పింగళి సూరనామాత్యుడు

పింగళి సూరన్న / పింగళి సూరన ఈయన 16వ శతాబ్దానికి చెందినవాడు. తెలుగు సాహిత్యాన్ని ఏలిన మహా కవులలో ఒకడు. శ్రీకృష్ణదేవరాయల కొలువులోని అష్టదిగ్గజములలో పింగళి సూరన ఒకడు.

ఈయన రాఘవపాండవీయము అనే ఒక అత్యధ్భుతమైన శ్లేష కావ్యాన్ని రచించాడు. ఈ కావ్యంలో ఉన్న ప్రతి ఒక పద్యాన్ని రామాయణంలోని కథకూ, భారత ఇతిహాసములోని కథకూ ఒకేసారి అన్వయించుకోవచ్చు. 16వ శతాబ్దము మధ్యభాగములో పింగళి సూరన రచించిన కళాపూర్ణోదయము దక్షిణ ఆసియాలోనే మొట్టమొదటి నవలగా భావిస్తారు^{[మూలాలు తెలుపవలెను]}. కళాపూర్ణోదయాన్ని తెలుగు సాహిత్యం లో మొట్టమొదటి కావ్యంగా పరిగణిస్తారు^{[మూలాలు తెలుపవలెను]}. ఇది అద్భుతమైన ప్రేమ కావ్యము.

ఆయన చేసిన రచనల్లో ముఖ్యమైనవి (కాలక్రమములో)

• గిరిజా కళ్యాణం
• గరుడ పురాణం (తెనుగించాడు)
• రాఘవపాండవీయం
• కళాపూర్ణోదయం - ఆరవీటి తిమ్మరాజు వంశానికి చెందిన నంద్యాల కృష్ణమరాజుకు అంకితమిచ్చాడు.
• ప్రభావతీప్రద్యుమ్నం

మూలాలు, వనరులు

• కళాపూర్ణోదయం కావ్యం తేలికైన వచనంలో ఈమాట వెబ్ పత్రిక సౌజన్యంతో
• ప్రభావతీ ప్రద్యుమ్నం కావ్యం తేలికైన వచనంలో ఈమాట వెబ్ పత్రిక సౌజన్యంతో

రెండర్థముల పద్య మొక్కటియు నిర్మింపగ శక్యంబుగా కుండుం దద్గతి గావ్యమెల్ల నగునే నోహో యనంజేయదే పాండిత్యంబున నందునుం దెనుగు కబ్బం బద్భుతం బండ్రు ద క్షుం డెవ్వాడిల రామ భారత కథల్ జోడింప భాషాకృతిన్