ప్రోటోజోవా

లీష్మానియా donovani, (a species of protozoa) in a bone marrow cell

ప్రోటోజోవా (Protozoa ; from the Greek words proto, meaning "first", and zoa, meaning "animals") జీవ శాస్త్రంలోని ఒక జీవుల విభాగం (eukaryotes), ఇవి చలనాన్ని కలిగివుంటాయి. ఫాన్ సీబాల్డ్ శాస్త్రవేత్త (1845) ప్రోటోజోవన్ల కణరహిత లేక ఏకకణనిర్మాణమును గుర్తించి ఆ జీవులకు ప్రోటోజోవా అనే పేరు పెట్టాడు.

సాధారణ లక్షణములు

• సూక్ష్మదర్శినితో మాత్రమే చూడగల ఏకకణ జీవులు.
• స్వేచ్ఛా జీవులుగా గాని, పరాన్న జీవులుగా గాని నివసించును.
• శరీరము నావరించి పెల్లకిల్ త్వచముండును. కొన్ని జీవుల(పాలిస్టోమెల్లా)కాల్షియం కార్బొనేటుతో నిర్మితమైన కర్పరము ఆవరించియుండును.
• ప్రోటోజోవా జీవులలో నిర్ధిష్టమైన సౌష్టవములేదు. కొన్ని గుండ్రముగాను, కొన్ని ద్విపార్మ్వసౌష్టవముతోను ,కొన్నిసౌష్టవరహితమగా యుండును.
• పోషణక్రియ జాంతవ భక్షణముద్వారాగాని, పూతికాహార, పాదపీయ భక్షణపద్ధతులలో గాని జరుగును.జీర్ణక్రియ ఆహారరిక్తికలలో జరుగును.
• శ్వాసక్రియ పెల్లికిల్ గుండా పరస్పరవ్యాపనముద్వారా జరుగును.

వర్గీకరణ

• ఫ్లెజెల్లేటా (e.g. జియార్డియా)
• అమీబాs (e.g. ఎంటమీబా)
• స్పోరోజోవా (e.g. ప్లాస్మోడియం)
  • మిక్సోజోవా
  • మైక్రోస్పొరిడియా
• సీలియోఫోరా (e.g. Balantidium coli)

వ్యాధులు

కొన్ని ప్రోటోజోవా జీవులు వ్యాధుల్ని కలుగజేస్తాయి. వానిలో కొన్ని ఉదాహరణలు:

• మలేరియా : (Malaria)
• అమీబియాసిస్ : (Amoebiasis)
• జియార్డియాసిస్ : (Giardiasis)
• టాక్సోప్లాస్మోసిస్ : (Toxoplasmosis)
• క్రిప్టోస్పొరిడియోసిస్ : (Cryptosporidiosis)
• ట్రైకోమోనియాసిస్ : (Trichomoniasis)
• లీష్మానియాసిస్ : (Leishmaniasis)
• అతిసారం : (Dysentery)