మున్నార్
 | ఈ వ్యాసం పూర్తిగానో, పాక్షికంగానో గూగుల్ అనువాద వ్యాసాల ప్రాజెక్టు (2009-2011) ద్వారా గూగుల్ అనువాదఉపకరణాల నాణ్యతను పెంచడంలో భాగంగా కొన్నిపరిమితులతో ఆంగ్ల వికీవ్యాసంనుండి మానవ అనువాదకులు అనువదించారు. అందుచేత ఇందులోని వాక్య నిర్మాణాలు, పదాల ఎంపిక కాస్త కృత్రిమంగా ఉండే అవకాశం ఉంది. అనువాదాన్ని వీలైనంతగా సహజంగా తీర్చిదిద్ది, ఈ మూసను తొలగించి చర్చా పేజీలో {{వికీప్రాజెక్టు_గూగుల్_అనువాదవ్యాసాలు-మెరుగుపరచిన}} చేర్చండి. |
| ?Munnar മൂന്നാര് కేరళ • భారతదేశం | |
 | |
  | |
| అక్షాంశరేఖాంశాలు: 10°07′00″N 77°04′00″E / 10.11667°N 77.06667°ECoordinates: 10°07′00″N 77°04′00″E / 10.11667°N 77.06667°E | |
| కాలాంశం | భాప్రాకా (గ్రీ.కా+5:30) |
| విస్తీర్ణం • ఎత్తు |
557 కి.మీ² (215 sq mi)[1] • 2,400 మీ (7,874 అడుగులు) |
| జిల్లా(లు) | • Idukki జిల్లా |
| జనాభా • Metro |
• 68,205 (2001) |
| కోడులు • పిన్‌కోడు • టెలిఫోను • వాహనం |
• 685 612 • +04865- • KL-06 |
| వెబ్‌సైటు: tourism idukki.nic.in tourism | |
దక్షిణ భారతదేశంలో మరియు కేరళలో ఉన్న అత్యంత ప్రముఖమైన వేసవి-విడిది పట్టణాలలో మున్నార్ (మళయాళం|മൂന്നാര്) ఒకటి. పశ్చిమ కనుమల మీద ఉన్న ఇదుక్కి జిల్లాలో మున్నార్ ఉంది.
మున్నార్ అనే పేరు మలయాళం/తమిళ్ పదాలు మును (మూడు) మరియు ఆరు (నది) నుండి పొందినట్టు భావించబడుతుంది, ఈ పేరు ముతిరప్పుజా, నల్లతన్ని మరియు కుండలి నదీ సంగమం వద్ద ఉన్న పట్టణపు ప్రాంతాన్ని సూచిస్తుంది.
దేవికుళం బ్లాకులో ఉన్న మున్నార్ పంచాయతీ దాదాపు 557 కిమీ² వైశాల్యంతో ఇదుక్కి జిల్లాలో అతిపెద్దదిగా ఉంది.
సమీప రైల్వేస్టేషను ఎర్నాకుళం మరియు అలువాలో ఉంది (దాదాపు 110కిమీ దూరం రోడ్డు రహదారిలో ఉంది). 105కిమీ దూరంలో ఉన్న కొచిన్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం దీనికి సమీపంలో ఉన్న విమానాశ్రయం.
విషయ సూచిక
భౌగోళిక స్వరూపం మరియు వాతావరణం[మార్చు]
మున్నార్ చుట్టుప్రక్కల ప్రాంతం ఎత్తులో సరాసరి సముద్ర మట్టం నుండి 2,000 మీటర్లు (6,561.7 అడుగులు) నుండి 2,600 మీటర్లు (8,530.2 అడుగులు) వరకు మారుతుంది. మున్నార్ అనుకూలమైన వాతావరణాన్ని కలిగి ఉంటుంది. శీతాకాలంలో ఉష్ణోగ్రతలు 10 మరియు 10 మధ్యలో మరియు వేసవిలో 10 మరియు 10 మధ్యలో ఉంటాయి. మున్నార్ లో పర్యాటకులకు అనువైన కాలం ఆగష్టు నుండి మే వరకు ఉంటుంది. వర్షాకాలాలలో కూడా ఈ ప్రాంతం అనేక ప్రవాహాలు మరియు చిన్న సెలయేరులతో అద్భుతంగా ఉంటుంది మరియు వాన కురిసిన తరువాత నీటితో తడిసిన తేయాకు తోటలు మహనీయంగా కనిపిస్తాయి మరియు కొద్దిగా ఉన్న పొగమంచుతో కప్పబడి ఉంటాయి. చూడండి:పటం
ఆర్థికవ్యవస్థ[మార్చు]
మున్నార్‌లోని అధికమంది నివాసితులు తేయాకు పరిశ్రమలో పనిచేస్తున్నారు లేదా పర్యాటక వ్యాపార నిర్వహణలో ఉన్నారు. 2000లో, కేరళ ప్రభుత్వం మున్నార్‌ను పర్యాటక కేంద్రంగా ప్రకటించింది. అప్పటినుండి ఈ అందమైన వేసవి-విడిది ఎక్కువమంది పర్యాటకులను ఆకర్షించటానికి సహాయపడింది. అనేక రక్షించబడిన వన్యప్రాణుల ప్రాంతాలు మరియు ఆకర్షణీయమైన వాతావరణం అనేకమంది పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తోంది, వీరు మున్నార్‌లో ఉన్న అనేక హోటళ్ళు, ఫలహారశాలలు మరియు రవాణా వ్యాపారాలకు సహకరిస్తున్నారు మరియు రుతువు మీద ఆధారపడి ఇది దానియొక్క ఆర్థికవ్యవస్థను ప్రభావితం చేస్తోంది.
పర్యాటక రంగం[మార్చు]
ఎరావికుళం నేషనల్ పార్క్[మార్చు]
మున్నార్ నుండి 15 కిమీ దూరంలో ఉంది, ఈ పార్క్ అంతరించిపోయే ప్రమాదంలో ఉన్న జంతువు- నీలగిరి టార్ (మేకవంటి జంతువు) కు ప్రాముఖ్యం చెందింది. 97 చ. కిమీ. వైశాల్యంలో విస్తరించి ఉంది, ఈ పార్క్ అసాధారణమైన శీతాకోకచిలకలు, జంతువులు మరియు పక్షులకు ఆవాసంగా ఉంది. అధిరోహించటానికి ఇది ఒక ఉత్తమమైన ప్రదేశం, ఈ పార్క్ తేయాకు మొక్కల మరియు పొగమంచు దుప్పట్లలో కప్పబడిన పర్వత దొంతర్ల యొక్క అద్భుతమైన దృశ్యాన్ని అందిస్తాయి. నీలకురింజి పూలు పూసి పర్వత వాలులు నీలంరంగు తివాచీతో కప్పబడినప్పుడు ఈ పార్క్ ఒక ఆకర్షణీయమైన ప్రదేశం అవుతుంది. ఈ ప్రాంతంలో స్థానికంగా పూసే మొక్కగా ఇది పశ్చిమ కనుమలలో ఉంది, పన్నెండు సంవత్సరాలకు ఒకసారి ఇది పూస్తుంది. 2006లో ఇది చివరిసారి వికసించింది.
అనముడి శిఖరం[మార్చు]
మున్నార్ పట్టణం నుండి దాదాపు 13 kilometres (8.1 mi) దూరంలో ఉంది, అనముడి (2,695 metres (8,842 ft)) అనేది కేరళలోని అత్యంత ఎత్తైన పర్వతం మరియు హిమాలయ శ్రేణుల దక్షిణాన ఉన్న ఎత్తైన భారత పర్వతం. ఎర్నాకుళంలో ఉన్న అరణ్య మరియు వన్యప్రాణుల అధికారుల అనుమతితో శిఖర అధిరోహణలను చేయవచ్చు.
మట్టుపెట్టి[మార్చు]
ఈ ఆసక్తికరమైన మట్టుపెట్టి ప్రదేశం మున్నార్ పట్టణం నుండి 13 కిమీ దూరంలో ఉంది. సముద్ర మట్టం నుండి 1700 మీ ఎత్తులో ఉన్న మట్టుపెట్టి నీరు నిలవవుంచే ఆనకట్ట తాపీపనికి మరియు అందమైన సరస్సుకు ప్రసిద్ధి చెందింది, ఇక్కడ ఆహ్లాదకరమైన నౌకావిహారాన్ని చేయవచ్చును, చుట్టుప్రకల ఉన్న కొండలు మరియు భూదృశ్యాలు ఆనందిపచేస్తాయి. మట్టుపెట్టిలో ఇండో-స్విస్ లైవ్‌స్టాక్ ప్రాజెక్ట్‌చే నడపబడుతున్న పాలఉత్పత్తుల కేంద్రం కూడా ప్రాముఖ్యం కలిగి ఉంది, ఇక్కడ అత్యధిక పాలను అందించే వివిధ ఆవు జాతులను చూడవచ్చును. బాగా పెరిగిన తేయాకు మొక్కలు, దొంతర్లుగా ఉన్న గడ్డిభూములు మరియు షోలా అడవులతో మట్టుపెట్టి అధిరోహణకు ఆదర్శమైన ప్రదేశంగా ఉంది మరియు అనేకరకాల పక్షులకు నిలయంగా ఉంది.
పల్లివాసల్[మార్చు]
మున్నార్‌లోని చితిరాపురం నుండి 3కిమీ దూరంలో పల్లివాసల్ ఉంది, ఇది కేరళలోని మొదటి జలవిద్యుత్తు ప్రణాళికకు కేంద్రంగా ఉంది. ఈ ప్రదేశం కూడా అత్యద్భుతమైన అందాన్ని కలిగి ఉంటుంది మరియు సందర్శకులు తరచుగా దీనిని వనభోజనాస్థలంగా అభిమానిస్తారు.
చిన్నకనల్[మార్చు]
మున్నార్ పట్టణ సమీపాన చిన్నకనల్ ఉంది మరియు ఇక్కడ నీటి జలపాతాలు ఉన్నాయి, పవర్ హౌస్ వాటర్‌ఫాల్స్ అని ప్రసిద్ధి చెందింది, సముద్ర మట్టం 2000మీ నుండి జలపాతం నిటారుగా పడుతుంది. పశ్చిమ కనుమల శ్రేణి యొక్క దృగ్గోచరమైన దృశ్యంతో ఈ ప్రదేశం నిండి ఉంటుంది.
అనయిరంగల్[మార్చు]
చిన్నకనల్ నుండి ఏడు కిలోమీటర్లు ప్రయాణిస్తే, మీరు అనయిరంగల్ చేరవచ్చు. అనయిరంగల్ మున్నార్ నుండి 22 కిమీ దూరంలో, ఏపుగా పెరిగిన తేయాకు మొక్కల తివాచీతో కప్పబడి ఉంటుంది. దివ్యమైన జలాశయాన్ని సందర్శించటం ఒక మరపురాని అనుభూతిగా ఉంటుంది. అనయిరంగల్ ఆనకట్ట చుట్టూ తేయాకు మొక్కలు మరియు ఎన్నడూ హరితంగా ఉండే అడవులు ఉంటాయి.
టాప్ స్టేషను[మార్చు]
మున్నార్ నుండి టాప్ స్టేషను 3 కిమీ దూరంలో ఉన్న ఎత్తైన ప్రదేశం, ఇది సముద్ర మట్టం నుండి 1700 మీ ఎత్తులో ఉంది. ఇది మున్నార్-కొడైకనాల్ రహదారిలో ఉన్న ఎత్తైన ప్రదేశంగా ఉంది. మున్నార్ ను సందర్శించే వారు నలుదిక్కలు కనిపించే టాప్ స్టేషను‌ను సందర్శిస్తారు, ఇక్కడ నుండి పొరుగు రాష్ట్రమైన తమిళనాడును చూడవచ్చు. మున్నార్‌లో నీలకురుంజి పువ్వులు విస్తారమైన ప్రాంతంలో వికసించటాన్ని చూడగలిగే ప్రాంతాలలో ఇది ఒకటి.
తేయాకు ప్రదర్శనశాల[మార్చు]
తేయాకు తోటల మూలాలు మరియు పరిణామంలో మున్నార్ దాని సొంతమైన వారసత్వాన్ని కలిగి ఉంది. ఈ వారసత్వాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకొని కేరళ యొక్క ఎత్తైన శ్రేణులలో ఉన్న తేయాకు మొక్కల పెరుగుదల మరియు ఉత్పత్తి క్రమం మీద కొన్ని విశిష్టమైన మరియు ఆసక్తికరమైన విషయాలను భద్రపరచటానికి మరియు ప్రదర్శించటానికి కొన్ని సంవత్సరాల క్రితం టాటా టీచే ప్రత్యేకంగా తేయాకు కొరకు మున్నార్‌లో ఒక ప్రదర్శనశాల ఆరంభించబడింది. ఈ తేయాకు ప్రదర్శనశాలలో అసాధారణమైన, ఛాయాచిత్రాలు మరియు యంత్రపరికరాలు ఉన్నాయి; మున్నార్‌లోని తేయాకు మొక్కల మూలాలు మరియు పెరుగుదల గురించి ఇవన్నీ కథలను కలిగి ఉన్నాయి. ఈ సందర్శనశాల మున్నార్‌లోని నల్లతన్ని ఎస్టేట్ ఆఫ్ టాటా టీ వద్ద ఉంది మరియు ఇది చూడటానికి యోగ్యమైన ప్రదేశం.
వృక్షజాలం మరియు జంతుజాలం[మార్చు]
తేయాకు తోటలను పెంచటం ద్వారా ఆవాసాలు విచ్ఛిన్నం అయ్యి మున్నార్‌లోని అధిక వృక్షసముదాయం మరియు జంతుసముదాయం అదృశ్యమైపోయాయి. అయినప్పటికీ, సమీపాన ఉన్న అనేక రక్షిత ప్రాంతాలలో జీవించి ఉన్న జాతులు వృద్ధి చెందుతున్నాయి, ఇందులో తూర్పున నూతన కురింజిమాల రక్షితప్రాంతం, చిన్నార్ వన్యప్రాణి సాంక్చువరీ, మంజంపట్టి వాలీ మరియు ఆగ్నేయాన ఉన్న ఇందిరాగాంధీ వన్యప్రాణి సాంక్చువరీ యొక్క అమరావతి అభయారణ్యం, ఎరావికుళం నేషనల్ పార్క్ మరియు ఉత్తరాన అనాముడి షోలా నేషనల్ పార్క్, పాంపడం షోలా నేషనల్ పార్క్ దక్షిణాన మరియు తూర్పున ప్రతిపాదించబడిన పళని హిల్స్ నేషనల్ పార్క్ ఉన్నాయి. ఈ రక్షిత ప్రాంతాలు అనేక బెదిరింపుకులోనయిన మరియు స్థానీక జాతులకు పేరుగాంచాయి, ఇందులో నీలగిరి థార్, నెరసిన వన్నెకల అతిపెద్ద ఉడుత, నీలగిరి వడ్రంగి-పావురం, ఏనుగు, అడవి ఎద్దు, అరణ్య జింక మరియు నీలకురింజి (పన్నెండు సంవత్సరాలకు ఒకసారి వికసిస్తుంది). [2][3]
చిత్రమాలిక[మార్చు]
కుండలి నది
మట్టుపెట్టి ఆనకట్ట
మట్టుపెట్టి ఆనకట్ట
మట్టుపెట్టి ఆనకట్ట జలాశయంలో నౌకావిహారం
మట్టుపెట్టి ఆనకట్ట వెళ్ళేదారిలో
మున్నార్‌లో కనపడే దృశ్యాలు
మున్నార్ తేయాకు మొక్కలు
కుండలి, మున్నార్‌లోని అధికార భవంతి
మున్నార్ ఆనకట్ట
- Munnar tea field.jpg
మున్నార్ వద్ద మట్టుపెట్టి ఆనకట్ట
- Mattupatti wood storage.jpg
- Munnar staff houses.jpg
- Photo , ar1.gif
నీలగిరి థార్
బ్రిటీష్ వారిచే యూకలిప్టస్ చెట్లను మొదటిసారి నాటబడింది
సూచనలు[మార్చు]
- ↑ Public Relations Department, Govt. of Kerala., Statistical Data, retrieved 6/21/2007 Idukki
- ↑ కేరళ ప్రభుత్వం, అరణ్య మరియు వన్యప్రాణుల విభాగం, నోటిఫికేషన్ No. 36/2006 F&WLD (6 అక్టోబర్, 2006) తిరిగి పొందబడింది 5/12/2007 కేరళ గజెట్
- ↑ మాథ్యూ రాయ్(సెప్ 25, 2006) "కురింజిమల సాంక్చురీ మంత్రిత్వశాఖ అంగీకారం కొరకు ఎదురుచూస్తోంది" ది హిందూ, తిరిగి పొందబడింది 5/12/2007 ది హిందూ
బాహ్య లింకులు[మార్చు]
 |
Wikimedia Commons has media related to Munnar. |
