రమేష్ చంద్ర ఝా
| రమేష్ చంద్ర ఝా रमेशचन्द्र झा | |
|---|---|
 | |
| పుట్టిన తేదీ, స్థలం | 1928 మే 8 మోతిహారి, బీహార్, ఒరిస్సా ప్రావిన్స్, బ్రిటిష్ ఇండియా |
| మరణం | 1994 ఏప్రిల్ 07 (వయసు 65) మోతిహారి, బీహార్, భారతదేశం |
| వృత్తి | కవి, నవలా రచయిత, పాత్రికేయుడు, స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు |
| భాష | హిందీ, ఇంగ్లీష్, భోజ్‌పురి, సంస్కృతం, మైథిలి భాషలు |
| జాతీయత | ఇండియన్ |
| కాలం | 1950 - 1970 |
| జీవిత భాగస్వామి | సూర్యముఖీ దేవి |
| సంతానం | వినాయక్ ఝా, రీటా ఝా |
| బంధువులు | మనవడు: సంజీవ్ కె ఝా |
రమేష్ చంద్ర ఝా ( 1928 మే 8 - 1994 ఏప్రిల్ 7) ఒక భారతీయ కవి, నవలా రచయిత. స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు. అతను సుప్రసిద్ధ గాంధేయవాది లక్ష్మీ నారాయణ్ ఝా కుమారుడు. బీహార్ రాష్ట్రానికి మొదటి ముఖ్యమంత్రిగా అవకాశం వచ్చినప్పటికీ, తాను మొదట స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడనని, ఆ తర్వాతే రాజకీయ నాయకుడునని అతను ఆ పదవిని తిరస్కరించాడు. రమేష్ చంద్ర ఝా కవితలు, గజల్స్, కథలు దేశభక్తిని, మానవీయ విలువలను ప్రజల్లో పెంపొందించాయి. రొమాంటిసిజం, జీవిత పోరాటం కూడా అతని రచనలో ముఖ్యమైన అంశాలు. అతని రచనలలో ప్రజల జీవన పోరాటమే కాదు, వారి కలలు-ఆశలు కూడా వ్యక్తమవుతాయి.
1960 దశకంలో అప్నే ఔర్ సప్నే: ఎ లిటరరీ జర్నీ ఆఫ్ చంపారన్‌గా ప్రచురించబడిన అతని పరిశోధన గ్రంథం బీహార్‌లోని చంపారన్ గొప్ప సాహిత్య వారసత్వాన్ని గుర్తింపు వచ్చింది. ఇది దినేష్ భ్రమర్, పాండే అశుతోష్ వంటి యువ కవులకు గుర్తింపు తెచ్చింది.[1]
జీవిత చరిత్ర
[మార్చు]1928 మే 8న బీహార్‌లోని మోతీహారిగా పేరుగాంచిన తూర్పు చంపారన్ జిల్లాలోని సుగౌలీలోని ఫుల్వారియా గ్రామంలో రమేశ్ చంద్ర ఝా జన్మించారు. అతని తండ్రి, లక్ష్మీ నారాయణ్ ఝా, ఒక గొప్ప దేశభక్తుడు. బ్రిటీష్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా పోరాడిన సుప్రసిద్ధ స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు.
1917 ఏప్రిల్ 15న మహాత్మా గాంధీ సత్యాగ్రహ ఉద్యమంలో భాగంగా చంపారన్ సందర్శించినప్పుడు సహా అనేకసార్లు లక్ష్మీ నారాయణ్ ఝా అరెస్టు చేయబడ్డాడు. ఆ సంఘటన కొడుకును తిరుగుబాటు చేసేలా ప్రేరేపించింది. రమేష్ చంద్ర ఝా 14 సంవత్సరాల వయస్సులో దోపిడీ అభియోగంపై జైలుకెళ్లాడు. అతను జైలు లోపల కూడా అనేక గందరగోళాలను సృష్టిస్తూ బ్రిటిష్ అధికారులకు సమస్యాత్మకంగా మారాడు.
రమేష్ చంద్ర ఝా కేవలం దేశభక్తి గల కవి మాత్రమే కాదు, బ్రిటిష్ పాలనలో క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో పాల్గొన్న కారణంగా అనేకసార్లు జైలుకు వెళ్ళాడు.[2][3] రక్సాల్‌లోని హజారిమల్ హైస్కూల్ లో చదువుతున్న రోజుల్లో విద్యార్థుల నిరసనలకు నాయకత్వం వహించాడు. స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో పాల్గొని అనేక పోలీసు స్టేషన్లలో దోపిడీ కేసులు నమోదు అయ్యాయి. తద్వారా పాఠశాల నుండి బయటకు పంపబడ్డాడు. జైలులో ఉన్నప్పుడు, రమేష్ చంద్ర ఝా భారతీయ సాహిత్యం పై మక్కువ పెంచుకున్నాడు. భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత ఒక కవిగా, మంచి నవలా రచయితగా పేరుతెచ్చుకున్నాడు.
స్వీయచరిత్రలు
[మార్చు]- విద్యాపతి
- భారత్-పుత్రీ
పరిశోధనలు
[మార్చు]- చంపారన్ సాహిత్య సాధన (1958)
- యువర్ సెల్ఫ్ అండ్ డ్రీమ్స్: ది లిటరరీ జర్నీ ఆఫ్ చంపారన్ (1988)
- చంపారన్: సాహిత్యం -సాహితీవేత్తలు (1967)
సన్మానాలు - అవార్డులు
[మార్చు]- దేశ స్వాతంత్ర్యం సిద్ధించి 25వ వార్షికోత్సవం జరుపుకుంటున్న సందర్భంగా, 1972 ఆగస్టు 15న భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో పాల్గొన్నందుకు ఇందిరా గాంధీ అతనికి తామ్ర పతకం ప్రదానం చేశారు.
- 1993 అక్టోబరు 2న పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని రాణిగంజ్‌లో జరిగిన జాతీయ భోజ్‌పురి భాషా సదస్సులో డాక్టర్ ఉదయ్ నారాయణ్ తివారీ అవార్డును అతనికి ప్రదానం చేశారు.