సి.ఎస్.ఎన్. పట్నాయక్
సి.ఎస్.ఎన్.పట్నాయక్ | |
|---|---|
 2011లో పట్నాయక్ | |
| జననం | 1925 డిసెంబరు 6 శ్రీకాకుళం జిల్లా, మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ, బ్రిటీష్ భారతదేశం |
| మరణం | 2022 ఆగస్టు 11 (వయసు 96) విశాఖపట్నం, ఆంధ్రప్రదేశ్, భారతదేశం |
| వృత్తి |
|
| పిల్లలు | 4 |
| పురస్కారాలు | కళా రత్న |
చౌదరి సత్యనారాయణ పట్నాయక్ (డిసెంబరు 6, 1925 - ఆగష్టు 11, 2022) ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి చెందిన భారతీయ శిల్పి, చిత్రకారుడు. [1][2]అతను ఫ్రెస్కో, మ్యూరల్ పెయింటింగ్, కాంస్య శిల్పకళలో ప్రత్యేకత సాధించాడు. అతని చిత్రాలలో గ్రామీణ జీవితం, దాని సంప్రదాయం, సంస్కృతి వర్ణనలు ఉన్నాయి. తెలంగాణ శాసనసభలో ఏర్పాటు చేసిన మహాత్మాగాంధీ విగ్రహాన్ని ఆయన చెక్కారు. 2006లో కళారత్న అవార్డు అందుకున్నారు.
ప్రారంభ జీవితం[మార్చు]
పట్నాయక్ 1925 డిసెంబరు 6 న ప్రస్తుత శ్రీకాకుళం జిల్లాలో (అప్పటి మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో) బాదం గ్రామంలో జన్మించాడు.
కెరీర్[మార్చు]
పట్నాయక్ మద్రాసులోని గవర్నమెంట్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ అండ్ క్రాఫ్ట్స్ నుండి శిల్పం, చిత్రలేఖనం[3]లో శిక్షణ పొందాడు. కరణం[4]గా, గ్రామ పరిపాలనాధికారి[5]గా పనిచేయడం ప్రారంభించారు. ఆ తర్వాత 1955లో విద్యాశాఖలో ప్రభుత్వ ఉద్యోగిగా పనిచేశారు. 1962లో గుంటూరుకు మకాం మార్చి గుంటూరులోని ప్రభుత్వ మహిళా కళాశాలలో శిల్పకళలో లెక్చరర్ గా చేరారు.[4]
ఫ్రెస్కో, మ్యూరల్ పెయింటింగ్, కాంస్య శిల్పకళలో ప్రావీణ్యం సంపాదించాడు. శ్రీకాకుళం జిల్లా గ్రామీణ జీవితాన్ని, అక్కడి సంప్రదాయం, సంస్కృతిని తన చిత్రాల్లో చిత్రించడంలో ప్రసిద్ధి చెందారు. ట్యాంక్ బండ్ రోడ్డులో ఏర్పాటు చేసిన శిల్పాలు, హైదరాబాద్ లోని తెలంగాణ అసెంబ్లీ ఆవరణలో ఉన్న మహాత్మాగాంధీ విగ్రహం ఆయనకు గుర్తింపు తెచ్చిపెట్టాయి[6]. మెటలర్జికల్ శిల్పాలు, వాటిపై టెర్రకోట ప్రభావాన్ని అధ్యయనం చేయడానికి 1975లో యూనివర్శిటీ గ్రాంట్స్ కమిషన్ ఆయనకు రీసెర్చ్ ఫెలోషిప్ ఇచ్చింది. పరిశోధనలో భాగంగా ఉత్తర భారతదేశంలో శిల్పకళపై అధ్యయనం చేశారు[7].
అతను బాక్స్ మౌల్డింగ్, కాస్టింగ్ లో నిపుణుడు. అతని రచనలు దేశవ్యాప్తంగా, ఆస్ట్రేలియా, బల్గేరియా, హంగేరి, జపాన్, పోలాండ్, రొమేనియా, యు.ఎస్ లలో ప్రదర్శించబడ్డాయి. 400కు పైగా పెయింటింగ్స్, 100 కాంస్య శిల్పాలపై పనిచేశానని చెప్పారు.
ఇతర పనులు[మార్చు]
పట్నాయక్ 1969 నుండి 1979 వరకు ఆంధ్రప్రదేశ్ లలిత కళా అకాడమీలో ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం, ఆచార్య నాగార్జున విశ్వవిద్యాలయానికి ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. 1972 నుంచి 1977 వరకు విజయవాడలోని ఆంధ్ర అకాడమీ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ కు ఉపాధ్యక్షుడిగా, 1976లో న్యూఢిల్లీలో స్కల్ప్టర్స్ ఫోరం ఆఫ్ ఇండియా సంయుక్త కార్యదర్శిగా పనిచేశారు. 1977 నుండి 1982 వరకు హైదరాబాదులోని లలిత కళా అకాడమీకి ఉపాధ్యక్షుడిగా పనిచేశాడు.[8][9]
అవార్డులు[మార్చు]
పట్నాయక్ అందుకున్న గౌరవాల్లో ముఖ్యమైనది 2006లో ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ప్రదానం చేసిన కళారత్న అవార్డు.
వ్యక్తిగత జీవితం[మార్చు]
పట్నాయక్ కు నలుగురు సంతానం. చిన్న కుమారుడు రవిశంకర్ పట్నాయక్ (ఆగష్టు 1961 - 29 ఏప్రిల్ 2021), అతని భార్య సంధ్య చౌదరి పట్నాయక్ ఇద్దరూ కూడా కళాకారులే, ఇతర కళాకారుల కళాఖండాలను ప్రదర్శించడానికి స్థలాన్ని అందించడానికి 2009 లో విశాఖపట్నంలోని ఎంవిపి కాలనీలో "సిఎస్ఎన్ పట్నాయక్ ఆర్ట్ గ్యాలరీ" ను స్థాపించారు[10]. రవిశంకర్ అధ్యాపకుడిగా, ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం ఫైన్ ఆర్ట్స్ విభాగాధిపతిగా పనిచేశారు. దేశంలోని ప్రముఖ శిల్పుల్లో ఆయన ఒకరు[11].
మరణం[మార్చు]
పట్నాయక్ 2022 ఆగస్టు 11న విశాఖపట్నంలో మరణించారు.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Noted sculptor C.S.N. Patnaik dies at 97". The Hindu (in Indian English). 11 August 2022. Retrieved 2 December 2022.
- ↑ "C S N Patnaik young at 92". Deccan Chronicle (in ఇంగ్లీష్). 7 December 2016. Archived from the original on 2 December 2022. Retrieved 25 March 2023.
- ↑ "The intuitive fusion of the native and the modern: changing trends of Andhra art in the 20th century". The Free Library. 2010. Retrieved 2 December 2022.
- ↑ 4.0 4.1 "I believe in art for art's sake: Chowdhury Satyanarayana Patnaik". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). 26 October 2015. Retrieved 2 December 2022.
- ↑ Baumgartner, Ruedi; Hogger, Ruedi (10 August 2004). In Search of Sustainable Livelihood Systems: Managing Resources and Change. SAGE Publishing India. p. 530. ISBN 9789352802661.
Likewise the traditional village accountant, referred to in Telugu as Karnam or as Shanubhog in Kannada, was responsible for all record keeping.
- ↑ "Passing the baton to next generation artists on Patnaik's birthday". The New Indian Express. 7 December 2016. Retrieved 2 December 2022.
- ↑ Kalasagar (12 August 2022). "పరలోకానికి 'శిల్పి పట్నాయక్' పయనం" ['Sculptor Patnaik' journeys to heaven]. 64kalalu. Retrieved 2 December 2022.
- ↑ "Noted sculptor C.S.N. Patnaik dies at 97". The Hindu (in Indian English). 11 August 2022. ISSN 0971-751X. Retrieved 2 December 2022.
- ↑ "I believe in art for art's sake: Chowdhury Satyanarayana Patnaik". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). 26 October 2015. Retrieved 2 December 2022.
- ↑ "I believe in art for art's sake: Chowdhury Satyanarayana Patnaik". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). 26 October 2015. Retrieved 2 December 2022.
- ↑ "Andhra University Professor dies of cardiac arrest". The Hindu (in Indian English). 2021-04-30. ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-03-25.