సుశీల నయ్యర్
సుశీల నయ్యర్, 'నాయర్' (1914 – 2001) అని కూడా పిలుస్తారు, భారతీయ వైద్యురాలు, మహాత్మా గాంధీ జీవితకాల అనుచరురాలు, రాజకీయవేత్త. భారతదేశంలో ప్రజారోగ్యం, వైద్య విద్య, సామాజిక, గ్రామీణ పునర్నిర్మాణంలో ఆమె ప్రముఖ పాత్ర పోషించారు. [1] ఆమె గాంధీ యొక్క వ్యక్తిగత వైద్యురాలు, అతని అంతరంగిక సభ్యురాలు. తరువాత, ఆమె తన అనుభవాల ఆధారంగా అనేక పుస్తకాలు రాసింది. [1] ఆమె సోదరుడు ప్యారేలాల్ నయ్యర్ గాంధీకి వ్యక్తిగత కార్యదర్శి. స్వతంత్ర భారతదేశంలో, ఆమె రాజకీయ పదవికి ఎన్నికలలో పోటీ చేసి భారతదేశ ఆరోగ్య మంత్రిగా పనిచేశారు. [2]
జీవిత చరిత్ర[మార్చు]
ప్రారంభ జీవితం, విద్య[మార్చు]
ఆమె 26 డిసెంబర్ 1914న పంజాబ్‌లోని (ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్‌లో ఉంది) గుజరాత్ జిల్లాలోని కుంజా అనే చిన్న పట్టణంలో జన్మించింది. [3] ఆమె తన సోదరుడి ద్వారా గాంధేయ ఆదర్శాల పట్ల ప్రారంభ ఆకర్షణను పెంచుకుంది, లాహోర్‌లో చిన్నపిల్లగా గాంధీని కూడా కలుసుకుంది. [4] ఆమె లేడీ హార్డింజ్ మెడికల్ కాలేజీలో మెడిసిన్ చదవడానికి ఢిల్లీకి వచ్చింది, అక్కడ నుండి ఆమె బ్యాచిలర్ ఆఫ్ మెడిసన్, బ్యాచిలర్ ఆఫ్ సర్జరీ,
డాక్టర్ ఆఫ్ మెడిసిన్ సంపాదించింది. కాలేజీ రోజుల్లో ఆమె గాంధీలతో సన్నిహితంగా మెలిగేది. [4]
భారతదేశ స్వాతంత్ర్య పోరాట సమయంలో గాంధీతో అనుబంధం[మార్చు]
1939లో ఆమె తన సోదరునితో చేరడానికి సేవాగ్రామ్‌కు వచ్చింది, త్వరగా గాంధీలకు సన్నిహితురాలు అయింది. ఆమె వచ్చిన కొద్దిసేపటికే, వార్ధాలో కలరా విజృంభించింది, యువ వైద్య గ్రాడ్యుయేట్ వ్యాప్తిని దాదాపు ఒంటరిగా పరిష్కరించాడు. గాంధీ ఆమె ధైర్యాన్ని, సేవ పట్ల అంకితభావాన్ని ప్రశంసించారు, బిధాన్ చంద్ర రాయ్ ఆశీర్వాదంతో ఆమెను తన వ్యక్తిగత వైద్యునిగా నియమించారు. 1942లో దేశమంతటా సాగుతున్న క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో పాల్గొనేందుకు ఆమె మరోసారి గాంధీ వైపు తిరిగి వచ్చింది. ఆ సంవత్సరం ఆమె ఇతర ప్రముఖ గాంధేయవాదులతో పాటు పూనాలోని ఆగాఖాన్ ప్యాలెస్‌లో ఖైదు చేయబడింది. 1944లో ఆమె సేవాగ్రామ్‌లో ఒక చిన్న డిస్పెన్సరీని ఏర్పాటు చేసింది, అయితే ఇది త్వరలోనే చాలా పెద్దదిగా పెరిగి ఆశ్రమం యొక్క శాంతికి భంగం కలిగించింది, ఆమె దానిని వార్ధాలోని బిర్లాలు విరాళంగా ఇచ్చిన గెస్ట్‌హౌస్‌కి మార్చింది. 1945లో ఈ చిన్న క్లినిక్ అధికారికంగా కస్తూర్బా హాస్పిటల్‌గా మారింది (ప్రస్తుతం మహాత్మా గాంధీ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్ ). ఈ సమయం, అయితే, చాలా నిండి ఉంది; గాంధీజీని చంపిన వ్యక్తి నాథూరామ్ గాడ్సేతో సహా అనేక ప్రయత్నాలు జరిగాయి, సుశీల నయ్యర్ అనేక సందర్భాలలో దాడులకు సాక్ష్యమిచ్చారు. 1944లో పంచగనిలో నాథూరామ్ గాడ్సే గాంధీపై బాకుతో దాడికి ప్రయత్నించిన ఘటనపై ఆమె 1948లో కపూర్ కమిషన్ ముందు హాజరయ్యారు.
మహాత్మా గాంధీకి సన్నిహిత సహచరురాలు కావడంతో, సుశీల నయ్యర్ అతని బ్రహ్మచర్య పరీక్షలలో పాల్గొన్న మహిళల్లో ఒకరు. [5]
తదుపరి విద్య, ప్రజా సేవ[మార్చు]
1948లో ఢిల్లీలో గాంధీ హత్య తర్వాత, సుశీలా నయ్యర్ యునైటెడ్ స్టేట్స్‌కు వెళ్లారు, అక్కడ జాన్స్ హాప్కిన్స్ స్కూల్ ఆఫ్ పబ్లిక్ హెల్త్ నుండి పబ్లిక్ హెల్త్‌లో రెండు డిగ్రీలు తీసుకున్నారు. 1950లో తిరిగి వచ్చిన ఆమె ఫరీదాబాద్‌లో ఒక క్షయవ్యాధి శానిటోరియంను ఏర్పాటు చేసింది, ఇది ఢిల్లీ శివార్లలో తోటి గాంధేయవాది కమలాదేవి చటోపాధ్యాయచే సహకార మార్గాలలో ఏర్పాటు చేయబడిన మోడల్ టౌన్‌షిప్. గాంధీ మెమోరియల్ లెప్రసీ ఫౌండేషన్‌కు కూడా నయ్యర్ నేతృత్వం వహించారు. [6]
రాజకీయ జీవితం[మార్చు]
1952లో ఆమె రాజకీయాల్లోకి ప్రవేశించి ఢిల్లీ శాసనసభకు ఎన్నికయ్యారు. 1952 నుండి 1955 వరకు ఆమె నెహ్రూ మంత్రివర్గంలో ఆరోగ్య మంత్రిగా పనిచేశారు. ఆమె 1955 నుండి 1956 వరకు ఢిల్లీ విధానసభ స్పీకర్‌గా (రాష్ట్ర అసెంబ్లీ పేరు మార్చబడింది). 1957లో, ఆమె ఝాన్సీ నియోజకవర్గం నుండి లోక్‌సభకు ఎన్నికై 1971 వరకు పనిచేశారు. ఆమె 1962 నుండి 1967 వరకు మళ్లీ కేంద్ర ఆరోగ్య మంత్రిగా ఉన్నారు. కాంగ్రెస్ హయాంలో ఆమె ఇందిరా గాంధీతో విభేదించి (జనతా పార్టీ)లో చేరారు. ఇందిరా గాంధీ ప్రభుత్వాన్ని పడగొట్టి చరిత్ర సృష్టించిన ఆమె కొత్త పార్టీ అధికారంలోకి వచ్చినప్పుడు ఆమె 1977లో ఝాన్సీ నుండి లోక్‌సభకు ఎన్నికయ్యారు. ఆ తర్వాత గాంధేయ ఆదర్శానికి అంకితం కావడానికి రాజకీయాల నుంచి తప్పుకున్నారు. ఆమె 1969లో మహాత్మాగాంధీ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్‌ను స్థాపించారు, దానిని అభివృద్ధి చేయడం, విస్తరించడం కోసం తన శక్తులను పరిమితం చేయడానికి కట్టుబడి ఉన్నారు.
వ్యక్తిగత జీవితం, మరణం[మార్చు]
జీవితాంతం పెళ్లి చేసుకోకుండానే ఉండిపోయింది. [7] 3 జనవరి 2001న, ఆమె గుండెపోటు కారణంగా మరణించింది.
వారసత్వం[మార్చు]
సుశీల నయ్యర్ కృషి, సంయమనం యొక్క గాంధేయ తత్వానికి బాగా ప్రభావితమైంది. ఆమె గాంధేయ సిద్ధాంతాలను అనుసరించేవారు. నిషేధం యొక్క ఆవశ్యకత గురించి ఆమె గట్టిగా భావించింది, వారి భర్తలలో మద్యపానం కారణంగా వారి జీవితాలు తరచుగా మసకబారుతున్న పేద మహిళల గృహ ఆందోళనలతో దీనిని ముడిపెట్టింది. ఆమె కుటుంబ నియంత్రణ కోసం గట్టి ప్రచారకర్తగా కూడా ఉంది, ఇది మహిళలకు, ముఖ్యంగా పేద మహిళలకు అవసరమైన సాధికారత అని మరోసారి చూసింది. ఆమె వ్యక్తిగత జీవితంలో, ఆమె కఠినమైన క్రమశిక్షణను పాటించింది, ఆమె అనుచరులు, సహచరులు, విద్యార్థుల నుండి కూడా దీనిని ఆశించింది. గాంధీని అనుసరించిన యువతుల సర్కిల్‌లో ఆమె ఒకరు, అతని చరిష్మా, అయస్కాంతత్వంతో తీవ్రంగా ప్రభావితమయ్యారు, తద్వారా అతను వారి జీవితాల్లో కేంద్ర కేంద్రంగా మారాడు. ఆమె పెళ్లి చేసుకోలేదు. ఒంటరి యువతులకు కెరీర్‌లు చాలా కష్టతరంగా ఉన్న కాలంలో, ఆమె తన లింగం లేదా స్థితికి రాయితీలు లేకుండా తన కోసం జీవితాన్ని రూపొందించుకోవడానికి పూర్తి పట్టుదల, అంకితభావంతో నిర్వహించేది. ఆమె కూడా గాంధీలాగా మురికి ఉద్యోగం అంటూ ఏమీ లేదని, స్త్రీల సున్నితత్వం లేదా అగ్రవర్ణ చిరాకుతో సంబంధం లేకుండా రోగులతో, వారి జబ్బులతో వైద్యానికి ప్రమేయం అవసరమని కూడా నమ్మింది. అయినప్పటికీ, ఆమె ఇతర వ్యక్తుల లోపాలను గురించి కూడా నిరంకుశంగా, క్షమించదు,, ఆమె చుట్టూ ఉన్న వారి నుండి త్యాగం, నిర్దాక్షిణ్యత వంటి స్థాయిలను ఆశించింది.
ప్రచురించిన రచనలు[మార్చు]
- ది స్టోరీ ఆఫ్ బాపు జైలు శిక్ష (1944)
- కస్తూర్బా, గాంధీ భార్య (1948)
- కస్తూర్బా గాంధీ: ఎ పర్సనల్ రిమినిసెన్స్ (1960)
- కుటుంబ నియంత్రణ (1963)
- నిషేధంలో మహిళల పాత్ర (1977)
- మహాత్మా గాంధీ: పని వద్ద సత్యాగ్రహం (వాల్యూం. IV) (1951)
- మహాత్మా గాంధీ: ఇండియా అవేకెన్డ్, (వాల్యూం. V)
- మహాత్మా గాంధీ: ఉప్పు సత్యాగ్రహం – వాటర్‌షెడ్, (వాల్యూం. VI)
- మహాత్మా గాంధీ: స్వరాజ్యం కోసం సిద్ధమౌతోంది, (వాల్యూం. VII)
- మహాత్మా గాంధీ: ఫ్రీడమ్ కోసం తుది పోరాటం, (వాల్యూం. VIII) (c. 1990)
- మహాత్మా గాంధీ: ది లాస్ట్ ఫేజ్ (ఆమె సోదరుడు ప్యారేలాల్ కోసం పూర్తి చేయబడింది, గాంధీ జీవిత చరిత్రలో పదవ సంపుటం, నవజీవన్ పబ్లిషింగ్ హౌస్ ప్రచురించింది.)
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ 1.0 1.1 Thakkar, Usha; Mehta, Jayshree (2011). Understanding Gandhi: Gandhians in Conversation with Fred J Blum. New Delhi. doi:10.4135/9788132106838. ISBN 9788132105572.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ Greer, Spencer; Health, JH Bloomberg School of Public. "Sushila Nayar". Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2019-03-30.
- ↑ Ganapati, R. (2004). "Epidemiology of Leprosy".
- ↑ 4.0 4.1 Thakkar, Usha; Mehta, Jayshree (2011). Understanding Gandhi: Gandhians in Conversation with Fred J Blum. New Delhi. doi:10.4135/9788132106838. ISBN 9788132105572.
{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - ↑ Adams, Jad (2010). Gandhi: Naked Ambition. Quercus. ISBN 9781849162104.
- ↑ "Sushila Nayar, Gandhi's Doctor Who Spent Her Life Giving Medical Care to the Poor". The Better India (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2019-07-01. Retrieved 2021-02-05.
- ↑ Sahgal, Kanav Narayan (2020-03-16). "Sushila Nayar: The Public Health Hero We All Should Know About | #IndianWomenInHistory". Feminism In India (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-02-05.