1973 ఆరు సూత్రాల పథకం (తెలంగాణ)
1973 ఆరు సూత్రాల పథకం (సిక్స్-పాయింట్ ఫార్ములా) అనేది ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని తెలంగాణ ప్రాంతం (ప్రస్తుతం ప్రత్యేక రాష్ట్రం) కోసం భారత ప్రభుత్వ సానుకూల వివక్షత విధానం. 1973, సెప్టెంబరు 21న రాజకీయ పరిష్కారంగా చేరుకుంది. 1972 జై ఆంధ్ర ఉద్యమం ఉవ్వెత్తున ఎగిసిపడిన తర్వాత ముఖ్యమంత్రి పీవీ నరసింహారావు రాజీనామా చేయడంతో అప్పటివరకు ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రపతి పాలనలో ఉంది.
చట్టపరమైన సమస్యలను నివారించడానికి, ఆరు సూత్రాల పథకానికి చట్టపరమైన పవిత్రతను ఇవ్వడానికి రాజ్యాంగాన్ని సవరించారు. (32వ సవరణ).[1]
ఆరు సూత్రాలు
[మార్చు]- రాష్ట్రంలోని వెనుకబడిన ప్రాంతాల వేగవంతమైన అభివృద్ధి, రాష్ట్ర రాజధాని ప్రణాళికాబద్ధమైన అభివృద్ధి, ఈ ప్రయోజనాల కోసం కేటాయించబడిన నిర్దిష్ట వనరులతో; రాష్ట్ర శాసనసభలో అటువంటి వెనుకబడిన ప్రాంతాలకు తగిన ప్రాతినిధ్యం, ఇతర నిపుణులతో కలిసి ఆయా ప్రాంతాల అభివృద్ధి పథకాలను రూపొందించి పర్యవేక్షించాలి. ఈ లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి రాష్ట్ర స్థాయిలో ప్రణాళికా మండలి, వివిధ వెనుకబడిన ప్రాంతాల కోసం సబ్‌కమిటీల ఏర్పాటు సరైన సాధనంగా ఉండాలి.
- విద్యా సంస్థల్లో ప్రవేశాల విషయంలో స్థానిక అభ్యర్థులకు తగిన ప్రాధాన్యత కల్పించేలా రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఏకరూప ఏర్పాట్లను ఏర్పాటు చేయడం, ప్రస్తుతం ఉన్న విద్యా సౌకర్యాలను పెంపొందించేందుకు హైదరాబాద్‌లో కొత్త సెంట్రల్ యూనివర్సిటీని ఏర్పాటు చేయడం రాష్ట్ర విద్యా విధానానికి ఆధారం.
- రాష్ట్రం మొత్తం అవసరాలకు లోబడి, స్థానిక అభ్యర్థులకు (i) నాన్ గెజిటెడ్ పోస్టులకు (సచివాలయంలో కాకుండా. విభాగాధిపతుల కార్యాలయాలు, ఇతర రాష్ట్ర స్థాయి) ప్రత్యక్ష నియామకాల విషయంలో నిర్దిష్ట మేరకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలి. కార్యాలయాలు, సంస్థలు, హైదరాబాద్ సిటీ పోలీస్) (ii) స్థానిక సంస్థల క్రింద సంబంధిత పోస్టులు, (iii) తహశీల్దార్లు, జూనియర్ ఇంజనీర్లు, సివిల్ అసిస్టెంట్ సర్జన్ల పోస్టులు. వారి ప్రమోషన్ అవకాశాలను మెరుగుపరచడానికి, సర్వీస్ క్యాడర్‌లను తగిన స్థానిక ప్రాతిపదికన నిర్దేశిత గెజిటెడ్ స్థాయి వరకు, మొదటి లేదా రెండవది, పరిపాలనాపరంగా అనుకూలమైనదిగా నిర్వహించాలి.
- నియామకాలు, సీనియారిటీ, పదోన్నతులు, ఇతర అనుబంధ విషయాలకు సంబంధించి సేవల ఫిర్యాదులను పరిష్కరించడానికి ఒక ఉన్నత-పవర్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ ట్రిబ్యునల్‌ను ఏర్పాటు చేయాలి. ట్రిబ్యునల్ నిర్ణయాలు సాధారణంగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి కట్టుబడి ఉండాలి. అటువంటి ట్రిబ్యునల్ రాజ్యాంగం అటువంటి విషయాలలో న్యాయవ్యవస్థను ఆశ్రయించే పరిమితులను సమర్థిస్తుంది.
- పై సూత్రాలపై ఆధారపడిన చర్యలను అమలు చేయడం వల్ల వ్యాజ్యం, తత్ఫలితంగా అనిశ్చితి ఏర్పడకుండా ఉండాలంటే, రాష్ట్రపతికి ఈ విషయంలో అధికారాలను కల్పిస్తూ అవసరమైన మేరకు రాజ్యాంగాన్ని సముచితంగా సవరించాలి.
- పై విధానం వల్ల ముల్కీ నియమాలు, ప్రాంతీయ కమిటీ కొనసాగింపు అనవసరం.[2]
ఉల్లంఘన
[మార్చు]1985లో తెలంగాణ ఉద్యోగులు ఆరు సూత్రాల పథకం ఉల్లంఘనలపై ఫిర్యాదు చేయడంతో రిక్రూట్‌మెంట్‌లో జరిగిన ఉల్లంఘనలను సరిదిద్దేందుకు ప్రభుత్వం ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు 610 (జీఓ 610)ను రూపొందించింది. జిఓ 610ని అమలు చేయకపోవడంపై తెలంగాణ ప్రజలు ఫిర్యాదు చేయడంతో, 2001లో ప్రభుత్వం ఉల్లంఘనలను పరిశీలించేందుకు గిర్గ్లానీ కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేసింది.[3]
ఇవికూడా చూడండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Nineteenth Century politics over Telangana". Thehindubusinessline.com. 12 December 2009. Retrieved 13 January 2012.
- ↑ "Archived copy" (PDF). www.aponline.gov.in. Archived from the original (PDF) on 29 December 2009. Retrieved 14 January 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "GO 610 will benefit 60,000 in Telangana". The Times of India. 14 July 2003. Archived from the original on 16 December 2013. Retrieved 13 January 2012.