అలోహం
అలోహం (Nonmetal) రసాయన శాస్త్రం ప్రకారం లోహాలు (Metals) కాని మూలకాలన్నింటికి కలిపి ఉపయోగిస్తారు. ఆధునిక ఆవర్తన పట్టిక ప్రకారం అన్ని మూలకాలను వాటి భౌతిక, రసాయన లక్షణాలను బట్టి లోహాలు, అలోహాలుగా విభజించారు.అలోహాలం ద్యుతి గుణం, ధ్వని గుణం వంటి లోహ ధర్మాలను కలిగి ఉండవు ఇవి నీటితో ఆమ్లాలతో చేరి చర్య జరపవు. ఆమ్ల స్వభావం కలిగి ఉంటాయి. నీలి లిట్మస్ కాగితాన్ని ఎరుపు రంగులోకి మారుస్తాయి. బ్రోమిన్ తప్ప మిగతా అన్ని అలోహాలు ఘనస్థితిలో ఉంటాయి.
ఆలోహలు సహజమైన పదార్థాలు, ఇవి వేడి లేదా విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేయవు, నిర్మాణాత్మకంగా పెళుసుగా ఉంటాయి . రసాయనికంగా, హైడ్రోజన్, కార్బన్, నత్రజని, ఆక్సిజన్, భాస్వరం, ఆర్సెనిక్, సెలీనియం ఆవర్తన పట్టికలోని లోహరహిత అంశాలు.[1]
అంటే ద్రవస్థితిలో ఉండే రెండు మూలకాలు- పాదరసం, బ్రోమిన్. మిగతా మూలకాలన్నీ ఎక్కువగా ఘన లేదా వాయు స్థితిలో ఉంటాయి.[2]
హైడ్రోజన్ ఒక ఆలోహం. వంట నూనెల హైడ్రోజినేషన్లో హైడ్రోజన్‌ను ఉపయోగిస్తారు.
అమోనియాను పారిశ్రామికంగా ఉత్పత్తి చేయడానికి అధిక మొత్తంలో హైడ్రోజన్‌ను ఉపయోగిస్తారు.
అమ్మోనియా, నైట్రిక్ ఆమ్లం, ఎరువుల తయారీకి, నత్రజనిని ఉపయోగిస్తారు.
నీటి శుద్ధీకరణ కోసం, క్లోరిన్ ఉపయోగించబడుతుంది,
రాకెట్ ఇంధనంగా హైడ్రోజన్ చాలా ఉపయోగపడుతుంది.
అలోహాల్లో కార్బన్ ముఖ్యమైంది. జీవరసాయనాలైన పిండి పదార్థాలు, ప్రోటీన్లు, కొవ్వులు, కేంద్రకామ్లాలు, విటమిన్లలో కార్బన్
ఉంటుంది. వజ్రం శుద్ధమైన కార్బన్. గ్రాఫైట్ రూపంలోని కార్బన్ ను లెడ్ పెన్సిళ్ల, ఎలక్ట్రోడ్ల తయారీలో ఉపయోగిస్తారు.
సాధారణంగా అలోహాలుగా పరిగణించే మూలకాలు
[మార్చు]- హైడ్రోజన్ (H)
- గ్రూపు 14 మూలకాలు: కార్బన్ (C)
- గ్రూపు 15 మూలకాలు: నైట్రోజన్ (N), ఫాస్ఫరస్ (P)
- గ్రూపు 16 లో కొన్ని మూలకాలు: ఆక్సిజన్ (O), సల్ఫర్ (S), సెలీనియం (Se)
- గ్రూపు 17 లో అన్ని మూలకాలు: హేలోజన్లు
- గ్రూపు 18 లో అన్ని మూలకాలు: ఉత్కృష్ట వాయువులు
ఎలక్ట్రాన్ సామ్యాన్ని అలోహ (నోబుల్ వాయువులు మినహా) సాధారణంగా రసాయన మూలకాల మధ్య స్థాయిలో ఉంటుంది. అన్‌బౌండ్ అణువులు చాలా లోహాల మాదిరిగా ఎలక్ట్రాన్‌లను వదులుకోవడానికి బదులు స్థిరమైన, పూర్తిగా ఆక్రమించిన వాలెన్స్ షెల్ (cf. ఆక్టేట్ రూల్ ) పొందటానికి ఎలక్ట్రాన్‌లను తీసుకుంటాయి. కాబట్టి అవి వేడి, విద్యుత్తు యొక్క మంచి అవాహకాలు.
అలోహ మూలకం స్థిరత్వం కోసం గ్రహించే ఎలక్ట్రానుల సంఖ్యనే దాని Valency అంటారు. అయానిక బంధమనేది ఒక లోహ పరమాణువు ఒక అలోహ పరమాణువుల మధ్య ఏర్పడుతుంది అలోహాలు ఆనయాన్లుగా మారతాయి ఒక మూలకం యొక్క మార్పులు పూర్తిగా భిన్నమైన లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి, కొన్ని సందర్భాల్లో లోహాల మాదిరిగానే లక్షణాలు ఉండవచ్చు. దీనికి మంచి ఉదాహరణ. వజ్రానికి విరుద్ధంగా, గ్రాఫైట్ చాలా మంచి విద్యుత్ వాహకతను కలిగి ఉంది. మరోవైపు, వజ్రం చాలా తక్కువ విద్యుత్ వాహకత ఉన్నప్పటికీ చాలా ఎక్కువ ఉష్ణ వాహకతను (లోహాల కంటే మెరుగైనది) కలిగి ఉంది.
కొన్నిఅలోహ ఖనిజాలు: బాక్సైట్, స్టియటైట్, ఆస్‌‌బెస్టాస్, మైకా, బెరైటీస్, జిప్సమ్, ఇసుక, నైట్రైట్స్, పొటాష్, గ్రాఫైట్, రత్నాలు, వజ్రాలు, క్వార్ట్జ్.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Non-metals (Complete List) - Definition, Physical & Chemical Properties, Uses, Examples". BYJUS (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-08-10.
- ↑ "లోహాలు, అలోహాలు". www.eenadupratibha.net. Archived from the original on 2019-05-13. Retrieved 2020-08-10.