నువ్వులు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
DevikaRao2710 (చర్చ | రచనలు) ట్యాగులు: చరవాణి సవరింపు చరవాణి ద్వారా వెబ్ సవరింపు |
విలీనం జరుగుతోంది |
||
పంక్తి 16: | పంక్తి 16: | ||
}} |
}} |
||
'''నువ్వులు''' ([[ఆంగ్ల భాష]] ''Sesame''; [[సంస్కృతం]]: '''తిలలు''') ఒక రకమైన [[నూనె గింజలు]]. |
'''నువ్వులు''' ([[ఆంగ్ల భాష]] ''Sesame''; [[సంస్కృతం]]: '''తిలలు''') ఒక రకమైన [[నూనె గింజలు]]. |
||
[[దస్త్రం:Sesamum indicum 06.JPG|thumbnail]] |
|||
నువ్వులు మొక్కలు |
|||
శాస్త్రీయ వర్గీకరణ |
|||
వర్గం: మొక్కలు |
|||
ఆర్డర్: లామియెల్స్ |
|||
కుటుంబం:పెడాలియెసి |
|||
కైండ్: సిసామం |
|||
జాతులు: సిసామం ఇండికం |
|||
నువ్వులు ప్రజాతి సిసామం లోని పుష్పించే మొక్క. అనేక అడవి బంధువులు భారతదేశం లో ఒక చిన్న సంఖ్య. ఇది విస్తృతంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉష్ణమండల ప్రాంతాల్లో సహజసిద్ధంగా గుళిక పెరుగుతాయి అవి తినదగినవి. |
|||
నువ్వులు విత్తనం 3000 సంవత్సరాల క్రితం పెంపుడు తెలిసిన పురాతన గింజలు పండించే ఒకటి. నువ్వులు అనేక జాతులు అత్యంత ఉండటం అడవి సహారా ఆఫ్రికా స్థానిక ఉంది. నువ్వులు సేద్యం రకం, భారతదేశం లో స్థాపించబడింది. సెసేమ్ కరువు వంటి పరిస్థితులకు అత్యంత సహనంతో ఇతర పంటలు విఫలం కావచ్చు. |
|||
[[దస్త్రం:Sesamum indicum 04.JPG|thumbnail]] |
|||
నువ్వులు గింజ అత్యధిక చమురు విషయాలు ఒకటి ఉంది, వగరు రుచిని, అది ప్రపంచ వ్యాప్తంగా వంటకాల్లో ఒక సాధారణ అంశంగా ఉంటుంది. ఇతర కాయలు మరియు ఆహారణంలొ దీన్ని ఉపయొగిస్తారు. ఇది కొంత మందిలో అలెర్జీ ప్రతిచర్యలు కారణం అవుతుంది. |
|||
ప్రపంచ నువ్వు గింజలు ప్రపంచంలో అతిపెద్ద ఎగుమతిదారు భారతదేశం. 2013 లో నువ్వులు విత్తనాలు అతిపెద్ద నిర్మాత మయన్మార్ ఉంది 2013. నువ్వులు విత్తనాలు గురించి 4.8 మిలియన్ మెట్రిక్ టన్నుల సాగుచేసేవారు మరియు జపాన్ అతిపెద్ద దిగుమతిదారుగా ఉంది. |
|||
నువ్వులు పండు విభాగంలో ఒక గుళిక, సాధారణంగా కౌమార్య, దీర్ఘ చతురస్రాకారంలో ఉంటుంది, మరియు సాధారణంగా ఒక చిన్న, ముక్కోణపు ముక్కుతో గాడి. పండు గుళిక యొక్క పొడవు దాని వెడల్పు 0.5 మధ్య మరియు 2 సెం.మీ. మారుతుంది. |
|||
నువ్వులు విత్తనాలు చిన్నవి. వీటి పరిమాణం, ఆకృతి, మరియు రంగులు ఇప్పుడు తెలిసిన అనేక వేల రకాలుగ ఉమన్నయి. సాధారణంగా, విత్తనాలు విస్తృత 2 mm మరియు మందపాటి 1 mm దీర్ఘ 3 కు 4 మిమీ. విత్తనాలు వ్యతిరేక చివరిలో కంటే కొద్దిగా అండాకారమైన విత్తనం. |
|||
[[దస్త్రం:Sa white sesame seeds.jpg|thumbnail]] |
|||
'''సాగు''' |
|||
నువ్వులు కారణంగా దాని విస్తృతమైన వెరు వ్యవస్థ చాలా కరువు తట్టుకుంటాయి . అంకురోత్పత్తి ప్రారంభ వృద్ధి కోసం తగినంత తేమ అవసరం. పంట కరువు , అలాగే అదనపు నీటి ఉనికిని నిలిచి ఉంతుంది. దిగుబడి గాని పరిస్థితులు గణనీయంగా తక్కువ. నాటడం పుష్పించే ప్రభావం దిగుబడి ముందు తేమ స్థాయిలు. |
|||
నువ్వులు ఎక్కువ వాణిజ్య సాగు నీటి అసహనంతో ఉంటాయి. చివరి దెసలొ వర్షపాతం పెరుగుదల కంపిస్తుంది అధిక పంట పొడిగిస్తుంది. గాలి కూడా పంట సమయంలో బ్రద్దలై కారణమవుతుంది. |
|||
పుష్పించే దీక్షా కాంతి పరివర్తనకాలం నువ్వులు సున్నితంగా ఉంటుంది. కాంతి పరివర్తనకాలం ప్రభావాలు నువ్వుల గింజ చమురు కలిగి ఉంతుంది కాంతి పరివర్తనకాలం చమురు పెరుగుతుంది . గింజ చమురు కంటెంట్ దాని పొషకాలు విలోమానుపాతంలో ఉంటుంది. |
|||
నువ్వు ఒక చిన్న విత్తనం నుండి, ఇది చిన్న విత్తనం గింజ చుట్టూ వాయు కదలికను చేస్తుంది ఎందుకంటే పంట తర్వాత దీనిని పొడిగా ఉంచాలి. అందువలన, విత్తనాలు సాధ్యమైనంత పొడి వంటి గానీ లెద 6 % తేమ లేదా తక్కువ వద్ద నిల్వ చేయాలి. సీడ్ చాలా తేమ ఉంటే, అది త్వరగా అప్ వేడి తీస్కుంటుంది. ఇది పులిసిపోయినట్టు తయారవుతుంది. |
|||
[[దస్త్రం:Sesamum indicum fructus.jpg|thumbnail]] |
|||
== సంవిధానం == |
|||
పండించిన తర్వాత, విత్తనాలు సాధారణంగా శుభ్రం చేసి ఉంటాయి . కొన్ని దేశాల్లో , వారు ఖచ్చితమైన రంగు నిర్ధారించడానికి బయటకు తిరస్కరిస్తుంది ఒక ఎలక్ట్రానిక్ రంగు సార్టింగ్ యంత్రం నుండి పంపించడం జరుగుతుంది . స్థిరమైన రూపాన్ని నువ్వు గింజలు వినియోగదారులు ద్వారా మంచి నాణ్యత ఉంటుంది . పరిపక్వత విత్తనాలు తొలగించబడ్డాయి చమురు ఉత్పత్తి కోసం ఉపయోగిస్తారు |
|||
== ఉపయోగాలు == |
== ఉపయోగాలు == |
16:05, 20 మార్చి 2016 నాటి కూర్పు
నువ్వులు | |
---|---|
శాస్త్రీయ వర్గీకరణ | |
Kingdom: | |
Division: | |
Class: | |
Order: | |
Family: | |
Genus: | |
Species: | S. indicum
|
Binomial name | |
Sesamum indicum |
నువ్వులు (ఆంగ్ల భాష Sesame; సంస్కృతం: తిలలు) ఒక రకమైన నూనె గింజలు.
నువ్వులు మొక్కలు
శాస్త్రీయ వర్గీకరణ
వర్గం: మొక్కలు
ఆర్డర్: లామియెల్స్
కుటుంబం:పెడాలియెసి
కైండ్: సిసామం
జాతులు: సిసామం ఇండికం
నువ్వులు ప్రజాతి సిసామం లోని పుష్పించే మొక్క. అనేక అడవి బంధువులు భారతదేశం లో ఒక చిన్న సంఖ్య. ఇది విస్తృతంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉష్ణమండల ప్రాంతాల్లో సహజసిద్ధంగా గుళిక పెరుగుతాయి అవి తినదగినవి.
నువ్వులు విత్తనం 3000 సంవత్సరాల క్రితం పెంపుడు తెలిసిన పురాతన గింజలు పండించే ఒకటి. నువ్వులు అనేక జాతులు అత్యంత ఉండటం అడవి సహారా ఆఫ్రికా స్థానిక ఉంది. నువ్వులు సేద్యం రకం, భారతదేశం లో స్థాపించబడింది. సెసేమ్ కరువు వంటి పరిస్థితులకు అత్యంత సహనంతో ఇతర పంటలు విఫలం కావచ్చు.
నువ్వులు గింజ అత్యధిక చమురు విషయాలు ఒకటి ఉంది, వగరు రుచిని, అది ప్రపంచ వ్యాప్తంగా వంటకాల్లో ఒక సాధారణ అంశంగా ఉంటుంది. ఇతర కాయలు మరియు ఆహారణంలొ దీన్ని ఉపయొగిస్తారు. ఇది కొంత మందిలో అలెర్జీ ప్రతిచర్యలు కారణం అవుతుంది.
ప్రపంచ నువ్వు గింజలు ప్రపంచంలో అతిపెద్ద ఎగుమతిదారు భారతదేశం. 2013 లో నువ్వులు విత్తనాలు అతిపెద్ద నిర్మాత మయన్మార్ ఉంది 2013. నువ్వులు విత్తనాలు గురించి 4.8 మిలియన్ మెట్రిక్ టన్నుల సాగుచేసేవారు మరియు జపాన్ అతిపెద్ద దిగుమతిదారుగా ఉంది.
నువ్వులు పండు విభాగంలో ఒక గుళిక, సాధారణంగా కౌమార్య, దీర్ఘ చతురస్రాకారంలో ఉంటుంది, మరియు సాధారణంగా ఒక చిన్న, ముక్కోణపు ముక్కుతో గాడి. పండు గుళిక యొక్క పొడవు దాని వెడల్పు 0.5 మధ్య మరియు 2 సెం.మీ. మారుతుంది.
నువ్వులు విత్తనాలు చిన్నవి. వీటి పరిమాణం, ఆకృతి, మరియు రంగులు ఇప్పుడు తెలిసిన అనేక వేల రకాలుగ ఉమన్నయి. సాధారణంగా, విత్తనాలు విస్తృత 2 mm మరియు మందపాటి 1 mm దీర్ఘ 3 కు 4 మిమీ. విత్తనాలు వ్యతిరేక చివరిలో కంటే కొద్దిగా అండాకారమైన విత్తనం.
సాగు
నువ్వులు కారణంగా దాని విస్తృతమైన వెరు వ్యవస్థ చాలా కరువు తట్టుకుంటాయి . అంకురోత్పత్తి ప్రారంభ వృద్ధి కోసం తగినంత తేమ అవసరం. పంట కరువు , అలాగే అదనపు నీటి ఉనికిని నిలిచి ఉంతుంది. దిగుబడి గాని పరిస్థితులు గణనీయంగా తక్కువ. నాటడం పుష్పించే ప్రభావం దిగుబడి ముందు తేమ స్థాయిలు.
నువ్వులు ఎక్కువ వాణిజ్య సాగు నీటి అసహనంతో ఉంటాయి. చివరి దెసలొ వర్షపాతం పెరుగుదల కంపిస్తుంది అధిక పంట పొడిగిస్తుంది. గాలి కూడా పంట సమయంలో బ్రద్దలై కారణమవుతుంది.
పుష్పించే దీక్షా కాంతి పరివర్తనకాలం నువ్వులు సున్నితంగా ఉంటుంది. కాంతి పరివర్తనకాలం ప్రభావాలు నువ్వుల గింజ చమురు కలిగి ఉంతుంది కాంతి పరివర్తనకాలం చమురు పెరుగుతుంది . గింజ చమురు కంటెంట్ దాని పొషకాలు విలోమానుపాతంలో ఉంటుంది.
నువ్వు ఒక చిన్న విత్తనం నుండి, ఇది చిన్న విత్తనం గింజ చుట్టూ వాయు కదలికను చేస్తుంది ఎందుకంటే పంట తర్వాత దీనిని పొడిగా ఉంచాలి. అందువలన, విత్తనాలు సాధ్యమైనంత పొడి వంటి గానీ లెద 6 % తేమ లేదా తక్కువ వద్ద నిల్వ చేయాలి. సీడ్ చాలా తేమ ఉంటే, అది త్వరగా అప్ వేడి తీస్కుంటుంది. ఇది పులిసిపోయినట్టు తయారవుతుంది.
సంవిధానం
పండించిన తర్వాత, విత్తనాలు సాధారణంగా శుభ్రం చేసి ఉంటాయి . కొన్ని దేశాల్లో , వారు ఖచ్చితమైన రంగు నిర్ధారించడానికి బయటకు తిరస్కరిస్తుంది ఒక ఎలక్ట్రానిక్ రంగు సార్టింగ్ యంత్రం నుండి పంపించడం జరుగుతుంది . స్థిరమైన రూపాన్ని నువ్వు గింజలు వినియోగదారులు ద్వారా మంచి నాణ్యత ఉంటుంది . పరిపక్వత విత్తనాలు తొలగించబడ్డాయి చమురు ఉత్పత్తి కోసం ఉపయోగిస్తారు
ఉపయోగాలు
- నువ్వు గింజల నుండి నువ్వులనూనె తీస్తారు. ఈ నూనెను చాలా వంటలలో ఉపయోగిస్తారు.
- నువ్వులు దంచి తీయని చిమ్మిలి, వేయించి నువ్వుండలు మొదలైన మిఠాయిలు తయారుచేస్తారు.
- నువ్వులను వేయించి వివిధ వంటకాలలో, కూరలలో, పచ్చడిగా వాడతారు. దీనిని నువ్వులపొడిగా చేసి ఇడ్లీ మొదలైన వాటితో కలిపి తింటారు.
- నువ్వులను భారతీయులు శ్రాద్ధ కర్మలలో వాడతారు.
- నువ్వులలోని మెగ్నీషియం క్యాన్సర్ వ్యతిరేక లక్షణాలు కలిగి ఉంటుంది.
- నువ్వులలో ఉండే జింక్ ఎముకలను ఆరోగ్యంగా ఉంచుతుంది.
- నువ్వులు ఒమేగా -3 , ఒమేగా -6 మరియు ఒమేగా -9 ఆమ్లాలని కలిగి ఉండి జుట్టు పెరుగుదలకు సహాయపడతాయి.
నువ్వుల సాగు
ఖరీప్ మరియు రబీ రెండు సీజనులలో నువ్వుల పంటను సాగు చేయుదురు. అయితే ఖరీప్లో ఎక్కువ హెక్టరులో సాగు చెయ్యుదురు. ఖరిప్లో సాగు చేసిన పంట దిగుబడి అక్టొబరులో, రబీలో సాగు చేసిన జనవరిలో దిగుబడి వచ్చును. ఎక్కువ వర్షాధార పంటగా సాగుచెయ్యుదురు. ఖరీప్% సీజను అయ్యినచో జూన్-జూలైలో, రబీ అయ్యినచో అక్టొబరు, నవంబరులో విత్తడం మొదలు పెట్తారు. పంటసాగుకు 25-27 డిగ్రిలు అనుకూలం. క్షారలక్షమాలున్న తేలికపాటి స్యాండ్ సాయిల్ వ్యవసాయ భూములలో ఈ పంట బాగా దిగుబడి యిచ్చును. నువ్వుల మొక్క తల్లి వేరు మండలఓ కలిగి 2-5 అడుగుల ఎత్తు పెరుగును, సాఖలుండి వా ఎత్తు పెరుగును. కొమ్మలు కలిగి వుండును. కొన్ని ప్రాంతాలలో నువ్వుల పంటను జొన్నలు, వేరుశనగ, ప్రత్తి వంటి పంటలతో కలిపి మిశ్రమ పంటగా సాగు చెయ్యుదురు. విత్తటానికి నెల రోజుల ముందే 20-25 టన్నుల కాంపొస్ట్ ఎరువు, సేంద్రియఎరువును/హెక్టరుకు పొలమంతట కలిసే కలియదున్నుదురు. కనీసం 50 మి.మీ వాన పడిన తరువాత విత్తడం మొదలు పెట్తెదరు. సాలుకు, సాలుకు (వరుస) మధ్య దూరం 45 సెం.మీ. సాలులోని మొక్కల మధ్య దూరం 15 సెం.మీ వచ్చెలా నువ్వులను విత్తవలెను. నేల లోపల 2-3 సెం.మీ. లోతులో వుండేలా విత్తవలెను. పంటకు పంటకాలం మొత్తం మీద 30 కీ.జిల నత్రజని,60 కే.జి.ల భాస్వరం, 20 కే.జి.ల పోటాసియం రసాయనిక ఎరువులను వాడ వలెను.పొటాషియం,భాస్వరంలను ఒకేసారి విత్త్నాలు విత్తితకు ముందు చల్లాలి.నత్రజనిని మాత్రం మూడు దపాలుగా,మొదటి మూడో వంతు విత్తనం విత్తెటప్పుడు,రెండో దపా విత్తిన 30రోజులకు,మూడొ దపా ,విత్తిన 40 రోజకు వెయ్యవలెను.పంటకాలంలో పైరుకు నీరు పెట్టాలి.పైరుకు నీరు మొదటిసారి విత్తిన 20-30 రోజులకు,రెండొ సారి పైరుపూతకు వచ్చే సమయానికి(45-50రోజులు),తరువాత కాయకాచే సమయంలో(65-70)పెట్టాలి.ఆకులు,కాయలు పసుపు రంగుకు రాగానే కోతచెయ్యలి.కాయ పూర్తిగా ఎండు వరకు వదలి వేసిన ,కాయ పగిలి నువ్వులు రాలి పోవును.ఒకకాయలో 60-100 నువ్వులు వుండును.అందువలన కాయ ప్సుపు రంగుకు వచ్చి కొద్ది పచ్చిగా వున్నప్పుడె కోతచేసి,కంకులను చినచిన్న కట్టలులుగా కట్టి,కాయలున్నభాగంపైకి వుండెలా,శుభ్రంగా వున్న కళ్లంలో ఆరబెట్టెదరు,ఆరిన కాయలున్న కట్తలు చేతులతో,కళ్లంనేల మీదకాని,లేదా వస్త్రాని పరచి దాని మీదకొట్టి,నువ్వులను నూర్చెదరు.మిగతా పంటలతో పొల్చిన నువ్వుల దిగుబడి తక్కువగా వుండును.తతిమా నూనె గింజల దిగుబడి 1.0-2.0 టన్నులు/హెక్టరుకు వుండగా నువ్వులు 0.35-.04టన్నులు మాత్రమే వచ్చును.నూనెను తీసిన నువ్వుల పిండిని(Til oil cake)పశువుదాణాగా,కోళ్లమేతలో వాడెదరు.నువ్వులనుండి ఎక్స్పెల్లరు అనే యంత్రాలద్వారా తీయుదురు(గానుకలు కనుమరుగై పోయాయి).ఎక్స్పెల్లరునుండి వచ్చు తెలగపిండి(til oil cake)లో 6-8% వరకు నూనె మిగిలి వుండును.ఆయిల్కేకునుండి సాల్వెంట్ఎక్స్ట్రాక్షన్ పద్దతిలో సంగ్రహించెదరు.సాల్వెంట్ఎక్స్ట్రాక్షన్ వలన అయిల్కేకు లోని మొత్తం నూనెను తీయడం జరుగుతుంది.
ఉత్పత్తి
నువ్వుల ఎక్కువగా పండించే దేశాలు :
- ఇండియా
- ఛైనా
- మయన్మారు
- సుడాను
- ఉగాండా
- యుథోపియా
- నైజీరియా.
ఇండియాలో నువ్వులను సాగు చెయ్యు రాష్ట్రాలు :
- గుజరాత్
- పశ్చిమ బెంగాల్
- కర్నాటక
- రాజస్ధాన్
- మధ్య ప్రదేశ్
- తమిళనాడు
- ఆంధ్ర ప్రదేశ్
- మహరాష్ట్ర