భారతదేశ మహిళా ఉప ముఖ్యమంత్రుల జాబితా
ఉప ముఖ్యమంత్రి భారత రాష్ట్రానికి ముఖ్య కార్యనిర్వాహకుడు అయిన ముఖ్యమంత్రి తరువాత ప్రభుత్వ రెండవస్థాయి కార్వనిర్వహకుడు.గవర్నరు ఆ రాష్ట్ర మంత్రివర్గంలో రెండవ అత్యున్నత స్థాయి సభ్యుడైన ఉప ముఖ్యమంత్రిని నియమిస్తారు.ఉప ముఖ్యమంత్రి రాష్ట్ర మంత్రిత్వ శాఖలో క్యాబినెట్ శాఖను కూడా కలిగి ఉంటారు. ప్రభుత్వ శాసనసభ వ్యవస్థ, ఉప ముఖ్యమంత్రి మంత్రివర్గంలో "సమానులలో మొదటి వ్యక్తి"గా పరిగణిస్తారు. ఉప ముఖ్యమంత్రి పదవిని ఒకే పార్టీ సభ్యుని మద్దతుతో రాష్ట్రాన్ని పరిపాలించడానికి, రాజకీయ స్థిరత్వాన్ని, బలాన్ని పొందటానికి ఉపయోగిస్తారు. ఈ పదవిని శాశ్వతంగా చేయాలని అనేక సందర్భాల్లో ప్రతిపాదనలు వచ్చాయి, కానీ ఫలితం లేకుండా పోయింది. జాతీయ స్థాయిలో ఉప ప్రధాని పదవికి కూడా ఇదే వర్తిస్తుంది. అతను లేదా ఆమెకు శాసనసభ విశ్వాసం ఉన్నందున, ముఖ్యమంత్రి లేదా ఉప ముఖ్యమంత్రి పదవీకాలం ఐదేళ్ల పాటు ఉంటుంది. పదవీకాల పరిమితులకు లోబడి ఉండదు.[1]
1998 నుండి భారతదేశంలో ఆరుగురు మహిళలు ఉప ముఖ్యమంత్రులు పనిచేసారు. మొదటి మహిళా ఉప ముఖ్యమంత్రి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పార్టీకి చెందిన జమునా దేవి. ఆమె 1998 డిసెంబరు 1న మధ్యప్రదేశ్ ఉప ముఖ్యమంత్రిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. ఆమె ఎక్కువ కాలం పనిచేసిన మహిళా ఉప ముఖ్యమంత్రి కాగా, రాజస్థాన్ ఉప ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసిన కమలా బెనివాల్ అతి తక్కువ పదవీకాలం (కేవలం 317 రోజులు) మాత్రమే పనిచేసింది. యువజన శ్రామిక రైతు కాంగ్రెస్ పార్టీ చెందిన పాముల పుష్ప శ్రీవాణి రాష్ట్ర పార్టీ ఉప ముఖ్యమంత్రి అతి పిన్న వయస్కురాలు, మొదటి సభ్యురాలు. శాసనసభ వ్యవస్థలు ఉన్న 28 రాష్ట్రాలు, 3 కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలలో కేవలం 5 రాష్ట్రాల్లో మాత్రమే మహిళా ఉప ముఖ్యమంత్రులు ఉన్నారు. ప్రస్తుతం భారతదేశంలో ఉన్న ఏకైక మహిళా ఉప ముఖ్యమంత్రిగా రాజస్థాన్‌కు చెందిన దియా కుమారి పనిచేస్తుంది
కాలక్రమానుసార జాబితా[మార్చు]
| బీజేపీ (2) కాంగ్రెస్ (3) వైఎస్ఆర్సిపి (1) | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| . లేదు. | చిత్తరువు | పేరు.
(జననం–మరణం) |
పదవీకాలం | రాష్ట్రం/కేంద్రపాలిత ప్రాంతం | ముఖ్యమంత్రి | రాజకీయ పార్టీ [లోయర్-ఆల్ఫా 1][a] | |||||
| ఊహించిన కార్యాలయం | ఎడమ కార్యాలయం | ఆఫీసులో సమయం | |||||||||
| 1 | 
|
జమునా దేవి (1929–2010) |
1998 డిసెంబరు 1 | 2003 డిసెంబరు 8 | 5 సంవత్సరాలు, 7 రోజులు | మధ్యప్రదేశ్ | దిగ్విజయ్ సింగ్ | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | |||
| 2 | 
|
కమలా బెనివాల్ (1927–) |
2003 జనవరి 25 | 2003 డిసెంబరు 8 | 317 రోజులు | రాజస్థాన్ | అశోక్ గెహ్లాట్ | ||||
| 3 | 
|
రాజిందర్ కౌర్ భట్టల్ (1945–) |
2004 జనవరి 6 | 2007 మార్చి 1 | 3 సంవత్సరాలు, 54 రోజులు | పంజాబ్ | అమరీందర్ సింగ్ | ||||
| 4 |
|
పాముల పుష్ప శ్రీవాణి (1986–) |
2019 జూన్ 8 | 2022 ఏప్రిల్ 7 | 2 సంవత్సరాలు, 303 రోజులు | ఆంధ్రప్రదేశ్ | వై. ఎస్. జగన్ మోహన్ రెడ్డి | యువజన శ్రామిక రైతు కాంగ్రెస్ పార్టీ | |||
| 5 | 
|
రేను దేవి (1958–) |
2020 నవంబరు 16 | 2022 ఆగస్టు 9 | 1 సంవత్సరం, 266 రోజులు | బీహార్ | నితీష్ కుమార్ | భారతీయ జనతా పార్టీ | |||
| 6 | 
|
దియా కుమారి * (1971–) |
2023 డిసెంబరు 15 | పదవిలో ఉన్నారు. | 139 రోజులు | రాజస్థాన్ | భజన్ లాల్ శర్మ | ||||
గణాంకాలు[మార్చు]
పదవీకాలం ప్రకారం మహిళా ఉప ముఖ్యమంత్రుల జాబితా[మార్చు]
| . లేదు. | పేరు. | పార్టీ | పదవి నిర్వహించిన కాల పరిమితి | ||
|---|---|---|---|---|---|
| సుదీర్ఘమైన నిరంతర కాలం | ఉప ముఖ్యమంత్రి పదవి మొత్తం సంవత్సరాలు | ||||
| 1 | జమునా దేవి | ఐఎన్సి | 5 సంవత్సరాలు, 7 రోజులు | 5 సంవత్సరాలు, 7 రోజులు | |
| 2 | రాజిందర్ కౌర్ భట్టల్ | ఐఎన్సి | 3 సంవత్సరాలు, 54 రోజులు | 3 సంవత్సరాలు, 54 రోజులు | |
| 3 | పాముల పుష్ప శ్రీవాణి | వైఎస్ఆర్సీపీ | 2 సంవత్సరాలు, 303 రోజులు | 2 సంవత్సరాలు, 303 రోజులు | |
| 4 | రేను దేవి | బీజేపీ | 1 సంవత్సరం, 266 రోజులు | 1 సంవత్సరం, 266 రోజులు | |
| 5 | కమలా బెనివాల్ | ఐఎన్సి | 317 రోజులు | 317 రోజులు | |
| 6 | దియా కుమారి | బీజేపీ | 139 రోజులు | 139 రోజులు | |
ఇవి కూడా చూడండి[మార్చు]
- భారతదేశంలోని మహిళా ముఖ్యమంత్రుల జాబితా
- భారతదేశంలోని మహిళా గవర్నర్లు లెఫ్టినెంట్ గవర్నర్ల జాబితా
- ప్రస్తుత భారత ఉప ముఖ్యమంత్రుల జాబితా
గమనికలు[మార్చు]
- ↑ This column only names the deputy chief minister's party. The state government she heads with chief minister may be a complex coalition of several parties and independents; these are not listed here.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Rajendran, S. (2012-07-13). "Of Deputy Chief Ministers and the Constitution". The Hindu. Retrieved 7 November 2017.