సిట్రస్

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search

సిట్రస్
Mandarin Orange (Citrus reticulata cultivar)
శాస్త్రీయ వర్గీకరణ
Kingdom:
Division:
Class:
Subclass:
Order:
Family:
Subfamily:
Tribe:
Genus:
సిట్రస్

జాతులు and hybrids

Important species:
Citrus aurantifoliaKey lime
Citrus maximaPomelo
Citrus medicaమాదీఫలం (Citron)
Citrus reticulataకమలాపండు (Mandarin orange)


Important hybrids:
Citrus × aurantiumBitter orange
Citrus × latifoliaPersian lime
Citrus × limonనిమ్మ (Lemon)
Citrus × limoniaRangpur
Citrus × paradisiGrapefruit
Citrus × sinensisబత్తాయి (Sweet orange)
Citrus × tangerinaTangerine
See also below for other species and hybrids.

Synonyms

Eremocitrus
Microcitrus
and see text

పంపరపనస

సిట్రస్ (లాటిన్ Citrus) పుష్పించే మొక్కలలో రూటేసి కుటుంబంలోని ప్రజాతి. సిట్రస్ రెటిక్యులాటాను మాండరిన్ ఆరెంజ్ అంటారు. ఇది ఆగ్నేయాసియాకు చెందినది. ఇది 15-25 పొడవు వరకు పెరుగుతుంది. సిట్రస్ (మాండరిన్ నారింజ) 2000 సంవత్సర పూర్వమే సాగులో ఉంది. ఆకులు (1 1/2 ”పొడవు వరకు), పువ్వులు వసంత ఋతువులో వస్తాయి . ఈ పండ్లు క్రిస్మస్ సెలవుదినాలలో ఎక్కవగా జనాదరణ ఉన్నందున కొన్నిసార్లు దీనిని " క్రిస్మస్ నారింజ" అని అంటారు [1]

చరిత్ర[మార్చు]

సిట్రస్ పువ్వులు ఏప్రిల్, మే నెల మధ్యలో కాస్తాయి, నవంబరు నుంచి ఫిబ్రవరి వరకు పండ్లు వస్తాయి. పండు లేత పసుపు, నారింజ, ఎరుపు, రంగులో ఉంటాయి . పండ్లు కొన్ని తియ్యగా చేదుగా, పులుపుగాగా వస్తాయి . ఒక పండుకు సుమారు విత్తనాలు 10-15 వరకు వస్తాయి. ఈ పండ్లను అస్సాంలో కోమ్లా తెంగా, కమలా-తెంగా, సుమ్తియా-తెంగా, హమ్థియా-తెంగా, బెంగాలీ భాషలో కమల,ఇంగ్లీష్ లో ఆరెంజ్,లూస్ -స్కిన్డ్ ఆరెంజ్, మాండరిన్ ఆరెంజ్, హిందీలో సంత్ర,కన్నడలో కుడగోరేంజ్, తమిళంలో వాలాజ కమరా, తెలుగులో కమలా పండు అని అంటారు. భారతదేశం లో: అస్సాం, గుజరాత్, మేఘాలయ, మహారాష్ట్ర ( పశ్చిమ కనుమలు ప్రాంతాలలో ) వస్తాయి [2] ఇతర దేశాలలో ఈ పండ్లు జపాన్, దక్షిణ చైనా, ఆస్ట్రేలియా వంటి దేశాలలో సాగు చేస్తారు . అమెరికా దేశంలో సిట్రస్ (మాండరిన్ నారింజ) ను వాణిజ్య సాగుగా అలబామా, ఫ్లోరిడా,మిసిసిపీ, టెక్సాస్, జార్జియా,కాలిఫోర్నియా రాష్టములలో వేస్తారు.[3]

ఉపయోగములు[మార్చు]

సిట్రస్ పండ్లలలో పోషక, విటమిన్ సి, ఫ్లేవనాయిడ్లు, ఆమ్లాలు ఉన్నాయి. వీటి పండ్లు, ఆకులు సౌందర్య సాధనాలలో యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు, కెమికల్ ఎక్స్‌ఫోలియెంట్ల,, రక్తస్రావ నివారిణి, అజీర్తి, గ్యాస్ట్రో పేగుల కఫంతో వున్నా దగ్గు, చికిత్సలో ఉపయోగిస్తారు [4]

మూలాలు[మార్చు]

  1. "Citrus reticulata 'Clementine' - Plant Finder". www.missouribotanicalgarden.org. Retrieved 2020-10-13.
  2. "Citrus reticulata Blanco". India Biodiversity Portal. Retrieved 2020-10-13.
  3. "Mandarin Orange". www.hort.purdue.edu. Retrieved 2020-10-13.
  4. "medicinal herbs: MANDARIN - Citrus reticulata". www.naturalmedicinalherbs.net. Retrieved 2020-10-13.

మూలాలు[మార్చు]

"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=సిట్రస్&oldid=3948283" నుండి వెలికితీశారు