ఆగ్నేయ ఆసియా దేశాల సమాఖ్య
ఆగ్నేయ ఆసియా దేశాల సమాఖ్య (ఆసియాన్) ఆగష్టు 8, 1967 న థాయ్‌లాండ్‌లోని బ్యాంకాక్‌లో స్థాపించబడింది, ఇందులో సభ్య దేశాలు ఇండోనేషియా, మలేసియా, ఫిలిప్పైన్స్, సింగపూర్, థాయ్‌లాండ్, బ్రూనే, వియత్నాం, లావోస్, మయన్మార్, కాంబోడియా. కాగా ఆసియాన్ డయలాగ్ పార్టనర్స్‌గా భారత దేశం, చైనా, అమెరికా, జపాన్, ఆస్ట్రేలియా వ్యవహరిస్తున్నాయి.ఇండోనేషియా రాజధాని జకార్తాలో ప్రధాన కార్యాలయం ఉంది.ఆసియా-పసిఫిక్‌లో సహకారం కోసం కేంద్ర యూనియన్ , ఒక ప్రముఖ , ప్రభావవంతమైన సంస్థ . ఇది అనేక అంతర్జాతీయ వ్యవహారాల్లో పాల్గొంటుంది , ప్రపంచవ్యాప్తంగా దౌత్య కార్యకలాపాలను నిర్వహిస్తుంది[1].ఆసియాన్ వ్యవస్థ 4.46 మిలియన్ కిమీ 2 విస్తీర్ణంలో ఉంది . ఇది మొత్తం ప్రపంచ వైశాల్యంలో 3%. ఈ ప్రాంతంలో సుమారు 600 మిలియన్ల జనాభా ఉంది . ఇది మొత్తం ప్రపంచ జనాభాలో 8.8%. ఆసియాన్ వ్యవస్థ సముద్ర ప్రాంతం దాని భూభాగం కంటే మూడు రెట్లు పెద్దది.ఇది ఆసియా ఖండంలోనే సంస్థాగతంగా అత్యంత పటిష్ఠమైన ప్రాంతీయ కూటమి.[2] అన్ని ఆసియాన్ దేశాలను ఒకే ఆర్థిక వ్యవస్థగా పరిశీలిస్తే, ఇది ప్రపంచంలో ఏడవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థ.ఆసియాన్ దేశాల మధ్య ఉచిత వీసా సేవ ఉంటుంది.[3]
| దేశం | HDI (2018) | |
|---|---|---|
| సింగపూర్ | 0.935 (అత్యధికం) | చాలా ఎక్కువ |
| బ్రూనై | 0.845 | చాలా ఎక్కువ |
| మలేషియా | 0.804 | చాలా ఎక్కువ |
| థాయిలాండ్ | 0.765 | అధిక |
| ఆసియాన్ | 0.723 (సగటు) | అధిక |
| ఫిలిప్పీన్స్ | 0.712 | అధిక |
| ఇండోనేషియా | 0.707 | అధిక |
| వియత్నాం | 0.694 | మధ్యస్థం |
| లావోస్ | 0.604 | మధ్యస్థం |
| మయన్మార్ | 0.584 | మధ్యస్థం |
| కంబోడియా | 0.581 (అత్యల్ప) | మధ్యస్థం |
నేపథ్యం
[మార్చు]రాజకీయ , ఆర్థిక కారణాల వల్ల యూనియన్ ఏర్పడింది. ఈ యూనియన్ ను ఇండోనేషియా, మలేషియా, ఫిలిప్పీన్స్, సింగపూర్ , థాయ్ లాండ్ లు ఏర్పాటు చేసుకున్నాయి. ఈ ఆసియాన్ డిక్లరేషన్ ను సాధారణంగా "బ్యాంకాక్ డిక్లరేషన్" అని పిలుస్తారు. ఇండోనేషియాకు చెందిన ఆడమ్ మాలిక్, ఫిలిప్పీన్స్ కు చెందిన నర్కిసో రామోస్, మలేషియాకు చెందిన అబ్దుల్ రజాక్, సింగపూర్ కు చెందిన సి. థాయ్ లాండ్ కు చెందిన రాజరత్నం, తనత్ కోమన్ ఈ ప్రకటనపై సంతకం చేసిన ఐదుగురు విదేశాంగ మంత్రులు. వీరు ఆసియాన్ కూటమి స్థాపకులుగా ప్రసిద్ధి చెందారు. 7 జనవరి 1984న బ్రూనై తరువాత వియత్నాం 28 జూలై 1995న, లావో పిడిఆర్, 23 జూలై 1997న మయన్మార్ , 30 ఏప్రిల్ 1999న కంబోడియాలో చేరాయి. 1997లో కౌలాలంపూర్ లో జరిగిన గ్రూప్ 30వ వార్షికోత్సవ సమావేశంలో ఈ బృందంలోని ప్రతి సభ్యుడు ఆసియాన్ విజన్ 2020ని స్వీకరించారు. ప్రస్తుతం ఆసియాన్ లో పది సభ్య దేశాలు ఉన్నాయి. ఆర్థిక పురోగతిని ప్రోత్సహించడం, సామాజిక సంస్కరణ, స్థానికంగా శాంతిని కాపాడటం, సభ్య దేశాలలో సాంస్కృతిక సామరస్యాన్ని పెంపొందించడం ఈ కూటమి ఉద్దేశ్యం.ఆసియాన్ కమ్యూనిటీకి మూడు స్తంభాలు ఉన్నాయి: ఆసియాన్ రాజకీయ-భద్రతా సంఘం, ఆసియాన్ ఆర్థిక సంఘం , ఆసియాన్ సామాజిక-సాంస్కృతిక సంఘం.
లక్ష్యాలు , ఉద్దేశ్యాలు
- ఆగ్నేయాసియా దేశాల సుసంపన్నమైన , శాంతియుత సమాజానికి పునాదిని బలోపేతం చేయడానికి సమానత్వం , భాగస్వామ్యం స్ఫూర్తితో ఉమ్మడి ప్రయత్నాల ద్వారా ఈ ప్రాంతంలో ఆర్థిక వృద్ధి, సామాజిక పురోగతి , సాంస్కృతిక అభివృద్ధిని వేగవంతం చేయంటము
- ఐక్యరాజ్యసమితి చార్టర్ సూత్రాలకు కట్టుబడి ఉండటం ద్వారా ప్రాంతీయ శాంతి , స్థిరత్వాన్ని ప్రోత్సహించడం, ఈ ప్రాంత దేశాల మధ్య సంబంధాలలో న్యాయం , చట్ట పాలనను గౌరవించడం;
- ఆర్థిక, సామాజిక, సాంస్కృతిక, సాంకేతిక, శాస్త్రీయ , పరిపాలనా రంగాలలో ఉమ్మడి ఆసక్తి ఉన్న అంశాలపై చురుకైన సహకారాన్ని , పరస్పర సహాయాన్ని ప్రోత్సహించంటం;
- విద్య, వృత్తి, సాంకేతిక త , ప రిశోధ న రంగాల లో శిక్షణ , ప రిశోధ న స దుపాయాల రూపంలో ఒక రినొక రు స హాయాన్ని అందించడం;
- అంతర్జాతీయ వాణిజ్య సమస్యలను అధ్యయనం చేయడం, వారి రవాణా , కమ్యూనికేషన్ సదుపాయాలను మెరుగుపరచడం, వారి ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను మెరుగుపరచడం, వ్యవసాయం , పరిశ్రమ అధిక ఉపయోగానికి మరింత సమర్థవంతంగా దోహదపడటం తో సహా వారి వాణిజ్యాన్ని విస్తరించడం.
- ఆగ్నేయాసియా అధ్యయనాలను ప్రోత్సహించడం.
- ఒకే విధమైన లక్ష్యాలు , ఆసక్తులతో అంతర్జాతీయ , ప్రాంతీయ సంస్థలతో సన్నిహిత, ప్రయోజనకరమైన సహకారాన్ని కొనసాగించడం, తమ లో మరింత సహకారానికి అన్ని మార్గాలను అన్వేషించడం.
ఆసియాన్ ప్రాంతీయ ఫోరం (ARF) లో సభ్యదేశాలు
[మార్చు]27 దేశాలు - ఆస్ట్రేలియా, బంగ్లాదేశ్, బ్రూనై దారుస్సలాం, కంబోడియా, కెనడా, చైనా, యూరోపియన్ యూనియన్, ఇండియా, ఇండోనేషియా, జపాన్, డెమోక్రటిక్ పీపుల్స్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ కొరియా, రిపబ్లిక్ ఆఫ్ కొరియా, లావోస్, మలేషియా, మయన్మార్, మంగోలియా, న్యూజిలాండ్, పాకిస్తాన్, పాపువా న్యూ గినియా, ఫిలిప్పీన్స్, రష్యన్ ఫెడరేషన్, సింగపూర్, శ్రీలంక, థాయిలాండ్, తైమూర్ లెస్టే, యునైటెడ్ స్టేట్స్ , వియత్నాం.[4]
భారతదేశం - ఆసియాన్
[మార్చు]భారత ప్రధానమంత్రిగా ప్రధాని పివి నరసింహారావు పదవీకాలంలో ఉద్భవించిన ఈ "లుక్-ఈస్ట్" విధానం తరువాత ఆగ్నేయాసియా దేశాలతో భారతదేశం దౌత్య సంబంధాలను మార్చింది.[5] 13 ఆగస్టు 2009న భారతదేశం బ్యాంకాక్ లో ఆసియాన్ తో సమావేశం నిర్వహించింది, ఈ సమయంలో అనేక ముఖ్యమైన ఒప్పందాలు కుదిరయాయి, ఆసియాన్ కు భారతదేశం నాల్గవ అతిపెద్ద వాణిజ్య భాగస్వామి.[6] ఆసియాన్-ఇండియా భాగస్వామ్యం (1992-2017) , 2018 గణతంత్ర దినోత్సవ వేడుకలు పూర్తయిన సందర్భంగా ఆంగ్ సాన్ సూకీ (మయన్మార్), రోడ్రిగో డుటెర్టే (ఫిలిప్పీన్స్), జోకో విడోడో (ఇండోనేషియా), నజీబ్ రజాక్ (మలేషియా) తో సహా 10 మంది దేశాధినేతలు/ప్రభుత్వాధినేతలు పాల్గొన్నారు[7] 2019 నవంబర్ లో జరిగిన సదస్సులో ఆసియాన్ దేశాలతో ప్రాంతీయ సమగ్ర ఆర్థిక భాగస్వామ్య (ఆర్‌సీఈపీ) ఒప్పందంపై సంతకం చేయకూడదని భారత్ నిర్ణయం తీసుకుంది. ఈ ఒకవేళ ఈ ఆర్‌సీఈపీ అమల్లోకి వస్తే భారతదేశం లో ఆయా సభ్య దేశాలు దేశాలు కస్టమ్స్ సుంకాలు లేకుండా ఒకరితో ఒకరు వాణిజ్యం చేసుకోవచ్చు . 2020 నవంబరు లో జరిగిన 17వ ఇండియా-ఆసియాన్ సదస్సుకు ప్రధాని మోదీతోపాటు వియత్నాం ప్రధాన మంత్రి ఎన్‌గుయెన్ సహాధ్యక్షత వహించారు[8]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "About ASEAN". ASEAN | ONE VISION ONE IDENTITY ONE COMMUNITY (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-12.
- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". www.andhrajyothy.com. Archived from the original on 2020-11-18. Retrieved 2020-11-12.
- ↑ "ASEAN visa Countries | Which countries are part of Asean visa Exemption?". ASEAN Visa (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2020-10-21. Retrieved 2020-11-12.
- ↑ "Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) | Treaties & Regimes | NTI". www.nti.org. Retrieved 2020-11-12.
- ↑ "పి.వి. నరసింహరావు దార్శినికతకు నిదర్శనం 'లుక్ ఈస్ట్ పాలసి'". Prajatantra Telangana Breaking News Today Updates in Telugu (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2020-06-28. Archived from the original on 2020-11-13. Retrieved 2020-11-13.
- ↑ "ఆసియాన్- భారత్ః పరస్పర విలువ‌లు, ఉమ్మడి ల‌క్ష్యం: నరేంద్ర మోడీ". www.pmindia.gov.in (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-12.
- ↑ "చరిత్రలో తొలిసారిగా 2018 రిపబ్లిక్ డే వేడుకలకు 10 దేశాల అధినేతలు ఎందుకొచ్చారు?". BBC News తెలుగు. Retrieved 2020-11-12.
- ↑ "యాక్ట్ ఈస్ట్ పాలసీలో ఆసియాన్‌‌కు పెద్ద పీట : మోదీ". www.andhrajyothy.com. Retrieved 2020-11-12.