చయానికా షా
చయానికా షా | |
|---|---|
| విద్యాసంస్థ | ఐఐటి-బాంబే |
| లబియా – క్వీర్ ఫెమినిస్ట్ ఎల్బిటి కలెక్టివ్
మహిళల అణచివేతకు వ్యతిరేకంగా వేదిక ఫోరమ్ ఎగైనెస్ట్ సెక్స్ డిటర్మినేషన్ అండ్ సెక్స్ ప్రిసెలెక్షన్ (FASDSP) | |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు | సైన్స్, ఫెమినిజం, క్వీర్ హక్కుల కూడలిలో పని, క్రియాశీలత. |
గుర్తించదగిన సేవలు | భారత్ కి చాప్
మేము, మన సంతానోత్పత్తి: సాంకేతిక జోక్యం యొక్క రాజకీయాలు జెండర్ గెలాక్సీలో అక్రమాలు లేవు (జుబాన్ బుక్స్) స్పేస్, సెగ్రెగేషన్, డిస్క్రిమినేషన్: ది పాలిటిక్స్ ఆఫ్ స్పేస్ ఇన్‌స్టిట్యూషన్స్ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్ (యోడా ప్రెస్) |
| ఉద్యమం | పీపుల్స్ సైన్స్ ఉద్యమం, ఫెమినిస్ట్, క్వీర్ రైట్స్ ఉద్యమం, ఫెమినిస్ట్ సైన్స్ స్టడీస్, ఉమెన్ ఇన్ ఎస్'టిఇఎం |
చయానికా షా ఒక క్వీర్ ఫెమినిస్ట్, యాక్టివిస్ట్, [1] 1970ల చివరి నుండి భారతదేశంలో అనేక స్వయంప్రతిపత్త మహిళా హక్కుల ఉద్యమాలలో పాల్గొన్న విద్యావేత్త . లింగం, లైంగికత యొక్క లెన్స్‌ని ఉపయోగించి, విజ్ఞాన శాస్త్రాన్ని క్లిష్టమైన మార్గంలో అన్వేషించే మార్గదర్శక కోర్సులు, స్త్రీవాద విజ్ఞాన అధ్యయనాలలో ఆమె చేసిన కృషికి ఆమె బాగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఫోరమ్ ఎగైనెస్ట్ అప్రెషన్ ఆఫ్ ఉమెన్, ఫోరమ్ ఎగైనెస్ట్ సెక్స్ డిటర్మినేషన్ అండ్ సెక్స్ ప్రిసెలెక్షన్ (FASDSP), [2] అనేక మహిళా సంస్థల సంకీర్ణం యొక్క తొలి సభ్యులలో షా ఒకరు. 1995లో లాబియా - ఎ క్వీర్ ఫెమినిస్ట్ఎల్బిటి కలెక్టివ్ అనే క్వీర్ కలెక్టివ్ వ్యవస్థాపక సభ్యులలో ఆమె ఒకరు [3] [4]
సైన్స్, ఫెమినిజం, క్వీర్ హక్కుల కూడలిలో షా యొక్క విద్య, పని, క్రియాశీలత, మహిళల శరీరాలు, లైంగికతలపై సైన్స్ నియంత్రణపై విమర్శలను కలిగి ఉంది. షా లింగం, సైన్స్, స్త్రీవాదం అంశాలపై అనేక వ్యాసాలు, ప్రచురణలను ప్రచురించారు, స్త్రీవాదం, క్వీర్ రైట్స్, సైన్స్ రంగంలో సహకారి. [5] [6]
జీవితం తొలి దశలో
[మార్చు]షా 1960-1970లలో నాగ్‌పూర్‌లో (ప్రస్తుతం మహారాష్ట్రలో భాగం) పెరిగారు. 1977లో, ఆమె భౌతికశాస్త్రంలో మాస్టర్స్ డిగ్రీని సంపాదించడానికి ఐఐటి-బాంబేలో ప్రవేశించింది, 1986లో PhD పొందింది [7] [8] ఆమె 1980ల మధ్యకాలంలో "మెనీ బాడీ ఎఫెక్ట్స్ ఇన్ హోమోజెనస్ అండ్ ఇన్‌హోమోజెనస్ ఎలక్ట్రాన్ సిస్టమ్స్" పేరుతో తన పరిశోధనను ప్రచురించింది, ఆ తర్వాత ఇటలీలోని ట్రియెస్టేలోని ఇంటర్నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ థియరిటికల్ ఫిజిక్స్‌లో పని చేసింది, అక్కడ ఆమె అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల పరిశోధకుల కోసం వేసవి పాఠశాలలో చేరింది. [7]
సహోద్యోగులు, ప్రొఫెసర్ల నుండి లైంగిక వేధింపులు ప్రబలంగా ఉన్న సమయంలో ఐఐటి క్యాంపస్‌లోని 3000 మంది పురుషులలో 70 మంది మహిళల్లో ఆమె ఒకరు. కానీ క్యాంపస్‌ను సురక్షితమైన, సమానమైన స్థలంగా మార్చడానికి నిరంతరం ప్రయత్నాలు జరిగాయి. [9] షా, క్యాంపస్‌లోని ఇతర మహిళలతో కలిసి, "లేడీస్ హాస్టల్" పేరును "హాస్టల్ నంబర్ 10"గా మార్చాలని ప్రచారం చేశారు, [10] [11] ఐఐటి చరిత్రలో మొదటిసారిగా, ఉక్కిరిబిక్కిరి అవుతున్న హాస్టల్‌ను ఎదుర్కోవడానికి ఒక నియమావళిని రూపొందించారు. మహిళలకు నిబంధనలు. [12] అటువంటి విజయాల క్రూసిబుల్‌లో ఆనాటి లింగ సమస్యలపై ఉద్యమాలలో షా పాల్గొనడం నకిలీ చేయబడింది.
1980లో, మథుర రేప్ కేసుకు ప్రతిస్పందనగా నేషనల్ ఫోరమ్ అగైనెస్ట్ రేప్ (తరువాత మహిళలపై అణచివేతకు వ్యతిరేకంగా ఫోరమ్‌గా మారింది) ఏర్పాటు చేయబడినప్పుడు, ఫోరమ్ యొక్క మొదటి సమావేశానికి హాజరైన 200 మంది మహిళలలో షా కూడా ఉన్నారు. స్త్రీలు. [13] దాదాపు అదే సమయంలో, ఎమర్జెన్సీ, భోపాల్ గ్యాస్ దుర్ఘటన, భారీగా వివాదాస్పదమైన సర్దార్ సరోవర్ డ్యామ్ ప్రాజెక్ట్ భారతదేశంలో సాంకేతిక పురోగతి గురించి ప్రశ్నలను లేవనెత్తుతున్నాయి. దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న శాస్త్రవేత్తలు, కార్యకర్తలు పీపుల్స్ సైన్స్ మూవ్‌మెంట్ (PSM) బ్యానర్ క్రింద నిర్వహించడం ప్రారంభించారు, సైన్స్ యొక్క విముక్తి, అణచివేత సామర్థ్యాన్ని ప్రశ్నించడం ప్రారంభించారు. PSMలో భాగంగా, షా హోషంగాబాద్ సైన్స్ టీచింగ్ ప్రోగ్రాం [14] కోసం స్వచ్ఛందంగా పనిచేశారు, ఇది పిల్లలను తరగతి గది నుండి బయటికి అడుగుపెట్టి చేతులు దులిపేసుకునేలా ప్రోత్సహించింది. " చేయడం ద్వారా నేర్చుకోవడం ", సామాజిక న్యాయం సాధనలో సైన్స్‌ని ఉపయోగించాలనే ఆలోచన ఉంది. [15]
ఫెమినిస్ట్ సైన్స్ స్టడీస్
[మార్చు]భారతదేశంలో స్త్రీవాద సైన్స్ అధ్యయనాల మార్గదర్శకుల్లో ఆమె ఒకరు. ఆమె ముంబైలోని KJ సోమయ్య కాలేజ్ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ కామర్స్‌లో ఫిజిక్స్ లెక్చరర్ (ప్రస్తుతం పదవీ విరమణ పొందింది). ముంబైలోని టాటా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సోషల్ సైన్సెస్‌లోని అడ్వాన్స్‌డ్ సెంటర్ ఫర్ ఉమెన్స్ స్టడీస్‌లో, సామాజిక శాస్త్రవేత్త గీతా చద్దాతో కలిసి ఫెమినిస్ట్ సైన్స్ స్టడీస్‌పై ఛాయానిక ఒక కోర్సును రూపొందించారు, సహ-బోధించారు. [16] ఆమె ముంబైలోని టాటా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సోషల్ సైన్స్‌లో సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్‌పై ఒక కోర్సును రూపొందించారు, బోధించారు. వివిధ ఉద్యమాలతో కలిసి, ఆమె జనాభా నియంత్రణ, పునరుత్పత్తి సాంకేతికతల రాజకీయాలు, సైన్స్ యొక్క స్త్రీవాద అధ్యయనాలు, లైంగికత, లైంగిక హక్కులపై ప్రచారం చేసింది, పరిశోధించింది, బోధించింది, వ్రాసింది. [17]
స్వయంప్రతిపత్తి గల సమూహాలు
[మార్చు]ఆమె భారతదేశంలోని ముంబైలో ఉన్న రెండు పట్టణ, స్వయంప్రతిపత్త సముదాయాలలో భాగంగా ఉంది. మొదటిది, ఫోరమ్ ఎగైనెస్ట్ అప్రెషన్ ఆఫ్ ఉమెన్ (ది ఫోరమ్), 1979లో స్థాపించబడింది, రెండవది, లాబియా – ఎ క్వీర్ ఫెమినిస్ట్ LBT కలెక్టివ్, 1995లో స్థాపించబడింది [18] [19]
ఫోరమ్ జనవరి 1980లో స్థాపించబడింది, చయానికా 1983 నుండి సభ్యురాలిగా ఉంది [20] వారు పరిష్కరించిన సమస్యలలో అత్యాచారం, గృహ హింస, వ్యక్తిగత చట్టాలు, కుటుంబ చట్టాలు, ఆరోగ్య సమస్యలు, మతతత్వం, ఇటీవల, పౌర హక్కులు, స్వేచ్ఛలకు సంబంధించిన ఆందోళనలు ఉన్నాయి. [21] గృహ హింస కేసులను పరిష్కరించడానికి, ఫోరమ్ సభ్యులు 1982లో ఉమెన్స్ సెంటర్ అని పిలువబడే మరొక సంస్థను స్థాపించారు, ఇది ఫోరమ్‌తో కలిసి నడుస్తుందని ఊహించబడింది కానీ అప్పటి నుండి ప్రత్యేక సంస్థగా మారింది. ఫోరమ్ ఎగైనెస్ట్ సెక్స్ డిటర్మినేషన్ అండ్ సెక్స్ ప్రిసెలెక్షన్‌లో కూడా సభ్యురాలు, ఇది [22] లో ఏర్పడిన సంస్థల కూటమి.
క్రియాశీలత
[మార్చు]క్వీర్ ఫెమినిస్ట్ యాక్టివిస్ట్, లాబియా సభ్యురాలుగా, చయానికా LGBT కమ్యూనిటీ కోసం డిక్రిమినైజేషన్, భాగస్వామ్య హక్కులు, వివక్ష నిరోధక చట్టాల కోసం న్యాయవాదిగా ఉన్నారు. [23] 1995 నుండి, ఆమె సెక్షన్ 377ను రద్దు చేయాలనే పిటిషన్‌లో చురుకుగా పాల్గొంటోంది. చయానికా 2004 నుండి సెక్షన్ 377 యొక్క రాజ్యాంగబద్ధతను సవాలు చేస్తూ న్యాయవాదుల సామూహిక కేసులో పాల్గొంది [23]
1986లో, ఆమె ఇతర కార్యకర్తలతో కలిసి హార్మోన్ల ఇంప్లాంట్లు, సంతానోత్పత్తి నిరోధక టీకాలు వంటి జనాభా నియంత్రణ [24] పద్ధతులకు వ్యతిరేకంగా వాదించింది, ఔషధ కంపెనీలు, ప్రభుత్వం నిర్వహించే గర్భనిరోధక పరీక్షల్లో పారదర్శకత అవసరం అని నొక్కి చెప్పింది. 1988లో FASDSP ఫోరమ్‌లో భాగంగా, వారు అన్ని ఆసుపత్రులలో లింగ నిర్ధారణ పరీక్షలు, ప్రభుత్వ ఆధ్వర్యంలో నడిచే లేదా కాకపోయినా రాష్ట్ర నిషేధం కోసం విజయవంతంగా లాబీయింగ్ చేశారు.
ప్రచురణలు
[మార్చు]షా "భారత్ కి చాప్", "వి అండ్ అవర్ ఫెర్టిలిటీ: ది పాలిటిక్స్ ఆఫ్ టెక్నాలాజికల్ ఇంటర్వెన్షన్", [25] "నో అవుట్‌లాస్ ఇన్ ది జెండర్ గెలాక్సీ" ( జుబాన్ బుక్స్ ), "స్పేస్, సెగ్రెగేషన్," వంటి అనేక పుస్తకాలకు సహ రచయితగా ఉన్నారు. డిస్క్రిమినేషన్: ది పాలిటిక్స్ ఆఫ్ స్పేస్ ఇన్‌స్టిట్యూషన్స్ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్” ( యోడా ప్రెస్ ). ఆమె ఎకనామిక్ అండ్ పొలిటికల్ వీక్లీ, [26] JSTOR, [27] మొదలైన పత్రికలలో ప్రచురించబడిన అనేక పరిశోధనా పత్రాలను కూడా రచించారు, సహ రచయితగా చేసారు.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Aleya, Shikha (2019-06-01). "Interview: Chayanika Shah". In Plainspeak (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Resistance". Fifty Two (52). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Legal battle reflects a broader rights struggle: LGBT activists". Hindustan Times (in ఇంగ్లీష్). 2018-09-07. Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Interview with Chayanika Shah, 2019 – QAMRA" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ Bazzul, Jesse; Siry, Christina (2019-01-23). Critical Voices in Science Education Research: Narratives of Hope and Struggle (in ఇంగ్లీష్). Springer. ISBN 978-3-319-99990-6.
- ↑ Rosario, Kennith (2020-02-25). "No NRC-NPR in State, say women, queer collectives, demand assurance from CM". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-03-29.
- ↑ 7.0 7.1 "Resistance". Fifty Two (52). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Chayanika Shah". Fundamatics (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2018-04-27. Retrieved 2023-05-31.
- ↑ Vellanki, Vivek (2014-03-01). "Feminism and Science: Teaching and Learning 'Science in the Making' • In Plainspeak". In Plainspeak (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ (2017-04-26). "Chronicles of a Queer Relationship with Science".
- ↑ "Resistance". Fifty Two (52). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ Datta, Sayantan. "Indian Science Institutes' Curious Penchant for Gendered Hostels – The Wire Science" (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Understanding Trans & Queer Issues in Women's Movements – An Interview with Chayanika Shah – The YP Foundation" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "HOSHANGABAD SCIENCE TEACHING PROGRAMME". www.cisl.columbia.edu. Archived from the original on 2023-09-29. Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Resistance". Fifty Two (52). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Resistance". Fifty Two (52). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ Calendar, The Events. "Atelier: Talking Policy Through Cinema – Ashank Desai Centre for Policy Studies, IIT Bombay" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ Rosario, Kennith (2020-02-25). "No NRC-NPR in State, say women, queer collectives, demand assurance from CM". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Understanding Trans & Queer Issues in Women's Movements – An Interview with Chayanika Shah – The YP Foundation" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Understanding Trans & Queer Issues in Women's Movements – An Interview with Chayanika Shah – The YP Foundation" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "'Autonomy as Resistance': A conversation with Chayanika Shah | AWID". www.awid.org. Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Resistance". Fifty Two (52). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ 23.0 23.1 "Why Section 377 must go: The Leafet talks to Chayanika Shah – The Leaflet". theleaflet.in (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2018-07-09. Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Resistance". Fifty Two (52). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ Vellanki, Vivek (2014-03-01). "Feminism and Science: Teaching and Learning 'Science in the Making' • In Plainspeak". In Plainspeak (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ "Chayanika Shah". Economic and Political Weekly (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-03-29.
- ↑ . "Towards a New Perspective on Women's Bodies: Learning and Unlearning Together".