బైర్లూటిగూడెం
బైర్లూటిగూడెం | |
|---|---|
 | |
.svg)  బైర్లూటిగూడెం | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 15°51′52.45″N 78°42′51.41″E / 15.8645694°N 78.7142806°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | నంద్యాల |
| మండలం | ఆత్మకూరు |
| విస్తీర్ణం | 0 కి.మీ2 (0 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 647 |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 327 |
| • స్త్రీలు | 320 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 979 |
| • నివాసాలు | 163 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 518442 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 593987 |
బైర్లూటిగూడెం, నంద్యాల జిల్లా, ఆత్మకూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన ఆత్మకూరు, కర్నూలు నుండి 11 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన నంద్యాల నుండి 61 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 163 ఇళ్లతో, 647 జనాభాతో 0 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 327, ఆడవారి సంఖ్య 320. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 10 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 583. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 593987.[2]
విద్యా సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి, సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఆత్మకూరు, లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, అనియత విద్యా కేంద్రం నంద్యాలలో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల వెలుగోడు లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]బైర్లూటిగూడెంలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఐదుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]తాగు నీరు
[మార్చు]గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
[మార్చు]మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
[మార్చు]బైర్లూటిగూడెంలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
[మార్చు]గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
[మార్చు]గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 20 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
[మార్చు]బైర్లూటిగూడెంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
గణాంకాలు
[మార్చు]2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 513. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 286, మహిళల సంఖ్య 227, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 113 ఉన్నాయి.
పురాతన వైష్ణవాలయం
[మార్చు]ఆత్మకూరు అటవీ డివిజన్‌లో బైర్లూటి రేంజిలో నల్లమల అరణ్యాలలో తిరుమలకొండ ఆలయం ఉంది. ఇది గుండ్లబండేశ్వర అభయారణ్యంలో కర్నూలు - ప్రకాశం జిల్లాల సరిహద్దులో సముద్ర మట్టానికి 517 అడుగుల ఎత్తులో ఉంది. కాలిబాట కూడా లేని ఈ ప్రదేశంలోని ఆలయానికి వెయ్యి సంవత్సరాలపైగా చరిత్ర ఉందని శిలాశాసనాల ద్వారా తెలుస్తున్నది. పరిసరాలలో నాగలూటి, బైర్లూటి గూడేల ఇలవేల్పు తిరుమల దేవుడు.11వ శతాబ్దంలో ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించారు. పశ్చిమ దిశలో గర్భాలయంలో శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి, ఎడమవైపు మరో గర్భాలయంలో శ్రీలక్ష్మీదేవి కొలువై యున్నారు. ఈ రెండు గర్భాలయాల ముందు ముఖ మంటపం, ఉత్తర దిశలో ముక్కోటి దేవతా మూర్తుల ఆరాధనా మండపాలు ఉన్నాయి. ఆలయానికి అభిముఖంగా ఆంజనేయస్వామి ఉన్నాడు. అన్నమాచార్యుడు ఈ ఆలయాన్ని దర్శించినట్లు, వైఎస్ఆర్ జిల్లా సిద్ధవటం నుండి ఇక్కడికి వచ్చి, స్వామిని దర్శించుకొని, తరువాత తిరుమల వెళ్ళినట్లు ఒక శాసనంలో పేర్కొన్నారు. ప్రస్తుతం దేవాలయం అధిక భాగం శిథిలావస్థలో ఉంది. కొన్ని విగ్రహాలను దుండగులు ఎత్తుకెళ్ళారు. నిధులకోసం జరిపిన త్రవ్వకాలలో చాలా భాగం పాడయ్యింది. ఆలయానికి సమీపంలో నంది తలను పోలిన సహజ శిలాకృతి ఉంది. ఇక్కడి ఆదివాసి తెగకు చెందిన వారే అర్చకత్వం నిర్వహిస్తున్నారు. ఆదివాసి చెంచు, దాసరి తెగకు చెందిన గూళ్ళపెద్ద నాగలూటి, అతని కుమారుడు గూళ్ళ నాగయ్య చిరకాలం అర్చకులుగా ఉన్నారు. తరువాత గూళ్ళ నాగయ్య భార్య గొలుసమ్మ, కుమారులు వెంకటేశ్వర్లు, రాఘవేంద్ర ఈ బాధ్యతలను నిర్వహస్తున్నారు. 80 యేళ్ళ కోటీశ్వరరెడ్డి అనే వ్యక్తి ఆలయానికి సంరక్షణ, పునరుద్ధరణ కార్యక్రమాలను అమలు చేసేందుకు శ్రమిస్తున్నాడు.[3]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ సూర్య దినపత్రిక - 2007 డిసెంబరు 23 - ఆదివారం - "నల్లమలలో తిరుమల కొండ" వ్యాసం.