మోపూరు
మోపూరు | |
|---|---|
 | |
.svg)  మోపూరు | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 14°4′12.144″N 79°35′45.060″E / 14.07004000°N 79.59585000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | తిరుపతి |
| మండలం | డక్కిలి |
| విస్తీర్ణం | 17.79 కి.మీ2 (6.87 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 2,315 |
| • జనసాంద్రత | 130/కి.మీ2 (340/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 1,156 |
| • స్త్రీలు | 1,159 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,003 |
| • నివాసాలు | 627 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 524134 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 592295 |
మోపూరు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, తిరుపతి జిల్లా, డక్కిలి మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన డక్కిలి నుండి 8 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన వెంకటగిరి నుండి 16 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 627 ఇళ్లతో, 2315 జనాభాతో 1779 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1156, ఆడవారి సంఖ్య 1159. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 650 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 316. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 592295[2].
విద్యా సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి లింగసముద్రం లో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల డక్కిలిలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల వెంకటగిరిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల తిరుపతిలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు గూడూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల వెంకటగిరిలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం నెల్లూరులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల తిరుపతి లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]మోపూరులో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]గ్రామాలో ఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
[మార్చు]గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
[మార్చు]మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
[మార్చు]మోపూరులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
[మార్చు]గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
[మార్చు]గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
[మార్చు]మోపూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- అడవి: 559 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 322 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 27 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 47 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 320 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 99 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 403 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 99 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 403 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
[మార్చు]మోపూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 59 హెక్టార్లు* చెరువులు: 344 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
[మార్చు]మోపూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
[మార్చు]చేతివృత్తులవారి ఉత్పత్తులు
[మార్చు]వస్త్రాలంకరణ
చరిత్ర
[మార్చు]మోపూరు గ్రామం గుట్టపై ప్రసిద్ధమైన భైరవేశ్వరాయం ఉంది. మోపూరులోని భైరవేశ్వరాలయం ఆవరణలో (ముప్పైరెండు) 32 వీరగల్లులు ఉన్నాయి. స్మారక శిలలు, వీరగల్లులు శాసన భేదాలు. వీటిలో ఎక్కువ భాగం ఆత్మబలి చేసుకున్న వీరశైవ భక్తుల స్మ్యుత్యర్తం వేయించినవి. ఈ ప్రతిమలలో వీరశైవులు ఖడ్గంతో కంఠం కత్తిరించుకున్నట్లు, గుండెను చీల్చుకున్నట్లు, కడుపులోంచి పేగులు బయటకు వచ్చేట్లు పొడుచున్నట్లు ఇలాంటి వివిధభంగిమలలో ఉన్నాయి.
భైరవేశ్వరుని విగ్రహం 18 అడుగుల ఎత్తున్న శివలింగం రెండు అంతస్తులలో దర్శనమిస్తుంది. క్రింద అంతస్తులో కటి భాగానికి అర్చనలు చేస్తే పై అంతస్తులో శిరస్సు భాగానికి అభిషేకాలు నిర్వహిస్తారు. మెట్ల దారిలో భైరవేశ్వరుడి అక్క పుప్పురమ్మ మందిరంలో దర్శనం తరువాత భైరవేశ్వరుని దర్శనం చేసుకుంటారు.[3]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ రాజేష్ గౌడ, గుండ్రాతి (2023). "ఈ శివలింగం ఎత్తు పద్దెనిమిది అడుగులు". ఈనాడు. ఆదివారం (in తెలుఁగు). హైదారాబాద్: ఈనాడు (published 9 July 2023). p. 5.
{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)