జాజి

జాతి
	Leaves of Jasminum grandiflorum
Scientific classification
Kingdom:	ప్లాంటే
(unranked):	పుష్పించే మొక్కలు
(unranked):	యుడికాట్స్
(unranked):	Asterids
Order:	లామియేలిస్
Family:	ఓలియేసి
Genus:	జాస్మిన్
Species:	J. grandiflorum
Binomial name
	Jasminum grandiflorum; లి.

జాజి (Jasmine grandiflorum:in English), దీనిని స్పానిష్ జాస్మిన్, రాయల్ జాస్మిన్, కాటలోనియన్ జాస్మిన్ అని కూడా పిలుస్తారు.^[1] (chameli: Hindi) దక్షిణ ఆసియాకు చెందిన ఒక రకమైన జాస్మిన్ జాతి పువ్వులు. వీటి ఆకులు విస్తృతంగా ఆయుర్వేదంలో ఉపయోగిస్తారు.

చరిత్ర

జాజిపువ్వులను స్త్రీలు ధరించడానికి ఇష్టపడతారు.ఇది మల్లెపువ్వుకు దగ్గరగా ఉంటుంది.^[2] జాజిమల్లె ఆకులు నిటారుగా లేదా పడాలా మాదిరిగా ఉండవచ్చు.జాజి మల్లెను వాణిజ్య పరంగా పంట వేస్తారు, వీటిని కొంతవరకు ఇళ్ల ఆవరణలో , దేవాలయాలలో ఈ పూల చెట్టును చూస్తుంటాము . జాజి మొక్క పెరుగుదల 2 - 3 మీటర్ల పొడవు, అప్పుడప్పుడు 5 మీటర్లు .జాజి మల్లె అన్ని దేశాలలో పురాతన కాలంనుండి వ్యక్తిగత అలంకారం కోసం, మతపరమైన వేడుకలలో వాడతారు. పువ్వులు పెంపకం , పంపిణీ ఒక పెద్ద పరిశ్రమ. ప్రపంచవ్యాప్తంగా వెచ్చని సమశీతోష్ణ, ఉపఉష్ణమండల ఉష్ణమండల వాతావరణంలో ఉష్ణమండల ఆఫ్రికా - సుడాన్, ఎరిట్రియా, ఇథియోపియా, సోమాలియా, ఉగాండా, కెన్యా, రువాండా; అరేబియా భారత ఉపఖండం , పశ్చిమ చైనా వరకు జాజి పువ్వులను సాగు చేస్తారు. ఎండిపోయిన మట్టి దాదాపుగా సరిపోతుంది.]. చిత్తడి, నీటితో నిండిన లేదా, రాతితో కూడిన నేలలను లేకుండా పంట సాగులో చూసుకొనవలెను. మొక్క నాటిన మొదటి 2 సంవత్సరాలు నెమ్మదిగా పెరుగుతుంది, పువ్వు పుష్పించేది 6 నెలల వయస్సులోనే మొదలవుతుంది. 3 సంవత్సరాల్లో పుష్పించేది సమృద్ధిగా ఉంటుంది.పరిపక్వ మొక్కలు వెచ్చని ప్రాంతాలలో సంవత్సరానికి 7 - 9 నెలలు, సమశీతోష్ణ ప్రాంతాలలో 4 - 6 నెలలు ,ఉదయాన్నే పువ్వులు తెరుచుకుంటాయి , ఉదయం 10 గంటల తరువాత చమురు శాతం గణనీయంగా తగ్గుతుంది. ఐరోపాలో, పువ్వులు జూలై - అక్టోబర్‌ల కంటే ఆగస్టు, సెప్టెంబర్‌లలో ఎక్కువ మొత్తంలో నూనెను కలిగి ఉంటాయి. జాజి (జాస్మిన్) తోటలు సాధారణంగా 10 - 15 సంవత్సరాలు బాగా నిర్వహించబడితే ఉంటాయి ^[3]

భారతదేశంలో వినియోగం

జాస్మిన్ పువ్వలను భారత దేశములలోని ప్రజలు పూజలకు^[4] , పెళ్లి లో వాడుతారు . జాస్మిన్ సంపూర్ణ అని పిలువబడే పువ్వుల నుండి తయారు చేయబడిన నూనె ఎంతో విలువైనది, దీనిని కింగ్ ఆఫ్ ఆయిల్స్ అని పిలుస్తారు. సాధారణం గా సెంటులలో కూడా వినియోగిస్తారు.సుగంధ ద్రవ్యాలు, సౌందర్య సాధనాలలో ఉపయోగంగా అవసరమవుతుంది. చైనా దేశంలో జాస్మిన్ టీ గా కూడా ప్రజలు తీసుకుంటారు. మరియొక ఆశర్య కరమైన విషయం పాకిస్తాన్ దేశం జాతీయ పువ్వు . పాకిస్థాన్ దేశం లో జాజి పూలను చమేలీ అని అంటారు.^[5]

మూలాలు

↑ ARS-GRIN.gov Archived 2011-03-11 at the Wayback Machine article
↑ Huxley, A., ed. (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan ISBN 0-333-47494-5.
↑ "Jasminum grandiflorum - Useful Tropical Plants". tropical.theferns.info. Archived from the original on 2020-09-28. Retrieved 2020-09-24.
↑ "వినాయకుడి పత్రిలతో కరోనా సంహారం!". web.archive.org. 2021-10-04. Archived from the original on 2021-10-04. Retrieved 2021-10-14.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
↑ "Jasmine flower". Monterey Bay Spice Company. Retrieved 2020-07-27.

[1] ARS-GRIN.gov Archived 2011-03-11 at the Wayback Machine article

[rhs-2] Huxley, A., ed. (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan ISBN 0-333-47494-5.

[3] "Jasminum grandiflorum - Useful Tropical Plants". tropical.theferns.info. Archived from the original on 2020-09-28. Retrieved 2020-09-24.

[4] "వినాయకుడి పత్రిలతో కరోనా సంహారం!". web.archive.org. 2021-10-04. Archived from the original on 2021-10-04. Retrieved 2021-10-14.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)

[5] "Jasmine flower". Monterey Bay Spice Company. Retrieved 2020-07-27.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]