స్టాలిన్

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
     స్టాలిన్ పేరుతో ఇతర వ్యాసాలున్నాయి. వాటి లింకుల కోసం స్టాలిన్ (అయోమయ నివృత్తి) చూడండి.
Joseph Stalin
Иосиф Сталин (in Russian)
იოსებ სტალინი మూస:Ka icon
స్టాలిన్

పదవీ కాలము
3 April 1922 – 16 October 1952
ముందు Vyacheslav Molotov
(as Responsible Secretary)
తరువాత Nikita Khrushchev
(office reestablished)
పదవీ కాలము
6 May 1941 – 5 March 1953
ముందు Vyacheslav Molotov
తరువాత Georgy Malenkov
పదవీ కాలము
19 July 1941 – 25 February 1946
Premier Himself
ముందు Semyon Timoshenko
తరువాత Nikolai Bulganin
after vacancy
Member of the Secretariat
పదవీ కాలము
3 April 1922 – 5 March 1953
Full member of the Presidium
పదవీ కాలము
25 March 1919 – 5 March 1953
Member of the Orgburo
పదవీ కాలము
16 January 1919 – 5 March 1953
వ్యక్తిగత వివరాలు
జననం (1878-12-18) 1878 డిసెంబరు 18
Gori, Tiflis Governorate, Russian Empire
మరణం 1953 మార్చి 5 (1953-03-05)(వయసు 74)
Kuntsevo Dacha, Kuntsevo, Russian SFSR, Soviet Union
విశ్రాంతి స్థలం Lenin's Mausoleum, Moscow, Russian SFSR, Soviet Union (9 March 1953 – 31 October 1961)
Kremlin Wall Necropolis, Moscow, Russian Federation (from 31 October 1961)
జాతీయత Georgian
రాజకీయ పార్టీ Communist Party of the Soviet Union
జీవిత భాగస్వామి Ekaterina Svanidze (1906–1907)
Nadezhda Alliluyeva (1919–1932)
సంతానము Yakov Dzhugashvili, Vasily Dzhugashvili, Svetlana Alliluyeva
మతం None (atheist), formerly Georgian Orthodox
సంతకం స్టాలిన్'s signature
పురస్కారాలు మూస:Hero of the Soviet Union Hero of Socialist Labor medal.png Badge Supreme Soviet of the Soviet Union.jpg
Ordervictory rib.png Ordervictory rib.png
Order of Red Banner ribbon bar.png Order of Red Banner ribbon bar.png 20 years saf rib.png Order of Lenin ribbon bar.png
Order of Lenin ribbon bar.png Order suvorov1 rib.png Ribbon bar for the medal for the Defense of Moscow.png Order of Glory Ribbon Bar.png
OrdenSuheBator.png OrdenSuheBator.png Victoryjapan rib.png Victoryjapan rib.png
800thMoscowRibbon.png Order redstar rib.png Order redstar rib.png Order redstar rib.png
Czechoslovak War Cross 1939-1945 Bar.png Czechoslovak War Cross 1939-1945 Bar.png CZE Rad Bileho Lva 5 tridy BAR.svg CZE Rad Bileho Lva 3 tridy BAR.svg Czechoslovak War Cross 1939-1945 Bar.png

స్టాలిన్ పూర్తి పేరు జోసఫ్ విస్సారినోవిక్ స్టాలిన్ (ఆంగ్లం Joseph Vissarionovich Stalin) (డిసెంబరు 18, 1878 – మార్చి 5, 1953).[1][2][3] అతను క్రమంగా తన అధికారాన్ని పటిష్ఠం చేసుకొని సోవియట్ యూనియన్‌కు బ్యూరోక్రాటిక్ పాలకుడు అయ్యాడు. ఆ కాలాన్ని సోవియట్ యూనియన్ చరిత్రలో స్టాలినిజమ్ అంటారు.[4] ఇతని అసలు ఇంటిపేరు "జుఘాష్విల్" (Jughashvili). ఇతడు రష్యాకు చెందిన కమ్యూనిస్ట్ నేత, అధ్యక్షుడు. 1922 నుండి 1953లో అతను మరణించేవరకు "సోనియట్ యూనియన్ కమ్యూనిస్టు పార్టీ" జనరల్ సెక్రటరీగా ఉన్నాడు.

స్టాలిన్ పాలన[మార్చు]

1924లో లెనిన్ మరణానంతరం అధికారం కోసం లియాన్ ట్రాట్‌స్కీ (Leon Trotsky), స్టాలిన్‌ల మధ్య పోటీ నెలకొంది. ఫలితంగా ట్రాట్‌స్కీ సోనియట్ యూనియన్ నుండి వెళ్ళగొట్టబడ్డాడు. స్టాలిన్ నాయకత్వంలో వ్యవసాయాన్ని సమిష్టీకరించడం జరిగింది, వేగవంతమైన పారిశ్రామికీకరణ కూడా జరిగింది. స్టాలిన్ యుగంలో ప్రైవేట్ మార్కెట్ ను పూర్తిగా రద్దు చేశారు. వ్యవసాయ సమిష్టీకరణని భూస్వాములు, మధ్య తరగతి రైతులు తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. ప్రతిఘటించిన భూస్వాములు, రైతుల్ని అరెస్ట్ చెయ్యడం లేదా బలవంతంగా పని చేయించడం జరిగింది. సోవియట్ సమాఖ్యలో వ్యవసాయ సమిష్టీకరణ తరువాత గణణీయంగా ఆహారోత్పత్తి పెరిగింది. కానీ రష్యన్ జైళ్ళలో మాత్రం ఖైదీలకి సరైన ఆహారం, మందులు అందక చనిపోయారు. సోవియట్ సమాఖ్య నుంచి ఇతర దేశాలకు కూడా వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు ఎగుమతి అయ్యేవి. 1940 కాలంలో ప్రపంచం మొత్తంలోని 40% ఆహారం సోవియట్ సమాఖ్యలోనే ఉత్పత్తి అయ్యేది. రెండవ ప్రపంచ యుధ్ధ సమయంలో నాజీ జర్మనీ రష్యన్ వ్యవసాయ క్షేత్రాల పై బాంబులు వెయ్యడం వల్ల వ్యవసాయానికి భారీ నష్టం వచ్చింది. స్టాలిన్ చనిపోయిన తరువాత ప్రపంచ ఆహార ఉత్పత్తిలో సోవియట్ సమాఖ్య వాటా 40% నుంచి 20%కి తగ్గిపోయింది.

మహా ప్రక్షాళన[మార్చు]

1930 దశకం చివరిలో స్టాలిన్ ప్రారంభించిన మహా ప్రక్షాలన సమయంలో అనేక మంది రాజకీయ ప్రత్యర్థులని అరెస్ట్ చెయ్యడం, జైలు శిక్షలు లేదా మరణ శిక్షలు విధించడం జరిగింది. కొందరికి నామమాత్రపు విచారణతోనే మరణ శిక్షలు విధించిడం కూడా జరిగింది. దీని వల్ల స్టాలిన్ తీవ్ర విమర్శలు ఎదుర్కొన్నాడు.

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం[మార్చు]

స్టాలిన్

ఈ కాలంలో రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో భాగంగా నాజీ దురాక్రమణ రష్యా పై ఉప్పెనలా పడింది. ఎంతో నష్టాన్ని ఎదుర్కొని స్టాలిన్ అధ్వర్యంలో రష్యా సాగించిన పోరాటం నాజీ జర్మనీ ఓటమికి చాలా ముఖ్యమైన కారణమయ్యింది. (1939–1945),[5] అయితే యుద్ధం సమయంలోను, అంతకు పూర్వం స్టాలిన్ అనుసరించిన కొన్ని చర్యలు పెద్ద తప్పిదాలుగాను, వాటివల్ల సోవియట్ ప్రజలు చాలా నష్టపోయినట్లుగాను చరిత్రకారులు భావిస్తున్నారు.

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత స్టాలిన్ నాయకత్వంలో సోవియట్ యూనియన్ ఒక సూపర్ పవర్‌గా రూపొందింది. ఆ స్థానం సుమారు నాలుగు దశాబ్దాలు (1991 వరకు) కొనసాగింది.

స్టాలిన్ వ్యక్తిత్వం[మార్చు]

స్టాలిన్ వ్యక్తిత్వం పై కూడా విమర్శలు ఉన్నాయి. ఇతను వ్యక్తి పూజ (personality cult)ని ప్రోత్సహించేవాడని విమర్శలు ఉన్నాయి. బెల్జియం దేశానికి చెందిన కమ్యూనిస్ట్ నాయకుడు లూడో మార్టెన్స్ మాత్రం ఈ విమర్శలని కొట్టి పారేస్తున్నరు.

ఇవి కూడా చూడండి[మార్చు]

మూలాలు[మార్చు]

  1. ↑ Stalin meaning "made of steel".
  2. ↑ Although there is an inconsistency among published sources about Stalin's year and date of birth, Iosif Dzhugashvili is found in the records of the Uspensky Church in Gori, Georgia as born on December 18 (Old Style: December 6) 1878. This birth date is maintained in his School Leaving Certificate, his extensive tsarist Russia police file, a police arrest record from April 18, 1902 which gave his age as 23 years, and all other surviving pre-Revolution documents. As late as 1921, Stalin himself listed his birthday as December 18, 1878 in a curriculum vitae in his own handwriting. However, after his coming to power in 1922, Stalin changed the date to December 21 [O.S. December 9] 1879. That became the day his birthday was celebrated in the Soviet Union. Russian playwright Edvard Radzinsky argued in his book Stalin that Stalin changed the year to 1879 to have a nation-wide birthday celebration of his 50th birthday. He could not do it in 1928 because his rule was not absolute enough."Prominent figures". State and Power in Russia. http://state.rin.ru/cgi-bin/persona_e.pl?id=4140&id_subcat=6&r=8. Retrieved 2008-07-19. 
  3. ↑ Halfin, Igal. Terror in My Soul: Communist autobiographies on trial. pp. p.15. http://books.google.co.uk/books?id=TVOBqYG86EIC&dq=Terror+in+My+Soul:+Communist+Autobiographies+on+Trial&pg=PP1&ots=NMnl1AZWon&sig=9GSNRBpzl4MnhaGB5zWY0razesY&hl=en&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result#PPR7,M1. 
  4. ↑ Bullock, p. 548, "both dictators".
    Ulam, p. xiv, "the dictator not only deprived".
    Davies, Harris, p.108, "Stalin as dictator".
    Mawdsley, p. 1, "effectively a dictator".
    Overy, p. 17, "and, later, as dictator"
  5. ↑ "World War II in the USSR". Worldwariihistory.info. Archived from the original on 2008-12-29. Retrieved 2008-10-19.

బయటి లింకులు[మార్చు]

"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=స్టాలిన్&oldid=2886071" నుండి వెలికితీశారు