భారత రాష్ట్రపతి ఎన్నికల విధానం

ఎలక్టోరల్ కాలేజ్ (ఇండియా) వ్యాసాన్ని, ఈ వ్యాసంలో విలీనం చెయ్యాలని ప్రతిపాదించడమైనది. (చర్చించండి)

భారతదేశంలో అత్యున్నత పదవి అయిన రాష్ట్రపతిని ఎన్నుకునే విధానాన్ని భారత రాజ్యాంగ పరిషత్, ఐర్లాండ్ దేశం నుండి ఆదర్శంగా తీసుకుంది. ప్రతి ప్రాంతంలోని జనాభాను, ఆ ప్రాంత విస్తీర్ణాన్నీ ప్రాతిపదికంగా తీసుకొని ఎన్నికలను నిర్వహిస్తారు. ఆర్టికల్-54 లో రాష్ట్రపతి ఎన్నికల ప్రస్తావన ఉంది. ఎలక్ట్రోరల్ కాలేజి సభ్యులు ఓటర్లుగా ఉంటారు. ఎలక్ట్రోరల్ కాలేజిలో అన్ని రాష్ట్రాల, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల ఎమ్మెల్యేలు, పార్లమెంటు ఉభయ సభల సభ్యులు ఓటర్లుగా ఉంటారు. 1992లో 72 వ రాజ్యాంగ సవరణ ద్వారా కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల ఎమ్మెల్యేలకు ఓటు హక్కు కల్పించారు. దీన్ని భారత ఎన్నికల సంఘం నిర్వహిస్తుంది.

ఓట్ల విలువ

• ఎలక్ట్రోరల్ కాలేజిలో మొత్తం ఓట్ల విలువ = 10,98,990. అందులో 50 శాతం ఎంపిలకు, 50 శాతం ఎమ్మెల్యేలకు ఉంటుంది.
• ప్రస్తుతం ఎలక్ట్రోరల్ కాలేజిలో 776 (544+223) మంది ఎంపీలు.
• 4120 మంది ఎమ్మెల్యేలు ఓటర్లుగా ఉంటారు.

ఎంపీల ఓట్ల విలువ

• దేశంలోని మొత్తం ఎమ్మెల్యేల ఓట్ల విలువ 54,9495. దీన్ని ఎంపీల సంఖ్య 776 తో భాగిస్తారు. అదే 708.112 వస్తుంది.
• దాన్నే 708 గా ఖరారు చేశారు.

ఎమ్మెల్యేల ఓట్ల విలువ

• ఎమ్మెల్యేలకు మాత్రం ఒక్కో రాష్ట్రానికి ఒక్కో విధంగా ఉంటుంది.
• దీన్ని నిర్ణయించడానికి 1971 జనాభాను ప్రాతిపదికన తీసుకుంటారు.
• 1971 నాటి మొత్తం జనాభాను ఆ రాష్ట్ర ఎమ్మెల్యేల సంఖ్యతో భాగిస్తారు. దానిని వేయితో భాగిస్తారు.

ఉదాహరణ:

• తెలంగాణ రాష్ట్రం మొత్తం జనాభా (1971 జనాభా లెక్కల ప్రకారం) 1,56,02,122.
• దీన్ని 119 ఎమ్మెల్యేలతో భాగించగా 131950.650 వస్తుంది.
• దాన్ని 1000 తో భాగిస్తే 131.95 వస్తుంది.
• దీన్ని ఓటు విలువ 132 గా నిర్ణయించారు.

రాష్ట్రాల వారిగా శాసనసభ్యల ఓట్ల విలువ వివరాలు

నెం.	రాష్ట్రం	జనాభా (1971)	అసెంబ్లీ సీటు	ఓటు విలువ	రాష్ట్ర ఓట్ల విలువ
1	ఉత్తర ప్రదేశ్	8,38,49,905	403	208	83,824
2	తమిళనాడు	4,11,99,168	234	176	41,184
3	జార్ఖండ్	1,42,27,133	81	176	14,256
4	తెలంగాణ	1,57,02,122	119	132	15,708
5	ఆంధ్రప్రదేశ్	2,78,00,586	175	159	27,825
6	మహారాష్ట్ర	5,04,12,235	288	175	50,400