సమాచార మాధ్యమాలు
సమాచార మాధ్యమాలు (మాస్ మీడియా) అనేది సమాచార ప్రచారం (మాస్ కమ్యూనికేషన్) ద్వారా ఎక్కువమందిని చేరుకునే మీడియా టెక్నాలజీలు. ఈ కమ్యూనికేషన్ జరిగే మాధ్యమాలు వివిధ రకాల అవుట్‌లెట్‌లను కలిగి ఉంటాయి. సినిమా స్టూడియోలు, ప్రచురణ సంస్థలు, రేడియో, టెలివిజన్ స్టేషన్లు వంటి ఈ సాంకేతికతలను నియంత్రించే సంస్థలను సమాచార మాధ్యమాలు (మాస్ మీడియా) అని కూడా పిలుస్తారు.
ప్రసార మాధ్యమం అనేది సినిమా, రేడియో, రికార్డ్ చేయబడిన సంగీతం లేదా టెలివిజన్ వంటి మాధ్యమాల ద్వారా సమాచారాన్ని ఎలక్ట్రానిక్‌గా ప్రసారం చేస్తుంది. డిజిటల్ మీడియా అంతర్జాల, మొబైల్ మాస్ కమ్యూనికేషన్ రెండింటినీ కలిగి ఉంటుంది. అంతర్జాల మీడియా అనేది ఇమెయిల్, సోషల్ మీడియా సైట్‌లు, వెబ్‌సైట్‌లు, ఇంటర్నెట్ ఆధారిత రేడియో, టెలివిజన్ వంటి సేవలను కలిగి ఉంటుంది. ఆన్‌లైన్‌లో టీవీ ప్రకటనలను లింక్ చేయడం, మొబైల్ వినియోగదారులను వెబ్‌సైట్‌కి మళ్లించడానికి అవుట్‌డోర్ లేదా ప్రింట్ మీడియాలో క్యూఆర్ కోడ్‌లను పంపిణీ చేయడం వంటి అనేక ఇతర మాస్ మీడియా అవుట్‌లెట్‌లు వెబ్‌లో అదనపు ఉనికిని కలిగి ఉన్నాయి. అంతర్జాలం అందించే సులభ యాక్సెసిబిలిటీ, ఔట్ రీచ్ సామర్థ్యాల ద్వారా ప్రపంచంలోని అనేక ప్రాంతాలలో ఏకకాలంలో సమాచారాన్ని సులభంగా ప్రసారం చేయవచ్చు.
అవుట్‌డోర్ మీడియా: ఇది ఏఆర్ ప్రకటనల వంటి మీడియా ద్వారా సమాచారాన్ని ప్రసారం చేస్తుంది; బిల్ బోర్డులు; బ్లింప్స్; ఎగిరే బిల్‌బోర్డ్‌లు (విమానాల టోలో సంకేతాలు); బస్సులు, వాణిజ్య భవనాలు, దుకాణాలు, క్రీడా స్టేడియాలు, సబ్‌వే కార్లు లేదా రైళ్ళ లోపల వెలుపల ఉంచిన ప్లకార్డులు
ప్రింట్ మీడియా: పుస్తకాలు, కామిక్స్, మ్యాగజైన్‌లు, వార్తాపత్రికలు లేదా కరపత్రాలు వంటి భౌతిక వస్తువుల ద్వారా సమాచారాన్ని ప్రసారం చేస్తుంది.[1]
పద వివరణ
[మార్చు]20వ శతాబ్దం చివరలో మాస్ మీడియాను పుస్తకాలు, ఇంటర్నెట్, మ్యాగజైన్‌లు, సినిమాలు, వార్తాపత్రికలు, రేడియో, రికార్డింగ్‌లు, టెలివిజన్ అనే ఎనిమిది మాస్ మీడియా పరిశ్రమలుగా వర్గీకరించవచ్చు.[2]
- 15వ శతాబ్దం చివరి నుండి (పుస్తకాలు, కరపత్రాలు, వార్తాపత్రికలు, మ్యాగజైన్‌లు, పోస్టర్లు మొదలైనవి) ముద్రించండి
- 19వ శతాబ్దం చివరి నుండి రికార్డింగ్‌లు ( గ్రామఫోన్ రికార్డ్‌లు, మాగ్నెటిక్ టేపులు, క్యాసెట్‌లు, కాట్రిడ్జ్‌లు, సిడీలు, డివీడిలు )
- దాదాపు 1900 నుండి సినిమా
- దాదాపు 1910 నుండి రేడియో
- దాదాపు 1950 నుండి టెలివిజన్
- దాదాపు 1990 నుండి ఇంటర్నెట్
- సుమారు 2000 నుండి మొబైల్ ఫోన్లు
ప్రతి సమాచార మాధ్యమం దాని స్వంత కంటెంట్ రకాలు, సృజనాత్మక కళాకారులు, సాంకేతిక నిపుణులు, వ్యాపార నమూనాలను కలిగి ఉంటుంది. ఉదాహరణకు ఇంటర్నెట్‌లో బ్లాగులు, పాడ్‌క్యాస్ట్‌లు, వెబ్‌సైట్‌లు, సాధారణ పంపిణీ నెట్‌వర్క్‌లో రూపొందించబడిన అనేక ఇతర సాంకేతికతలు ఉన్నాయి.[3]
టెలిఫోన్ రెండు-మార్గం కమ్యూనికేషన్ పరికరం అయితే, సమాచార మాధ్యమం పెద్ద సమూహానికి కమ్యూనికేట్ చేస్తుంది. అదనంగా, టెలిఫోన్ ఇంటర్నెట్ యాక్సెస్‌తో కూడిన సెల్ ఫోన్‌గా రూపాంతరం చెందింది. విక్రయదారులు, ప్రకటనదారులు ఉపగ్రహాలను ట్యాప్ చేయగలరు. ఫోన్ వినియోగదారు కోరకుండా నేరుగా సెల్ ఫోన్‌లకు వాణిజ్య ప్రకటనలు, ప్రకటనలను ప్రసారం చేసే వ్యవస్థ ప్రస్తుతం ఉంది. ఈ సామూహిక ప్రకటనల ప్రసారాన్ని మిలియన్ల మంది ప్రజలకు అందించడం అనేది మాస్ కమ్యూనికేషన్ కు మరొక రూపం.
చరిత్ర
[మార్చు]
సమాచార మాధ్యం చరిత్రను వివిధ ప్రాచీన సంస్కృతులలో నాటకాలు ప్రదర్శించిన రోజుల నుండి గుర్తించవచ్చు. ఒక రకమైన మీడియా విస్తృత ప్రేక్షకులకు "ప్రసారం" చేయడం ఇదే మొదటిసారి. 868లో చైనాలో ముద్రించబడిన మొదటినాటి ముద్రిత పుస్తకం "డైమండ్ సూత్రం". 1041లో చైనాలో కదిలే మట్టి రకం కనుగొనబడింది. ఏది ఏమైనప్పటికీ, చైనాలో ప్రజలకు అక్షరాస్యత నెమ్మదిగా వ్యాప్తి చెందింది. దాదాపు 1600 కంటే ముందు ముద్రించినవి కూడా మనుగడలో లేవు. "మాస్ మీడియా" అనే పదం ప్రింట్ మీడియా సృష్టితో రూపొందించబడింది, ఇది మాస్ మీడియాకు మొదటి ఉదాహరణగా గుర్తించదగినది, ఈ పదాన్ని మనం ఈ రోజు ఉపయోగిస్తున్నాము. ఈ రకమైన మీడియా మధ్య యుగాలలో యూరప్‌లో ప్రారంభమైంది.
జోహన్నెస్ గూటెన్‌బర్గ్ ప్రింటింగ్ ప్రెస్‌ని కనిపెట్టడం వల్ల దేశమంతటా పుస్తకాల భారీ ఉత్పత్తి పెరిగింది. అతను మొదటి పుస్తకమైన లాటిన్ బైబిల్‌ను 1453లో కదిలే రకంతో ప్రింటింగ్ ప్రెస్‌లో ముద్రించాడు. ప్రింటింగ్ ప్రెస్ ఆవిష్కరణ పుస్తకాలు, వార్తాపత్రికల ప్రచురణను గతంలో సాధ్యమైన దానికంటే చాలా పెద్దస్థాయిలో ప్రారంభించడం ద్వారా సమాచార మాధ్యమం మొదటి రూపాలకు దారితీసింది. సుమారు 1612 నుండి వార్తాపత్రికలు అభివృద్ధి చెందాయి. కానీ వారు నేరుగా పాఠకులను ప్రేక్షకులను చేరుకోవడానికి 19వ శతాబ్దం వరకు పట్టింది. మొదటి అధిక-ప్రసరణ వార్తాపత్రికలు 1800ల ప్రారంభంలో లండన్‌లో ఉద్భవించాయి, ఉదాహరణకు టైమ్స్, హై-స్పీడ్ రోటరీ స్టీమ్ ప్రింటింగ్ ప్రెస్‌ల ఆవిష్కరణ, రైల్‌రోడ్‌లు విస్తృత భౌగోళిక ప్రాంతాలలో పెద్ద ఎత్తున పంపిణీని అనుమతించడం ద్వారా సాధ్యమయ్యాయి. అయితే, సర్క్యులేషన్ పెరుగుదల రీడర్‌షిప్ నుండి ఫీడ్‌బ్యాక్, ఇంటరాక్టివిటీలో క్షీణతకు దారితీసింది, వార్తాపత్రికలను మరింత వన్-వే మాధ్యమంగా మార్చింది.[4]
లక్ష్యాలు
[మార్చు]సమాచార మాధ్యమం కేవలం వార్తల కంటే చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది, అయితే ఇది కొన్నిసార్లు ఈ విధంగా తప్పుగా అర్థం చేసుకోబడుతుంది. ఇది వివిధ ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించవచ్చు:
- వ్యాపారం, సామాజిక చైతన్యం కోసం న్యాయవాదం. ఇందులో ప్రకటనలు, మార్కెటింగ్, ప్రచారం, ప్రజా సంబంధాలు, రాజకీయ కమ్యూనికేషన్ ఉంటాయి.
- వినోదం, సాంప్రదాయకంగా నటన, సంగీతం, టీవీ కార్యక్రమాల ద్వారా తేలికపాటి పఠనం; 20వ శతాబ్దం చివరి నుండి వీడియో, కంప్యూటర్ గేమ్‌ల ద్వారా
- పబ్లిక్ సర్వీస్ ప్రకటనలు, అత్యవసర హెచ్చరికలు (ప్రజలకు ప్రచారాన్ని కమ్యూనికేట్ చేయడానికి రాజకీయ పరికరంగా ఉపయోగించవచ్చు).
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Riesman et al. (1950) ch. 2 p. 50
- ↑ Sashwat Yogi "Role Of Media In Social Awareness (A Review Study)."
- ↑ "All the world's a game". The Economist. 10 December 2011. Retrieved 28 June 2013.
- ↑ Corey Ross, Mass Communications, Society, and Politics from the Empire to the Third Reich (Oxford University Press 2010) on Germany