ప్రపంచ బ్యాంకు

వికీపీడియా నుండి
(ప్రపంచబ్యాంకు నుండి దారిమార్పు చెందింది)
Jump to navigation Jump to search
ప్రపంచ బ్యాంకు


ప్రపంచ బ్యాంకు సంఘము (World Bank Group) భవనం, వాషింగ్టన్, డి.సి.
ఆశయంWorking for a World Free of Poverty
స్థాపనజూలై 1944; 79 సంవత్సరాల క్రితం (1944-07)
రకంInternational Financial Organization
చట్టబద్ధతTreaty
ప్రధాన
కార్యాలయాలు
1818 H Street NW, Washington, D.C., U.S.[1]
సభ్యులు189 దేశాలు (IBRD)[2]
173 countries (IDA)[2]
ముఖ్యమైన వ్యక్తులు
మాతృ సంస్థWorld Bank Group

ప్రపంచ బ్యాంకు అనేది ఒక అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సంస్థ. అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల ఆర్థిక పురోభివృద్ధికై ధన సాయం చేసేందుకు గాను ఏర్పాటయిన సంస్థ ఇది. 1945 డిసెంబర్ 27 న ఏర్పాటై, 1946 జూన్ 25 న కార్యకలాపాలు మొదలు పెట్టింది. ఇది మూలధన ప్రాజెక్టులను చేపట్టే ఉద్దేశంతో పేద దేశాల ప్రభుత్వాలకు రుణాలు గ్రాంట్లను అందిస్తుంది.[5] ప్రపంచబ్యాంకు ప్రధానంగా మానవాభివృద్ధి (విద్య, ఆరోగ్యం మొదలైనవి), వ్యవసాయం, గ్రామీణాభివృద్ధి, పర్యావరణ పరిరక్షణ, మౌలిక వసతులు, ప్రభుత్వ రంగం వంటి రంగాలపై దృష్టి కేంద్రీకరిస్తుంది. పేదరికం తగ్గింపును లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నట్లు ప్రపంచ బ్యాంకు 2016లో ప్రకటించింది.[6] రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత దేశ పునర్నిర్మాణానికై 1947 మే 9ఫ్రాన్సుకు మంజూరు చేసిన 250 మిలియను డాలర్లు, బ్యాంకు అందించిన మొదటి ఋణం.

ప్రపంచ బ్యాంకు, ఇంటర్నేషనల్ బ్యాంక్ ఫర్ రీకన్‌స్ట్రక్షన్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ (ఐబిఆర్‌డి), ఇంటర్నేషనల్ డెవలప్‌మెంట్ అసోసియేషన్ (ఐడిఎ) అనే రెండు సంస్థల కలగలుపు. ఈ ప్రపంచ బ్యాంకు, ప్రపంచ బ్యాంకు గ్రూపులో ఒక భాగం. ప్రపంచ బ్యాంకు గ్రూప్ అనేది ఐదు అంతర్జాతీయ సంస్థలతో కూడిన కుటుంబం. ప్రపంచ బ్యాంకుకు అది మాతృ సంస్థ. ఆ ఐదు సంస్థల్లో మొదటి రెంటినీ (ఐబిఆర్‌డి, ఐడిఎ) కలిపి ప్రపంచ బ్యాంకు అని అంటారు. ఆ ఐదు సంస్థలు:

  • ఇంటర్నేషనల్ బ్యాంక్ ఫర్ రీకన్‌స్ట్రక్షన్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ (ఐబిఆర్‌డి)
  • అంతర్జాతీయ అభివృద్ధి సంఘం (IDA)
  • ఇంటర్నేషనల్ ఫైనాన్స్ కార్పొరేషన్ (IFC)
  • మల్టిలేటరల్ ఇంవెస్ట్‌మెంట్ గ్యారంటీ ఏజెన్సీ (MIGA)
  • ఇంటర్నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ సెటిల్మెంట్ ఆఫ్ ఇన్వెస్ట్మెంట్ డిస్ప్యూట్స్ (ICSID)

ఆ ఐదు సంస్థల్లోను, IBRD, IDA లు సభ్య దేశాలకు తక్కువ రేట్లకు ఋణాలు ఇస్తాయి. నిరుపేద దేశాలకు గ్రాంట్లను మంజూరు చేస్తాయి. ప్రాజెక్టులకిచ్చే ఋణాలు, గ్రాంటులు సదరు రంగాల్లో లేదా ఆర్థిక వ్యవస్థలోని విధానాల్లో చెయ్యవలసిన మార్పులతో లింకు పెట్టడం జరుగుతూ ఉంటుంది. IFC ప్రైవేటు రంగంలో పెట్టుబడులు పెడుతుంది. MIGA బీమా సేవలు అందజేస్తుంది.

చరిత్ర[మార్చు]

హ్యారీ డెక్స్టర్ వైట్ (ఎడమ), జాన్ మేనార్డ్ కీన్స్, ప్రపంచ బ్యాంక్, అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (IMF - ఐఎంఎఫ్) రెండింటికీ "వ్యవస్థాపక పితామహులు". [7]

1944 లో జరిగిన బ్రెట్టన్ వుడ్స్ సదస్సులో ప్రపంచ బ్యాంకును, అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (IMF - ఐఎంఎఫ్) తో పాటు సృష్టించారు. సాంప్రదాయికంగా, ప్రపంచ బ్యాంకు అధ్యక్షుడుగా అమెరికన్ ఉంటారు. [8] ప్రపంచ బ్యాంక్, IMF -రెండూ వాషింగ్టన్‌లో ఉన్నాయి. ఈ రెండూ ఒకదానితో ఒకటి కలిసి పనిచేస్తాయి.

మౌంట్ వాషింగ్టన్ హోటల్ లోని బంగారు గది. ఇక్కడే అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి, ప్రపంచ బ్యాంకులు పుట్టాయి

బ్రెట్టన్ వుడ్స్ సదస్సులో అనేక దేశాలు ప్రాతినిధ్యం వహించినప్పటికీ, అమెరికా, యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్లు హాజరైన దేశాల్లో అత్యంత శక్తివంతమైనవి. చర్చలలో వాటిదే పైచేయి. [9] : 52–54  వాణిజ్యపరంగా రుణాలు పొందలేకపోతున్న తక్కువ ఆదాయ దేశాలకు తాత్కాలిక రుణాలు ఇవ్వడం ప్రపంచ బ్యాంకు స్థాపన వెనుక ఉన్న ఉద్దేశం.[6] బ్యాంక్ నుండి రుణాలు తీసుకున్న దేశాల నుండి విధానపరమైన సంస్కరణలను డిమాండ్ చేయవచ్చు.[6]

1944-1974[మార్చు]

ప్రారంభ సంవత్సరాల్లో బ్యాంక్ రెండు కారణాల వల్ల పనులు నెమ్మదిగా మొదలుపెట్టింది: ఒకటి, బ్యాంకు వద్ద నిధులు సరిపడా లేవు. రెండు, అమెరికా ఎగ్జిక్యూటివ్ డైరెక్టరుకూ, సంస్థ అధ్యక్షుడికీ మధ్య నాయకత్వ పోరు జరిగాయి. 1947 లో మార్షల్ ప్రణాళిక అమల్లోకి వచ్చినప్పుడు, అనేక యూరోపియన్ దేశాలు ఇతర వనరుల నుండి సహాయం పొందడం ప్రారంభించాయి. ఈ పోటీని ఎదుర్కొనేందుకు ప్రపంచ బ్యాంకు తన దృష్టిని ఐరోపా యేతర దేశాలకు మళ్ళించింది. 1968 వరకు, తిరిగి చెల్లించటానికి తగినంత ఆదాయాన్ని సంపాదించే ఓడరేవులు, రహదారి వ్యవస్థలు, విద్యుత్ ప్లాంట్ల వంటి మౌలిక సదుపాయాల నిర్మాణానికి రుణాలు ఇచ్చింది. 1960 లో ఏర్పడిన అంతర్జాతీయ అభివృద్ధి సంఘం (SUNFED అనే ఐరాస నిధికి విరుద్ధంగా), అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలకు సులువైన రుణాలను అందించేది.

1974 కి ముందు, పునర్నిర్మాణానికీ, అభివృద్ధి కార్యక్రమాలకూ ప్రపంచ బ్యాంకు రుణాలు అందించింది చాలా తక్కువ. బ్యాంకుపై విశ్వాసం కలిగించాల్సిన అవసరం ఉందని బ్యాంక్ సిబ్బందికి తెలుసు. ద్రవ్య సంప్రదాయవాదం అమల్లో ఉంది, రుణ దరఖాస్తులు కఠినమైన ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా ఉండాలి.[9] : 56–60 

ప్రపంచ బ్యాంకు రుణం పొందిన మొదటి దేశం ఫ్రాన్స్. ఆ సమయంలో బ్యాంక్ అధ్యక్షుడు జాన్ మెక్‌క్లోయ్, పోలండ్, చిలీ లతో సహా ముగ్గురు దరఖాస్తుదారుల్లోనూ ఫ్రాన్స్‌ను ఎన్నుకున్నాడు. అడిగిన ఋణంలో సగం - $ 250 మిలియన్లు - చాలా కఠినమైన షరతులతో ఇచ్చారు. సమతుల్య బడ్జెట్‌ను రూపొందించడానికి, తిరిగి చెల్లించడంలో ఇతర ప్రభుత్వాల కంటే ముందు ప్రపంచ బ్యాంకుకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడానికి ఫ్రాన్స్ అంగీకరించాల్సి వచ్చింది. ఫ్రెంచ్ ప్రభుత్వం చేసే నిధుల వినియోగం తమ షరతులకు అనుగుణంగా ఉండేలా ప్రపంచ బ్యాంకు సిబ్బంది నిశితంగా పరిశీలించారు. దీనికి తోడు, రుణం ఆమోదించే ముందు, ఫ్రెంచ్ ప్రభుత్వంలో కమ్యూనిస్ట్ పార్టీతో సంబంధం ఉన్న సభ్యులను తొలగించాలని అమెరికా విదేశాంగ శాఖ ఫ్రెంచ్ ప్రభుత్వానికి చెప్పింది. ఫ్రెంచి ప్రభుత్వం దీనికి అంగీకరించి, 1947 మేలో తమ సంకీర్ణ ప్రభుత్వం నుండి కమ్యూనిస్టు పార్టీని తొలగించింది. ఆ తరువాత కొద్ది గంటల్లోనే, ఫ్రాన్స్‌కు రుణం మంజూరై పోయింది. [10]

1974-1980[మార్చు]

1974 నుండి 1980 వరకు అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో ప్రజల ప్రాథమిక అవసరాలను తీర్చడంపై బ్యాంక్ దృష్టి పెట్టింది. రుణ లక్ష్యాలను మౌలిక సదుపాయాల నుండి సామాజిక సేవలు ఇతర రంగాలకు విస్తరించడంతో రుణాల పరిమాణం పెరిగింది, రుణాల సంఖ్య కూడా బాగా పెరిగింది. [11]

ఈ మార్పుల శ్రేయస్సును బ్యాంకు అధ్యక్షుడు రాబర్ట్ మెక్‌నమారాకు ఆపాదించవచ్చు. అతణ్ణి 1968 లో లిండన్ బి. జాన్సన్ నియమించాడు.[9] : 60–63  నిధుల సేకరణకు ప్రాథమిక వనరులుగా ఉన్న ఉత్తరాది బ్యాంకులే కాకుండా, కొత్త మూలధన వనరులను వెతకాలని మెక్నమారా బ్యాంక్ కోశాధికారి యూజీన్ రోట్‌బర్గ్‌ను కోరాడు. రోట్‌బర్గ్ బ్యాంకు మూలధనాన్ని పెంచడానికి గ్లోబల్ బాండ్ మార్కెట్‌ను ఉపయోగించుకున్నాడు. [12] పేదరిక నిర్మూలనకు రుణాలు ఇవ్వడంతో మూడవ ప్రపంచ అప్పులు వేగంగా పెరిగాయి. 1976 నుండి 1980 వరకు, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల అప్పు సగటున 20% వార్షిక రేటున పెరిగింది. [13] [14]

ప్రపంచ బ్యాంక్ గ్రూప్‌కు, దాని సిబ్బందికీ మధ్య తలెత్తే వివాదాలపై (ఉపాధి ఒప్పందాలు పాటించకపోవడం, నియామక నిబంధనలను గౌరవించకపోవడం వంటి ఆరోపణలు) నిర్ణయం తీసుకోవడానికి 1980 లో ప్రపంచ బ్యాంక్ అడ్మినిస్ట్రేటివ్ ట్రిబ్యునల్ స్థాపించారు.[15]

1980-1989[మార్చు]

1980 లో మెక్‌నమారా తరువాత యుఎస్ ప్రెసిడెంట్ జిమ్మీ కార్టర్ నామినీ ఆల్డెన్ డబ్ల్యూ. క్లాసేన్ వచ్చారు. [16] క్లాసేన్, మెక్‌నమారా సిబ్బందిలో చాలా మందిని తొలగించి కొత్తవారిని చేర్చుకున్నాడు. కార్యక్రమాల ప్రాథమ్యతలను మార్చాడు. 1982 లో బ్యాంక్ చీఫ్ ఎకనామిస్ట్, హోలిస్ బి. చెనరీ స్థానంలో అన్నే క్రూగర్‌ను తీసుకోవాలన్న అతని నిర్ణయం ఈ కొత్త దృష్టికి ఒక ఉదాహరణ. అభివృద్ధి నిధులపై విమర్శలు చేసినందుకు, మూడవ ప్రపంచ ప్రభుత్వాలను "అద్దె కోరే దేశాలు"గా అభివర్ణించినందుకు క్రూగర్ ప్రసిద్ధి చెందాడు.

1980 లలో బ్యాంకు మూడవ ప్రపంచ దేశాలకు ఇచ్చిన అప్పులను తీర్చేందుకు కొత్త రుణాలు ఇవ్వడంపైన, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల ఆర్థిక వ్యవస్థలను క్రమబద్ధీకరించడానికి రూపొందించిన వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు విధానాలపై బ్యాంకు దృష్టి పెట్టింది. 1980 ల చివరలో యునిసెఫ్ ఇలా నివేదించింది, " ఆసియా, లాటిన్ అమెరికా, ఆఫ్రికాల్లోని పదిలక్షల మంది పిల్లలకు ఆరోగ్యం, పోషక, విద్యా స్థాయిలు తగ్గడానికి ప్రపంచ బ్యాంకు వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు కార్యక్రమాలు కారణమయ్యాయి." [17]

1989 - ప్రస్తుతం[మార్చు]

1989 నుండి, అనేక సమూహాల నుండి వస్తున్న కఠినమైన విమర్శలకు ప్రతిస్పందనగా, విమర్శలను ప్రేరేపించిన తన అభివృద్ధి విధానాల గత ప్రభావాలను తగ్గించే ఉద్దేశంతో బ్యాంకు పర్యావరణ సమూహాలకు, ఎన్జీఓలకు కూడా రుణాలివ్వడం ప్రారంభించింది.[9] : 93–97  మాంట్రియల్ ప్రోటోకాల్స్‌కు అనుగుణంగా, భూ వాతావరణానికి ఓజోన్-క్షీణత కలిగిస్తున్న నష్టాన్ని ఓజోన్-క్షీణించే రసాయనాల వాడకాన్ని దశలవారీగా 95% తగ్గించడానికి, 2015 లక్ష్య తేదీగా ఒక అమలు సంస్థను ఏర్పాటు చేసింది. అప్పటి నుండి, అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించే క్రమంలో పర్యావరణాన్ని పరిరక్షించడానికి బ్యాంకు, "సిక్స్ స్ట్రాటజిక్ థీమ్స్" అనే అదనపు విధానాలను అమలులోకి తెచ్చింది. ఉదాహరణకు, అటవీ నిర్మూలనను, ముఖ్యంగా అమెజాన్‌లో, ఆపడానికి గాను పర్యావరణానికి హాని కలిగించే వాణిజ్య లాగింగ్ లేదా మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టులకు ఆర్థిక సహాయం చేయమని 1991 లో బ్యాంకు ప్రకటించింది.

ప్రపంచ ప్రజా సంక్షేమం కోసం ప్రపంచ బ్యాంకు, మలేరియా వంటి సంక్రమణ వ్యాధులను నియంత్రించడానికి ప్రయత్నిస్తూ, ప్రపంచంలోని అనేక ప్రాంతాలకు టీకాలను పంపిణీ చేస్తుంది. ఆయా వ్యాధి పోరాట దళాలలో చేరుతుంది. 2000 లో బ్యాంకు "ఎయిడ్స్‌పై యుద్ధం" ప్రకటించింది. 2011 లో బ్యాంక్ క్షయ నిర్మూలనలో భాగస్వామిగా చేరింది.[18]

సాంప్రదాయకంగా, అమెరికా ఐరోపాల మధ్య ఉన్న ఒక అప్రకటిత అవగాహన ప్రకారం, ప్రపంచ బ్యాంక్ అధ్యక్షుడు ఎల్లప్పుడూ అమెరికా నామినేట్ చేసిన అభ్యర్థుల నుండే ఎంపిక అవుతాడు. 2012 లో, మొదటిసారి, ఇద్దరు అమెరికాయేతరులు నామినేట్ అయ్యారు.

2012 మార్చి 23 న, అమెరికా అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామా జిమ్ యోంగ్ కిమ్‌ను బ్యాంక్ తదుపరి అధ్యక్షుడిగా నామినేట్ చేస్తారని ప్రకటించారు.[19] జిమ్ యోంగ్ కిమ్ 2012 ఏప్రిల్ 27 న ఎన్నికయ్యాడు. 2017 లో మరో ఐదేళ్ల కాలానికి తిరిగి ఎన్నికయ్యాడు. 2019 ఫిబ్రవరి 1 న రాజీనామా చేస్తానని ఆయన ప్రకటించాడు. ఆయన స్థానంలో తాత్కాలిక ప్రాతిపదికన మాజీ ప్రపంచ బ్యాంక్ సీఈఓ క్రిస్టాలినా జార్జియేవాను నియమించారు.

వాషింగ్టన్ DC లోని ప్రపంచ బ్యాంక్ గ్రూప్ ప్రధాన కార్యాలయ భవనం

నాయకత్వం[మార్చు]

ప్రపంచ బ్యాంకు ప్రెసిడెంటే మొత్తం ప్రపంచ బ్యాంక్ గ్రూప్ కు అధ్యక్షుడౌతాడు. బోర్డు డైరెక్టర్ల సమావేశాలకు అధ్యక్షత వహించడం, బ్యాంక్ మొత్తం నిర్వహణ బాధ్యతలు అధ్యక్షుడివే. సాంప్రదాయికంగా, బ్యాంక్ అధ్యక్షుడు ఎల్లప్పుడూ అమెరికా (బ్యాంకులో అతిపెద్ద వాటాదారుడు) నామినేట్ చేసిన అమెరికా పౌరుడే అవుతూ వస్తున్నాడు. (అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ ఎల్లప్పుడూ యూరోపియనే ఉంటాడు). అధ్యక్షుడి నియామకాన్ని ఎగ్జిక్యూటివ్ డైరెక్టర్ల బోర్డు నిర్ధారించాల్సి ఉంటుంది. పదవీ కాలం ఐదేళ్ళు. పదవీ కాలం ముగిసాక తిరిగి ఎన్నికయ్యే అవకాశం ఉంటుంది. చాలా మంది ప్రపంచ బ్యాంకు అధ్యక్షులకు బ్యాంకింగ్ అనుభవం ఉన్నప్పటికీ, లేని వాళ్ళు కూడా అధ్యక్షులయ్యారు. [20] [21]

బ్యాంక్ వైస్ ప్రెసిడెంట్లు వివిధ ప్రాంతాలు, రంగాలు, నెట్‌వర్క్‌లకు, విధులకూ అధిపతులుగా ఉండే ప్రధాన నిర్వాహకులు. ఇద్దరు ఎగ్జిక్యూటివ్ వైస్ ప్రెసిడెంట్లు, ముగ్గురు సీనియర్ వైస్ ప్రెసిడెంట్లు, 24 గురు వైస్ ప్రెసిడెంట్లూ ఉన్నారు. [22]

బోర్డ్ ఆఫ్ డైరెక్టర్స్‌లో ప్రపంచ బ్యాంక్ గ్రూప్ ప్రెసిడెంటు, 25 ఎగ్జిక్యూటివ్ డైరెక్టర్లు ఉంటారు. రాష్ట్రపతిఅధ్యక్షుడు ప్రిసైడింగ్ అధికారి. వోటింగు సమయంలో సమానంగా వోట్లు వచ్చిన సందర్భంలో, అధ్యక్షుడు నిర్ణయాత్మక వోటు వేస్తాడు. అంతే తప్ప మామూలుగా వోటు ఉండదు. ఎగ్జిక్యూటివ్ డైరెక్టర్లకు వ్యక్తులుగా ఎటువంటి అధికారాలూ ఉండవు. వాళ్ళు బ్యాంకు తరపున వాగ్దానాలేమీ చెయ్యలేరు, బ్యాంకుకు ప్రాతినిధ్యం వహించలేరు. 2010 నవంబరు 1 నుండి మొదలైన కాలావధి నుండి, ఎగ్జిక్యూటివ్ డైరెక్టర్ల సంఖ్య 1 పెరిగి 25 కి చేరింది. [23]

అధ్యక్షులు[మార్చు]

ప్రపంచ బ్యాంకు అధ్యక్షులు
పేరు తేదీలు జాతీయత మునుపటి పని
యూజీన్ మేయర్ 1946-1946 అమెరికా వార్తాపత్రిక ప్రచురణకర్త, ఫెడరల్ రిజర్వ్ చైర్మన్
జాన్ జె. మెక్‌క్లోయ్ 1947-1949 అమెరికా న్యాయవాది, యుఎస్ అసిస్టెంట్ సెక్రటరీ ఆఫ్ వార్
యూజీన్ ఆర్ బ్లాక్ సీనియర్ 1949-1963 అమెరికా చేజ్తో బ్యాంక్ ఎగ్జిక్యూటివ్, ప్రపంచ బ్యాంకుతో ఎగ్జిక్యూటివ్ డైరెక్టర్
జార్జ్ వుడ్స్ 1963-1968 అమెరికా ఫస్ట్ బోస్టన్ కార్పొరేషన్‌తో బ్యాంక్ ఎగ్జిక్యూటివ్
రాబర్ట్ మెక్‌నమారా 1968-1981 అమెరికా ఫోర్డ్ మోటార్ కంపెనీ అధ్యక్షుడు, అధ్యక్షులు జాన్ ఎఫ్. కెన్నెడీ, లిండన్ బి. జాన్సన్ ఆధ్వర్యంలో యుఎస్ రక్షణ కార్యదర్శి
ఆల్డెన్ డబ్ల్యూ. క్లాసేన్ 1981-1986 అమెరికా లాయర్, బ్యాంక్ ఆఫ్ అమెరికాతో బ్యాంక్ ఎగ్జిక్యూటివ్
బార్బర్ కోనబుల్ 1986-1991 అమెరికా న్యూయార్క్ స్టేట్ సెనేటర్, యుఎస్ కాంగ్రెస్ సభ్యుడు
లూయిస్ టి. ప్రెస్టన్ 1991-1995 అమెరికా జెపి మోర్గాన్‌తో బ్యాంక్ ఎగ్జిక్యూటివ్
జేమ్స్ వోల్ఫోన్సోన్ 1995-2005 అమెరికా

ఆస్ట్రేలియా (గత. )

వోల్ఫెన్సోన్ అధికారం చేపట్టే ముందు సహజసిద్ధమైన అమెరికన్ పౌరుడు. కార్పొరేట్ న్యాయవాది, బ్యాంకర్
పాల్ వోల్ఫోవిట్జ్ 2005-2007 అమెరికా ఇండోనేషియాలో యుఎస్ రాయబారి, యుఎస్ డిప్యూటీ సెక్రటరీ, జాన్స్ హాప్కిన్స్ విశ్వవిద్యాలయంలో స్కూల్ ఆఫ్ అడ్వాన్స్డ్ ఇంటర్నేషనల్ స్టడీస్ (SAIS) లో డీన్, 2003 ఇరాక్ దాడికి రూపకర్త, అవినీతి కుంభకోణం కారణంగా ప్రపంచ బ్యాంక్ పదవికి రాజీనామా చేశారు [24]
రాబర్ట్ జోలిక్ 2007-2012 అమెరికా డిప్యూటీ సెక్రటరీ, అమెరికా ట్రేడ్ రిప్రజెంటేటివ్
జిమ్ యోంగ్ కిమ్ 2012-2019 అమెరికా

దక్షిణ కొరియా (గత. )

హార్వర్డ్‌లోని గ్లోబల్ హెల్త్ అండ్ సోషల్ మెడిసిన్ విభాగం మాజీ చైర్మన్, డార్ట్మౌత్ కళాశాల అధ్యక్షుడు, అమెరికన్ పౌరసత్వం స్వీకరించాడు [25]
క్రిస్టాలినా జార్జివా 2017-2019 బల్గేరియా బడ్జెట్, మానవ వనరుల మాజీ యూరోపియన్ కమిషనర్, 2010 యొక్క "యూరోపియన్ ఆఫ్ ది ఇయర్"
డేవిడ్ మాల్పాస్ 2019-ప్రస్తుతం అమెరికా అంతర్జాతీయ వ్యవహారాల ట్రెజరీ అండర్ సెక్రటరీ

ప్రధాన ఆర్థికవేత్తలు[మార్చు]

ప్రపంచ బ్యాంక్ చీఫ్ ఎకనామిస్ట్స్![26] పేరు
తేదీలు జాతీయత
హోలిస్ బి. చెనరీ 1972-1982 అమెరికా
అన్నే ఒస్బోర్న్ క్రూగెర్ 1982-1986 అమెరికా
స్టాన్లీ ఫిషర్ 1988-1990 అమెరికా / ఇజ్రాయెల్
లారెన్స్ సమ్మర్స్ 1991-1993 అమెరికా
మైఖేల్ బ్రూనో 1993-1996 ఇజ్రాయెల్
జోసెఫ్ ఇ. స్టిగ్లిట్జ్ 1997-2000 అమెరికా
నికోలస్ స్టెర్న్ 2000-2003 యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్
ఫ్రాంకోయిస్ బోర్గిగ్నాన్ 2003-2007 ఫ్రాన్స్
జస్టిన్ యిఫు లిన్ 2008-2012 చైనా
కౌశిక్ బసు 2012-2016 భారతదేశం
శాంత దేవరాజన్ 2016-2018 అమెరికా

సభ్యులు[మార్చు]

ఇంటర్నేషనల్ బ్యాంక్ ఫర్ రీకన్‌స్ట్రక్షన్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ (ఐబిఆర్‌డి) లో 189 సభ్య దేశాలు ఉండగా, ఇంటర్నేషనల్ డెవలప్‌మెంట్ అసోసియేషన్ (ఐడిఎ) లో 173 మంది సభ్యులు ఉన్నారు. ఐబిఆర్డి లోని ప్రతి సభ్య దేశం కూడా అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (ఐఎంఎఫ్) లో సభ్యులై ఉండాలి, ఐబిఆర్డి సభ్యులకు మాత్రమే బ్యాంకులోని ఇతర సంస్థలలో (ఐడిఎ వంటివి) చేరడానికి అనుమతి ఉంటుంది.

ఓటింగ్ శక్తి[మార్చు]

అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల గొంతును పెంచడానికి గాను (ముఖ్యంగా చైనా), 2010 లో ప్రపంచ బ్యాంకు వద్ద ఓటింగ్ అధికారాలను సవరించారు. ఎక్కువ ఓటింగ్ శక్తి ఉన్న దేశాలు ఇప్పుడు అమెరికా (15.85%), జపాన్ (6.84%), చైనా (4.42%), జర్మనీ (4.00%), యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ (3.75%), ఫ్రాన్స్ (3.75%), ఇండియా ( 2.91%), [27] రష్యా (2.77%), సౌదీ అరేబియా (2.77%), ఇటలీ (2.64%). 'వాయిస్ రిఫార్మ్ - ఫేజ్ 2' అని పిలిచే ఈ మార్పుల క్రింద ప్రయోజనం పొందిన దేశాల్లో చైనా కాకుండా దక్షిణ కొరియా, టర్కీ, మెక్సికో, సింగపూర్, గ్రీస్, బ్రెజిల్, ఇండియా, స్పెయిన్ ఉన్నాయి. నైజీరియా వంటి కొన్ని అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలతో పాటు చాలా అభివృద్ధి చెందిన దేశాల ఓటింగ్ శక్తి తగ్గింది. అమెరికా, రష్యా, సౌదీ అరేబియా ల ఓటింగ్ అధికారాలు మారలేదు. [28] [29]

ప్రమాణాలకు సంబంధించి ఓటింగ్‌ను మరింత సార్వత్రికం చేయాలనే లక్ష్యంతో, ఆబ్జెక్టివ్ సూచికలతో, పారదర్శకంగా ఉండేలా ఓటింగ్‌ను మరింత సార్వత్రికం చేయాలనే లక్ష్యంతో ఈ మార్పులు తీసుకువచ్చారు. ఇప్పుడు, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలు "పూల్ మోడల్"లో ముఖ్యంగా ఐరోపా మద్దతుతో ఉన్నాయి. అదనంగా, అంతర్జాతీయ అభివృద్ధి సంఘానికి ఇస్తున్న తోడ్పాటుతో పాటు ఆర్థికవ్యవస్థ పరిమాణంపై కూడా ఓటింగ్ శక్తి ఆధారపడి ఉంటుంది. [30]

ప్రపంచ బ్యాంకు సంస్థల్లో ఓటింగ్ శక్తిని బట్టి 20 అతిపెద్ద దేశాల జాబితా[మార్చు]

కింది పట్టిక 2014 డిసెంబర్ లేదా 2015 మార్చి నాటికి వివిధ ప్రపంచ బ్యాంకు సంస్థలలో ఓటింగ్ శక్తిని బట్టి మొదటి 20 సభ్య దేశాలను చూపిస్తుంది. సభ్యత్వం సమయంలో సభ్య దేశాలకు ఓట్లు కేటాయిస్తారు. ఆ తరువాత మూలధనంలో అదనపు చందా తీసుకున్నపుడల్లా ఇస్తారు. (సభ్యుల మూలధనంలో ప్రతి వాటాకు ఒక ఓటు). [31] [32] [33] [34]

వోటింగు శక్త్యానుసారం 20 అతిపెద్ద దేశాలు (వోట్ల సంఖ్య)
ర్యాంకు దేశం IBRD దేశం IFC దేశం IDA దేశం MIGA
ప్రపంచం 2,201,754 ప్రపంచం 2,653,476 ప్రపంచం 24,682,951 ప్రపంచం 218,237
1 అమెరికా 358,498 అమెరికా 570,179 అమెరికా 2,546,503 అమెరికా 32,790
2 జపాన్ 166,094 జపాన్ 163,334 జపాన్ 2,112,243 జపాన్ 9,205
3 చైనా 107,244 జర్మనీ 129,708 యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ 1,510,934 జర్మనీ 9,162
4 జర్మనీ 97,224 ఫ్రాన్సు 121,815 జర్మనీ 1,368,001 ఫ్రాన్సు 8,791
5 ఫ్రాన్సు 87,241 యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ 121,815 ఫ్రాన్సు 908,843 యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ 8,791
6 యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ 87,241 భారతదేశం 103,747 సౌదీ అరేబియా 810,293 చైనా 5,756
7 భారతదేశం 67,690 రష్యా 103,653 భారతదేశం 661,909 రష్యా 5,754
8 సౌదీ అరేబియా 67,155 కెనడా 82,142 కెనడా 629,658 సౌదీ అరేబియా 5,754
9 కెనడా 59,004 ఇటలీ 82,142 ఇటలీ 573,858 భారతదేశం 5,597
10 ఇటలీ 54,877 చైనా 62,392 చైనా 521,830 కెనడా 5,451
11 రష్యా 54,651 నెదర్లాండ్స్ 56,931 పోలండ్ 498,102 ఇటలీ 5,196
12 స్పెయిన్ 42,948 బెల్జియమ్ 51,410 స్వీడన్ 494,360 నెదర్లాండ్స్ 4,048
13 బ్రెజిల్ 42,613 ఆస్ట్రేలియా 48,129 నెదర్లాండ్స్ 488,209 బెల్జియమ్ 3,803
14 నెదర్లాండ్స్ 42,348 స్విట్జర్లాండ్ 44,863 బ్రెజిల్ 412,322 ఆస్ట్రేలియా 3,245
15 కొరియా 36,591 బ్రెజిల్ 40,279 ఆస్ట్రేలియా 312,566 స్విట్జర్లాండ్ 2,869
16 బెల్జియమ్ 36,463 మెక్సికో 38,929 స్విట్జర్లాండ్ 275,755 బ్రెజిల్ 2,832
17 ఇరాన్ 34,718 స్పెయిన్ 37,826 బెల్జియమ్ 275,474 స్పెయిన్ 2,491
18 స్విట్జర్లాండ్ 33,296 ఇండోనేషియా 32,402 నార్వే 258,209 అర్జెంటైనా 2,436
19 ఆస్ట్రేలియా 30,910 సౌదీ అరేబియా 30,862 డెన్మార్క్ 231,685 ఇండోనేషియా 2,075
20 టర్కీ 26,293 కొరియా 28,895 పాకిస్తాన్ 218,506 స్వీడన్ 2,075

గ్రాంట్స్ పట్టిక[మార్చు]

ప్రపంచ బ్యాంకు నిధులు సమకూర్చిన అగ్ర 15 DAC 5-అంకెల రంగాలను [35] కింది పట్టిక చూపిస్తుంది. దాని అంతర్జాతీయ సహాయాల పారదర్శకత వ్యవస్థ (IATI) ప్రచురణలలో దీన్ని పేర్కొన్నారు. IATI రిజిస్ట్రీ వెబ్‌సైట్‌లో ప్రపంచ బ్యాంక్ ఇలా పేర్కొంది: ఈ మొత్తాలు "100% IBRD, IDA అభివృద్ధి ప్రవాహాలను కవర్ చేస్తాయి" కాని ఇతర అభివృద్ధి ప్రవాహాలను కవర్ చేయవు. [36]

వాగ్దానం చేసిన ౠణాలు (మిలియను అమెరికా డాలర్లు)
రంగం 2007 కు ముందు 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 మొత్తం
రోడ్డు రవాణా 4,654.2 1,993.5 1,501.8 5,550.3 4,032.3 2,603.7 3,852.5 2,883.6 3,081.7 3,922.6 723.7 34,799.8
సాంఘిక/సంక్షేమ సేవలు 613.1 208.1 185.5 2,878.4 1,477.4 1,493.2 1,498.5 2,592.6 2,745.4 1,537.7 73.6 15,303.5
విద్యుత్ సరఫరా/పంపిణీ 1,292.5 862.1 1,740.2 2,435.4 1,465.1 907.7 1,614.9 395.7 2,457.1 1,632.2 374.8 15,177.8
పబ్లిక్ ఫైనాన్స్ మేనేజిమెంటు 334.2 223.1 499.7 129.0 455.3 346.6 3,156.8 2,724.0 3,160.5 2,438.9 690.5 14,158.6
రైలు రవాణా 279.3 284.4 1,289.0 912.2 892.5 1,487.4 841.8 740.6 1,964.9 1,172.2 −1.6 9,862.5
గ్రామీణాభివృద్ధి 335.4 237.5 382.8 616.7 2,317.4 972.0 944.0 177.8 380.9 1,090.3 −2.5 7,452.4
పట్టణాభివృద్ధి, నిర్వహణ 261.2 375.9 733.3 739.6 542.1 1,308.1 914.3 258.9 747.3 1,122.1 212.2 7,214.9
వాణిజ్య మద్దతు సేవలు, సంస్థలు 113.3 20.8 721.7 181.4 363.3 514.0 310.0 760.1 1,281.9 1,996.0 491.3 6,753.7
శక్తి విధానం, పరిపాలనా నిర్వహణ 102.5 243.0 324.9 234.2 762.0 654.9 902.1 480.5 1,594.2 1,001.8 347.9 6,648.0
సాగునీటి వనరులు 733.2 749.5 84.6 251.8 780.6 819.5 618.3 1,040.3 1,214.8 824.0 −105.8 7,011.0
వికేంద్రీకరణ, అంతర్దేశీయ ప్రభుత్వాలకు మద్దతు 904.5 107.9 176.1 206.7 331.2 852.8 880.6 466.8 1,417.0 432.5 821.3 6,597.3
విపత్తు నివారణ, సన్నద్ధత 66.9 2.7 260.0 9.0 417.2 609.5 852.9 373.5 1,267.8 1,759.7 114.2 5,733.5
పారిశుధ్యం - భారీ వ్యవస్థలు 441.9 679.7 521.6 422.0 613.1 1,209.4 268.0 55.4 890.6 900.8 93.9 6,096.3
నీటి సరఫరా - భారీ వవస్థలు 646.5 438.1 298.3 486.5 845.1 640.2 469.0 250.5 1,332.4 609.9 224.7 6,241.3
ఆరోగ్య విధానం, పరిపాలనా నిర్వహణ 661.3 54.8 285.8 673.8 1,581.4 799.3 251.5 426.3 154.8 368.1 496.0 5,753.1
ఇతరాలు 13,162.7 6,588.3 8,707.1 11,425.7 17,099.5 11,096.6 16,873.4 13,967.1 20,057.6 21,096.5 3,070.3 140,074.5
మొత్తం 24,602.6 13,069.4 17,712.6 27,152.6 33,975.6 26,314.8 34,248.6 27,593.9 43,748.8 41,905.2 7,624.5 297,948.5

విమర్శలు, వివాదాలు[మార్చు]

ప్రపంచ బ్యాంకును స్వదేశీ హక్కుల సమూహం, సర్వైవల్ ఇంటర్నేషనల్ వంటి ప్రభుత్వేతర సంస్థలు, హెన్రీ హజ్లిట్, లుడ్విగ్ వాన్ మిసెస్, దాని మాజీ చీఫ్ ఎకనామిస్ట్ జోసెఫ్ స్టిగ్లిట్జ్ వంటి విద్యావేత్తలూ విమర్శించారు. [37] [38] [39] ప్రపంచ బ్యాంకు, దానితో పాటుగా రూపొందించబడిన ద్రవ్య వ్యవస్థ ప్రపంచ ద్రవ్యోల్బణాన్ని ప్రోత్సహిస్తుందని, "అంతర్జాతీయ వాణిజ్యాన్ని దేశాలు అదుపు చేసే ప్రపంచాన్ని" సృష్టిస్తుందనీ హెన్రీ హజ్లిట్ వాదించాడు. [40] స్వేచ్ఛా మార్కెట్ సంస్కరణ విధానాలు అని చెబుతూ ప్రపంచ బ్యాంకు ఇచ్చే సలహాలు సరిగా అమలు చెయ్యకపోయినా, చాలా వేగంగా అమలు చేసినా (" షాక్ థెరపీ "), తప్పుడు క్రమంలో అమలు చేసినా, బలహీనమైన, పోటీలేని ఆర్థిక వ్యవస్థలలో అమలు చేసినా అది ఆర్థికాభివృద్ధికి హానికర మౌతుందని స్టిగ్లిట్జ్ చెప్పాడు. [38] [41]

ప్రపంచ బ్యాంకుపై సర్వసాధారణమైన విమర్శలలో ఒకటి -దాన్ని నిర్వహిస్తున్న పద్ధతి. ప్రపంచ బ్యాంక్ 188 దేశాలకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుండగా, ఆర్థికంగా శక్తిమంతమైన కొన్ని దేశాలే దాన్ని నడిపిస్తున్నాయి. ప్రపంచ బ్యాంకు నాయకత్వాన్ని, నిర్వాహకులనూ ఎన్నుకునేది ఈ దేశాలే (ఇది సంస్థకు ఎక్కువ నిధులిచ్చేది కూడా ఈ దేశాలే). వారి ఆసక్తులే బ్యాంకుపై ఆధిపత్యం చెలాయిస్తాయి.[42] : 190  టైటస్ అలెగ్జాండర్ ఇలా అన్నాడు: పాశ్చాత్య దేశాల అసమాన ఓటింగ్ శక్తి, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో ప్రపంచ బ్యాంకు పాత్ర, వర్ణవివక్ష కింద దక్షిణాఫ్రికా అభివృద్ధి బ్యాంకు పాత్రతో సమానం. అందువల్ల ప్రపంచ బ్యాంకు ప్రపంచ వ్యాప్త వర్ణవివక్షా స్థూపం. [43] : 133–141 

1990 వ దశకంలో, ప్రపంచ బ్యాంక్, IMF లు వాషింగ్టన్ కన్సెన్సస్ ను తయారుచేసాయి. మార్కెట్ల నియంత్రణ, సరళీకరణ, ప్రైవేటీకరణ, ప్రభుత్వ పరిమాణాన్ని తగ్గించే విధానాలు ఈ కన్సెన్సస్ లో ఉన్నాయి. వాషింగ్టన్ కన్సెన్సస్ అభివృద్ధిని ఉత్తమంగా ప్రోత్సహించే విధానంగా భావించినప్పటికీ, ఈక్విటీని, ఉపాధినీ విస్మరించడం పట్ల, ప్రైవేటీకరణ వంటి సంస్కరణలు జరిగిన విధానం పట్లా విమర్శలు వచ్చాయి. వాషింగ్టన్ కన్సెన్సస్ జిడిపి వృద్ధికి ఎక్కువ ప్రాధాన్యతనిచ్చిందని, వృద్ధి యొక్క శాశ్వతత్వం పైన, వృద్ధి మంచి జీవన ప్రమాణాలకు దోహదం చేస్తుందా లేదా అనే దానిపై సరిపడినంత దృష్టి పెట్టలేదని జోసెఫ్ స్టిగ్లిట్జ్ వాదించాడు. [39] : 17 

అమెరికా సెనేట్ కమిటీ ఆన్ ఫారిన్ రిలేషన్స్ తయారు చేసిన నివేదికలో "నిర్ణీత వ్యవధిలో నిర్మాణాత్మక అభివృద్ధి ఫలితాలను సాధించడం కంటే రుణాలు ఇవ్వడంపైనే" ఎక్కువ దృష్టి పెట్టాయని ప్రపంచ బ్యాంకు, ఇతర అంతర్జాతీయ ఆర్థిక సంస్థలను విమర్శించింది. "అవినీతి వ్యతిరేకతను బలోపేతం చేయాలని" సంస్థకు పిలుపునిచ్చింది. [44]

ప్రపంచ బ్యాంకు, అలాంటి ఇతర సంస్థలూ చేపట్టిన అనేక అభివృద్ధి ప్రాజెక్టుల ప్రధాన ప్రభావం పేదరిక నిర్మూలన కాదని జేమ్స్ ఫెర్గూసన్ వాదించాడు. ఈ ప్రాజెక్టులు ప్రభుత్వ యంత్రాంగపు శక్తిని విస్తరింపజేడానికి ఎక్కువగా ఉపయోగపడతాయి. థాబా-త్సేకాలో చేపట్టిన అభివృద్ధి ప్రాజెక్టులపై తన కేస్-స్టడీస్ లో, లెసోతోలోని ఆర్థిక పరిస్థితుల గురించి ప్రపంచ బ్యాంకు వర్ణించిన తీరు లోపభూయిష్టంగా ఉందని, వారి ప్రాజెక్టులను రూపొందించడంలో బ్యాంక్ రాజకీయ, సాంస్కృతిక లక్షణాలను విస్మరించిందనీ చెప్పాడు. ఫలితంగా, ఆ ప్రాజెక్టులు పేదలకు సహాయం చేయడంలో విఫలమయ్యాయి. కాని ప్రభుత్వ బ్యూరోక్రసీని విస్తరించడంలో మాత్రం విజయవంతమయ్యాయి. [45]

ప్రపంచ బ్యాంక్, ఇతర సంస్థలపై విమర్శలు తరచుగా నిరసనలుగా మారుతూంటాయి. ఓస్లో 2002 నిరసనలు, [46] 2007 అక్టోబరు తిరుగుబాటు,,[47] 1999 సీటెల్ యుద్ధం వంటి నిరసనల రూపాన్ని తీసుకున్నాయి. [48] ఇటువంటి ప్రదర్శనలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా జరిగాయి. బ్రెజిలియన్ కయాపో ప్రజలలో కూడా జరిగాయి. [49]

విమర్శలకు మరో మూలం, బ్యాంకు అధ్యక్షుడిగా అమెరికనే ఉండడం. ప్రపంచ బ్యాంకు నిధులలో ఎక్కువ భాగాన్ని అందిస్తున్నది అమెరికా కాబట్టి ఈ సంప్రదాయం పెట్టారు. 2012 లో ది ఎకనామిస్ట్ ఇలా రాసింది: "ప్రపంచ బ్యాంకు ఆర్థికవేత్తలు నగదు, సలహాలను పంపిణీ చేయడానికి పేద దేశాలను సందర్శించినప్పుడు, క్రోనీయిజాన్ని తిరస్కరించాలనీ, ప్రతీ ముఖ్యమైన ఉద్యోగాన్నీ అందుబాటులో ఉన్న ఉత్తమ అభ్యర్థితో నింపమనీ అక్కడి ప్రభుత్వాలకు చెబుతూంటారు. ఇది మంచి సలహా. ప్రపంచ బ్యాంకు కూడా దీన్ని అనుసరించాలి." [50] కొరియా-అమెరికన్ అయిన జిమ్ యోంగ్ కిమ్ ఇటీవల ప్రపంచ బ్యాంకు అధ్యక్షుడిగా నియమితూడయ్యాడు. [51]

వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు[మార్చు]

పేద దేశాలపై వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు విధానాల ప్రభావం ప్రపంచ బ్యాంకుపై ఉన్న చాలా ముఖ్యమైన విమర్శలలో ఒకటి. [52] 1979 ఇంధన సంక్షోభం అనేక దేశాలను ఆర్థిక సంక్షోభంలోకి నెట్టివేసింది. [53] : 68  దీనికి స్పందిస్తూ ప్రపంచ బ్యాంకు, వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు రుణాలిచ్చి ఇబ్బందులు పడుతున్న దేశాలకు సహాయం చేసింది. ఈ సందర్భంలో ద్రవ్యోల్బణాన్ని, ఆర్థిక అసమతుల్యతనూ తగ్గించడానికి విధానపరమైన మార్పులు చెయ్యాలంటూ ఆ దేశాలను నిర్బంధించింది. ఈ విధానాలలో - ఉత్పత్తి పెంపు, అధిక పెట్టుబడి, అధిక శ్రమశక్తితో కూడుకున్న తయారీని ప్రోత్సహించడం, నిజమైన మారకపు రేట్లకు తరలడం, ప్రభుత్వ వనరుల పంపిణీని మార్చడం వంటివి ఉన్నాయి. సంస్థాగత చట్రం ఉన్న దేశాలలో వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు విధానాలనుసులభంగా అమలు చెయ్యగలిగారు. దాంటొ అవి ఆ దేశాల్లో మంచి ప్రభావం కనబరచాయి. కొన్ని దేశాల్లో, ముఖ్యంగా సహారా ఎడారికి దక్షిణాన ఉన్న దేశాల్లో, ఆర్థిక వృద్ధి తిరోగమించింది, ద్రవ్యోల్బణం విజృంభించింది. పేదరిక నిర్మూలన వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు రుణాల లక్ష్యం కాదు. సబ్సిడీలు ఎత్తివేయడంతో సామాజిక వ్యయం తగ్గడం, ఆహార ధరలు పెరగడాల కారణంగా పేదల పరిస్థితులు మరింత దిగజారిపోయాయి. [53] : 69 

1980 ల చివరినాటికి, వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు విధానాలు ప్రపంచంలోని పేదల జీవితాన్ని మరింత దిగజార్చాయని అంతర్జాతీయ సంస్థలు అంగీకరించడం మొదలైంది. ప్రపంచ బ్యాంకు వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు రుణాల్లో మార్పులు చేసింది. సామాజిక వ్యయాన్ని కొనసాగించడానికి వీలు కల్పించింది. రాయితీల బదిలీలు, ధరల పెరుగుదల వంటి విధానాల్లో మార్పులను నెమ్మదిగా చేసే వీలు కల్పించింది. [53] : 70  1999 లో, ప్రపంచ బ్యాంకు, IMF లు వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు రుణాల స్థానంలో పేదరికం తగ్గింపు స్ట్రాటజీ పేపర్ విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టాయి. [54] : 147  ఈ కొత్త విధానం కూడా ప్రపంచ అసమానతలను బలోపేతం చేయడం చట్టబద్ధం చేయడాన్ని కొనసాగిస్తోంది. అంచేత ఇది వ్యవస్థీకృత సర్దుబాటు విధానాలకు పొడిగింపేనని వ్యాఖ్యలు వచ్చాయి. అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో ఆర్థిక సామాజిక అసమానతలకు దోహదపడే ప్రపంచ ఆర్థిక వ్యవస్థలోని స్వాభావిక లోపాలను ఈ రెండు విధానాల్లో ఏదీ పరిష్కరించడం లేదు. [54] : 152 

సహాయ షరతుల్లో న్యాయం[మార్చు]

కొంతమంది విమర్శకులు, [55] వారిలో అత్యంత ప్రముఖంగా రచయిత్రి నవోమి క్లీన్, ప్రపంచ బ్యాంక్ గ్రూప్ ఇచ్చే రుణాలు, సహాయాలకు అన్యాయమైన షరతులు పెడుతున్నారని అభిప్రాయపడ్డారు. ఇవి బ్యాంకు ఆసక్తులు, ఆర్థిక శక్తి, రాజకీయ సిద్ధాంతాలను (ముఖ్యంగా వాషింగ్టన్ కన్సెన్సస్) ప్రతిబింబిస్తాయి. తద్వారా, దాన్ని అత్యధికంగా ప్రభావితం చేసే దేశాల ఆసక్తులను ప్రతిబింబిస్తున్నాయి. "ఘనాకు ఋణం ఇచ్చినందుకు గాను, అక్కడి విద్యార్థుల నుండి పాఠశాల ఫీజులు వసూలు చెయ్యాలని బలవంతం చేసినప్పుడు; టాంజానియాలో నీటి సరఫరా వ్యవస్థను ప్రైవేటీకరించాలని కోరినప్పుడు; హరికేన్ మిచ్ నుండీ కోలుకోవడం కోసం సహాయం చెయ్యాలంటే టెలికాం ప్రైవేటీకరణ చెయ్యాలంటూ షరతు పెట్టినపుడు, ఆసియా సునామీ తరువాత శ్రీలంకలో కార్మిక 'ఫ్లెక్సిబిలిటీ' కావాలని కోరినప్పుడు; ఆక్రమణ తరువాత ఇరాక్‌లో ఆహార రాయితీలను తొలగించాలని వత్తిడి చేసినపుడూ" ప్రపంచ బ్యాంకు విశ్వసనీయత దెబ్బతిందని నవోమి క్లెయిన్ చెప్పింది.[56]

తాను వ్యవహరించే దేశాల నుండి సార్వభౌమిక శిక్షా రాహిత్యం ఉండాలని ప్రపంచ బ్యాంకు కోరుతుంది. [57] [58] [59] వారు చేపట్టే చర్యలకు అన్ని రకాల చట్టపరమైన బాధ్యతల నుండి దానికి విముక్తి కలిగిస్తుంది. బాధ్యత నుండి ఈ విముక్తి అనేది "ప్రజల పట్ల జవాబుదారీతనం నుండి తప్పించుకోవడానికి ప్రపంచ బ్యాంకు ఆశ్రయించాలనుకునే రక్షణ కవచం" అని వర్ణించారు. [57] అమెరికాకు వీటో అధికారం ఉన్నందున, ప్రపంచ బ్యాంకు తన ప్రయోజనాలకు వ్యతిరేకంగా చర్యలు తీసుకోకుండా అది నిరోధించగలదు. [57]

ప్రైస్‌వాటర్‌హౌస్‌కూపర్స్[మార్చు]

ఢిల్లీలో నీటి పంపిణీని ప్రైవేటీకరించే ప్రయత్నంలో ప్రపంచ బ్యాంక్ ప్రైస్‌వాటర్‌హౌస్‌కూపర్స్‌ను కన్సల్టెంట్‌గా ఆదరించింది.[60]

మూలాలు[మార్చు]

  1. "About the World Bank". worldbank.org.
  2. 2.0 2.1 /en/about/leadership/members "Boards of Executive Directors – Member Countries". Retrieved on 5 June 2016.
  3. "David Malpass, a US Treasury official and Donald Trump's pick, appointed World Bank president". scroll.in. Retrieved 6 April 2019.
  4. "World Bank Group Leadership". World Bank. Retrieved 2 August 2018.
  5. "About Us". World Bank. 14 October 2008. Retrieved 13 June 2019.
  6. 6.0 6.1 6.2 Clemens, Michael A.; Kremer, Michael (2016). "The New Role for the World Bank". Journal of Economic Perspectives (in ఇంగ్లీష్). 30 (1): 53–76. doi:10.1257/jep.30.1.53. ISSN 0895-3309.
  7. "The Founding Fathers". International Monetary Fund. Archived from the original on 22 ఆగస్టు 2017. Retrieved 11 August 2012.
  8. The New York Times, 17 March 2015, "France, Germany and Italy Say They'll Join China-Led Bank"
  9. 9.0 9.1 9.2 9.3 Goldman, Michael (2005). Imperial Nature: The World Bank and Struggles for Social Justice in the Age of Globalization. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 978-0-300-11974-9.
  10. Bird, Kai (1992). The Chairman: John J. McCloy, the Making of the American Establishment. New York City: Simon & Schuster. ISBN 978-0-671-45415-9.: 288, 290–291 
  11. [dead link]
  12. Rotberg, Eugene (1994). "Financial Operations of the World Bank". Bretton Woods: looking to the future: commission report, staff review, background papers. Washington, D.C.: Bretton Woods Commission. Archived from the original on 5 జూలై 2016. Retrieved 13 ఆగస్టు 2012.
  13. Mosley, Paul; Harrigan, Jane; Toye, John (1995). Aid and Power: The World Bank and Policy-Based Lending, 2nd Edition. Vol. 1. Abingdon, UK: Routledge. ISBN 978-0-415-13209-1.
  14. Toussaint, Eric (1999). Your Money or Your Life!: The Tyranny of Global Finance. London: Pluto Press. ISBN 978-0-7453-1412-9.
  15. ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; World Bank Admin Tribunal 2012 అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  16. NELSON D. SCHWARTZ (25 January 2013). "A.W. Clausen, Former Bank of America Chief, Dies at 89". The New York Times. Retrieved 27 October 2016. Mr. Clausen was chosen by President Jimmy Carter to lead the World Bank shortly before Mr. Carter was defeated by Ronald Reagan in 1980, but the new administration supported Mr. Clausen's nomination.
  17. Cornia, Giovanni Andrea; Jolly, Richard; Stewart, Frances, eds. (1987). Adjustment with a Human Face: Protecting the Vulnerable and Promoting Growth. New York, NY: Oxford University Press USA. ISBN 978-0-19-828609-7.
  18. World Bank. "Results". World Bank Group. Retrieved 31 May 2012.
  19. Office of the Press Secretary (23 March 2012). "President Obama Announces U.S. Nomination of Dr. Jim Yong Kim to Lead World Bank". The White House. Retrieved 23 March 2012.
  20. Hurlburt, Heather (23 March 2012). "Why Jim Yong Kim would make a great World Bank president". The Guardian. Retrieved 23 March 2012.
  21. ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; World Bank Leadership 2012 అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  22. World Bank. "Senior Management". World Bank Group. Archived from the original on 16 ఏప్రిల్ 2013. Retrieved 12 August 2012.
  23. World Bank. "Boards of Directors". World Bank Group. Retrieved 12 August 2012.[permanent dead link]
  24. "Wolfowitz Laid Out Terms for Partner's Pay Package", The Financial Times, 12 April 2007, accessed 14 May 2007
  25. Heather Hurlburt (23 March 2012). "Why Jim Yong Kim would make a great World Bank president". The Guardian. London. Retrieved 9 March 2016. Kim is a naturalized US citizen who was born in Korea.
  26. Mayeda, Andrew (2018-01-24). "Paul Romer Steps Down as World Bank Chief Economist After Rocky Stint".
  27. "Developing nations get more say in World Bank affairs". The Times of India. 26 April 2010. Retrieved 5 April 2014.
  28. International Bank for Reconstruction and Development (2010). IBRD 2010 Voting Power Realignment (PDF) (Report). World Bank Group. Archived (PDF) from the original on 29 December 2011. Retrieved 14 August 2011.
  29. Veloo, Betsy May (26 April 2010). "China given more influence in World Bank". RTHK. Archived from the original on 5 జూన్ 2011. Retrieved 26 April 2010.
  30. Stumm, Mario (March 2011). "World Bank: More responsibility for developing countries". D+C. Retrieved 12 August 2011.
  31. http://siteresources.worldbank.org/BODINT/Resources/278027-1215524804501/IBRDCountryVotingTable.pdf International Bank for Reconstruction and Development as of March 2015
  32. http://siteresources.worldbank.org/BODINT/Resources/278027-1215524804501/IFCCountryVotingTable.pdf International Finance Corporation as of March 2015
  33. http://siteresources.worldbank.org/BODINT/Resources/278027-1215524804501/IDACountryVotingTable.pdf International Development Association as of December 2014
  34. http://siteresources.worldbank.org/BODINT/Resources/278027-1215524804501/MIGACountryVotingTable.pdf Multilateral Investment Guarantee Agency as of December 2014
  35. "DAC 5 Digit Sector". The IATI Standard. Retrieved 4 September 2016.
  36. "About - The World Bank - IATI Registry". Retrieved 4 September 2016.
  37. Stiglitz, Joseph E. (2003). The Roaring Nineties: A New History of the World's Most Prosperous Decade. New York, NY: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-05852-9.
  38. 38.0 38.1 Stiglitz, Joseph E. (2003). Globalization and Its Discontents. New York, NY: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-32439-6.
  39. 39.0 39.1 Stiglitz, Joseph E. (2007). Making Globalization Work. New York, NY: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-33028-1.
  40. Hazlitt, Henry (1984). From Bretton Woods to World Inflation: A Study of the Causes and Consequences. Washington, D.C.: Regnery Publishing. ISBN 978-0-89526-617-0.
  41. Schneider, Jane (2002). "World Markets: Anthropological Perspectives". In MacClancy, Jeremy (ed.). Exotic No More: Anthropology on the Front Lines. Chicago, IL: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-50013-3.
  42. Woods, Ngaire (2007). The Globalizers: The IMF, the World Bank, and Their Borrowers. Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-7420-0.
  43. Alexander, Titus (1996). Unravelling Global Apartheid: An Overview of World Politics. Cambridge, UK: Polity. ISBN 978-0-7456-1352-9.
  44. US Senate Committee on Foreign Relations (2010). The International Financial Institutions: A Call For Change (PDF) (Report). U.S. Government Printing Office. Archived from the original (PDF) on 9 మే 2013. Retrieved 20 August 2012.
  45. Ferguson, James; Lohmann, Larry (September–October 1994). "The Anti-Politics Machine" (PDF). The Ecologist. 24 (5): 176–181. Archived from the original (PDF) on 2019-05-16. Retrieved 2020-04-14.
  46. Gibbs, Walter (25 June 2002). "Europe: Norway: Protests As World Bank Meets". The New York Times. Retrieved 20 August 2012.
  47. Williams, Clarence; Ruane, Michael E. (20 October 2007). "Violence Erupts at Protest in Georgetown". The Washington Post. Retrieved 30 May 2008.
  48. Wilson, Kimberly A.C. (7 December 1999). "Embattled police chief resigns". Seattle Post-Intelligencer. Archived from the original on 28 జనవరి 2013. Retrieved 19 May 2008.
  49. Clendenning, Alan (21 May 2008). "Amazon Indians Attack Official Over Dam Project". National Geographic. Associated Press. Retrieved 21 May 2008.
  50. "Hats off to Ngozi". The Economist. 31 March 2012. Retrieved 2 April 2012.
  51. Rushe, Dominic; Stewart, Heather; Mark, Monica (16 April 2012). "World Bank names US-nominated Jim Yong Kim as president". The Guardian. Retrieved 17 April 2012.
  52. Graeber, David (2009). Direct Action: An Ethnography. AK Press. pp. 442–443. ISBN 978-1-904859-79-6.
  53. 53.0 53.1 53.2 deVries, Barend A. (1996). "The World Bank's Focus on Poverty". In Griesgraber, Jo Marie; Gunter, Bernhard G. (eds.). The World Bank: Lending on a Global Scale. London, UK: Pluto Press. ISBN 978-0-7453-1049-7.
  54. 54.0 54.1 Tan, Celine (2007). "The poverty of amnesia: PRSPs in the legacy of structural adjustment". In Stone, Diane; Wright, Christopher (eds.). The World Bank and Governance: A Decade of Reform and Reaction. New York, NY: Routledge. ISBN 978-0-415-41282-7.
  55. Hardstaff, Peter (2003). "Treacherous conditions: How IMF and World Bank policies tied to debt relief are undermining development" (PDF). World Development Movement. Archived from the original (PDF) on 29 మార్చి 2014. Retrieved 12 May 2013.
  56. Klein, Naomi (27 April 2007). "The World Bank has the perfect standard bearer". The Guardian. Retrieved 12 May 2013.
  57. 57.0 57.1 57.2 IFI Watch (2004). "The World Bank and the Question of Immunity" (PDF). IFI Watch – Bangladesh. 1 (1): 1–10. Archived from the original (PDF) on 8 నవంబరు 2004. Retrieved 4 September 2004.
  58. World Bank (2007). Sovereign Immunity (PDF) (Report). World Bank Group. Retrieved 20 August 2012.
  59. Hasson, Adam Isaac (2002). "Extraterritorial Jurisdiction and Sovereign Immunity on Trial: Noriega, Pinochet, and Milosevic – Trends in Political Accountability and Transnational Criminal Law". Boston College International and Comparative Law Review. 25 (1): 125–158. Archived from the original on 3 ఏప్రిల్ 2013. Retrieved 25 April 2012.
  60. "WB channels Delhi water for PWC".