సుమంత్ మెహతా
సుమంత్ మెహతా | |
|---|---|
| జననం | 1877 జూలై 1 |
| మరణం | 1968 డిసెంబరు 15 (వయసు 91) |
| విద్య | ఎంబిబిఎస్ |
| విద్యాసంస్థ | విక్టోరియా యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మాంచెస్టర్ |
| వృత్తి | సామాజిక కార్యకర్త, వైద్యుడు, స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు |
| జీవిత భాగస్వామి | |
| పిల్లలు | రమేష్ సుమంత్ మెహతా |
సుమంత్ మెహతా ( 1877 జూలై 1 – 1968 డిసెంబరు 15) భారతదేశానికి చెందిన వైద్యుడు, స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, సామాజిక కార్యకర్త. లండన్లో విద్యాభ్యాసం చేసిన ఆయన 1921లో ప్రజా జీవితంలోకి ప్రవేశించడానికి ముందు బరోడా రాష్ట్రానికి చెందిన గైక్వాడ్ పాలకుల వ్యక్తిగత వైద్యుడిగా పనిచేశారు. తన భార్య శారదా మెహతాతో కలిసి సామాజిక, రాజకీయ కార్యక్రమాల్లో పాల్గొన్నారు.
ప్రారంభ జీవితం[మార్చు]
సుమంత్ మెహతా 1877 జూలై 1న సూరత్లో వడ్నగర నగర్ బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో జన్మించాడు. అతని తండ్రి బతుక్రమ్ శోభరం మెహతా బరోడా రాష్ట్రానికి చెందిన మూడవ సాయాజీరావ్ గైక్వాడ్ వ్యక్తిగత వైద్యుడు. [1] అతని తల్లి దహిగౌరి సూరత్ కు చెందినది.
అతను బరోడా, బొంబాయి (ప్రస్తుతం ముంబై) లలో తన పాఠశాల విద్యను పూర్తి చేశాడు. బొంబాయిలోని ఒక వైద్య కళాశాలలో మూడు సంవత్సరాలు చదివాడు. 1898లో శారదా మెహతాను వివాహం చేసుకున్నాడు. [2] అతను తదుపరి చదువుల కోసం ఇంగ్లాండ్ లోని మాంచెస్టర్ కు బయలుదేరాడు. [3] అతను తన వైద్య విద్యను పూర్తి చేసి 1901లో విక్టోరియా యూనివర్సిటీ ఆఫ్ మాంచెస్టర్ నుండి ఎంబిబిఎస్ పట్టా పొందాడు.
కెరీర్[మార్చు]
1903లో తన తండ్రి మరణించినప్పుడు, అతను గైక్వాడ్ వ్యక్తిగత వైద్యుడిగా చేరాడు. బరోడా రాష్ట్రానికి శానిటరీ కమిషనర్ గా కూడా పనిచేశారు. [1] బరోడా, నవ్సారి లలో వైద్యాధికారిగా పనిచేశాడు. గైక్వాడ్ తో పాటు, అతను 1910-11లో చైనా, జపాన్, జర్మనీ, ఫ్రాన్స్, ఇంగ్లాండ్, యుఎస్, కెనడాలకు ప్రయాణించాడు. రామకృష్ణ పరమహంస, స్వామి వివేకానంద, ఒమర్ ఖయ్యం ల మత గ్రంథాలు, రచనల ద్వారా ఆయన ప్రభావితుడయ్యాడు. అతను 2వ బరోడా చిమ్నాబైకి చెందిన మహారాణి చేత కూడా ప్రభావితమయ్యాడు. 1906లో కలకత్తా (ప్రస్తుతం కోల్ కతా) లో జరిగిన భారత జాతీయ కాంగ్రెస్కు హాజరయ్యారు. గోపాల కృష్ణ గోఖలే చే ప్రభావితమై, అతని సర్వెంట్స్ ఆఫ్ ఇండియా సొసైటీలో చేరాడు, తన మిగిలిన జీవితాన్ని 1915 లో ప్రజా సేవలో గడపాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. అతను 1921లో తన భార్యతో ప్రజా జీవితంలోకి ప్రవేశించాడు. [1]
1923లో సోజిత్రాలో జరిగిన గుజరాత్ కిసాన్ సభకు అధ్యక్షుడిగా కూడా పనిచేశారు. 1927లో గుజరాత్ లో వరద సహాయక చర్యల్లో పాల్గొన్నాడు. 1928 బార్డోలీ సత్యాగ్రహ సమయంలో తన భార్యతో పాటు సర్భోన్ శిబిరానికి బాధ్యత వహించాడు. [4] 1929లో ఆయన ఒక యువ సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. ఆయన అధ్యక్షతన బరోడా ప్రజా మండలి (బరోడా పీపుల్స్ అసోసియేషన్) 8వ సమావేశం 1930లో నవసారిలో, 13వ సమావేశం 1936 మేలో నవసారి సమీపంలోని కథోర్ గ్రామంలో జరిగాయి. [5] [6] 1936లో కలోల్ సమీపంలోని షేర్తా గ్రామంలో ఒక ఆశ్రమాన్ని స్థాపించాడు.
రైతులు, కార్మికులు, గిరిజన ప్రజల సంక్షేమం కోసం ఆయన పనిచేశారు. ఇందులాల్ యాగ్నిక్తో 1938లో హరిపురలో జరిగిన భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ సందర్భంగా రైతుల ర్యాలీని నిర్వహించారు.
భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమం[మార్చు]
తన ఐరోపా పర్యటనలో, అతను మేడమ్ కామా, శ్యామ్జీ కృష్ణ వర్మ, వీరేంద్రనాథ్ చటోపాధ్యాయ వంటి భారతీయ విప్లవకారులను కలుసుకున్నాడు. శాసనోల్లంఘన ఉద్యమంలో పాల్గొన్నందుకు అతన్ని అరెస్టు చేసి జలాల్ పూర్ జైలులో ఉంచారు. స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో పాల్గొన్నందుకు సబర్మతి, విసాపూర్, నాసిక్ జైళ్లలో ఐదేళ్లపాటు గడిపాడు.
రచనలు[మార్చు]
అతను 1971 లో మరణానంతరం ప్రచురించబడిన అత్మకథ పేరుతో ఒక ఆత్మకథను వ్రాశాడు. [7] అతని ఇతర రచనలలో సమాజ్ దర్పన్, హాలీ: జమీనా గులామో ఉన్నాయి. తరువాతి కాలంలో గిరిజనుల బానిసత్వంలో రూపమైన హాలీని ఆయన వర్ణించాడు. ఆయన తన రచనల్లో గిరిజన ప్రజలను రాణిపరాజ్ (వెలిగించినవారు. 'అడవి ప్రజలు') అని పేర్కొన్నారు. [8]
మరణం[మార్చు]
1968 డిసెంబరు 15న మరణించాడు. [9]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Chavda, V. K. (1972). Sayaji Rao Gaekwad, III (in ఇంగ్లీష్). National Book Trust, India : sole distributors, Thomson Press (India).
- ↑ Library, Nehru Memorial Museum and (1988). Socialisation, Education, and Women: Explorations in Gender Identity (in ఇంగ్లీష్). Orient Longman. ISBN 978-0-86131-829-2.
- ↑ International Journal of Afro-Asian Studies: Vol.4, No.1 (in ఇంగ్లీష్). Universal-Publishers. ISBN 978-1-61233-709-8.
- ↑ Chatterjee, Ramananda (1942). The Modern Review (in ఇంగ్లీష్). Prabasi Press Private, Limited.
- ↑ Pink, William T.; Noblit, George W. (2017-01-06). Second International Handbook of Urban Education (in ఇంగ్లీష్). Springer. ISBN 978-3-319-40317-5.
- ↑ Saṅghavī, Nagīnadāsa Purushottamadāsa (1995). Gujarat: A Political Analysis (in ఇంగ్లీష్). Centre for Social Studies.
- ↑ Thorner, Alice; Patel, Sujata; Bagchi, Jasodhara; Raj, Krishna (2002-05-23). Thinking Social Science in India: Essays in Honour of Alice Thorner (in ఇంగ్లీష్). SAGE Publications. ISBN 978-0-7619-9600-2.
- ↑ Research, Indian Council of Historical (1999). Towards Freedom: Documents on the Movement for Independence in India, 1938 (in ఇంగ్లీష్). Indian Council of Historical Research. ISBN 978-0-19-564449-4.
- ↑ "૨૦મા સૈકાના ગુજરાતનો અરીસો : ડો.સુમંત મહેતા (1877-1968)". Divya Bhaskar (in గుజరాతి). 2018-07-01. Retrieved 2021-11-06.