కార్యనిర్వాహక వ్యవస్థ (ప్రభుత్వం)

కార్యనిర్వాహక శాఖ లేదా కార్యనిర్వాహక అధికారం అని పిలువబడే పదం, సాధారణంగా చట్టాన్ని అమలు చేసే ప్రభుత్వ విభాగాన్ని వివరించడానికి ఉపయోగిస్తారు.

విధులు

కార్యనిర్వాహక శక్తి పరిధి అది ఉద్భవించే రాజకీయ సందర్భాన్ని బట్టి చాలావిధాలుగా మారుతూ ఉంటుంది. ప్రజాస్వామ్య దేశాలలో, ఎగ్జిక్యూటివ్ తరచుగా జాతీయ రాజకీయాలపై విస్తృత ప్రభావాన్ని చూపుతుంది, అయితే ఎగ్జిక్యూటివ్‌కు పరిమితులు తరచుగా వర్తించబడతాయి.

యుఎస్ వంటి దేశాల అధికారాల విభజనపై ఆధారపడిన రాజకీయ వ్యవస్థలలో, ఒకే వ్యక్తి లేదా సమూహం చేతిలో అధికారం కేంద్రీకృతం కాకుండా నిరోధించడానికి ప్రభుత్వ అధికారం అనేక శాఖల మధ్య పంపిణీ చేయబడుతుంది. దీనిని సాధించడానికి, ప్రతి శాఖ ఇతర రెండింటి ద్వారా తనిఖీలకు లోబడి ఉంటుంది. సాధారణంగా, చట్టసభల పాత్ర చట్టాలను ఆమోదించడం, ఆ తర్వాత కార్యనిర్వాహకవర్గం ద్వారా అమలు చేయబడుతుంది. న్యాయవ్యవస్థ ద్వారా వివరించబడుతుంది. ఎగ్జిక్యూటివ్ డిక్రీ లేదా ఎగ్జిక్యూటివ్ ఆర్డర్ వంటి కొన్ని రకాల చట్టాలకు కూడా మూలం కావచ్చు.

అధికారాల కలయికను ఉపయోగించే వాటిలో, సాధారణంగా పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలు, కార్యనిర్వాహక వ్యవస్థ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పరుస్తుంది. దాని సభ్యులు సాధారణంగా శాసనసభ లేదా "పార్లమెంట్"ను నియంత్రించే రాజకీయ పార్టీకి చెందినవారై ఉంటారు. కార్యనిర్వాహకవర్గానికి శాసనసభ మద్దతు లేదా ఆమోదం అవసరం కాబట్టి, రెండు సంస్థలు స్వతంత్రంగా కాకుండా "సంలీనం" చేయబడతాయి. పార్లమెంటరీ సార్వభౌమాధికార సూత్రం అంటే కార్యనిర్వాహకవర్గం కలిగి ఉన్న అధికారాలు శాసనసభ ద్వారా మంజూరు చేయబడిన వాటిపై మాత్రమే ఆధారపడి ఉంటాయి, ఇది దాని చర్యలను న్యాయ సమీక్షకు కూడా గురి చేస్తుంది. ఏది ఏమైనప్పటికీ, ముఖ్యంగా మొత్తం ఆర్థిక లేదా విదేశాంగ విధాన రంగాలలో, కార్యనిర్వాహకవర్గం తరచుగా ప్రభుత్వ బ్యూరోక్రసీ నియంత్రణ నుండి ఉత్పన్నమయ్యే విస్తృత అధికారాలను కలిగి ఉంటారు,

మంత్రులు లేదా మంత్రిమండలి

పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలలో, కార్యనిర్వాహకుడు ఎన్నుకోబడిన శాసనసభకు బాధ్యత వహిస్తాడు, అనగా శాసనసభ (లేదా దానిలో ఒక భాగం, ద్విసభ అయితే) విశ్వాసాన్ని కొనసాగించాలి. కొన్ని పరిస్థితులలో (రాష్ట్రాల వారీగా మారుతూ ఉంటుంది), శాసన సభ కార్యనిర్వాహక వర్గంపై విశ్వాసం లేకపోవడాన్ని వ్యక్తం చేయవచ్చు, ఇది పాలక పక్షం లేదా పార్టీల సమూహం లేదా సాధారణ ఎన్నికలకు కారణమవుతుంది. పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలు ప్రభుత్వాధినేత (ఎగ్జిక్యూటివ్‌కు నాయకత్వం వహిస్తారు, తరచుగా మంత్రులు అని పిలుస్తారు) సాధారణంగా దేశాధినేత (ప్రభుత్వ, ఎన్నికల మార్పుల ద్వారా కొనసాగుతారు) నుండి భిన్నంగా ఉంటారు. వెస్ట్‌మిన్‌స్టర్ తరహా పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలో, అధికారాల విభజన సూత్రం కొందరిలో వలె పాతుకుపోయింది. కార్యనిర్వాహక సభ్యులు (మంత్రులు), శాసనసభలో కూడా సభ్యులుగా ఉంటారు, అందువల్ల చట్టం రూపొందించటం, అమలు చేయడం రెండింటిలోనూ ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తారు. అధ్యక్ష వ్యవస్థలో, నేరుగా ఎన్నికైన ప్రభుత్వ అధిపతి మంత్రులను నియమిస్తారు.

ఈ సందర్భంలో, ఎగ్జిక్యూటివ్‌లో కార్యాలయం లేదా బహుళ కార్యాలయాల నాయకుడు లేదా నాయకుడు ఉంటారు. ప్రత్యేకంగా, కార్యనిర్వాహక శాఖ అగ్ర నాయకత్వ పాత్రలుగా వీటిని కలిగి ఉండవచ్చు:

• దేశాధినేత - తరచుగా చక్రవర్తి, అధ్యక్షుడు లేదా సుప్రీం నాయకుడు, ప్రధాన ప్రజా ప్రతినిధి, జాతీయ ఐక్యతకు సజీవ చిహ్నం.
• ప్రభుత్వాధినేత - తరచుగా ప్రధానమంత్రి లేదా దేశ వ్యవహారాలు, ముఖ్యమంత్రి, రాష్ట్ర వ్యవహారాల నిర్వహణను పర్యవేక్షిస్తారు.
• రక్షణ మంత్రి - సాయుధ దళాలను పర్యవేక్షించడం, సైనిక విధానాన్ని నిర్ణయించడం, బాహ్య భద్రతను నిర్వహించడం.
• అంతర్గత మంత్రి - పోలీసు బలగాలను పర్యవేక్షించడం, చట్టాన్ని అమలు చేయడం, అంతర్గత నియంత్రణను నిర్వహించడం.
• విదేశాంగ మంత్రి - దౌత్య సేవను పర్యవేక్షించడం, విదేశాంగ విధానాన్ని నిర్ణయించడం, విదేశీ సంబంధాల నిర్వహణ.
• ఆర్థిక మంత్రి - ఖజానాను పర్యవేక్షించడం, ఆర్థిక విధానాన్ని నిర్ణయించడం, జాతీయ బడ్జెట్‌ను నిర్వహించడం.
• న్యాయ మంత్రి - సివిలు వ్యాజ్యాలు, క్రిమినల్ ప్రాసిక్యూషన్లు, దిద్దుబాట్లు, కోర్టు ఆదేశాల అమలును పర్యవేక్షిస్తారు.

అధ్యక్షులు , మంత్రులు

• అధ్యక్ష వ్యవస్థలో, కార్యనిర్వాహక నాయకుడు అనగా గవర్నరు రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి అధిపతిగా ఉంటారు.
• పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలో, పార్లమెంటుకు బాధ్యత వహించే ప్రధాన మంంత్రి, శాసనసభకు బాధ్యత వహించే ముఖ్యమంత్రు క్యాబినెట్ మంత్రుల హోదాలో ప్రభుత్వాధినేతలుగా ఉంటారు, అయితే రాష్ట్రాధినేత, దేశాధినేత సాధారణంగా పెద్దగా ఉత్సవ చక్రవర్తి లేదా అధ్యక్షుడుగా ఉంటాడు.