శాసనసభ

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
భారతదేశం

ఈ వ్యాసం భారతదేశం రాజకీయాలు, ప్రభుత్వంలో ఒక భాగం.


కేంద్ర ప్రభుత్వం

రాజ్యాంగం



భారత ప్రభుత్వ పోర్టల్


ప్రతి రాష్ట్రానికి ప్రజలు ఎన్నుకునే సభ్యులతో కూడిన ఒక సభ ఉంటుంది. దీన్ని శాసనసభ లేదా విధానసభ అంటారు.[1] కొన్ని రాష్ట్రాల్లో రెండు సభలుంటాయి. ఈ రెండో సభను శాసనమండలి అంటారు. రాజ్యాంగం ప్రకారం ఏ రాష్ట్రంలోనైనా శాసనసభలో 500 కంటే ఎక్కువ కాకుండాను, 60 కంటే తక్కువ కాకుండాను స్థానాలు ఉండాలి.ఇది భారతదేశంలోని 28 రాష్ట్రాలు, 3 కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలతో ఏక శాసననిర్మాణ రాష్ట్ర శాసనసభ ఏకైక శాసనమండలి, 6 రాష్ట్రాల్లో ఇది దిగువ సభ వారి ద్విసభతో రాష్ట్ర చట్టసభలు ఎగువ సభ రాష్ట్ర శాసన మండలి ఉన్నాయి. 5 కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు నేరుగా భారత కేంద్ర ప్రభుత్వంచే నిర్వహించబడుతున్నాయి.వాటికి శాసనమండలి లేదు.రాష్ట్ర ప్రభుత్వాన్ని పార్లమెంట్ రద్దు చేయడం, ద్రవ్య బిల్లులను ఆమోదించడం మినహా రాష్ట్ర శాసనసభ ఎగువ సభ, రాష్ట్ర శాసన మండలితో సమానమైన శాసన అధికారాన్ని రాష్ట్ర శాసనసభ కలిగి ఉంటుంది, ఈ సందర్భంలో రాష్ట్ర శాసనసభకు అంతిమ అధికారం ఉంటుంది.

ప్రతి శాసనసభ సభ్యుడు (ఎం.ఎల్.ఎ.) ఏక సభ్య నియోజకవర్గాల వారీగా 5 సంవత్సరాల పదవీకాలానికి ప్రత్యక్షంగా ఎన్నుకోబడతారు. గోవా, సిక్కిం, మిజోరాం, కేంద్రపాలిత రాష్ట్రాలలో లాగా ఒక రాష్ట్ర శాసనసభలో 60 మంది కంటే తక్కువ, 500 కంటే ఎక్కువ మంది సభ్యులు ఉండకూడదని భారత రాజ్యాంగం పేర్కొంది, అయితే పార్లమెంటు చట్టం ద్వారా మినహాయింపు ఇవ్వబడుతుంది. పుదుచ్చేరిలో 60 కంటే తక్కువ మంది సభ్యులు ఉన్నారు. ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థనపై గవర్నర్ లేదా అధికార మెజారిటీ పార్టీ లేదా సంకీర్ణానికి వ్యతిరేకంగా అవిశ్వాస తీర్మానం ఆమోదించబడినట్లయితే, అత్యవసర పరిస్థితిలో రాష్ట్ర శాసనసభను పార్లమెంటు రద్దు చేయవచ్చు. [2]

శాసనసభ సభ్యుడు అర్హతలు[మార్చు]

  • వారు ఎన్నికల్లో పోటీ చేస్తున్న రాష్ట్ర శాసనసభ ఓటర్ల జాబితాలో సభ్యునిగా నమోదు అయి ఉండాలి.
  • అతనిపై లేదా ఆమెపై ఎలాంటి క్రిమినల్ ప్రొసీజర్లు లేవని కూడా వారు పేర్కొనాలి.
  • శాసనసభ సభ్యుడు కాదలచిన వ్యక్తి భారత పౌరుడై ఉండాలి.
  • కనీసం 25 ఏళ్ళ వయసు ఉండాలి

శాసనసభ అధికారాలు[మార్చు]

  • రాష్ట్రంలో ప్రభుత్వంపై అవిశ్వాస తీర్మానాన్ని రాష్ట్ర శాసనసభలో మాత్రమే ప్రవేశపెడతారు. ఇది మెజారిటీ ఓటుతో ఆమోదం పొందినట్లయితే, ముఖ్యమంత్రి ఆమె/అతని మంత్రిమండలి సమిష్టిగా రాజీనామా చేయాలి.
  • ద్రవ్య బిల్లును రాష్ట్ర శాసనసభలో మాత్రమే ప్రవేశపెట్టవచ్చు. ద్విసభ అధికార పరిధిలో, రాష్ట్ర శాసనసభలో ఆమోదించబడిన తర్వాత, అది రాష్ట్ర శాసన మండలికి పంపబడుతుంది, ఇక్కడ గరిష్టంగా 14 రోజుల పాటు ఉంచవచ్చు.
  • సాధారణ బిల్లులకు సంబంధించిన విషయాలలో, రాష్ట్ర శాసనసభ అభీష్టం ప్రబలంగా ఉంటుంది. ఉమ్మడి సిట్టింగ్‌కు ఎటువంటి నిబంధన లేదు. అటువంటి సందర్భాలలో, రాష్ట్ర శాసన మండలి చట్టాన్ని గరిష్టంగా 4 నెలలు ఆలస్యం చేయవచ్చు (మొదటి సందర్శనలో 3 నెలలు, బిల్లు రెండవ సందర్శనలో 1 నెల).
  • రాష్ట్ర శాసనసభకు హాజరైన సభ్యులలో మూడింట రెండొంతుల మంది కంటే తక్కువ లేని మెజారిటీతో తీర్మానాన్ని ఆమోదించడం ద్వారా రాష్ట్ర శాసన మండలిని సృష్టించడానికి లేదా రద్దు చేయడానికి అధికారం ఉంటుంది. [3]

సభానిర్వహణ[మార్చు]

సభా నిర్వహణ బాధ్యతలు నిర్వహించేందుకు ఒక సభాపతి (స్పీకరు) ని, ఒక ఉపసభాపతి (డిప్యూటీ స్పీకరు) ని సభ్యుల నుండి ఎన్నుకుంటారు. సాంప్రదాయికంగా సభాపతిగా అధికార పక్షానికి, ఉపసభాపతిగా ప్రతిపక్షానికి చెందిన వారిని ఎన్నుకుంటారు. అయితే ఇది నియమం కాదు. తమ పదవికి రాజీనామా సమర్పించదలచిన పక్షంలో సభాపతి ఉపసభాపతికి, ఉపసభాపతి సభాపతికి సమర్పించాలి. వారి తొలగింపుకు మెజారిటీ సభ్యుల మద్దతు అవసరం.

సమావేశాలు[మార్చు]

శాసనసభను సమావేశపరచడం, సమావేశాలను ముగించడం, సభను రద్దు చెయ్యడం వంటి అధికారాలు రాష్ట్రపతి వద్ద ఉంటాయి. శాసనసభ సమావేశాల చివరి రోజుకు, తదుపరి సమావేశాల మొదటి రోజుకు మధ్య 6 నెలలకు మించి అంతరం ఉండరాదు. సభలో సభ్యులు కాని రాష్ట్ర ప్రభుత్వంలోని మంత్రులు, రాష్ట్ర అడ్వొకేటు జనరల్ సభనుద్దేశించి ప్రసంగించవచ్చు, సభా కమిటీలలో పాల్గొనవచ్చు. కాని వారికి సభలో ఓటు వేసే అధికారం ఉండదు.

భారతదేశ రాష్ట్ర శాసన సభలు[మార్చు]

క్రమసంఖ్య సభ చిత్రం నియోజకవర్గాలు స్థానం సభ లోని సభ్యులు అధికార పార్టీ ప్రస్తుత సభ సంఖ్య
1 ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ జాబితా అమరావతి 175 వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ 15వ
2 అరుణాచల్ ప్రదేశ్ శాసనసభ List Itanagar 60 భారతీయ జనతా పార్టీ 7వ
3 అస్సాం శాసనసభ List Dispur 126 భారతీయ జనతా పార్టీ 15వ
4 బీహార్ శాసనసభ List Patna 243 Janata Dal (United) 17
5 ఛత్తీస్‌గఢ్ శాసనసభ List Naya Raipur 90 భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 5వ
6 ఢిల్లీ శాసనసభ List New Delhi 70 ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ 7వ
7 గోవా శాసనసభ List Panaji 40 భారతీయ జనతా పార్టీ 7వ
8 గుజరాత్ శాసనసభ List Gandhinagar 182 భారతీయ జనతా పార్టీ 14వ
9 హర్యానా శాసనసభ List Chandigarh 90 భారతీయ జనతా పార్టీ 14వ
10 హిమాచల్ ప్రదేశ్ శాసనసభ List Shimla (summer)
Dharamshala (winter)
68 భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 13వ
11 జమ్మూ కాశ్మీర్ శాసనసభ List Srinagar (summer)
Jammu (winter)
85
N/A
(President's rule)
12 జార్ఖండ్ శాసనసభ List Ranchi 81 జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా 15వ
13 కర్ణాటక శాసనసభ List Bangalore (summer)
Belgaum (winter)
224 భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 15వ
14 కేరళ శాసనసభ List Thiruvananthapuram 140 కమ్యూనిస్టు పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్కిస్టు) 15వ
15 మధ్యప్రదేశ్ శాసనసభ List Bhopal 230 భారతీయ జనతా పార్టీ 15వ
16 మహారాష్ట్ర శాసనసభ List Mumbai (summer)
Nagpur (winter)
288 శివసేన 14వ
17 మణిపూర్ శాసనసభ List Imphal 60 భారతీయ జనతా పార్టీ 12వ
18 మేఘాలయ శాసనసభ List Shillong 60 నేషనల్ పీపుల్స్ పార్టీ 10వ
19 మిజోరాం శాసనసభ List Aizawl 40 మిజో నేషనల్ ఫ్రంట్ 7వ
20 నాగాలాండ్ శాసనసభ List Kohima 60 నేషనలిస్ట్ డెమోక్రటిక్ ప్రోగ్రెసివ్ పార్టీ 13వ
21 ఒడిశా శాసనసభ List Bhubaneshwar 147 బిజు జనతా దళ్ 16వ
22 పుదుచ్చేరి శాసనసభ List Puducherry 33 అఖిల భారత ఎన్ఆర్ కాంగ్రెస్ (ఏఐఎన్ఆర్‌సీ) 15వ
23 పంజాబ్ శాసనసభ List Chandigarh 117 ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ 15వ
24 రాజస్థాన్ శాసనసభ List Jaipur 200 భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 15వ
25 సిక్కిం శాసనసభ List Gangtok 32 సిక్కిం క్రాంతికారి మోర్చా 10వ
26 తమిళనాడు శాసనసభ List Chennai 234 ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం (డీఎంకే) 16వ
27 తెలంగాణ శాసనసభ List Hyderabad 119 తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి 2వ
28 త్రిపుర శాసనసభ List Agartala 60 భారతీయ జనతా పార్టీ 12వ
29 ఉత్తరప్రదేశ్ శాసనసభ List Lucknow 403 భారతీయ జనతా పార్టీ 17వ
ఉత్తరాఖండ్ శాసనసభ List Bhararisen (summer)
Dehradun (winter)
70 భారతీయ జనతా పార్టీ 14వ
30 పశ్చిమ బెంగాల్ శాసనసభ List Kolkata 294 ఆల్ ఇండియా తృణమూల్ కాంగ్రెస్ 17వ
Total
4,121[4]

State Legislative Assemblies by ruling parties[మార్చు]

Current ruling parties in India
  BJP (12)
  BJP Alliance (5)
  INC (3)
  INC Alliance (3)
  Unaligned Parties (7)
మూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colourమూస:Party name with colour
Ruling party States/ UTs Alliance
State Govts Ruled By
BJP & NDA (17)
12

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

1 NDA
1

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

State Govts Ruled by
INC & UPA (6)
3

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

State Govts Ruled By
Unaligned Parties (7)
1

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

1

మూస:Party name with colour

Former State Legislative Assemblies[మార్చు]

Assembly Seat Period active Abolished by
Ajmer Legislative Assembly Ajmer 1950–1956 States Reorganisation Act, 1956.
Bombay Legislative Assembly Bombay 1950–1960 Bombay Reorganisation Act, 1960.
Coorg Legislative Assembly Mercara 1950–1956 States Reorganisation Act, 1956.
Hyderabad Legislative Assembly Hyderabad 1952–1956 States Reorganisation Act, 1956.
PEPSU Legislative Assembly Patiala 1950–1956 States Reorganisation Act, 1956.

Notes[మార్చు]

  • – In Jammu and Kashmir Legislative Assembly, two seats are reserved for the nominated women members. In addition to that, twenty-four more seats are reserved for the representatives from Pakistan-administered Kashmir and not counted normally.
  • – In Puducherry Legislative Assembly, three seats are reserved for the members nominated by the Union Government of India.

ఇవీ చూడండి[మార్చు]

మూలాలు[మార్చు]

  1. "Vidhan Sabha". TheFreeDictionary.com. Retrieved 2021-06-26.
  2. "State Legislative Assemblies" (PDF). www.india.gov.in. Retrieved 2018-12-12.
  3. "Explainer: Why Jagan Reddy wants to abolish the legislative council in Andhra Pradesh".
  4. "Election Commission of India". eci.nic.in. Retrieved 12 January 2017.

వెలుపలి లంకెలు[మార్చు]

"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=శాసనసభ&oldid=4010496" నుండి వెలికితీశారు