బ్రిటిష్ ఇండియా శాసనసభలు
బ్రిటిష్ ఇండియా శాసనసభలలో బ్రిటిష్ ఇండియా ప్రెసిడెన్సీలు, ప్రావిన్సులలోని శాసన సంస్థలు, ఇంపీరియల్ లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్, ఛాంబర్ ఆఫ్ ప్రిన్సెస్, సెంట్రల్ లెజిస్లేటివ్ల అసెంబ్లీ ఉన్నాయి. యునైటెడ్ కింగ్డమ్ పార్లమెంటు చట్టాల ప్రకారం శాసనసభలు సృష్టించబడ్డాయి. ప్రారంభంలో చిన్న సలహా మండలలుగా పనిచేస్తూ శాసనసభలు పాక్షికంగాఎన్నుకోబడిన సంస్థలుగా అభివృద్ధి చెందాయి. కానీ ఓటుహక్కుద్వారా ఎన్నుకోలేదు. 1919,1935 మధ్య ద్వైపాక్షిక పాలన కాలంలో ప్రాంతీయ శాసనసభలు బహిష్కరణలను చూశాయి. 1937లో సంస్కరణలు ఎన్నికల తరువాత, ప్రాంతీయ శాసనసభలలో అతి పెద్ద పార్టీలు ప్రధానమంత్రి నేతృత్వంలో ప్రభుత్వాలను ఏర్పాటు చేశాయి. వలసవాద శాసనసభల కంటే ఉన్నతమైన అధికారాలు కలిగిన యునైటెడ్ కింగ్డమ్ పార్లమెంటుకు కొంత మంది బ్రిటిష్ భారతీయ పౌరులు ఎన్నికయ్యారు. 1937 తరువాత బ్రిటిష్ ఇండియన్ శాసనసభలలో బర్మా శాసనసభ, సిలోన్ స్టేట్ కౌన్సిల్ లేదా రాచరిక రాష్ట్రాల శాసన సంస్థలు చేర్చబడలేదు.
సలహా మండలి (1861–1919)
[మార్చు]ఇండియన్ కౌన్సిల్స్ యాక్ట్ 1861 ప్రకారం ప్రతి ప్రావిన్స్‌లో మొదట లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్స్ ఏర్పాటయ్యాయి. సభ్యులు లెఫ్టినెంట్ గవర్నరు నామినీలను కలిగి ఉంటారు. వారు భారత గవర్నరు జనరల్ నుండి సమ్మతిని పొందవలసి ఉంటుంది. యూరోపియన్లు, ఆంగ్లో-ఇండియన్ల ఆధిపత్యంలో ఉన్న ప్రారంభ కౌన్సిల్‌లలో స్థానిక భారతీయ సబ్జెక్టులు మైనారిటీ. నిర్ణీత కాల పరిమితులు లేని ఈ కౌన్సిల్‌లకు లెఫ్టినెంట్ గవర్నరు గరిష్టంగా 12 మంది సభ్యులను నామినేట్ చేయవచ్చు. కౌన్సిల్‌లు ప్రాంతీయ ప్రభుత్వాలకు కేవలం సలహా సంస్థలుమాత్రమే. [1]
ఇండియన్ కౌన్సిల్స్ యాక్ట్ 1892 ప్రకారం, లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్స్ 20 మంది సభ్యులకు విస్తరించింది. ఎగ్జిక్యూటివ్‌కు ప్రశ్నలు సంధించడానికి, ఓటింగ్ లేకుండా బడ్జెట్‌లను చర్చించడానికి కౌన్సిల్‌లకు అధికారం ఉంది. లెఫ్టినెంట్ గవర్నరు యూనివర్సిటీలు, నగరపాలక సంస్థలు, పురపాలక సంస్థలు, జిల్లాబోర్డులు, ఛాంబర్స్ ఆఫ్ కామర్స్ నుండి 7 గురిని సిపార్సుల ఆధారంగా సభ్యులను నామినేట్ చేస్తారు.[1]మెజారిటీ కౌన్సిలర్లు యూరోపియన్‌గా కొనసాగారు. మైనారిటీగా భారతీయులు కొనసాగారు. [1]
మోర్లీ-మింటో సంస్కరణలు భారతదేశానికి సంబంధించిన స్టేట్ సెక్రటరీ జాన్ మోర్లీ, భారతదేశ వైస్రాయ్ ఎర్ల్ మింటోల ఆలోచన. 1861, 1892 చట్టాలకు సవరణలు తీసుకొచ్చిన ఇండియన్ కౌన్సిల్స్ యాక్ట్ 1909 ప్రకారం సంస్కరణలు రూపొందించబడ్డాయి. అయినప్పటికీ, వారు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ ముందుకు తెచ్చిన ఇంటి పాలన కోసం డిమాండ్ల వరకు వెళ్ళలేదు. వలస పాలకులు భారతదేశానికి పార్లమెంటరీ అధికారాలను ఇవ్వడానికి ఆసక్తి చూపలేదు. బహుశా విధ్వంసానికి భయపడి ఉండవచ్చు.బ్రిటన్ కూడా ఏకీకృత రాజ్యంగా ఉంది. దాని ప్రాంతీయ లేదా వలస యూనిట్లకు తక్కువ శక్తి ఇవ్వబడింది.1909 చట్టం ప్రకారం, శాసన మండలిలో సీట్ల సంఖ్య విస్తరించబడింది.[2] కేంద్ర స్థాయిలో, గవర్నరు ప్రావిన్సుల కోసం కౌన్సిల్‌లు స్థాపించబడ్డాయి. సంస్కరణల ప్రకారం, మెజారిటీ కౌన్సిలర్లు ఎన్నుకోబడతారు. ప్రభుత్వం నుండి మైనారిటీలు నామినేట్ అయ్యారు. జమీందార్లతో సహా ఆస్తి యజమానులు ఓటర్లుగా మారారు. ముస్లింలకు "ప్రత్యేక ఓటర్ల" హోదా ఇవ్వబడింది. ఈ చట్టం బడ్జెట్‌లపై చర్చించడానికి, సవరణలను సూచించడానికి, పరిమిత విషయాలపై ఓటు వేయడానికి శాసనమండలి అధికారాలను పెంచింది. ప్లాంటేషన్లు, వాణిజ్య ఛాంబర్లు, విశ్వవిద్యాలయాలు, భూ యజమానులకు శాసనసభలో సీట్లు ఇవ్వబడ్డాయి. విద్య, స్థానిక ప్రభుత్వం, ప్రజారోగ్యం, పబ్లిక్ వర్క్స్, వ్యవసాయం, సహకార సంఘాలు ఎన్నికైన ప్రజాప్రతినిధులచే నిర్వహించబడే "బదిలీ సబ్జెక్టులు" చేయబడ్డాయి. "రిజర్వ్ చేయబడిన సబ్జెక్టులు" కార్యనిర్వాహకమండలిచే నిర్వహించబడాలి. రిజర్వ్ చేయబడిన సబ్జెక్ట్‌లలో ఫైనాన్స్, పోలీస్, ల్యాండ్ రెవెన్యూ, లా, న్యాయం, లేబర్ ఉన్నాయి. [3] [1]
డయార్కీ (1919–1935)
[మార్చు]రాజ్యాధికారం అనేది భాగస్వామ్య ప్రభుత్వ వ్యవస్థ. బ్రిటీష్ ఇండియాలో, ప్రధాన ప్రావిన్సులలోని శాసన మండలితో బాధ్యతలను పంచుకోవాలని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. మోంటాగు-చెమ్స్‌ఫోర్డ్ సంస్కరణల ఫలితంగా, బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం క్రమంగా భారతదేశానికి స్వయం పాలనా సంస్థలను మంజూరు చేయాలని నిర్ణయించింది. భారత ప్రభుత్వ చట్టం,1919 ద్విసభ కేంద్ర శాసనసభను స్థాపించింది. ప్రాంతీయ శాసన మండలలకు ఆదాయ వాటాలను మంజూరు చేసింది. సమీక్ష జరిగేవరకు ఈ వ్యవస్థ కనీసం 10 సంవత్సరాల పాటు కొనసాగుతుందని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం వివరించింది. కౌన్సిల్‌లలో మెజారిటీని కలిగి ఉన్న స్వరాజ్ పార్టీ, కాంగ్రెస్ పార్టీ, సంస్కరణలు మరోసారి తగినంతగా వెళ్లలేదని వాదిస్తూ ద్వంద్వ పాలనను బహిష్కరించాయి.[1] కాంగ్రెస్ సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమాన్ని ఉధృతం చేసింది. అయినప్పటికీ, ఆల్ ఇండియా ముస్లిం లీగ్ వంటి పార్టీలలోని రాజ్యాంగవాదులు కౌన్సిల్‌లలో తమ నియోజకవర్గాల ప్రయోజనాలను సమర్థించడం కొనసాగించారు.
రౌలత్ చట్టం, అమృత్‌సర్ ఊచకోత, ఖిలాఫత్ ఉద్యమం రాజకీయ పరిస్థితిని మరింత దిగజార్చాయి.[1] 1928లో నెహ్రూ నివేదిక ఫెడరల్ ప్రజాస్వామ్యాన్ని కోరింది. 1929లో, జిన్నా పద్నాలుగు అంశాలు ఎన్నికల, పరిపాలనా, రాజకీయ సంస్కరణలను కోరాయి. రాజ్యాంగ సంస్కరణలను అన్వేషించడానికి సైమన్ కమిషన్ ఏర్పడింది. [1]
1932లో, బ్రిటీష్ ప్రధాన మంత్రి రామ్‌సే మెక్‌డొనాల్డ్, ముస్లింలు, సిక్కులు, భారతీయ క్రైస్తవులు, ఆంగ్లో-ఇండియన్లు, యూరోపియన్లు,అణగారిన వర్గాలకు (ప్రస్తుతం దళితులుగా పిలువబడేవారు) సమానమైన సార్వత్రిక ఓటుహక్కుకు బదులుగా ప్రత్యేక ఎన్నికలను మంజూరు చేస్తూ " కమ్యూనల్ అవార్డు " ప్రకటించారు. వెయిటేజీ సూత్రాన్ని కూడా వర్తింపజేశారు.[4]
ఈ అవార్డు చాలా వివాదాస్పదమైంది. విభజించి పాలించే విధానం అని విమర్శించారు. [5] అంతర్యుద్ధాన్ని నివారించాలని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం అభిప్రాయపడింది.
ప్రాంతీయ స్వయంప్రతిపత్తి (1937–1947)
[మార్చు]భారత ప్రభుత్వ చట్టం 1935 ప్రావిన్సులలో రాజ్యాధికారాన్ని ముగించింది. స్వయంప్రతిపత్తిని పెంచింది. ఆరు ప్రావిన్సులకు ఉభయ సభలు ఇవ్వబడ్డాయి. [1] ప్రత్యేక ఎన్నికల ఆధారంగా 1937, 1946లో ఎన్నికలు జరిగాయి. ఇది ప్రధానమంత్రి నేతృత్వంలోని ప్రాంతీయ మంత్రిత్వ శాఖలు (ప్రభుత్వాలు) ఏర్పడటానికి దారితీసింది.
రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం,1943 బెంగాల్ కరువు, క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం మొదలైనప్పుడు చాలా ప్రాంతీయ ప్రభుత్వాలు అస్థిరంగా ఉన్నాయి.
లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్స్ (1861–1947)
[మార్చు]| British Imperial Territory | Legislative Assembly | Seats | Modern Location |
|---|---|---|---|
| Assam | Assam Legislative Assembly | 108 | Bangladesh, India |
| Bengal | Bengal Legislative Assembly | 250 | Bangladesh, India |
| Bihar | Bihar Legislative Assembly | 152 | India |
| Bombay | Bombay Legislative Assembly | 175 | India |
| Central Provinces | Central Provinces Legislative Assembly | 112 | India |
| Madras | Madras Legislative Assembly | 215 | India |
| North-West Frontier | North-West Frontier Legislative Assembly | 50 | Pakistan |
| Orissa | Orissa Legislative Assembly | 60 | India |
| Punjab | Punjab Legislative Assembly | 175 | Pakistan, India |
| Sind | Sind Legislative Assembly | 60 | Pakistan |
| United Provinces | United Provinces Legislative Assembly | 228 | India |
| British Indian Empire | Central Legislative Assembly | 145 | Bangladesh, India, Pakistan |
శాసన సభలు (1937–1947)
[మార్చు]| British Imperial Territory | Legislative Assembly | Seats | Modern Location |
|---|---|---|---|
| Assam | Assam Legislative Assembly | 108 | Bangladesh, India |
| Bengal | Bengal Legislative Assembly | 250 | Bangladesh, India |
| Bihar | Bihar Legislative Assembly | 152 | India |
| Bombay | Bombay Legislative Assembly | 175 | India |
| Central Provinces | Central Provinces Legislative Assembly | 112 | India |
| Madras | Madras Legislative Assembly | 215 | India |
| North-West Frontier | North-West Frontier Legislative Assembly | 50 | Pakistan |
| Orissa | Orissa Legislative Assembly | 60 | India |
| Punjab | Punjab Legislative Assembly | 175 | Pakistan, India |
| Sind | Sind Legislative Assembly | 60 | Pakistan |
| United Provinces | United Provinces Legislative Assembly | 228 | India |
| British Indian Empire | Central Legislative Assembly | 145 | Bangladesh, India, Pakistan |
ప్రాంతీయ ప్రధాన మంత్రుల జాబితా (1937–1947)
[మార్చు]| కార్యాలయం | పేరు |
|---|---|
| అస్సాం ప్రధాన మంత్రి |
|
| బెంగాల్ ప్రధాని |
|
| బీహార్ ప్రధాని |
|
| బొంబాయి ప్రధాన మంత్రి |
|
| సెంట్రల్ ప్రావిన్సుల ప్రధాన మంత్రి |
|
| మద్రాసు ప్రధానమంత్రి |
|
| నార్త్-వెస్ట్ ఫ్రాంటియర్ ప్రధాన మంత్రి |
|
| ఒరిస్సా ప్రధాని |
|
| పంజాబ్ ప్రధాని |
|
| సింధ్ ప్రధాన మంత్రి |
|
| యునైటెడ్ ప్రావిన్సెస్ యొక్క ప్రధాన మంత్రి |
|
వెస్ట్‌మినిస్టర్‌లో బ్రిటిష్ ఇండియన్ ఎంపీలు
[మార్చు]అనేక మంది బ్రిటీష్ ఇండియన్లు,ఆంగ్లో-ఇండియన్లు బ్రిటీష్ పార్లమెంటుకు ఎన్నికయ్యారు, ముఖ్యంగా పార్సీ, యూదు వర్గాల నుండి. దాదాభాయ్ నౌరోజీ, మాంచెర్జీ భౌనాగ్రీ, షాపుర్జీ సక్లత్వాలా, ఫిలిప్ సాసూన్, ఎర్నెస్ట్ సోరెస్ ఉన్నారు .
ఛాంబర్ ఆఫ్ ప్రిన్సెస్
[మార్చు]ఛాంబర్ ఆఫ్ ప్రిన్సెస్ 1920లో కింగ్ జార్జ్ V ప్రకటన ద్వారా స్థాపించబడింది.రాచరిక రాష్ట్రాల పాలకులు తమ అభిప్రాయాలను తెలియజేయడానికి, వలస ప్రభుత్వంతో నిమగ్నమవ్వడానికి ఇది ఒక వేదిక.ఇది పార్లమెంట్ హౌస్‌లో ఉంచబడింది.దాని సమావేశాలు వైస్రాయ్ ఆఫ్ ఇండియా అధ్యక్షత వహించబడ్డాయి.
భారతదేశ విభజనకు ముందు, ఇంపీరియల్ లెజిస్లేచర్ భారత రాజ్యాంగ సభ ద్వారా విజయం సాధించింది,దీని నుండి భారత వైస్రాయ్ నేతృత్వంలోని మధ్యంతర ప్రభుత్వం 1946లో మంత్రులను ఎన్నుకుంది.పాకిస్తాన్ డొమినియన్‌లో,1947లో భారత అసెంబ్లీ తర్వాత పాకిస్తాన్ రాజ్యాంగ సభ అధికారంలోకి వచ్చింది.భారతదేశం, పాకిస్తాన్ రెండు రాష్ట్రాలలో, విభజనకు ముందు సమావేశాలు పని చేస్తూనే ఉన్నాయి బెంగాల్, పంజాబ్ అసెంబ్లీలు కొత్తగా ఏర్పడిన తూర్పు బెంగాల్, పశ్చిమ బెంగాల్, తూర్పు పంజాబ్, పశ్చిమ పంజాబ్ ఉప-జాతీయ యూనిట్ల మధ్య విభజించబడ్డాయి. భారత పార్లమెంటు 1952లో స్థాపించబడింది. పాకిస్థాన్ పార్లమెంట్ 1956లో స్థాపించబడింది. 1971లో, తూర్పు పాకిస్తాన్‌లోని వేర్పాటువాద బెంగాలీ శాసనసభ్యులు బంగ్లాదేశ్ రాజ్యాంగ సభను ఏర్పాటు చేశారు. బంగ్లాదేశ్ పార్లమెంట్ 1972లో స్థాపించబడింది.
భారత ఉపఖండంలో ఆధునిక పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యానికి వలసరాజ్యాల బ్రిటిష్ ఇండియా యొక్క చట్టసభలు పూర్వగాములు. స్వాతంత్ర్యం తర్వాత ఉపఖండంలో పార్లమెంటరీ సార్వభౌమాధికారం అనే భావన వేళ్లూనుకుంది, అయితే అనేక సవాళ్లను ఎదుర్కొంది. చట్టసభలను రద్దు చేయడానికి భారత రాష్ట్రాల్లో తరచుగా రాష్ట్రపతి పాలన విధించబడుతుంది. భారతదేశం 1975, 1977 మధ్య ఎమర్జెన్సీ పాలనలో ఉంది. పాకిస్తాన్ 1958, 1962, 1969-1973, 1977-1985, 1999-2002 మధ్య మార్షల్ లా, సైనిక పాలనను చూసింది. బంగ్లాదేశ్ 1975, 1990 మధ్య అధ్యక్ష పాలన, మార్షల్ లా, సెమీ ప్రెసిడెంట్ ప్రభుత్వాన్ని అమలు చేసింది; 2007, 2008 మధ్య ఎమర్జెన్సీ పాలన విధించబడింది.
నేడు, ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఇండియా, దాని 28 రాష్ట్రాలు, 8 కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు; ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ పాకిస్తాన్, దాని నాలుగు ప్రావిన్సులు, రెండు స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన భూభాగాలు, బంగ్లాదేశ్ యూనిటరీ రిపబ్లిక్; అన్ని పార్లమెంటరీ ప్రభుత్వాలను కలిగి ఉన్నాయి, ఇవి ఎక్కువగా వెస్ట్‌మినిస్టర్ వ్యవస్థ నుండి ఉద్భవించాయి.
ఇది కూడా చూడండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 "Bengal Legislative Council". Banglapedia. Retrieved 2017-07-16.
- ↑ Vibhuti Bhushan Mishra (1987). Evolution of the Constitutional History of India, 1773-1947: With Special Reference to the Role of the Indian National Congress and the Minorities. Mittal Publications. pp. 61–. ISBN 978-81-7099-010-9.
- ↑ "British Ruled India Print Bibliography by David Steinberg". Houseofdavid.ca. Retrieved 2017-07-16.
- ↑ Nugent. "The communal award: The process of decision-making".
- ↑ Edgar Thorpe (2012). The Pearson CSAT Manual 2012. Pearson Education India. p. 219. ISBN 978-81-317-6734-4.
- ↑ 6.0 6.1 Shree Govind Mishra (2000). Democracy in India. Sanbun Publishers. p. 150. ISBN 978-3-473-47305-2.