Jump to content

కైసర్-ఇ-హింద్ మెడల్

వికీపీడియా నుండి
భారతదేశంలో ప్రజాసేవ కొరకు కైసర్-ఇ-హింద్ మెడల్
గోల్డ్, సిల్వర్ కాంస్య పతకాల ప్రాతినిథ్యాలు (జార్జ్ V - రెండవ రకం)
Typeపౌర అలంకరణ
Awarded forప్రభుత్వంచే గుర్తింపు పొందేందుకు తగిన ప్రజాసేవ చేసిన వ్యక్తులకు[1]
దేశంబ్రిటిష్ ఇండియా
అందజేసినవారుభారత చక్రవర్తి
Eligibilityఏ దేశ పౌరలైనా
Campaign(s)1947 నుండి ఇవ్వడం లేదు
Established10 ఏప్రిల్ 1900
Ribbon of Kaisar-i-Hind Medal
Precedence
Next (higher)ఆర్డర్ ఆఫ్ బ్రిటిష్ ఇండియా
Next (lower)Order of St John

భారతదేశంలో ప్రజా సేవ కోసం కైసర్-ఇ-హింద్ పతకం 1900 -1947 మధ్య భారత చక్రవర్తి/సామ్రాజ్ఞి "జాతి, వృత్తి, స్థానం లేదా లింగ భేదం లేకుండా.. భారతదేశంలో ప్రజా ప్రయోజనాన్ని పెంపొందించడంలో ముఖ్యమైన, ఉపయోగకరమైన సేవల ద్వారా తనను తాను నిరూపించుకున్న ఏ వ్యక్తికైనా" ప్రదానం చేసిన పతకం.[2]"కైసర్-ఇ-హింద్" అనే పేరుకు (ఉర్దూః قیصری ہند قيسر-) హిందూస్థానీ భాషలో అక్షరాలా "భారతదేశ చక్రవర్తి" అని అర్థం. "చక్రవర్తి" అని అర్ధం వచ్చే కైసర్ అనే పదం రోమన్ సామ్రాజ్య బిరుదు సీజర్ నుండి ఉద్భవించింది. జర్మన్ బిరుదు కైజర్ సమానంగా ఉంటుంది.[3] దీని ఆధారంగా, కైసర్-ఇ-హింద్ అనే బిరుదును 1876లో ఓరియంటలిస్ట్ జి. డబ్ల్యు. లీట్నర్ భారతదేశంలో బ్రిటిష్ చక్రవర్తికి అధికారిక సామ్రాజ్య బిరుదుగా రూపొందించాడు. దీనిని భరించిన చివరి పాలకుడు ఆరవ జార్జ్. కైసర్-ఇ-హింద్ ఇండియా జనరల్ సర్వీస్ మెడల్ (1909), ఇండియన్ మెరిటోరియస్ సర్వీస్ మెడళ్ల పై కూడా చెక్కబడింది.


చరిత్ర.

[మార్చు]

ఎంప్రెస్ ఆఫ్ ఇండియా లేదా కైసర్-ఇ-హింద్, ఈ పదాన్ని ఓరియంటలిస్ట్ జి. డబ్ల్యు. లీట్నర్ బ్రిటిష్ సామ్రాజ్య పాలనను మునుపటి రాజవంశాల నుండి విడదీయడానికి ఉద్దేశపూర్వక ప్రయత్నంలో రూపొందించాడు. దీనిని క్వీన్ విక్టోరియా 1876 మే 1 నుండి తీసుకొని 1877 ఢిల్లీ దర్బార్ లో ప్రకటించింది.ఈ పతకాన్ని క్వీన్ విక్టోరియా 1900 ఏప్రిల్ 10న స్థాపించింది.[4] ఈ పేరు "భారతదేశ చక్రవర్తి" అని అనువదించబడింది (అరుదైన భారతీయ సీతాకోకచిలుక అయిన టీనోపాల్పస్ ఇంపీరియలిస్కు కూడా ఈ పేరు ఉపయోగించబడుతుంది). కైసర్-ఇ-హింద్ కోసం రాయల్ వారెంట్ 1901,1912,1933, 1939లలో సవరించబడింది. అధికారికంగా ఎన్నడూ రద్దు చేయబడనప్పటికీ, భారత స్వాతంత్ర్య చట్టం 1947 ఆమోదించిన తరువాత కైసర్-ఇ-హింద్ ప్రదానం నిలిపివేయబడింది.[5] బంగారు పతకం యొక్క పురస్కారాలు తరచుగా లండన్ గెజిట్ ప్రచురించబడ్డాయి, ఇతర తరగతులు గెజిట్ ఆఫ్ ఇండియా ప్రచురించబడ్డాయి.

మెడల్ గ్రేడ్లు, డిజైన్

[మార్చు]

ఈ పతకానికి మూడు తరగతులు ఉండేవి. భారతదేశంలో ప్రజా సేవ కోసం కైసర్-ఇ-హింద్ బంగారు పతకాన్ని భారత విదేశాంగ కార్యదర్శి సిఫారసు మేరకు చక్రవర్తి నేరుగా ప్రదానం చేశారు. వైస్రాయ్ వెండి, కాంస్య పతకాలను ప్రదానం చేశారు. ఈ పతకంలో ఒక వైపు రాయల్ సైఫర్, మోనార్కీతో బంగారు, వెండి లేదా కాంస్యంలో ఓవల్ ఆకారంలో బ్యాడ్జ్ లేదా అలంకరణ ఉంటుంది, మరోవైపు "భారతదేశంలో ప్రజా సేవ కోసం కైసర్-ఇ-హింద్" అనే పదాలు ఉంటాయి. దీనిని ఎడమ రొమ్ము నుండి ముదురు నీలం రంగు రిబ్బన్తో వేలాడదీయాలి. ఈ పతకానికి పోస్ట్-నామినల్ మొదటి అక్షరాలు లేవు. [5]దీని అత్యంత ప్రసిద్ధ గ్రహీతలలో ఒకరు మహాత్మా గాంధీ, దక్షిణాఫ్రికా అంబులెన్స్ సేవలకు ఆయన చేసిన కృషికి 1915లో పెన్షర్స్ట్ లార్డ్ హార్డింజ్ చేత కైసర్-ఇ-హింద్ ప్రదానం చేయబడింది. బ్రిటిష్ అధికారులు నిర్వహించిన జలియన్వాలా బాగ్ ఊచకోత తరువాత గాంధీ పతకాన్ని తిరిగి ఇచ్చి, "యూరోపియన్ దేశాలలో, ఖిలాఫత్, పంజాబ్ వంటి ఘోరమైన తప్పులను క్షమించడం వల్ల ప్రజలు రక్తపాత విప్లవానికి దారితీసినది" అని రాశాడు.[6][7][8][9]

ప్రముఖ గ్రహీతలు

[మార్చు]
  • లూసియా నవమణి విరాసింఘే-చిన్నప్ప.[1]
  • మీర్ అబ్దుల్ అలీ [10]
  • మార్గరెట్ ఇడా బాల్ఫోర్ [11]
  • మేరీ రోనాల్డ్ బిస్సెట్[12][13]
  • రిచర్డ్ బర్న్, [14]
  • శంకర్ మాధవ్ చిట్నావిస్ [10]
  • థామస్ ఆర్థర్ కుక్ [15]
  • లేడీ కర్జన్ [15]
  • హెర్బర్ట్ ఎడ్వర్డ్ [10]
  • థామస్ ఎడ్వర్డ్ డైసన్ [10]
  • ఇ. జె. ఫిర్త్ [10]
  • మోహన్ దాస్ కరంచంద్ గాంధీ
  • విలియం ఫోర్బ్స్ గాటాక్రే [16]
  • ఎన్ఎస్ గ్లేజెబ్రూక్ [10]
  • రెవ్ జాన్ ఎ. గ్రాహం [15]
  • థామస్ హోల్డర్నెస్[15]
  • సిడ్నీ హట్టన్ కూపర్ హచిన్సన్ [10]
  • ఆలిస్ ఐజాక్స్ [17]
  • విలియం హెన్రీ జాక్సన్ [18]
  • శామ్యూల్ స్విన్టన్ జాకబ్ [10]
  • హకీమ్ అజ్మల్ ఖాన్[19]
  • తావ్ సేన్ కో [15]
  • హారింగ్టన్ వెర్నీ లోవెట్ [10]
  • ఎలిజబెత్ అడిలైడ్ మన్నింగ్ [20]
  • ఫ్రాన్సిస్ విలియం మాక్లీన్ [15][21]
  • హెర్బర్ట్ ఫ్రెడెరిక్ మేయెస్ [10]
  • జేమ్స్ మెక్క్లోగ్రీ [10]
  • మిస్ ఎలియనోర్ మెక్ డౌగల్ [22]
  • ఎ డోనాల్డ్ మిల్లెర్ [23]
  • చార్లెస్ హెన్రీ మొనాహన్[24]
  • ఆలివ్ మొనాహన్, [25][26]
  • సరోజినీ నాయుడు [27][28]
  • అమీనా హైదరి [29]
  • విద్యగౌరి నీలకంఠ [30]
  • విలియం ఫ్లోరే నోయ్స్ [10]
  • జాన్ డేవిడ్ ఓ 'డోన్నెల్
  • బాబు శ్రీరామ్ [15]
  • వి. పి. మాధవరావు[15]
  • మేరీ రీడ్ [31][32]
  • థామస్ డి ఎస్టెర్ రాబర్ట్స్
  • మాధవరావు సింధియా, గ్వాలియర్ మహారాజా [15]
  • డేవిడ్ సెంపిల్[15]
  • కమలేశ్వరి పెర్షాద్ సింగ్ [10]
  • గంగా సింగ్, బికనీర్ మహారాజు [15]
  • దర్భంగా మహారాజా రామేశ్వర్ సింగ్ బహదూర్[15]
  • డోనాల్డ్ మెకెంజీ స్మేటన్ [15]
  • కార్నెలియా సోరాబ్జీ[33]
  • రాబర్ట్ బార్టన్ స్టీవర్ట్ [10]
  • విలియం స్టోక్స్[34]
  • ఫ్రెడెరిక్ విన్సెంట్ థామస్[35]
  • ఎడ్గార్ థర్స్టన్ [15]
  • గజధర్ ఉపాధ్యాయ
  • రాజా రవివర్మ [15]
  • ఎడ్మండ్ విల్కిన్సన్, [10]
  • రాజగోపాల కృష్ణ యాచేంద్ర, వెంకటగిరి మహారాజు[15]
  • ఆర్థర్ డెలావల్ యంగ్ హస్బెండ్ [15]
  • ఫ్రాన్సిస్ ఎడ్వర్డ్ యంగ్ హస్బెండ్ [19]
  • మగన్భాయ్ బావాజీభాయ్ పటేల్
  • కాశీరావ్ హోల్కర్
  • జీన్ ముర్రే ఓర్క్నీ, [36]
  • జేన్ లీకే లాథమ్
  • మహ్మద్ షరీఫ్  
  • ధన్వంతి రామరావు[37]
  • గ్వెండోలెన్ కీన్
  • ఖెరోత్ బోస్
  • బ్లాంచే బ్రెంటన్ కారీ[38]
  • సీతా దేవి సాహిబా
  • డయానా హార్ట్లీ[39]
  • ఆలిస్ హెడ్వర్డ్స్-హంటర్ [40]
  • మీనా మెకెంజీ [41]
  • అలెగ్జాండ్రినా మటిల్డా మాక్ఫైల్[42]
  • క్లేర్ స్పర్గిన్
  • అలెగ్జాండర్ స్టీల్
  • హెలెన్ వోర్లీ
  • విలియం జేమ్స్ వాన్లెస్ [43]
  • లిలియన్ అరాటూన్
  • క్లారా అన్నే విలియమ్స్[44]
  • సి. వి. విశ్వనాథ శాస్త్రి
  • కవిరాజ శ్యామల్దాస్
  • జితేందర కుమార్ ముఖర్జీ
  • ఫ్రెడరిక్ బూత్-టక్కర్[45]
  • చార్లెస్ జాన్ బర్నెట్[15]
  • లిస్టన్ గర్థ్వైట్ [46]
  • ఇసాబెల్ కెర్ [47]
  • ఫ్లోరెన్స్ మేరీ మాక్నాఘ్టెన్
  • మూడవ సయాజీరావ్ గైక్వాడ్, బరోడా మహారాజు
  • భగవత్ సింగ్, గోండాల్ మహారాజు
  • తుకోజీరావ్ హోల్కర్ II, ఇండోర్ మహారాజు
  • సుల్తాన్ షాజహాన్, భోపాల్ బేగం
  • ఖాన్ బహదూర్ రాజా జహందాద్ ఖాన్
  • సేథ్ జహంగీర్ హోర్ముస్జీ కొఠారి
  • ఖెంగార్జీ III
  • పండిత రమాబాయి
  • ఎడ్వర్డ్ సెల్ [48]
  • ఉదయ్ ప్రతాప్ నాథ్ షా డియో, చోతానగ్పూర్ మహారాజు
  • ప్రతాప్ సింగ్, ఇడార్ మహారాజు
  • ప్రతాప్ సింగ్, కాశ్మీర్ మహారాజు
  • మహారాజా రామ్ సింగ్
  • నిహాల్ సింగ్, ధోల్పూర్కు చెందిన రాణా
  • హోవార్డ్ సోమెర్వెల్
  • రాబర్ట్ స్టాన్స్
  • పరుకుట్టి నేత్యార్ అమ్మ
  • ఆర్.ఎస్. సుబ్బలక్ష్మి
  • అయిల్యం తిరునాళ్, ట్రావెన్కోర్ మహారాజు
  • తిరునాల్, ట్రావెన్కోర్ మహారాజు
  • వికార్-ఉల్-ఉమ్రా
  • మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య [49]
  • షార్లెట్ వైల్ వైజర్ [50]
  • మోనా చంద్రావతి గుప్తా[51]
  • సిల్వరైన్ స్వెర్ [52]
  • అబూ నస్ర్ ముహమ్మద్ యాహియా[53]
  • పూర్ణిమ దేవి
  • బిపిన్ కృష్ణ బోస్
  • కెన్నెత్ కెన్నెడీ
  • రామ్‌గోపాల్ మలానీ
  • ఆండాళ్ వెంకటసుబ్బారావు
  • పార్బతి శంకర్ రాయ్ చౌదరి
  • గిడుగు వెంకట రామమూర్తి

సూచనలు

[మార్చు]
  1. Report of the Year ... of the Society for the Propagation of the Gospel in Foreign Parts. p. 74. The medal is awarded by the Viceroy of India to such persons as are considered to have done some public service worthy of recognition by Government. Only two medals were awarded in the past year for the whole Presidency of Madras, ...
  2. "No. 27191". The London Gazette. 11 May 1900. p. 2996.
  3. See Witzel, Michael, "Autochthonous Aryans? The Evidence from Old Indian and Iranian Texts", p. 29, 12.1 PDF Archived 2013-05-23 at the Wayback Machine
  4. You must specify issue= when using {{London Gazette}}.
  5. 5.0 5.1 "Imperial medals". Australian Government, Department of the Prime Minister and Cabinet. 27 June 2016. Retrieved 5 December 2017.
  6. Society for Contemporary Studies (1975). The Contemporary. R.N. Guha Thakurta. p. 10.
  7. Indian History. Allied Publishers. 1988. p. 355. ISBN 978-81-8424-568-4.
  8. "Kaiser-i-Hind medal". britishmilitarymedals.co.uk. Retrieved 12 May 2010.
  9. Brown, Judith M. (26 September 1974). Gandhi's Rise to Power: Indian Politics 1915-1922. CUP Archive. ISBN 9780521098731 – via Google Books.
  10. 10.00 10.01 10.02 10.03 10.04 10.05 10.06 10.07 10.08 10.09 10.10 10.11 10.12 10.13 10.14 "No. 27374". The London Gazette (1st supplement). 9 November 1901. p. 7288.
  11. "No. 31712". The London Gazette (Supplement). 30 December 1919. p. 7.
  12. "Missionaries in the Honours List". The Guardian. 2 January 1931. p. 12. Retrieved May 23, 2020.
  13. "Supplement to the London Gazette" (PDF). London Gazette. 1 January 1931. Retrieved 23 May 2020.
  14. "BURN, Sir Richard", in Who Was Who, A & C Black, online edition, Oxford University Press, 2014; retrieved 27 May 2014.
  15. 15.00 15.01 15.02 15.03 15.04 15.05 15.06 15.07 15.08 15.09 15.10 15.11 15.12 15.13 15.14 15.15 15.16 15.17 The India List and India Office List for 1905. London: Harrison and Sons. 1905. p. 172. Retrieved 18 November 2012.
  16. "No. 27195". The London Gazette (Supplement). 23 May 1900. p. 3329.
  17. "No. 32941". The London Gazette. 30 May 1924. p. 4419.
  18. "No. 33566". The London Gazette (Supplement). 31 December 1929. p. 11.
  19. 19.0 19.1 C. Hayavando Rao, ed. (1915). The Indian Biographical Dictionary. Madras: Pillar & Co. pp. 11, 470–71.
  20. Great Britain. India Office (1819). The India List and India Office List for ... Harrison and Sons. p. 172.
  21. "No. 27195". The London Gazette (Supplement). 22 May 1900. p. 3329.
  22. "3952 SUPPLEMENT TO THE LONDON GAZETTE" (PDF). Thegazette.co.uk. 2 June 1923. Retrieved 11 January 2019.
  23. Peterson, L.; Skinsnes, O. K. (1973). "Photographic gallery of senior distinguished contributors" (PDF). International Journal of Leprosy and Other Mycobacterial Diseases. 41 (2): 179–186. PMID 4592241. S2CID 22334921. Archived from the original (PDF) on 3 March 2019.
  24. "SUPPLEMENT TO THE LONDON- GAZETTE" (PDF). Thegazette.co.uk. February 1937. Retrieved 11 January 2019.
  25. ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; :0 అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  26. "No. 35029". The London Gazette (Supplement). 1 January 1941. p. 22.
  27. "Official Website of Governor's Secretariat, Raj Bhavan Lucknow Uttar Pradesh, India. / SMT. Sarojini Naidu".
  28. "Naidu, Sarojini (1879–1949) | Encyclopedia.com".
  29. Roberts, C., ed. (1939). What India Thinks: Being a Symposium of Thought Contributed by 50 Eminent Men and Women Having India's Interest at Heart. Asian Educational Services. ISBN 9788120618800. Retrieved 1 March 2021.
  30. "No. 35029". The London Gazette (Supplement). 31 December 1940. p. 22.
  31. "Reed, Mary (1854-1943)". www.bu.edu. History of Missiology, Boston University. Retrieved 29 May 2022.
  32. "Mary Reed". leprosyhistory.org. International Leprosy Association - History of Leprosy. Retrieved 30 May 2022.
  33. "No. 13774". The London Gazette. 2 January 1922. p. 8.
  34. "Colonial Office list". Glasgow Herald. 1 January 1914. Retrieved 23 November 2012.
  35. Error on call to Template:cite paper: Parameter title must be specified
  36. "Kaisar-I-Hind Gold Medal". The Manchester Guardian. 1 January 1948. Retrieved 15 November 2021.
  37. "Dhanvanthi Rama Rau". The Open University.
  38. "The Church of England Zenana Missionary Society Jubilee Souvenir 1880 - 1930 page 16". Internet Archive. London 1930. Retrieved 23 March 2022.
  39. "Collection: Diana Hartley Indian Collection | ArchiveSearch". archivesearch.lib.cam.ac.uk. Retrieved 2024-08-19.
  40. . "Obituary Notices".
  41. "The Discovery Service". Discovery.nationalarchives.gov.uk.
  42. Reed, Stanley (1912). The King and Queen in India : a Record of the Visit of Their Imperial Majesties the King Emperor and Queen Empress to India, from December 2nd, 1911, to January 10th, 1912. BENNETT, COLEMAN & Co. p. 368.
  43. . "Sir William James Wanless".
  44. (December 1945). "Medical News".
  45. "Frederick Booth-Tucker". salvationarmy.org. Archived from the original on 10 May 2012. Retrieved 18 November 2012.
  46. Office, Great Britain India (1819). The India List and India Office List for ... (in ఇంగ్లీష్). Harrison and Sons.
  47. Gerald H. Anderson (1999). Biographical Dictionary of Christian Missions. Wm. B. Eerdmans Publishing. p. 359. ISBN 978-0-8028-4680-8.
  48. The India Office and Burma Office List. Harrison. 1920. p. 190.
  49. Narayana Rao, V S (1973). Mokshagundam Visvesvaraya: his life and work. Geetha Book House. p. 14.
  50. "Plaza of Heroines at Iowa State University". Las.iastate.edu. 17 December 1966. Archived from the original on 14 May 2013. Retrieved 19 November 2012.
  51. "Yasni". Yasni. Retrieved 7 May 2015.
  52. "Kong Sil passes away at 103". The Telegraph. 2 February 2014. Archived from the original on 6 March 2014. Retrieved 22 September 2015.
  53. . "Supplement to the London Gazette".

బాహ్య లింకులు

[మార్చు]

Media related to Kaisar-i-Hind Medal at Wikimedia Commons