జమ్మూ కాశ్మీర్‌లో ఎన్నికలు
114 సీట్లు (90 సీట్లు + 24 సీట్లు పాక్ అడ్మినిస్ట్ కాశ్మీర్‌కు రిజర్వ్ చేయబడినవి ) ఏకసభతో సహా జాతీయ, రాష్ట్ర & జిల్లా స్థాయిలలో వివిధ సంస్థల ప్రతినిధులను ఎన్నుకోవడానికి జమ్మూ కాశ్మీర్ కేంద్ర పాలిత ప్రాంతంలో జమ్మూ కాశ్మీర్ శాసనసభ & భారత పార్లమెంటు ఎన్నికలు భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం నిర్వహించబడతాయి.[1][2] కేంద్రపాలిత ప్రాంతం జమ్మూ కాశ్మీర్‌లో మొదటి ఎన్నికలు 28 నవంబర్ & 19 డిసెంబర్ 2020 మధ్య జిల్లా అభివృద్ధి మండలి & పురపాలక, పంచాయతీ స్థాయి సంస్థలకు ఉప ఎన్నికల రూపంలో జరిగాయి.[3][4] అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాల కోసం తాజా డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియ ఫిబ్రవరి-మార్చి 2020లో ప్రారంభమైంది.[1][5]
2019కి ముందు జమ్మూ కాశ్మీర్ రాష్ట్రం భారత పార్లమెంటుకు ఉభయసభల రాష్ట్ర శాసనసభ ఉభయ సభలకు, మున్సిపాలిటీలు & పంచాయతీ నియోజకవర్గాలు వంటి అనేక ఇతర స్థానిక స్థాయి సంస్థలకు ఎన్నికలను కలిగి ఉంది. లడఖ్‌తో సహా 87 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు, 6 లోక్‌సభ నియోజకవర్గాలు (పార్లమెంటరీ నియోజకవర్గాలు) ఉన్నాయి.[6][7]
రాష్ట్రంలో శాసనసభ ఎన్నికలు 1951 నుండి 11 సార్లు జరిగాయి, అయితే 1967 నుండి 12 సార్లు పార్లమెంటు ఎన్నికలు జరిగాయి. రాష్ట్రంలో మున్సిపల్ ఎన్నికలు 1947 నుండి నాలుగు సార్లు జరిగాయి, అక్టోబర్ 2018 ఎన్నికలు ఐదవసారి జరిగాయి.[8][9] రాష్ట్రంగా అవతరించడానికి ముందు 1934లో మొదటి ప్రజాసభ ఎన్నికలతో ప్రజాసభ నిర్వహించబడింది.
2019కి ముందు జమ్మూ కాశ్మీర్ నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ (జేకేఎన్‌సీ), జమ్మూ & కాశ్మీర్ పీపుల్స్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ (పీడీపీ), భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఐఎన్‌సీ) జమ్మూ కాశ్మీర్ రాష్ట్రంలో ఆధిపత్య రాజకీయ పార్టీలుగా ఉన్నాయి. కానీ 1996 నుండి రాష్ట్రానికి జరిగిన పార్లమెంటరీ ఎన్నికలలో భారతీయ జనతా పార్టీ ఓట్ల శాతం 2008లో 12.45% నుండి 2014లో 23% కి పెరిగింది.[10]
ఫెమినా మిస్ ఇండియా 2017 రన్నరప్ సనా దువా 2019 సార్వత్రిక ఎన్నికలకు జమ్మూ కాశ్మీర్ ఎన్నికల విభాగానికి బ్రాండ్ అంబాసిడర్‌గా రాష్ట్ర ప్రధాన ఎన్నికల అధికారి శైలేంద్ర కుమార్ ప్రకటించాడు.
ప్రధాన రాజకీయ పార్టీలు
[మార్చు]ఈ జాబితాలో రాష్ట్ర పార్టీలతో పాటు జాతీయ పార్టీలు కూడా ఉన్నాయి. ఇందులో ఉనికిలో లేని రాజకీయ పార్టీలు కూడా ఉన్నాయి:
జాతీయ పార్టీలు
[మార్చు]- బీజేపీ: భారతీయ జనతా పార్టీ
- బి.ఎస్.పి: బహుజన్ సమాజ్ పార్టీ
- సిపిఎం: కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్)
- ఐఎన్‌సీ: భారత జాతీయ కాంగ్రెస్
జమ్మూ కాశ్మీర్ రాష్ట్ర పార్టీలు
[మార్చు]- జె.కె.ఎన్.సి: జమ్మూ & కాశ్మీర్ నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ , 1932లో స్థాపించబడింది
- పిడిపి: జమ్మూ & కాశ్మీర్ పీపుల్స్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ , 1999లో ఐఎన్‌సీ నుండి విడిపోయింది
- జెకెఎపి: జమ్మూ కాశ్మీర్ అప్నీ పార్టీ , 2020లో స్థాపించబడింది, అల్తాఫ్ బుఖారీ నేతృత్వంలో
- జెకెఎన్‌పిపి: జమ్మూ కాశ్మీర్ నేషనల్ పాంథర్స్ పార్టీ , 1982లో స్థాపించబడింది
- జెకెపిసి: జమ్మూ కాశ్మీర్ పీపుల్స్ కాన్ఫరెన్స్ , 1978లో స్థాపించబడింది
- జెకెపిఎం: జమ్మూ & కాశ్మీర్ పీపుల్స్ మూవ్‌మెంట్ , 2019లో ఏర్పడింది
- జెకెడబ్ల్యుపి: జమ్మూ కాశ్మీర్ వర్కర్స్ పార్టీ , 2020లో స్థాపించబడింది, మీర్ జునైద్ నేతృత్వంలో
పొత్తులు
[మార్చు]- పిఎజిడి: గుప్కర్ డిక్లరేషన్ కోసం పీపుల్స్ అలయన్స్ , 2020లో స్థాపించబడింది
ఇతర
[మార్చు]- ఎంసి: ఆల్ జమ్మూ అండ్ కాశ్మీర్ ముస్లిం కాన్ఫరెన్స్ , 1932లో స్థాపించబడింది, 1939లో జేకేఎన్‌సీగా పేరు మార్చబడింది
- పిసి: జమ్మూ & కాశ్మీర్ రాజకీయ సమావేశం, 1947లో జేకేఎన్‌సీ నుండి వేరు చేయబడింది
- పిఎప్: జమ్మూ & కాశ్మీర్ ప్లెబిసైట్ ఫ్రంట్ , 1955లో స్థాపించబడింది, 1977లో జేకేఎన్‌సీగా పేరు మార్చబడింది
- జమాత్: 1947 తర్వాత ఏర్పడిన జమాత్-ఇ-ఇస్లామీ కాశ్మీర్ , 1972 నుండి ఎన్నికల్లో పోటీ చేసింది (1987లో MUF గొడుగు కింద)
- ఎంయుఎఫ్: ముస్లిం యునైటెడ్ ఫ్రంట్ , 1987లో ఎన్నికలలో పోటీ చేసిన ఇస్లామిక్ గ్రూపుల (జమాత్-ఇ-ఇస్లామీ, ఉమ్మత్-ఇ-ఇస్లామీ, అంజున్‌మనే ఇత్తెహాద్-ఉల్-ముసల్మీన్) కూటమి
లోక్‌సభ ఎన్నికలు
[మార్చు]భారత లోక్‌సభకు జరిగిన 12 సాధారణ ఎన్నికల్లో జమ్మూ కాశ్మీర్ రాష్ట్రం పాల్గొంది.[11] జమ్మూ & కాశ్మీర్ మొదటిసారిగా 1967లో ఎన్నుకోబడిన సభ్యులను లోక్‌సభకు పంపింది. 1990లో జమ్మూ కాశ్మీర్ ప్రాంతంలో తిరుగుబాటు కారణంగా ఎన్నికలు నిర్వహించబడలేదు.[12]
1967 నుండి ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఐఎన్‌సీ), జమ్మూ కాశ్మీర్ నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ (జేకేఎన్‌సీ) రాష్ట్రంలో అత్యధిక లోక్ సీట్లను ఎలా గెలుచుకున్నాయో దిగువ పట్టిక చూపిస్తుంది. JKNC , ఐఎన్‌సీ ఒక్కొక్కటి 27 సార్లు సీట్లను గెలుచుకున్నాయి. జమ్మూ కాశ్మీర్ నుండి లోక్‌సభకు జరిగిన సాధారణ ఎన్నికలలో జమ్మూ & కాశ్మీర్ పీపుల్స్ డెమోక్రటిక్ పార్టీ 4 సార్లు, భారతీయ జనతా పార్టీ 13 సార్లు, జనతాదళ్ 1 సార్లు, స్వతంత్ర అభ్యర్థులు 6 సార్లు సీట్లు గెలుచుకున్న ఇతర పార్టీలు. 2021లో డీలిమిటేషన్ తర్వాత, అనంతనాగ్ నియోజకవర్గం అనంతనాగ్-రాజౌరీ నియోజకవర్గంతో భర్తీ చేయబడింది.
శాసనసభ ఎన్నికలు
[మార్చు]మరింత సమాచారం: జమ్మూ కాశ్మీర్ లెజిస్లేటివ్ అసెంబ్లీ, జమ్మూ కాశ్మీర్‌లో శాసనసభ నియోజకవర్గాల జాబితా
జమ్మూ కాశ్మీర్ రాజ్యాంగాన్ని సవరించిన తరువాత , జమ్మూ కాశ్మీర్ ప్రధాన మంత్రి పేరు జమ్మూ కాశ్మీర్ ముఖ్యమంత్రిగా మార్చబడింది.[13][14]
| పార్టీ | సీట్లు గెలుచుకున్నారు | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2014 | 2008 | 2002 | 1996 | 1987 | 1983 | 1977 | 1972 | |
| పీడీపీ | 28 | 21 | 16 | - | - | - | - | - |
| బీజేపీ | 25 | 11 | 1 | 8 | 2 | 0 | - | - |
| జేకేఎన్‌సీ | 15 | 28 | 28 | 57 | 40 | 46 | 47 | - |
| ఐఎన్‌సీ | 12 | 17 | 20 | 7 | 26 | 26 | 11 | 58 |
| సీపీఐ(ఎం) | 1 | 1 | 2 | 1 | 0 | 0 | 0 | - |
| జెకెఎన్‌పిపి | 1 | 3 | 4 | 1 | 0 | - | - | - |
| స్వతంత్ర | 3 | 4 | 13 | 2 | 8 | 2 | 4 | 9 |
| జనతాదళ్ | 0 | 0 | 0 | 5 | - | - | - | - |
| జెపి | - | - | - | - | - | - | 13 | - |
| ఇతర పార్టీలు | 2 | 2 | 3 | 6 | - | 1 | 1 | 8 |
| మొత్తం సీట్లు | 87 | 87 | 87 | 87 | 76 | 76 | 76 | 75 |
| ఆధారం | ||||||||
| సంవత్సరం | ఎన్నికల | - | సీట్లు గెలుచుకున్నారు | వ్యాఖ్యలు | |
|---|---|---|---|---|---|
| రాచరిక రాష్ట్రమైన జమ్మూ కాశ్మీర్‌లో ఎన్నికలు | |||||
| 1934 | ప్రజా సభ ఎన్నికలు | - | MC : 16; లిబరల్ గ్రూప్ : 13 | ప్రజాసభలో 75 మంది సభ్యులు ఉండాలి, అందులో 33 మంది ఎన్నికైన సభ్యులు (33 నియోజకవర్గాలకు), 12 మంది అధికారులు మరియు 30 మంది నామినేటెడ్ సభ్యులు. ఎన్నికైన సభ్యులు అసెంబ్లీలో మైనారిటీగా ఉంటారు. షేక్ అబ్దుల్లా యొక్క ముస్లిం కాన్ఫరెన్స్ శ్రీనగర్‌లోని మొత్తం ఐదు స్థానాలను గెలుచుకుంది. | |
| 1937 | ప్రజాసభ ఉప ఎన్నిక | - | |||
| 1938 | ప్రజా సభ ఎన్నికలు | - | |||
| 1947 | ప్రజా సభ ఎన్నికలు | - | |||
| సంవత్సరం | ఎన్నికల | ముఖ్యమంత్రి (విజేత పార్టీ/కూటమి) | పోలింగ్ % | సీట్లు గెలుచుకున్నారు | వ్యాఖ్యలు |
| జమ్మూ కాశ్మీర్ రాష్ట్రంలో ఎన్నికలు | |||||
| 1951 | రాజ్యాంగ సభ | షేక్ అబ్దుల్లా (జేకేఎన్‌సీ) 1951-1953 (తొలగించబడింది)
బక్షి గులాం మొహమ్మద్ (జేకేఎన్‌సీ) 1953-1957 |
మొత్తం: 75; జేకేఎన్‌సీ: 75 | ఎన్నికల దుర్వినియోగం, 13 మంది అభ్యర్థులు తిరస్కరించబడ్డారు ప్రజా పరిషత్ బహిష్కరణ;
అన్ని సీట్లు అనూహ్యంగా | |
| 1957 | మొదటి అసెంబ్లీ | బక్షి గులాం మొహమ్మద్ (జేకేఎన్‌సీ) 1957-1962 | మొత్తం: 75; జేకేఎన్‌సీ: 69
PP: 5, HM: 1 |
47 సీట్లు అనూహ్యంగా | |
| 1962 | రెండవ అసెంబ్లీ | బక్షి గులాం మొహమ్మద్ (జేకేఎన్‌సీ) 1962-1963
ఖ్వాజా షంసుద్దీన్ (జేకేఎన్‌సీ) 1963-1964 గులాం మహమ్మద్ సాదిక్ (ఐఎన్‌సీ) 1964-1972 |
మొత్తం: 74; జేకేఎన్‌సీ: 68
PP: 3, స్వతంత్రులు: 3 |
33 సీట్లు అనూహ్యంగా;
అక్రమాలకు సంబంధించిన ఆరోపణలు | |
| 1967 | మూడవ అసెంబ్లీ | గులాం మహమ్మద్ సాదిక్ (ఐఎన్‌సీ) | 58.79% | మొత్తం: 75; ఐఎన్‌సీ: 60 | 39 సీట్లు అనూహ్యంగా;
118 అభ్యర్థులు తిరస్కరించబడ్డారు |
| 1972 | నాల్గవ అసెంబ్లీ | సయ్యద్ మీర్ ఖాసిం (ఐఎన్‌సీ) 1972-1975
షేక్ అబ్దుల్లా 1975-1977 |
62.17% | మొత్తం: 75; ఐఎన్‌సీ: 58
జమాత్: 5; BJS: 3 |
ప్లెబిసైట్ ఫ్రంట్ నిషేధించబడింది;
ఎన్నికల అక్రమాలు |
| 1977 | ఐదవ అసెంబ్లీ | షేక్ అబ్దుల్లా (జేకేఎన్‌సీ) 1977-1982 (మరణం)
ఫరూక్ అబ్దుల్లా (జేకేఎన్‌సీ) 1982-1983 |
67.19% | మొత్తం: 76; జేకేఎన్‌సీ: 47
ఐఎన్‌సీ: 11, జనతా: 13 |
ఉచిత మరియు నిష్పక్షపాత ఎన్నికలు |
| 1983 | ఆరవ అసెంబ్లీ | ఫరూక్ అబ్దుల్లా (జేకేఎన్‌సీ) 1983-1984 (తొలగించారు)
గులాం మహ్మద్ షా ( ANC ) 1984-1986 ఫరూక్ అబ్దుల్లా (జేకేఎన్‌సీ) 1986-1987 |
73.24% | మొత్తం: 76; జేకేఎన్‌సీ: 46
ఐఎన్‌సీ: 26 |
జేకేఎన్‌సీలో INC ఇంజనీరింగ్ విభజన;
నిరసనల అణచివేత |
| 1987 | ఏడవ అసెంబ్లీ | ఫరూక్ అబ్దుల్లా (జేకేఎన్‌సీ) 1987-1990 (తొలగించారు)
రాష్ట్రపతి పాలన 1990-1996 |
74.88% | మొత్తం: 76;
జేకేఎన్‌సీ: 40, ఐఎన్‌సీ: 26 MUF:4; బీజేపీ: 2 |
కఠోర రిగ్గింగ్ |
| 1996 | ఎనిమిదవ అసెంబ్లీ | ఫరూక్ అబ్దుల్లా (జేకేఎన్‌సీ) | 53.92% | మొత్తం: 87; జేకేఎన్‌సీ: 57
ఐఎన్‌సీ: 7; బీజేపీ: 8; JD: 5; BSP: 4 |
|
| 2002 | తొమ్మిదవ అసెంబ్లీ | ముఫ్తీ మొహమ్మద్ సయీద్ (PDP) 2002-2005
గులాం నబీ ఆజాద్ (ఐఎన్‌సీ) 2005-2008 |
43.70% | మొత్తం: 87; PDP: 16, ఐఎన్‌సీ: 20,
జేకేఎన్‌సీ: 28, పాంథర్స్: 4 స్వతంత్రులు: 13 |
|
| 2008 | పదవ అసెంబ్లీ | ఒమర్ అబ్దుల్లా (జేకేఎన్‌సీ) | 61.16 % | మొత్తం: 87; జేకేఎన్‌సీ: 28, ఐఎన్‌సీ: 17
PDP: 21, బీజేపీ: 11 |
|
| 2014 | పదకొండవ అసెంబ్లీ | ముఫ్తీ మొహమ్మద్ సయీద్ (పీడీపీ) 2015-2016 (మరణం)
మెహబూబా ముఫ్తీ (పీడీపీ) 2016 - జూన్ 2018 |
65.52 % | మొత్తం: 87; PDP: 28; BJP: 25
జేకేఎన్‌సీ: 15; ఐఎన్‌సీ: 12 |
ఫలితాలు డిసెంబరు 2014లో ప్రకటించబడ్డాయి, అయితే రెండు నెలలపాటు పీడీపీ - బీజేపీ కూటమిని ఏర్పాటు చేయడానికి తీవ్రమైన చర్చల తర్వాత మార్చి 2015లో కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పడింది, ప్రారంభంలో బీజేపీ నిర్మల్ కుమార్ సింగ్ డిప్యూటీ ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు[15][16] |
| కేంద్ర పాలిత ప్రాంతం జమ్మూ కాశ్మీర్‌లో ఎన్నికలు | |||||
| 2024 | TBD | ||||
ఇవి కూడా చూడండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 "Jammu and Kashmir: Centre begins process of delimitation of Assembly seats". Scroll.in (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 18 February 2020. Retrieved 2020-11-17.
- ↑ Manhotra, Dinesh (20 February 2020). "Clamour to defreeze Assembly seats 'reserved' for PoJK". Tribune India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-11-17.
- ↑ "J&K: First-ever District Development Council elections to be held in eight phases from November 28". Scroll.in (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 5 November 2020. Retrieved 2020-11-22.
- ↑ "Jammu and Kashmir DDC polls, panchayat-municipal by-elections notifications issued". The Financial Express (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). PTI. 2020-11-05. Retrieved 2020-11-22.
- ↑ "J&K leaders-Modi meeting Live Updates: Talks with PM ends, Azad says asked for restoration of statehood". The Indian Express (in ఇంగ్లీష్). 2021-06-24. Archived from the original on 24 June 2021. Retrieved 2021-06-24.
All leaders demanded statehood. To which PM said, the delimitation process should conclude first and then other issues will be addressed. It was a satisfactory meeting. There was complete unanimity for restoring peace in Jammu and Kashmir
- ↑ Chief Electoral Officer, Jammu and Kashmir. "Parliamentary Constituencies". ceojammukashmir.nic.in. Retrieved 2018-07-07.
- ↑ Jammu and Kashmir Assembly Constituency map, http://ceojammukashmir.nic.in/JKMaps/JK_AC-combined.pdf, Chief Electoral Officer, Jammu and Kashmir.
- ↑ "Questions in Jammu and Kashmir local polls". The Indian Express (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2018-10-03. Retrieved 2018-10-03.
- ↑ "First municipal elections since 2005; despite boycott by NC, PDP, civic poll dates out". The Indian Express (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2018-09-16. Retrieved 2018-10-03.
- ↑ Livemint (2014-12-30). "Battleground state | Jammu and Kashmir". Livemint. Retrieved 2018-07-07.
- ↑ "Election Commission of India". eci.nic.in. Retrieved 2018-04-07.
- ↑ Vaganan, Mayil (10 April 2002). "A Survey of Elections in Kashmir". Institute of Peace and Conflict Studies, New Delhi.
- ↑ "From 1965 to 2009, Omar Abdullah is the eighth chief minister". Hindustan Times. 5 January 2009. Archived from the original on 23 December 2013. Retrieved 8 December 2013.
- ↑ Mayilvaganan (10 April 2002). "A Survey of Elections in Kashmir". IPCS. Archived from the original on 15 December 2013.
- ↑ "Agenda for Alliance: Full text of the agreement between PDP and BJP".
- ↑ "Mehbooba Mufti: Kashmir's first woman chief minister". BBC News. 4 April 2016.