Jump to content

భారతీయ 500 రూపాయల నోటు

వికీపీడియా నుండి
భారతీయ 500 రూపాయల నోటు

భారతీయ 500 రూపాయల నోటు ( 500) భారత రూపాయికి విలువ. ప్రస్తుత ₹ 500 నోటు, 2016 నవంబరు 10 నుండి చెలామణిలో ఉంది, ఇది మహాత్మా గాంధీ న్యూ సిరీస్‌లో భాగం . 1997 అక్టోబరు, 2016 నవంబరు మధ్య చెలామణిలో ఉన్న మహాత్మా గాంధీ సిరీస్ యొక్క మునుపటి నోట్లు 2016 నవంబరు 8 న డీమోనిటైజ్ చేయబడ్డాయి .

చరిత్ర

[మార్చు]

భారతీయ 500 రూపాయల నోటు (500) భారత రూపాయికి విలువ. ప్రస్తుత ₹ 500 నోటు, 2016 నవంబరు 10 నుండి చెలామణిలో ఉంది, ఇది మహాత్మా గాంధీ న్యూ సిరీస్‌లో భాగం. 1997 అక్టోబరు, 2016 నవంబరు మధ్య చెలామణిలో ఉన్న మహాత్మా గాంధీ సిరీస్ యొక్క మునుపటి నోట్లు 2016 నవంబరు 8 న డీమోనిటైజ్ చేయబడ్డాయి.

భారతదేశంలో అవినీతిపై పోరాడటానికి, నకిలీ నోట్ల సమస్యను పరిష్కరించడానికి ఒక చర్యగా భారత ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ మహాత్మా గాంధీ సిరీస్ యొక్క ₹ 500 నోట్ల డీమోనిటైజేషన్ను 2016 నవంబరు 8 న ప్రకటించారు.[1][2][3][4][5][6] 2016 నవంబరు 10 న, మునుపటి నోటును మహాత్మా గాంధీ న్యూ సిరీస్ నోట్ల కొత్త 500 భర్తీ చేశారు.[7]

మహాత్మా గాంధీ కొత్త సిరీస్

[మార్చు]

రూపకల్పన

[మార్చు]

మహాత్మా గాంధీ న్యూ సిరీస్ యొక్క 500 నోటు 66 x 150 mm స్టోన్ గ్రే రంగులో ఉంది, దీని వెనుక భాగంలో మహాత్మా గాంధీ యొక్క చిత్రం, అశోక పిల్లర్ చిహ్నం, రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా గవర్నర్ సంతకం కలిగి ఉన్నాయి. కరెన్సీని గుర్తించడంలో దృశ్యమానంగా ఉన్నవారికి సహాయపడటానికి ఇది బ్రెయిలీ లక్షణాన్ని కలిగి ఉంది. రివర్స్ సైడ్‌లో ఎర్రకోట యొక్క భారతీయ వారసత్వ ప్రదేశం, స్వచ్ఛ భారత్ అభియాన్ లోగో, ట్యాగ్ లైన్ ఉన్నాయి.[7]

భద్రతా లక్షణాలు

[మార్చు]

500 నోటు యొక్క భద్రతా లక్షణాలు:

  • డినామినేషన్ న్యూమరల్ 500 తో రిజిస్టర్ ద్వారా చూడండి
  • డినామినేషన్ సంఖ్య 500 తో గుప్త చిత్రం
  • నోటు యొక్క ఎడమ వైపున 'RBI', '500' అనే సూక్ష్మ అక్షరాలు
  • కలర్ షిఫ్ట్ ఉన్న నోట్లపై 'भारत', ఆర్‌బిఐ, 500 శాసనాలతో విండోస్ సెక్యూరిటీ థ్రెడ్ . గమనిక వంగి ఉన్నప్పుడు థ్రెడ్ యొక్క రంగు ఆకుపచ్చ నుండి నీలం రంగులోకి మారుతుంది
  • అన్య సంఖ్యారూపం రూపాయి మానవ చిత్ర కుడి దిగువన రంగు మారుతున్న సిరా, 500 (నీలం ఆకుపచ్చ)
  • మహాత్మా గాంధీ చిత్రం కుడి వైపు అశోక స్తంభం చిహ్నం, ఎలక్ట్రోటైప్ (500) వాటర్‌మార్క్‌లు
  • ఎగువ ఎడమ వైపు, దిగువ కుడి వైపున చిన్న నుండి పెద్ద వరకు పెరుగుతున్న సంఖ్యలతో ప్యానెల్.
  • దృష్టి లోపం ఉన్న ఇంటాగ్లియో లేదా మహాత్మా గాంధీ చిత్రం, అశోక పిల్లర్ చిహ్నం, ఐదు బ్లీడ్ లైన్లు, గుర్తింపు గుర్తు యొక్క పెరిగిన ముద్రణ కోసం
  • కుడి వైపున పెరిగిన ముద్రణలో 500 తో సర్కిల్ కలదు

మహాత్మా గాంధీ సిరీస్

[మార్చు]

రూపకల్పన

[మార్చు]

మహాత్మా గాంధీ సిరీస్ యొక్క 500 నోటు 167 × 73   mm ఆరెంజ్-పసుపు రంగు, రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ గవర్నర్ సంతకంతో మహాత్మా గాంధీ చిత్రపటాన్ని కలిగి ఉంది. కరెన్సీని గుర్తించడంలో దృశ్యమానంగా ఉన్నవారికి సహాయపడటానికి ఇది బ్రెయిలీ లక్షణాన్ని కలిగి ఉంది. రివర్స్ సైడ్‌లో సాల్ట్ మార్చి ఉంటుంది .

2011 నాటికి, కొత్త గుర్తు 500 నోటికి చేర్చబడింది.[8] 2014 జనవరి 31 నాటికి 2014 మార్చి 31 నాటికి 2005 కి ముందు ముద్రించిన అన్ని నోట్లను చెలామణి నుండి ఉపసంహరించుకుంటామని ఆర్బిఐ ప్రకటించింది. గడువు తరువాత 2015 జనవరి 1 కు పొడిగించబడింది. మరింత గడువు 2016 జూన్ 30 వరకు పొడిగించబడింది.[9]

భద్రతా లక్షణాలు

[మార్చు]

500 నోటు యొక్క భద్రతా లక్షణాలు:[10]

  • ప్రత్యామ్నాయంగా 'भारत' ( దేవనాగరి లిపిలో భారత్ ), 'ఆర్‌బిఐ' చదివే విండోస్ సెక్యూరిటీ థ్రెడ్ .
  • మహాత్మా గాంధీ చిత్రపటం యొక్క కుడి వైపు ప్రక్కన ఉన్న నిలువు బ్యాండ్‌పై ఉన్న నోటు విలువ యొక్క గుప్త చిత్రం .
  • ప్రధాన చిత్రం యొక్క అద్దం చిత్రం మహాత్మా గాంధీ యొక్క వాటర్ మార్క్.
  • నోటు యొక్క సంఖ్య ప్యానెల్ ఎంబెడెడ్ ఫ్లోరోసెంట్ ఫైబర్స్, ఆప్టికల్ వేరియబుల్ సిరాలో ముద్రించబడుతుంది.
  • 2005 నుండి మెషిన్-రీడబుల్ సెక్యూరిటీ థ్రెడ్, ఎలక్ట్రోటైప్ వాటర్‌మార్క్, ప్రింట్ ఇయర్ వంటి అదనపు భద్రతా లక్షణాలు బ్యాంక్ నోట్‌లో కనిపిస్తాయి.

నిలిచిపోవుట

[మార్చు]
2016 నవంబరు 8 అర్ధరాత్రి నుండి, మహాత్మా గాంధీ సిరీస్ యొక్క అన్ని ₹ 500, ₹ 1000 నోట్లు ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ భారతదేశానికి టెలివిజన్ చేసిన ప్రసంగం తరువాత చట్టబద్ధమైన టెండర్గా నిలిచిపోయాయి.[11]

భాషలు

[మార్చు]

ఇతర భారతీయ రూపాయి నోట్ల మాదిరిగానే, 500 నోటు దాని మొత్తాన్ని 17 భాషలలో వ్రాసింది. ఎదురుగా, డినామినేషన్ ఇంగ్లీష్, హిందీ భాషలలో వ్రాయబడింది. రివర్స్‌లో ఒక భాషా ప్యానెల్ ఉంది, ఇది భారతదేశంలోని 22 అధికారిక భాషలలో 15 లో నోట్ యొక్క విలువను చూపిస్తుంది. భాషలు అక్షర క్రమంలో ప్రదర్శించబడతాయి. ప్యానెల్‌లో చేర్చబడిన భాషలు అస్సామీ, బెంగాలీ, గుజరాతీ, కన్నడ, కాశ్మీరీ, కొంకణి, మలయాళం, మరాఠీ, నేపాలీ, ఒడియా, పంజాబీ, సంస్కృతం, తమిళం, తెలుగు, ఉర్దూ .

కేంద్ర స్థాయి అధికారిక భాషలలోని వర్గాలు (దిగువన రెండు చివర్లలో)
భాషా 500
ఇంగ్లీష్ ఐదు వందల రూపాయలు
హిందీ पाँच सौ रुपये
15 రాష్ట్ర స్థాయి / ఇతర అధికారిక భాషలలోని వర్గాలు (భాషా ప్యానెల్‌లో చూసినట్లు)
అస్సామీ পাঁচশ টকা
బెంగాలీ পাঁচশ টাকা
gujarati પાંચ સો રૂપિયા
కన్నడ ಐದು ನೂರು ರೂಪಾಯಿಗಳು
కాశ్మీరీ پانٛژھ ہَتھ رۄپیہِ
కొంకణి पाचशें रुपया
మలయాళం അഞ്ഞൂറു രൂപ
మరాఠీ पाचशे रुपये
నేపాలీ पाँच सय रुपियाँ
ఒడియా ପାଞ୍ଚ ଶତ ଟଙ୍କା
పంజాబీ ਪੰਜ ਸੌ ਰੁਪਏ
సంస్కృత पञ्चशतं रूप्यकाणि
తమిళ ஐந்நூறு ரூபாய்
తెలుగు ఐదువందల రూపాయలు
ఉర్దూ پانچ سو روپیے

మూలాలు

[మార్చు]
  1. "Rs 500 and 1000 currency demonitised: PM Modi". The Indian Express. 2016-11-08. Retrieved 2016-11-08.
  2. "PM Modi declares Rs 500 and 1000 currency notes to be void from midnight - The Economic Times". The Economic Times. Retrieved 2016-11-08.
  3. "Rs. 500, Rs. 1000 currency notes to be out of circulation from midnight". The Hindu (in Indian English). 2016-11-08. ISSN 0971-751X. Retrieved 2016-11-08.
  4. "India's Biggest Crackdown On Corruption: Foreign Media On PM Modi's Move". NDTV.com. Retrieved 2016-11-08.
  5. "মোদীর ঘোষণা, মাঝরাত থেকেই নিষিদ্ধ ৫০০ ও ১০০০ টাকার নোট -Eisamay". Eisamay. 2016-11-08. Retrieved 2016-11-08.
  6. সংস্থা, সংবাদ. "বাতিল ৫০০ ও ১০০০ টাকার নোট, ঘোষণা নরেন্দ্র মোদীর". anandabazar.com. Retrieved 2016-11-08.
  7. 7.0 7.1 "ఇష్యూ అఫ్ రూ 500 బ్యాంకు నోట్స్" (PDF). RBI. 8 November 2016. Archived from the original (PDF) on 8 జనవరి 2019. Retrieved 8 December 2019.
  8. "ఇష్యూ అఫ్ 500 బ్యాంకనోట్లు విత్ ఇన్కార్పొరేషన్ అఫ్ రూపీ సింబల్". Retrieved 9 December 2019.
  9. "Withdrawal of Currencies Issued Prior to 2005". 25 July 2014. Retrieved 25 July 2014.
  10. "అర్ థెర్ ఎనీ స్పెషల్ ఫీచర్స్ ఇన్ ది బ్యాంక్నోట్స్ అఫ్ మహాత్మా గాంధీ సిరీస్- 1996?". Your Guide to Money Matters. Reserve Bank of India. Archived from the original on 12 జనవరి 2012. Retrieved 9 December 2019.
  11. Spotlight (2016-11-08), [English]PM Modi's Surgical Strike on Corruption | 500,1000 Rupee Notes Not Legal Tender Anymore, retrieved 2016-11-08