భారత సమాచార, ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖ
సమాచార & ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖ (Ministry of I&B) అనేది సమాచారం, ప్రసారం, ప్రెస్ మరియు సినిమా ఆఫ్ ఇండియా రంగాలలో నియమాలు, నిబంధనలు& చట్టాల రూపకల్పన & నిర్వహణకు బాధ్యత వహించే భారత ప్రభుత్వం మంత్రి స్థాయి ఏజెన్సీ.[1]
భారత ప్రభుత్వ ప్రసార విభాగమైన ప్రసార భారతి, ప్రెస్ ఇన్ఫర్మేషన్ బ్యూరో నిర్వహణకు మంత్రిత్వ శాఖ బాధ్యత వహిస్తుంది. సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఫిల్మ్ సర్టిఫికేషన్ అనేది భారతదేశంలో ప్రసారమయ్యే చలన చిత్రాల నియంత్రణకు బాధ్యత వహిస్తున్న ఈ మంత్రిత్వ శాఖ క్రింద ఉన్న ఇతర ముఖ్యమైన చట్టబద్ధమైన సంస్థ.
సంస్థ
[మార్చు]- ప్రసారం చేస్తోంది
- షరతులతో కూడిన యాక్సెస్ సిస్టమ్ (CAS)
- కమ్యూనిటీ రేడియో స్టేషన్లు
- ప్రసార భారతి
- దూరదర్శన్
- ఆకాశవాణి (ఆల్ ఇండియా రేడియో)
- బ్రాడ్కాస్ట్ ఇంజినీరింగ్ కన్సల్టెంట్స్ ఇండియా లిమిటెడ్
- టీవీ ఛానెల్ల అప్లింక్ / డౌన్లింక్
- ప్రైవేట్ టీవీ ఛానెల్లలో కంటెంట్ నియంత్రణ
- నేరుగా ఇంటికి (DTH)
- ఇంటర్నెట్ ప్రోటోకాల్ టెలివిజన్ (IPTV)
- హెడెండ్-ఇన్-ది-స్కై (హిట్స్)
- డిజిటల్ టెలివిజన్ పరివర్తన
- ప్రపంచవ్యాప్తంగా రేడియో మరియు టెలివిజన్ లైసెన్స్
- బ్రాడ్కాస్టింగ్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా 1977
- సమాచారం
- డైరెక్టరేట్ ఆఫ్ అడ్వర్టైజింగ్ అండ్ విజువల్ పబ్లిసిటీ (DAVP), సెంట్రల్ బ్యూరో ఆఫ్ కమ్యూనికేషన్ (CBC)
- డైరెక్టరేట్ ఆఫ్ ఫీల్డ్ పబ్లిసిటీ
- ఫోటో డివిజన్
- ప్రచురణల విభాగం
- పరిశోధన సూచన మరియు శిక్షణ విభాగం
- పాట మరియు నాటక విభాగం
- రిజిస్ట్రార్ ఆఫ్ న్యూస్ పేపర్స్ ఫర్ ఇండియా (RNI) కార్యాలయం
- ప్రెస్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఇండియా
- ప్రెస్ ఇన్ఫర్మేషన్ బ్యూరో (PIB)
- ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మాస్ కమ్యూనికేషన్ (IIMC)
- సినిమాలు
- సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఫిల్మ్ సర్టిఫికేషన్
- ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇండియా, పూణే (FTII)
- ఫిల్మ్ సర్టిఫికేషన్ అప్పిలేట్ ట్రిబ్యునల్
- సత్యజిత్ రే ఫిల్మ్ అండ్ టెలివిజన్ ఇన్స్టిట్యూట్ (SRFTI)
- నేషనల్ ఫిల్మ్ డెవలప్మెంట్ కార్పొరేషన్
ఆదేశం
[మార్చు]సమాచార & ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖ యొక్క ఆదేశం:
- ప్రజల కోసం ఆల్ ఇండియా రేడియో (AIR) & దూరదర్శన్ (DD) ద్వారా వార్తా సేవలు .
- ప్రసార మరియు టెలివిజన్ అభివృద్ధి.
- సినిమాల దిగుమతి & ఎగుమతి.
- చిత్ర పరిశ్రమ అభివృద్ధి & ప్రచారం.
- ప్రయోజనం కోసం ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్స్ & సాంస్కృతిక మార్పిడిని నిర్వహించడం.
- డైరెక్టరేట్ ఆఫ్ అడ్వర్టైజింగ్ అండ్ విజువల్ పబ్లిసిటీ DAVP
- భారత ప్రభుత్వ విధానాలను ప్రదర్శించడానికి & ప్రభుత్వ విధానాలపై అభిప్రాయాన్ని పొందడానికి పత్రికా సంబంధాలను నిర్వహించడం.
- వార్తాపత్రికలకు సంబంధించి ప్రెస్ అండ్ రిజిస్ట్రేషన్ ఆఫ్ బుక్స్ యాక్ట్, 1867 అడ్మినిస్ట్రేషన్.
- జాతీయ ప్రాముఖ్యత కలిగిన విషయాలపై ప్రచురణల ద్వారా దేశం లోపల & వెలుపల భారతదేశం గురించి సమాచారాన్ని వ్యాప్తి చేయడం.
- మంత్రిత్వ శాఖలోని మీడియా యూనిట్లు తమ బాధ్యతలను నిర్వర్తించడంలో సహాయపడేందుకు పరిశోధన, సూచన & శిక్షణ.
- ప్రజా ప్రయోజన సమస్యలపై సమాచార ప్రచార ప్రచారాల కోసం వ్యక్తుల మధ్య కమ్యూనికేషన్ & సాంప్రదాయ జానపద కళారూపాలను ఉపయోగించడం.
- సమాచార & మాస్ మీడియా రంగంలో అంతర్జాతీయ సహకారం.
సివిల్ సర్వీస్
[మార్చు]ప్రధాన వ్యాసం: ఇండియన్ ఇన్ఫర్మేషన్ సర్వీస్ ఇండియన్ ఇన్ఫర్మేషన్ సర్వీస్ (IIS) అనేది UPSC సివిల్ సర్వీస్ ఎగ్జామినేషన్ను విజయవంతంగా క్లియర్ చేసే అభ్యర్థులకు అందుబాటులో ఉన్న గ్రూప్ 'A' సివిల్ సర్వీసెస్ ఆప్షన్లలో ఒకటి . ఇది భారత ప్రభుత్వ మీడియా విభాగం . అవి భారత ప్రభుత్వానికి & ప్రజలకు మధ్య కమ్యూనికేషన్ యొక్క వారధిగా పనిచేస్తాయి. IIS కేడర్ అధికారులు సమాచార & ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖ క్రింద పని చేస్తారు.
మంత్రుల జాబితా
[మార్చు]కేబినెట్ మంత్రులు
[మార్చు]గమనిక :
- MoS (I/C) – రాష్ట్ర మంత్రి (స్వతంత్ర బాధ్యత)
- MoS - రాష్ట్ర మంత్రి
సంఖ్య | ఫోటో | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
నుండి | వరకు | కాలం | ||||||
1 | ![]() |
వల్లభాయ్ పటేల్
(1875–1950) సభ్యుడు, రాజ్యాంగ సభ (ఉప ప్రధాన మంత్రి) |
1947 ఆగస్టు 15 | 1950 జనవరి 26 | 2 సంవత్సరాలు, 164 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ ఐ | జవహర్లాల్ నెహ్రూ |
2 | ![]() |
RR దివాకర్
(1894–1990) సభ్యుడు, తాత్కాలిక పార్లమెంట్ (MoS) |
1950 జనవరి 31 | 1952 మే 13 | 2 సంవత్సరాలు, 103 రోజులు | |||
3 | ![]() |
బివి కేస్కర్
(1908–1984) ముసాఫిర్ఖానా ఎంపీ (1957 వరకు క్యాబినెట్ హోదా కలిగిన మంత్రి; MoS, 1962 వరకు) |
1952 మే 13 | 1957 ఏప్రిల్ 17 | 9 సంవత్సరాలు, 331 రోజులు | నెహ్రూ II | ||
1957 ఏప్రిల్ 17 | 1962 ఏప్రిల్ 9 | నెహ్రూ III | ||||||
4 | ![]() |
బెజవాడ గోపాల రెడ్డి
(1907–1997) కావలి ఎంపీ |
1962 ఏప్రిల్ 10 | 1963 ఆగస్టు 31 | 1 సంవత్సరం, 143 రోజులు | నెహ్రూ IV | ||
5 | ![]() |
సత్య నారాయణ్ సిన్హా
(1900–1983) సమస్తిపూర్ ఎంపీ |
1963 సెప్టెంబరు 1 | 1964 మే 27 | 305 రోజులు | |||
1964 మే 27 | 1964 జూన్ 9 | నంద ఐ | గుల్జారీలాల్ నందా
(నటన) | |||||
1964 జూన్ 11 | 1964 జూలై 2 | శాస్త్రి | లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి | |||||
6 | ![]() |
ఇందిరా గాంధీ
(1917–1984) ఉత్తరప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1964 జూలై 2 | 1966 జనవరి 11 | 1 సంవత్సరం, 344 రోజులు | |||
1966 జనవరి 11 | 1966 జనవరి 24 | 13 రోజులు | నందా II | గుల్జారీలాల్ నందా
(నటన) | ||||
7 | ![]() |
రాజ్ బహదూర్
(1912–1990) భరత్పూర్ (MoS) ఎంపీ |
1966 జనవరి 24 | 1967 మార్చి 13 | 1 సంవత్సరం, 48 రోజులు | ఇందిరా ఐ | ఇందిరా గాంధీ | |
8 | ![]() |
కోదర్దాస్ కాళిదాస్ షా
(1908–1986) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1967 మార్చి 13 | 1969 ఫిబ్రవరి 14 | 1 సంవత్సరం, 338 రోజులు | ఇందిరా II | ||
(5) | ![]() |
సత్య నారాయణ్ సిన్హా
(1900–1983) దర్భంగా ఎంపీ |
1969 ఫిబ్రవరి 14 | 1971 మార్చి 8 | 2 సంవత్సరాలు, 22 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) | ||
– | ![]() |
ఇందిరా గాంధీ
(1917–1984) రాయ్బరేలి ఎంపీ (ప్రధాని) |
1971 మార్చి 18 | 1973 నవంబరు 8 | 2 సంవత్సరాలు, 235 రోజులు | ఇందిర III | ||
9 | ![]() |
ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్
(1919–2012) పంజాబ్ రాజ్యసభ ఎంపీ (MoS) |
1973 నవంబరు 8 | 1975 జూన్ 28 | 1 సంవత్సరం, 232 రోజులు | |||
10 | ![]() |
విద్యా చరణ్ శుక్లా
(1929–2013) రాయ్పూర్ ఎంపీ (MoS) |
1975 జూన్ 28 | 1977 మార్చి 24 | 1 సంవత్సరం, 269 రోజులు | |||
11 | ![]() |
లాల్ కృష్ణ అద్వానీ
(జననం 1927) గుజరాత్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1977 మార్చి 26 | 1979 జూలై 28 | 2 సంవత్సరాలు, 124 రోజులు | జనతా పార్టీ | దేశాయ్ | మొరార్జీ దేశాయ్ |
12 | ![]() |
పురుషోత్తం కౌశిక్
(1930–2017) రాయ్పూర్ ఎంపీ |
1979 జూలై 28 | 1980 జనవరి 14 | 170 రోజులు | జనతా పార్టీ (సెక్యులర్) | చరణ్ సింగ్ | చరణ్ సింగ్ |
13 | ![]() |
వసంత్ సాఠే
(1925–2011) వార్ధా ఎంపీ |
1980 జనవరి 14 | 1982 సెప్టెంబరు 2 | 2 సంవత్సరాలు, 231 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఇందిర) | ఇందిర IV | ఇందిరా గాంధీ |
14 | NKP సాల్వే
(1921–2012) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ (MoS, I/C) |
1982 సెప్టెంబరు 2 | 1983 జనవరి 14 | 134 రోజులు | ||||
15 | ![]() |
HKL భగత్
(1921–2005) తూర్పు ఢిల్లీకి MP (MoS, I/C) |
1983 జనవరి 14 | 1984 అక్టోబరు 31 | 1 సంవత్సరం, 352 రోజులు | |||
1984 నవంబరు 4 | 1984 డిసెంబరు 31 | రాజీవ్ ఐ | రాజీవ్ గాంధీ | |||||
16 | విఠల్రావ్ గాడ్గిల్
(1928–2001) పూణే ఎంపీ (MoS, I/C) |
1984 డిసెంబరు 31 | 1986 అక్టోబరు 22 | 1 సంవత్సరం, 295 రోజులు | రాజీవ్ II | |||
17 | అజిత్ కుమార్ పంజా
(1936–2008) కలకత్తా ఈశాన్య ఎంపీ (MoS, I/C) |
1986 అక్టోబరు 22 | 1988 ఫిబ్రవరి 14 | 1 సంవత్సరం, 115 రోజులు | ||||
(15) | ![]() |
HKL భగత్
(1921–2005) తూర్పు ఢిల్లీకి ఎంపీ |
1988 ఫిబ్రవరి 14 | 1989 డిసెంబరు 2 | 1 సంవత్సరం, 291 రోజులు | |||
18 | పి. ఉపేంద్ర
(1936–2009) ఆంధ్రప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1989 డిసెంబరు 6 | 1990 నవంబరు 10 | 339 రోజులు | తెలుగుదేశం పార్టీ | విశ్వనాథ్ | వీపీ సింగ్ | |
– | ![]() |
చంద్ర శేఖర్
(1927–2007) బల్లియా ఎంపీ (ప్రధాన మంత్రి) |
1990 నవంబరు 21 | 1991 జూన్ 21 | 212 రోజులు | సమాజ్వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ) | చంద్ర శేఖర్ | చంద్ర శేఖర్ |
(17) | అజిత్ కుమార్ పంజా
(1936–2008) కలకత్తా ఈశాన్య ఎంపీ (MoS, I/C) |
1991 జూన్ 21 | 1993 జనవరి 18 | 1 సంవత్సరం, 211 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | రావు | పివి నరసింహారావు | |
19 | బ్రిగేడియర్
కామాఖ్య ప్రసాద్ సింగ్ డియో AVSM (జననం 1941) దెంకనల్ ఎంపీ (MoS, I/C) |
1993 జనవరి 18 | 1995 సెప్టెంబరు 15 | 2 సంవత్సరాలు, 240 రోజులు | ||||
20 | ![]() |
PA సంగ్మా
(1947–2016) తురా ఎంపీ |
1995 సెప్టెంబరు 15 | 1996 మే 16 | 244 రోజులు | |||
21 | ![]() |
సుష్మా స్వరాజ్
(1952–2019) దక్షిణ ఢిల్లీ ఎంపీ |
1996 మే 16 | 1996 జూన్ 1 | 16 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | వాజ్పేయి ఐ | అటల్ బిహారీ వాజ్పేయి |
22 | ![]() |
CM ఇబ్రహీం
(జననం 1948) కర్ణాటకకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1996 జూన్ 1 | 1997 ఏప్రిల్ 21 | 334 రోజులు | జనతాదళ్ | దేవెగౌడ | హెచ్డి దేవెగౌడ |
1997 ఏప్రిల్ 21 | 1997 మే 1 | గుజ్రాల్ | ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్ | |||||
23 | ![]() |
S. జైపాల్ రెడ్డి
(1942–2019) ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
1997 మే 1 | 1998 మార్చి 19 | 322 రోజులు | |||
(21) | ![]() |
సుష్మా స్వరాజ్
(1952–2019) దక్షిణ ఢిల్లీ ఎంపీ |
1998 మార్చి 19 | 1998 అక్టోబరు 11 | 206 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | వాజ్పేయి II | అటల్ బిహారీ వాజ్పేయి |
– | ![]() |
అటల్ బిహారీ వాజ్పేయి
(1924–2018) లక్నో ఎంపీ (ప్రధాని) |
1998 అక్టోబరు 11 | 1998 డిసెంబరు 5 | 55 రోజులు | |||
24 | ప్రమోద్ మహాజన్
(1949–2006) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1998 డిసెంబరు 5 | 1999 అక్టోబరు 13 | 312 రోజులు | ||||
25 | ![]() |
అరుణ్ జైట్లీ
(1952–2019) గుజరాత్కు రాజ్యసభ ఎంపీ (MoS, I/C) |
1999 అక్టోబరు 13 | 2000 సెప్టెంబరు 30 | 353 రోజులు | వాజ్పేయి III | ||
(21) | ![]() |
సుష్మా స్వరాజ్
(1952–2019) ఉత్తరప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ, 2000 నవంబరు 8 వరకు ఉత్తరాఖండ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ, 2000 నవంబరు 9 నుండి |
2000 సెప్టెంబరు 30 | 2003 జనవరి 29 | 2 సంవత్సరాలు, 121 రోజులు | |||
26 | ![]() |
రవిశంకర్ ప్రసాద్
(జననం 1954) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ (MoS, I/C) |
2003 జనవరి 29 | 2004 మే 22 | 1 సంవత్సరం, 114 రోజులు | |||
(23) | ![]() |
ఎస్.జైపాల్ రెడ్డి
(1942–2019) మిర్యాలగూడ ఎంపీ |
2004 మే 23 | 2005 నవంబరు 18 | 1 సంవత్సరం, 179 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | మన్మోహన్ ఐ | మన్మోహన్ సింగ్ |
27 | ![]() |
ప్రియా రంజన్ దాస్మున్సీ
(1945–2017) రాయ్గంజ్ ఎంపీ |
2005 నవంబరు 18 | 2008 నవంబరు 11 | 2 సంవత్సరాలు, 359 రోజులు | |||
– | ![]() |
మన్మోహన్ సింగ్
(జననం 1932) అస్సాంకు రాజ్యసభ ఎంపీ (ప్రధాని) |
2008 నవంబరు 11 | 2009 మే 22 | 192 రోజులు | |||
28 | ![]() |
అంబికా సోని
(జననం 1942) పంజాబ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2009 మే 28 | 2012 అక్టోబరు 27 | 3 సంవత్సరాలు, 152 రోజులు | మన్మోహన్ II | ||
29 | ![]() |
మనీష్ తివారీ
(జననం 1965) లూథియానా ఎంపీ (MoS, I/C) |
2012 అక్టోబరు 28 | 2014 మే 26 | 1 సంవత్సరం, 210 రోజులు | |||
30 | ![]() |
ప్రకాష్ జవదేకర్
(జననం 1951) మధ్యప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ (MoS, I/C) |
2014 మే 27 | 2014 నవంబరు 9 | 99 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | మోదీ ఐ | నరేంద్ర మోదీ |
(25) | ![]() |
అరుణ్ జైట్లీ
(1952–2019) గుజరాత్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2014 నవంబరు 9 | 2016 జూలై 5 | 1 సంవత్సరం, 239 రోజులు | |||
31 | ![]() |
ఎం. వెంకయ్య నాయుడు
(జననం 1949) రాజస్థాన్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2016 జూలై 5 | 2017 జూలై 18 | 1 సంవత్సరం, 13 రోజులు | |||
32 | ![]() |
స్మృతి ఇరానీ
(జననం 1976) గుజరాత్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2017 జూలై 18 | 2018 మే 14 | 300 రోజులు | |||
33 | ![]() |
కల్నల్
రాజ్యవర్ధన్ సింగ్ రాథోడ్ AVSM (జననం 1970) జైపూర్ రూరల్ (MoS, I/C) ఎంపీ |
2018 మే 14 | 2019 మే 30 | 1 సంవత్సరం, 16 రోజులు | |||
(30) | ![]() |
ప్రకాష్ జవదేకర్
(జననం 1951) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2019 మే 31 | 2021 జూలై 7 | 2 సంవత్సరాలు, 37 రోజులు | మోడీ II | ||
34 | ![]() |
అనురాగ్ సింగ్ ఠాకూర్
(జననం 1974) హమీర్పూర్ ఎంపీ |
2021 జూలై 7 | 2024 జూన్ 9 | 2 సంవత్సరాలు, 338 రోజులు | |||
35 | ![]() |
అశ్విని వైష్ణవ్
(జననం 1970) ఒడిశా రాజ్యసభ ఎంపీ |
2024 జూన్ 10 | అధికారంలో ఉంది | 70 రోజులు | మోడీ III |
సహాయ మంత్రులు
[మార్చు]సంఖ్య | ఫోటో | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
నుండి | వరకు | కాలం | ||||||
1 | RR దివాకర్
(1894–1990) సభ్యుడు, రాజ్యాంగ సభ |
1948 అక్టోబరు 7 | 1950 జనవరి 26 | 1 సంవత్సరం, 111 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ ఐ | జవహర్లాల్ నెహ్రూ | |
2 | ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్
(1919–2012) పంజాబ్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
1971 ఫిబ్రవరి 14 | 1971 మార్చి 18 | 32 రోజులు | ఇందిరా II | ఇందిరా గాంధీ | ||
3 | షేర్ సింగ్ కద్యన్
(1917–2009) రోహ్తక్ ఎంపీ | |||||||
4 | నందిని సత్పతి
(1931–2006) ఒడిశా రాజ్యసభ ఎంపీ |
1971 మార్చి 18 | 1972 జూన్ 14 | 1 సంవత్సరం, 88 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) | ఇందిర III | ||
(2) | ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్
(1919–2012) పంజాబ్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
1972 జూలై 22 | 1973 నవంబరు 8 | 1 సంవత్సరం, 109 రోజులు | ||||
5 | జగ్బీర్ సింగ్ ఉత్తరప్రదేశ్కు
రాజ్యసభ ఎంపీ |
1977 ఆగస్టు 14 | 1978 జూలై 11 | 331 రోజులు | జనతా పార్టీ | దేశాయ్ | మొరార్జీ దేశాయ్ | |
1979 జనవరి 26 | 1979 జూలై 15 | 170 రోజులు | ||||||
6 | రామ్ దులారి సిన్హా
(1922–1994) షెయోహర్ ఎంపీ |
1980 జూన్ 8 | 1980 అక్టోబరు 19 | 133 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | ఇందిర IV | ఇందిరా గాంధీ | |
7 | ఎస్. కృష్ణ కుమార్
(జననం 1993) కొల్లాం ఎంపీ |
1988 జూన్ 25 | 1989 డిసెంబరు 2 | 1 సంవత్సరం, 160 రోజులు | ||||
8 | కమల కాంత్ తివారీ బక్సర్
ఎంపీ |
1989 ఏప్రిల్ 22 | 1989 డిసెంబరు 2 | 224 రోజులు | ||||
9 | సుబోధ్ కాంత్ సహాయ్
(జననం 1951) రాంచీ ఎంపీ |
1990 నవంబరు 21 | 1991 జూన్ 21 | 212 రోజులు | సమాజ్వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ) | చంద్ర శేఖర్ | చంద్ర శేఖర్ | |
10 | PM సయీద్
(1941–2005) లక్షద్వీప్ ఎంపీ |
1995 సెప్టెంబరు 15 | 1996 మే 16 | 244 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | రావు | పివి నరసింహారావు | |
11 | ముఖ్తార్ అబ్బాస్ నఖ్వీ
(జననం 1957) రాంపూర్ ఎంపీ |
1998 మార్చి 20 | 1999 అక్టోబరు 13 | 1 సంవత్సరం, 207 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | వాజ్పేయి II | అటల్ బిహారీ వాజ్పేయి | |
12 | రమేష్ బాయిస్
(జననం 1947) రాయ్పూర్ ఎంపీ |
2000 సెప్టెంబరు 30 | 2003 జనవరి 29 | 2 సంవత్సరాలు, 121 రోజులు | వాజ్పేయి III | |||
13 | MH అంబరీష్
(1952–2018) మండ్య ఎంపీ |
2006 అక్టోబరు 24 | 2007 ఫిబ్రవరి 15 | 142 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | మన్మోహన్ ఐ | మన్మోహన్ సింగ్ | |
14 | ఆనంద్ శర్మ
(జననం 1953) హిమాచల్ ప్రదేశ్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
2008 అక్టోబరు 18 | 2009 మే 22 | 216 రోజులు | ||||
15 | చౌదరి మోహన్ జాతువా
(జననం 1935) మధురాపూర్ ఎంపీ |
2009 మే 28 | 2012 సెప్టెంబరు 22 | 3 సంవత్సరాలు, 117 రోజులు | ఆల్ ఇండియా తృణమూల్ కాంగ్రెస్ | మన్మోహన్ II | ||
16 | ఎస్. జగత్రక్షకన్
(జననం 1950) అరక్కోణం ఎంపీ |
2009 మే 28 | 2012 అక్టోబరు 28 | 3 సంవత్సరాలు, 153 రోజులు | ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం | |||
17 | కల్నల్
రాజ్యవర్ధన్ సింగ్ రాథోడ్ AVSM (జననం 1970) జైపూర్ రూరల్ ఎంపీ |
2014 నవంబరు 9 | 2018 మే 14 | 3 సంవత్సరాలు, 186 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | మోదీ ఐ | నరేంద్ర మోదీ | |
18 | ఎల్. మురుగన్
(జననం 1977) మధ్యప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2021 జూలై 7 | మోడీ II |
ఉప మంత్రులు
[మార్చు]సంఖ్య | ఫోటో | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
నుండి | వరకు | కాలం | ||||||
1 | శామ్ నాథ్ చాందినీ చౌక్
ఎంపీ |
1962 మే 8 | 1964 మే 27 | 2 సంవత్సరాలు, 32 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ IV | జవహర్లాల్ నెహ్రూ | |
1964 మే 27 | 1964 జూన్ 9 | నంద ఐ | గుల్జారీలాల్ నందా
(నటన) | |||||
2 | సిఆర్ పట్టాభిరామన్
(1906–2001) కుంభకోణం ఎంపీ |
1964 జూన్ 15 | 1966 జనవరి 11 | 1 సంవత్సరం, 210 రోజులు | శాస్త్రి | లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి | ||
1966 జనవరి 11 | 1966 జనవరి 24 | 13 రోజులు | నందా II | గుల్జారీలాల్ నందా
(నటన) | ||||
3 | నందిని సత్పతి
(1931–2006) ఒడిశా రాజ్యసభ ఎంపీ |
1966 జనవరి 29 | 1967 మార్చి 13 | 3 సంవత్సరాలు, 16 రోజులు | ఇందిరా ఐ | ఇందిరా గాంధీ | ||
1967 మార్చి 18 | 1969 ఫిబ్రవరి 14 | ఇందిరా II | ||||||
4 | ధరమ్ బీర్ సిన్హా
(జననం 1932) బార్హ్ ఎంపీ |
1971 మే 2 | 1977 మార్చి 23 | 5 సంవత్సరాలు, 325 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) | ఇందిర III | ||
5 | కుముద్బెన్ జోషి
(1934–1922) గుజరాత్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1980 జనవరి 19 | 1982 జనవరి 15 | 1 సంవత్సరం, 361 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | ఇందిర IV | ||
6 | మల్లికార్జున్ గౌడ్
(1941–2002) మహబూబ్ నగర్ ఎంపీ |
1982 జనవరి 15 | 1984 ఫిబ్రవరి 7 | 2 సంవత్సరాలు, 23 రోజులు | ||||
7 | ఆరిఫ్ మొహమ్మద్ ఖాన్
(జననం 1951) బహ్రైచ్ ఎంపీ |
1982 జనవరి 15 | 1983 జనవరి 29 | 1 సంవత్సరం, 14 రోజులు | ||||
8 | గులాం నబీ ఆజాద్
(జననం 1949) వాషిమ్ ఎంపీ |
1984 ఫిబ్రవరి 8 | 1984 అక్టోబరు 31 | 266 రోజులు | ||||
9 | ఎస్. కృష్ణ కుమార్
(జననం 1993) కొల్లాం ఎంపీ |
1988 ఫిబ్రవరి 14 | 1988 జూన్ 25 | 132 రోజులు | రాజీవ్ II | రాజీవ్ గాంధీ | ||
10 | గిరిజా వ్యాస్
(జననం 1946) ఉదయపూర్ ఎంపీ |
1991 జూన్ 21 | 1993 మార్చి 17 | 1 సంవత్సరం, 210 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | రావు | పివి నరసింహారావు | |
ఉప మంత్రి పదవి రద్దయింది. |