Jump to content

రంజిత్ సీతారాం పండిట్

వికీపీడియా నుండి
రంజిత్ సీతారాం పండిట్
1937లో యూపీ ఎమ్మెల్యేగా సీతారాం పండిట్[1]
జననం1893
రాజ్‌కోట్, బ్రిటీష్ రాజ్
మరణం1944 జనవరి 14
(aged 50–51)
లక్నో, యునైటెడ్ ప్రావిన్సెస్ (1937-50), బ్రిటీష్ రాజ్
జాతీయతభారతీయుడు
వృత్తిబారిస్టర్
జీవిత భాగస్వామి
పిల్లలు3, నయనతార సెహగల్ తో సహా
విద్యా నేపథ్యం
విద్యక్రైస్ట్ చర్చ్, ఆక్స్‌ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం
ప్రభావాలు
పరిశోధక కృషి
గుర్తింపు పొందిన కృషిఅనువాదాలు
  • రాజతరంగిణి
  • ముద్రరాక్షస
  • Ṛtusaṃhara

రంజిత్ సీతారాం పండిట్ (1893-14 జనవరి 1944) బ్రిటిష్ ఇండియాలోని కతియవార్ ప్రాంతం రాజ్‌కోట్ చెందిన భారతీయ న్యాయవాది, రాజకీయవేత్త, రచయిత, పండితుడు. భారతీయ సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమంలో ఆయన పోషించిన పాత్రకు, ముద్రారాక్షస, ఋతుసాంహర, కల్హణ రాజతరంగిణి అనే సంస్కృత గ్రంథాలను ఆంగ్లంలోకి అనువదించినందుకు ఆయన ప్రసిద్ధి చెందాడు.

ఆయన మోతీలాల్ నెహ్రూ అల్లుడు, జవాహర్ లాల్ నెహ్రూ బావమరిది, నయనతార సెహగల్ తండ్రి అయిన విజయలక్ష్మి పండిట్ భర్త.

1926 వరకు ఆయన కలకత్తాలో న్యాయవాదిగా పనిచేశారు, ఈ పదవికి ఆయన రాజీనామా చేసి భారత సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమంలో చేరారు. 1930లో, వాయువ్య సరిహద్దు ప్రావిన్స్లోని సమస్యలను పరిశోధించిన పెషావర్ విచారణ కమిటీకి కార్యదర్శిగా పనిచేశారు. తరువాత, ఆయన ఆగ్రా, ఔధ్ (యుపి) యునైటెడ్ ప్రావిన్సుల శాసనసభ సభ్యుడిగా (ఎంఎల్ఎ) నియమితులయ్యారు.

బ్రిటిష్ వారు నాలుగోసారి జైలు నుంచి విడుదలైన వెంటనే 1944లో పండిట్ మరణించాడు.

ప్రారంభ జీవితం, విద్య

[మార్చు]

రంజిత్ సీతారాం పండిట్ 1893లో, బ్రిటిష్-విద్యావంతుడైన సంపన్న న్యాయవాది సీతారాం నారాయణ్ పండిట్ కు బ్రిటిష్ ఇండియాలోని కతియవార్ జిల్లాలోని రాజ్కోట్ జన్మించారు.[2][3][4][5] అతని పూర్వీకులు మహారాష్ట్ర రత్నగిరి జిల్లా బంబులి గ్రామం నుండి వచ్చారు, అతని కుటుంబంలో అనేక మంది న్యాయవాదులు, సంస్కృత పండితులు ఉన్నారు.[4][6] అతని తోబుట్టువులలో ఒక సోదరుడు ప్రతాప్,, ఇద్దరు సోదరీమణులు రమాబాయి, తారాబాయి ఉన్నారు.[7][4] అతను భాషా శాస్త్రవేత్త, హిందీ, పర్షియన్, బెంగాలీ, ఇంగ్లీష్, ఫ్రెంచ్, జర్మన్ భాషలతో సహా పదకొండు భాషలు మాట్లాడాడు,, తన తండ్రి వలె, అతను ఇంగ్లాండ్లో న్యాయశాస్త్రం అభ్యసించాడు.[8][9][10] మిడిల్ టెంపుల్లోకి ప్రవేశించే ముందు, అతను ఆక్స్ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయంలోని క్రైస్ట్ చర్చికి హాజరయ్యాడు.[11] అతను సోర్బొన్నే విశ్వవిద్యాలయం, హైడెల్బర్గ్ విశ్వవిద్యాలయానికి కూడా హాజరయ్యాడు.[9]

ఆయనకు ఉద్యానవనం ఆసక్తి ఉండేది, వయోలిన్ వాయించగలిగేవారు, టెన్నిస్, పోలో, క్రికెట్, ఈత, వేటలో ప్రావీణ్యం కలిగి ఉండేవారు.[12][9]

1920లో, కళాశాలకు చెందిన పండిట్ స్నేహితుడు మహాదేవ్ దేశాయ్, మోతీలాల్ నెహ్రూ కుమార్తె సరూప్ నెహ్రూ, "అట్ ది ఫీట్ ఆఫ్ ది గురు" అనే పేరుతో మోడరన్ రివ్యూలో ప్రచురించబడిన పండిట్ కథనాన్ని చదవాలని సిఫారసు చేశారు.[13][9] దేశాయ్ అప్పుడు మహాత్మా గాంధీ కార్యదర్శిగా ఉన్నారు, ఆయన కతియవార్లోని పండితులకు కుటుంబ స్నేహితుడు.[14][9] పండిట్, సరూప్ నెహ్రూ తరువాత ఒకరినొకరు పరిచయం చేసుకున్నారు, మరుసటి రోజు అతను ఆమెకు ప్రతిపాదించాడు, "నేను మీ వద్దకు రావడానికి చాలా మైళ్ళు వచ్చాను, అనేక వంతెనలను దాటాను-కాని భవిష్యత్తులో మీరు, నేను మా వంతెనలని చేతితో దాటాలి" అని ఒక నోట్లో వ్రాసాడు.[9][14] 10 మే 1921 న, 1857 భారత తిరుగుబాటు వార్షికోత్సవం సందర్భంగా, వారు వివాహం చేసుకున్నారు, దీని తరువాత, ఆమె విజయలక్ష్మి పండిట్ అనే పేరును స్వీకరించింది.[3][15][16][17] నెహ్రూలు ఇప్పుడు భారత సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమం పాల్గొనడంతో, బ్రిటిష్ వస్తువులను బహిష్కరించడంలో, నెహ్రూ కుటుంబంలో "ఆనంద్ భవన్ వద్ద సంపద సమీపిస్తున్న" చివరి సంఘటన ఈ వివాహం.[16] వారి మొదటి కుమార్తె వత్సలా తొమ్మిది నెలల వయసులో మరణించింది.[8] తదనంతరం, వారికి ముగ్గురు కుమార్తెలు ఉన్నారుః చంద్రలేఖా మెహతా, నయనతారా సెహగల్, రీటా దార్, వీరు వరుసగా 1924,1927, 1929లో జన్మించారు.[18][19]

మరణం

[మార్చు]

1943లో బరేలీ సెంట్రల్ జైలు ఆయనకు న్యుమోనియా, ప్లూరిసీ, గుండెపోటు వచ్చినట్లు సమాచారం. విజయలక్ష్మి ఆయనను సందర్శించి, తరువాత "రంజిత్ ను స్ట్రెచర్ పై సూపరింటెండెంట్ కార్యాలయానికి తీసుకురావడం ఎంత భయంకరమైన షాక్ అని వివరించింది. అతని తల గుండు చేయబడింది, అతను బలహీనంగా, దాదాపు గుర్తించలేని పరిస్థిలో ఉన్నాడు.[20] ఆ సంవత్సరం బ్రిటిష్ అధికారులు అతన్ని అరెస్టు చేసి, జైలులో నాలుగోసారి శిక్ష అనుభవిస్తున్నాడు. విడుదలైన కొద్దికాలానికే అతను మరణించాడు. [21][22][23] 1944 జనవరి 18న, నెహ్రూ తన కుమార్తె ఇందుకు రాసిన లేఖలో, స్వాతంత్ర్యం తరువాత పూర్తయిన వ్యక్తిగత చట్టం సంస్కరణ ముందు, తన వితంతువును వారి ముగ్గురు కుమార్తెలను వారసత్వం లేకుండా పెంచడానికి వదిలి, 1944 జనవరి 14న పండిట్ (పూఫా టు ఇందూ) లక్నో మరణించినట్లు తనకు సమాచారం అందిందని పేర్కొన్నారు.[24][25][26] పండిట్ సోదరుడు ప్రతాప్ వారి ఆస్తులను స్తంభింపజేశాడు.[7]

రచయిత్రి కేథరీన్ ఫ్రాంక్ ఇందిరా గాంధీ జీవితచరిత్రలో పండిట్ మరణం "జైలులో అతను పొందిన దుర్భర పరిస్థితులు, చికిత్సకు నేరుగా ఆపాదించదగిన అనవసరమైన మరణం" అని రాశారు. విన్స్టన్ చర్చిల్ తరువాత పండిట్ భార్య, భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత ఇంగ్లాండ్ పర్యటనలో, "మేము మీ భర్తను చంపాము, మేము కాదు" అని ఆమెకు చెప్పినట్లు నివేదించారు. పండిట్ కుమార్తె నయనతారా నెహ్రూ జీవితచరిత్రలో తన తల్లి "లేదు, ప్రతి మనిషి తన నిర్ణీత గంటకు మాత్రమే జీవిస్తాడు" అని సమాధానం ఇచ్చారు, చర్చిల్ "గొప్పగా మాట్లాడతారు" అని బదులిచ్చారు.[27][28][29][29]

సూచనలు

[మార్చు]
  1. ↑ Sahgal, Nayantara, (Ed.) (2004) Before Freedom, 1909–1947: Nehru's Letters to His Sister, Noida: Roli Books. ISBN 9788174363473
  2. ↑ "Ranjit Sitaram Pandit". www.myheritage.com. Retrieved 24 December 2019.
  3. ↑ 3.0 3.1 Kudaisya, Gyanesh (2006). Region, Nation, "Heartland": Uttar Pradesh in India's Body Politic. New Delhi: SAGE Publishing. p. 382. ISBN 978-93-5280-279-1.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Mehta, Chandralekha.
  5. ↑ Frank, 2010, p. 168
  6. ↑ Sahgal, Nayantara (2006). "A Passion called India". In Saccidānandan (ed.). Authors Speak (in ఇంగ్లీష్). New Delhi: Sahitya Akademi. pp. 240–241. ISBN 978-81-260-1945-8.
  7. ↑ 7.0 7.1 Sahgal, Nayantara.
  8. ↑ 8.0 8.1 Khan, Sayyid Ahmad; Vidyasagar, Ishwarchandra; Vivekananda; Malaviya, Madan Mohan; Kripalani, J. B.; Pandit, Vijayalakshmi (1989). Our Leaders (in ఇంగ్లీష్). Vol. 9. New Delhi: Children's Book Trust. p. 133. ISBN 81-7011-842-5.
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 Andrews, Robert Hardy. A Lamp For India: The Story of Madame Pandit. London: Arthur Barker Limited. pp. 96–102.
  10. ↑ Jensen, Irene Khin Khin (1977). "The Men behind the Woman: A Case Study of the Political Career of Madame Vijayalakshmi Pandit". In K. Ishwaran (ed.). Contributions to Asian Studies: 1977. Vol. 1. Leiden: E. J. Brill. p. 77. ISBN 90-04-04926-6.
  11. ↑ Vaidya, Shruthi (1994) Nayantara Sahgal's Prison and Chocolate Cake: An Autobiographical Saga.
  12. ↑ Ganesh, Deepa (23 May 2011). "In the face of truth". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 24 December 2019.
  13. ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; PrisonDaysp.19-20 అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  14. ↑ 14.0 14.1 "Pandit, Vijaya Lakshmi (1900–1990) | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. Retrieved 29 December 2019.
  15. ↑ Nanda, Bal Ram (1962).
  16. ↑ 16.0 16.1 Sahgal, 2004, p. 29.
  17. ↑ Ponvannan, Gayathri (2019). Unstoppable: 75 Stories of Trailblazing Indian Women (in ఇంగ్లీష్). Hachette India. ISBN 978-93-88322-01-0.
  18. ↑ "How Vijaya Lakshmi Pandit Built a Political Career in British India's Man's World". The Better India (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 3 October 2017. Retrieved 24 December 2019.
  19. ↑ Brown, Judith Margaret (2000). Nehru. Longman. p. 23. ISBN 978-0-582-43750-0.
  20. ↑ Sahgal, 2010, p. 18
  21. ↑ Sahgal, Nayantara (7 January 2019). "What Nayantara Sahgal was not allowed to say at Marathi literary meet". Scroll.in (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 25 December 2019.
  22. ↑ Kamatchi, G. (1965). "6. Gender Politics in Nayantara Saygal's Novels". In Singh, Bijender (ed.). Gender Discourse in Indian Writings in English (in ఇంగ్లీష్). Khanna, Punjab: Rigi Publication. ISBN 978-81-907513-6-0.
  23. ↑ Suman, Saket (4 October 2017). "India is a secular democratic". theweek.in. Retrieved 24 December 2019.
  24. ↑ Gandhi, Sonia, (Ed.) (2004).
  25. ↑ Sahgal, 2004, pp. 299-300
  26. ↑ "Vijaya Lakshmi Pandit (née Sarup Kumari Nehru) - National Portrait Gallery". www.npg.org.uk (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 29 December 2019.
  27. ↑ Frank, 2010, p. 187-189
  28. ↑ Roy, Amit (27 September 2003). "Churchill's startling sorry 'secret' - Book talks of apology to Nehru". www.telegraphindia.com (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 31 December 2019.
  29. ↑ 29.0 29.1 Sahgal, 2010, p. 59
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=రంజిత్_సీతారాం_పండిట్&oldid=4238815" నుండి వెలికితీశారు