రాయభూపాలపట్నం
రాయభూపాలపట్నం | |
|---|---|
 | |
.svg)  రాయభూపాలపట్నం | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 17°2′54″N 82°6′19″E / 17.04833°N 82.10528°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | కాకినాడ |
| మండలం | పెద్దాపురం |
| విస్తీర్ణం | 15.02 కి.మీ2 (5.80 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[2] | 7,725 |
| • జనసాంద్రత | 510/కి.మీ2 (1,300/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 3,828 |
| • స్త్రీలు | 3,897 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,018 |
| • నివాసాలు | 2,266 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 533437 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 587358 |
రాయభూపాలపట్నం, కాకినాడ జిల్లా, పెద్దాపురం మండలం లోని గ్రామం.ఇది మండల కేంద్రమైన పెద్దాపురం నుండి 6 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.
గణాంకాలు
[మార్చు]2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 7,333. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,693, మహిళల సంఖ్య 3,640, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,832 ఉన్నాయి.
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2266 ఇళ్లతో, 7725 జనాభాతో 1502 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3828, ఆడవారి సంఖ్య 3897. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2208 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 2. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 587358[3].
ఇక్కడ పరిసర ప్రాంతాలు చూడటానికి చాలా ఆహ్లదకరంగా వుంటాయి. ఇక్కడ ఉన్న వినాయక అలయం చాలా చారిత్రకమైనది. ఈ గ్రామంలో రాగవమ్మ చెరువు చాలా పెద్దది.
గ్రామ చరిత్ర
[మార్చు]కొంపెల్ల లక్ష్మీసోదెమ్మ పెద్దాపురం సంస్థాన వారసుడైన వత్సవాయివారి వారసుడు రాయగజపతిని కాపాడారు. పెద్దాపురాన్ని పట్టుకున్న రుస్తుంఖాన్ వారసుడైన పసిపిల్లవాడు జగపతిరాజుని చంపించేందుకు ప్రయత్నంచేశారు. ఆ పిల్లాణ్ణి తన పిల్లాడిగా నమ్మించే ప్రయత్నం చేసి అతను పసివాణ్ణి ఖైదు చేస్తే తల్లి వేషంలో తానూ ఖైదులో ఉండిపోయి చాన్నాళ్ళు పోషించింది. రుస్తుంఖాన్ భార్యను నమ్మించే ప్రయత్నాలు చేసి, చివరకు అతని మరణానంతరం కొడుకు కాలంలో అత్యంత రహస్యంగా పిల్లాణ్ణి తప్పించింది. ఆపైన కొన్నేళ్ళకు పెద్దాపురం పరిపాలకునిగా వచ్చిన వేరే సేనానిని ఓడించి గద్దెను పొందారు. సాహసము, ఔదార్యాలతో ఆమె చేసిన పనికి, చిన్నతనం నుంచి తన ప్రాణాలను కాపాడేందుకు పడ్డ తాపత్రయానికి గాను ఆమెను సంస్థానాధీశుడయ్యాకా జగపతిరాజు చాలా గౌరవించారు. ఆమె గ్రామానికి ఓ ఊరికి లక్ష్మీపురాగ్రహారం అనే పేరు పెట్టి, అగ్రహారం వ్రాసియిచ్చారు. రాయజగపతిని రక్షించినందువల్ల ఈ గ్రామం అగ్రహారంగా ఇచ్చినందుకు గాను రాయభూపాలపురం, రాయభూపాలపురాగ్రహారం, రాయభూపాలపట్నం అన్న పేర్లు వచ్చాయి.[4] వత్సవాయి బలబద్రరాజు గారి కుమారులైన రెండవ రాయపరాజు గారి పేరు మీద ఈ గ్రామం కట్టబడినది - రెండవ రాయపరాజు గారి భార్య శ్రీ రాగమ్మ గారు గొట్టుముక్కల భగవాన్ రాజు గారి కుమార్తె ఈమె పేరు మీద రాగమ్మ చెరువు త్రవ్వించ బడింది.[5]
విద్యా సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి పెద్దాపురంలో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల పెద్దాపురంలో ఉన్నాయి. సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల పెద్దాపురంలోను, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు కాకినాడలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల పెద్దాపురంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు కాకినాడలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]రాయభూపాలపట్నంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
[మార్చు]గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
[మార్చు]మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.
చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
[మార్చు]రాయభూపాలపట్నంలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
[మార్చు]గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
[మార్చు]గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
[మార్చు]రాయభూపాలపట్నంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 275 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 26 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 73 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 1127 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1162 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 64 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
[మార్చు]రాయభూపాలపట్నంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 64 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
[మార్చు]రాయభూపాలపట్నంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ http://www.censusindia.gov.in/2011census/dchb/DCHB_Village_Release_2800.xlsx.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ వెంకట శివరావు, దిగవల్లి (1944). కథలు-గాథలు (1 ed.). విజయవాడ: దిగవల్లి వెంకట శివరావు. pp. 127–140. Retrieved 1 December 2014.
- ↑ పెద్దాపురం సంస్థాన చరిత్రము, వత్సవాయి రాయ జగపతి వర్మ, 1945, మనోరమా ముద్రాక్షరశాల పేజీ నం 39, 41