ఎండబెట్ల

ఎండబెట్ల, తెలంగాణ రాష్ట్రం, నాగర్‌కర్నూల్ జిల్లా, నాగర్‌కర్నూల్ మండలంలోని గ్రామం.

ఎండబెట్ల
—  రెవిన్యూ గ్రామం  —
ఎండబెట్ల తెలంగాణ పటంలో గ్రామ స్థానం
అక్షాంశరేఖాంశాలు:
రాష్ట్రం	తెలంగాణ
జిల్లా	నాగర్‌కర్నూల్ జిల్లా
మండలం	నాగర్‌కర్నూల్
ప్రభుత్వం
- సర్పంచి
జనాభా (2011)
- మొత్తం	2,562
- పురుషుల సంఖ్య	1,300
- స్త్రీల సంఖ్య	1,262
- గృహాల సంఖ్య	533
పిన్ కోడ్	509209
ఎస్.టి.డి కోడ్

ఇది మండల కేంద్రమైన నాగర్‌కర్నూల్ నుండి 2 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన వనపర్తి నుండి 42 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మహబూబ్ నగర్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది. పిన్ కోడ్: 509209. గ్రామం ప్రక్కన కేసరి సముద్రం ఉంది.

గణాంకాలు

2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 533 ఇళ్లతో, 2562 జనాభాతో 630 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1300, ఆడవారి సంఖ్య 1262. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 513 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 12. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 575722.పిన్ కోడ్: 509235.

విద్యా సౌకర్యాలు

గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉంది.బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాల‌లు నాగర్‌కర్నూల్లో ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల నాగర్‌కర్నూల్లో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల మహబూబ్ నగర్లోను, పాలీటెక్నిక్‌ వనపర్తిలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల నాగర్‌కర్నూల్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల నాగర్‌కర్నూల్లోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల‌లు మహబూబ్ నగర్లోనూ ఉన్నాయి.

వైద్య సౌకర్యం

ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం

సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.

ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం

గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.

తాగు నీరు

గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.

పారిశుధ్యం

మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.

సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు

ఎండబెట్లలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.

గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.

జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.

మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు

గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.

ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు

గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.

విద్యుత్తు

గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.

భూమి వినియోగం

ఎండబెట్లలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:

• వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 20 హెక్టార్లు
• వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 40 హెక్టార్లు
• సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 60 హెక్టార్లు
• బంజరు భూమి: 50 హెక్టార్లు
• నికరంగా విత్తిన భూమి: 460 హెక్టార్లు
• నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 488 హెక్టార్లు
• వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 81 హెక్టార్లు

నీటిపారుదల సౌకర్యాలు

ఎండబెట్లలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.

• బావులు/బోరు బావులు: 35 హెక్టార్లు* చెరువులు: 46 హెక్టార్లు

ఉత్పత్తి

ఎండబెట్లలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.

ప్రధాన పంటలు

వరి, జొన్న

నరసింహ స్వామి వారి దేవాలయం

తెలుగులో గుట్టను మెట్ట అని కూడా అంటారు. ఈ గ్రామం చెట్టూ చేమా లేకుండా ఎండలు సూటిగా పడే మెట్ట పక్కన ఉంది. కాబట్టి దీన్ని ఎండబెట్ట అన్నారు. కాల క్రమేణా అది ఎండబెట్లగా రూపాంతరం చెందిందని అంటారు. ఇక్కడ ఊరి ననుసరించి దక్షిణంగా ఉన్న గుట్ట పై నృసింహ ప్రతిష్ఠ ఉంది. ఇది ప్రాచీన ఏకకూటాలయము. ఇక్కడ స్వామి వారు ఒక పెద్ద గుండు క్రింద వెలసియున్నారు. దాన్ని గర్భంగా చేసి ఇక్కడి ఆలయం ముందుకు విస్తరించబడింది. దీనిలో రెండు దశల నిర్మాణం ఉంది.

మొదటి దశలో గుండు క్రింది స్థలం గర్భం కాగా, దాని ముందు కల చిన్న మంటపం మాత్రం కట్టినారు. మంటపానికి ఉత్తరపు గోడపై వెలుపల ఒక చేప, ఒక మిధునమూర్తి చెక్కబడి ఉన్నాయి.. ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించినవారు ఎవరో తెలియదు గాని, ఎదురుగా ఉన్న దీపస్తంభం పై మాత్రం అతని బొమ్మ ఉంది. అతడు రాజ చిహ్నాలతో ఉన్నాడు. ఇది పూర్వాభిముఖాలయం.

రెండవ దశలో మొదటి మంటపానికి సమానంగా ఉత్తరం తూర్పు దిశలలో రాతి తెట్టె కట్టి, ఉడ్డి పోసి స్థలాన్ని విస్తరించి, దానిపై మొదటి మంటపం ముందు విశాలమైన సభామంటపం, దానికి ఎడమ వైపున మరో మంటపం, దక్షిణంగా ఒక గది ఏర్పరిచారు. అంతేగాక, మొదటి మంటపానికి ఉత్తరంగా యాగశాల, ఆ ప్రక్కన కోనేరు, దానిలోనికి మెట్లు కట్టించబడి, చుట్టూ ప్రాకారం కూడా ఎత్తు పెంచబడింది. ఈ దేవాలయము చాలా ప్రశాంత వాతావరణంలో ఉంటుంది.