దర్దెపల్లి
దర్దేపల్లి, తెలంగాణ రాష్ట్రం, జనగామ జిల్లా, పాలకుర్తి మండలంలోని గ్రామం.[1]
| దర్దెపల్లి | |
| — రెవిన్యూ గ్రామం — | |
  దర్దెపల్లి |
|
| అక్షాంశరేఖాంశాలు: 17°39′22″N 79°27′38″E / 17.65597939035861°N 79.46042032960165°E | |
|---|---|
| రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
| జిల్లా | జనగామ |
| మండలం | పాలకుర్తి |
| ప్రభుత్వం | |
| - సర్పంచి | |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 5,149 |
| - పురుషుల సంఖ్య | 2,605 |
| - స్త్రీల సంఖ్య | 2,544 |
| - గృహాల సంఖ్య | 1,282 |
| పిన్ కోడ్ | 506316 |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ | |
ఇది మండల కేంద్రమైన పాలకుర్తి నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన జనగాం నుండి 40 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత వరంగల్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది. [2] దర్దెపల్లి, పాలకుర్తి మండలంలో ముఖ్య గ్రామం.పాలకుర్తి నండి తొర్రూర్ వెళ్లే మార్గంలో మొదటి ఊరు
గణాంక వివరాలు
[మార్చు]
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1282 ఇళ్లతో, 5149 జనాభాతో 2134 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2605, ఆడవారి సంఖ్య 2544. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 822 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 1233. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 578195[3].పిన్ కోడ్: 506316.
విద్యా సౌకర్యాలు
[మార్చు]ఈ గ్రామంలో ఒక ప్రభుత్వ పాఠశాల (8 తరగతి వరకు) ఉంది. ఒక ప్రైవేటు పాఠశాల (10 తరగతి వరకు) ఉంది. ఈ రెండూ కూడా తెలుగు మీడియం పాఠశాలలే.గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పాలకుర్తిలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల వరంగల్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ వరంగల్లో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల వరంగల్లో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]దర్దేపల్లిలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
[మార్చు]గ్రామంలో4 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
[మార్చు]గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. తాగునీటి కోసం చేతిపంపులు, బోరుబావులు, కాలువలు, చెరువులు వంటి సౌకర్యాలేమీ లేవు.
పారిశుధ్యం
[మార్చు]మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
[మార్చు]దర్దేపల్లిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
[మార్చు]గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
[మార్చు]గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
[మార్చు]గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
[మార్చు]దర్దేపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 70 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 123 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 112 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 4 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 4 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 560 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 384 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 874 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 432 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1387 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
[మార్చు]దర్దేపల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 1387 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
[మార్చు]దర్దేపల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
[మార్చు]ఆలయాలు, ఉత్సవాలు
[మార్చు]దండెమ్మఈ ఊరి గ్రామ దేవత. అందువల్ల ఊరిని దండిదేవరపల్లి అని పిలిఛేవారు. కాల క్రమంలో ఈ ఊరిని దర్దెపల్లి పిలిస్తున్నారు. ఈ ఊరిలో ప్రజలందరు సామరస్యంగా ఉంటారు. గ్రామ జనాభా దాదాపు 15,000. ఈ ఊరిలో మరో పుణ్యక్షేత్రం శివాలయం. ఇది ఊరి మధ్యలో ఉంది. అందులోనే సంతోషిమాత, ఆంజనేయస్వామి, గణపతి దేవాలయాలున్నవి. కాని నవగ్రహాలను ఇంకా ప్రతిష్ఠించాల్సిఉంది.
బోనాల పండుగ చాలా బాగా జరుగుతుంది. ఎవరైన మొక్కు ఉన్నవారు దేవతకు ఎడ్ల బండిమీద చీరెను నేయిస్తారు. తర్వాత ఆ చీరెను దేవతకు అలంకరిస్తారు. ఉదయమే ప్రజలు దేవతకు కోళ్ళు హారం (బలి )ఇస్తారు. బోనాలు చేయని వారు దేవతకు పడి (నేవేద్యం)సమర్పిస్తారు. మధ్యహ్నం నుండి సాయంత్రం వరకు దండెమ్మ గుడి చుట్టు ఎడ్ల బండ్లు తిరుగుతాయి. ఊరు అంతా ఒకేరోజు ఒకేసారి బోనాలు చేస్తారు. సాయంత్రం అందరు కలిసి బోనాలను ఊరేగింపుగా గుడి దగ్గరకు తీసుకువస్తారు. ఆ దృశ్యం చాలా అందంగా ఉంటుంది. చుట్టు ప్రక్కల గామ ప్రజలు కూడా ఈ ఉత్సవాన్ని కనులారా తిలకించడానికి గ్రామానికి తరలి వస్తారు. ఆ రోజు ఊరంతా ఎంతో సందడిగా ఉంటుంది.
సాయత్రం బోనాలను గుడి ఛుట్టు వరుసగా పేర్చి దేవతకు మొక్కులను తీర్చుకుంటారు.తర్వాత బైండ్లొల్లు దండెమ్మ కథ ఛెపుతారు.ఈ విదంగా రాత్రి మొత్తం మొక్కులను తీర్చుకుంటారు.ఈ కార్యక్రమం దాదాపు ఉదయం 4 గం, వరకు జరుగుతుంది.తర్వాత వారివారి బోనాలను తీసుకొని వెలతారు.ఈ విదంగా బోనాల పండగను జరుపుకుంటారు.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు సంఖ్య GO Ms No 234 Revenue (DA-CMRF) Department, Dated: 11-10-2016
- ↑ "జనగామ జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2022-01-06. Retrieved 2021-01-06.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".