దెందుకూరు

దెందుకూరు
	దెందుకూరు
	— రెవిన్యూ గ్రామం —
	దెందుకూరుతెలంగాణ పటంలో గ్రామ స్థానం
అక్షాంశరేఖాంశాలు: 16°53′14″N 80°23′47″E / 16.8871711°N 80.3964471°E
	ప్రభుత్వం
- సర్పంచి	కోట విజయశాంతి
	జనాభా (2011)
- మొత్తం	4,215
- పురుషుల సంఖ్య	2,107
- స్త్రీల సంఖ్య	2,108
- గృహాల సంఖ్య	1,237
పిన్ కోడ్	507203.
ఎస్.టి.డి కోడ్

దెందుకూరు,తెలంగాణ రాష్ట్రం, ఖమ్మం జిల్లా, మధిర మండలానికి చెందిన గ్రామం.^[1]

ఇది మండల కేంద్రమైన మధిర నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన ఖమ్మం నుండి 63 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 లో చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత ఖమ్మం జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది. ^[3]2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1237 ఇళ్లతో, 4215 జనాభాతో 2525 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2107, ఆడవారి సంఖ్య 2108. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1108 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 92. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 579860.^[4].పిన్ కోడ్: 507203.

విద్యా సౌకర్యాలు

గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు , ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల మధిరలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల మునగాలలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల ఖమ్మంలోను, పాలీటెక్నిక్ మధిరలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల మధిరలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల‌లు ఖమ్మంలోనూ ఉన్నాయి.

వైద్య సౌకర్యం

ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం

దెందుకూరులో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది. డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.

ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం

గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.

తాగు నీరు

గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.

పారిశుధ్యం

మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.

సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు

దెందుకూరులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.

మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు

గ్రామంలో సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.

ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు

గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.

విద్యుత్తు

గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 14 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.

గ్రామ ప్రముఖులు

ఆదిరాజు వీరభద్రరావు : తెలంగాణ ప్రాంతపు చరిత్ర, సంస్కృతిపై విశేష పరిశోధన చేసిన గొప్ప బాషా శాస్త్రవేత్త.ఇతను 1890 నవంబరు 16న దెందుకూరు గ్రామంలోని ఒక బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో జన్మించాడు.రావిచెట్టు రంగారావు ఇంట్లో నెలకొల్పిన శ్రీ కృష్ణ దేవరాయాంధ్ర భాషా నిలయం గ్రంథాలయానికి తొలి గ్రంథపాలకుడిగా ఆదిరాజు వీరభద్రరావు నియమితులైనాడు.^[5]

భూమి వినియోగం

దెందుకూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:

వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 248 హెక్టార్లు

శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 142 హెక్టార్లు

వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 4 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 144 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 258 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 1725 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2074 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 55 హెక్టార్లు

నీటిపారుదల సౌకర్యాలు

దెందుకూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.

బావులు/బోరు బావులు: 36 హెక్టార్లు
చెరువులు: 4 హెక్టార్లు

ఇతర వనరుల ద్వారా: 14 హెక్టార్లు

ఉత్పత్తి

దెందుకూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.

ప్రధాన పంటలు

వరి, ప్రత్తి, మిరప

గ్రామ ప్రముఖులు

ఆదిరాజు వీరభద్రరావు

గ్రామ విశేషాలు

ఈ గ్రామానికి చెందిన ఐతం సుభద్రమ్మ అను 102 ఏళ్ళ వృద్ధురాలు ఫిబ్రవరి 4, 2013 న జరిగిన ప్రాథమిక వ్యవసాయ సహకార సంఘం (PACS) ఎన్నికలలో అంబులెన్సులో వచ్చి తన వోటు హక్కు వినియోగించుకొని రికార్డు సృష్టించింది. [1]
2017,మే-31న ప్రకటించిన కేంద్రప్రభుత్వ సివిల్ సర్వీసెస్ ఫలితాలలో, ఈ గ్రామానికి చెందిన శ్రీ మిక్కిలినేని మను చౌదరి, ఏకంగా జాతీయస్థాయిలో, 36వ ర్యాంక్ సాధించినాడు. బి.టెక్., ఎం.బియ్యే చదివిన ఈయన తొలిప్రయత్నంలోనే ఈ విజయం సాధించడం విశేషం. వీరి తండ్రి శ్రీ రాజబాబు, వృత్తిరీత్యా ఓరియంటల్ సిమెంట్ కంపెనీలో కెమిస్టుగా పనిచేయుచున్నారు. [2]

మూలాలు

↑ తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు సంఖ్య GO Ms No 236 Revenue (DA-CMRF) Department, Dated: 11-10-2016
↑ https://m.dailyhunt.in/news/india/telugu/navatelangana-epaper-navatel/horettina+uriporu+-newsid-107569322?listname=topicsList&index=0&topicIndex=0&mode=pwa^{[permanent dead link]}
↑ "ఖమ్మం జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-12-20. Retrieved 2021-01-06.
↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
↑ చరితార్థులు మన పెద్దలు, మల్లాది కృష్ణానంద్ రచన, 2012 ప్రచురణ, పేజీ 64

వెలుపలి లింకులు

[1] ది హిందు దినపత్రిక; 2013,ఫిబ్రవరి-5; పేజీ-4.

[2] ఈనాడు ఖమ్మం; 2017,జూన్-1; 1,2 పేజీలు.

[”మూలం”-1] తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు సంఖ్య GO Ms No 236 Revenue (DA-CMRF) Department, Dated: 11-10-2016

[2] ttps://m.dailyhunt.in/news/india/telugu/navatelangana-epaper-navatel/horettina+uriporu+-newsid-107569322?listname=topicsList&index=0&topicIndex=0&mode=pwa^{[permanent dead link]}

[3] "ఖమ్మం జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-12-20. Retrieved 2021-01-06.

[4] "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".

[5] చరితార్థులు మన పెద్దలు, మల్లాది కృష్ణానంద్ రచన, 2012 ప్రచురణ, పేజీ 64

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]