నవీన్ పట్నాయక్

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
The Honourable Naveen Patnaik
నవీన్ పట్నాయక్


అధికారంలో ఉన్న వ్యక్తి
అధికార ప్రారంభం
5 March 2000
గవర్నరు M. M. Rajendran
Rameshwar Thakur
Murlidhar Chandrakant Bhandare
S. C. Jamir
ముందు హేమానంద బిశ్వాల్
తరువాత Incumbent
నియోజకవర్గం Hinjili[1]

Cabinet Minister
Ministry of Mines
పదవీ కాలం
19 March 1998 – 8 March 2000
ప్రధాన మంత్రి Atal Bihari Vajpayee

పదవీ కాలం
1997 – 8 March 2000
ముందు Biju Patnaik
తరువాత Kumudini Patnaik

వ్యక్తిగత వివరాలు

జననం (1946-10-16) 1946 అక్టోబరు 16 (వయసు 76)
Cuttack, Orissa, British India
జాతీయత Indian
రాజకీయ పార్టీ Biju Janata Dal
ఇతర రాజకీయ పార్టీలు Janata Dal (1996–98)
నివాసం Naveen Nivas, Bhubaneswar
పూర్వ విద్యార్థి Kirori Mal College
వృత్తి Writer, Politician
మతం Hinduism
వెబ్‌సైటు Official BJD page
Chief Minister of Odisha

నవీన్ పట్నాయక్ (జననం 16 అక్టోబరు 1946) ఒడిషా రాష్ట్రానికి 14వ ముఖ్యమంత్రి. ఆయన బిజూజనతాదళ్ అనే రాజకీయ పార్టీకి అధినేత. ఆయన రచయితగా నాలుగు పుస్తకాలను ప్రచురించాడు.[2]

జీవిత విశేషాలు[మార్చు]

ఆయన అక్టోబరు 16, 1946 లో కటక్ లో జన్మించాడు. ఆయన ఒడిశా పూర్వపు ముఖ్యమంత్రి అయిన బిజు పట్నాయక్ యొక్క కుమారుడు.[3] ఆయన సోదరుడు హిమాంశు పట్నాయక్.[4] పట్నాయక్ డెహ్రాడూన్ లోని ప్రతిష్ఠాత్మక వెల్‌హం బాలుర పాఠశాలలో విద్యాభ్యాసం చేసాడు. తరువాత డూన్ పాఠశాలలో చదివాడు.[5][6][7][8][9][10] డిల్లీ విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన కిరోజీ మాల్ కళాశాలలో చేరిన తరువాత [11] బి.ఎ ఉత్తీర్ణుడయ్యాడు.[12] ఆయన యువకునిగా ఉన్నప్పుడు ఒరిశా, రాజకీయాలకు దూరంగా ఒక రచయితగా ఖ్యాతి పొందాడు. ఆయన తండ్రి మరణం తరువాత 1997లో రాజకీయాలలోకి ప్రవేశించాడు. ఒక సంవత్సరం తరువాత ఆయన బిజు జనతాదళ్ అనే పార్టీని తన తండ్రి పేరుతో స్థాపించాడు. తరువాత ఆ పార్టీ భారతీయ జనతా పార్టీతో పొత్తు పెట్టుకొని రాష్ట్ర ఎన్నికలలో విజయం సాధించింది. నవీన్ పట్నాయక్ ఒడిశా ముఖ్యమంత్రిగా పదవీ బాధ్యతలు స్వీకరించాడు. ఆయన విధానాలైన "అవినీతికి వ్యతిరేకంగా నిలబడటం", "పేదల అనుకూల విధానాలు" ఒడిశా రాష్ట్రలో ఆయనకు భారీ మద్దతుతో విజయానికి సోపానాలయ్యాయి. ఆయన నాలుగు పర్యాయాలు ముఖ్యమంత్రిగా ఉండటానికి దోహదపడ్డాయి. తండ్రివలె ఆయన అధికార స్వామ్యం (బ్యూరోక్రసీ) ని నియంత్రించడమే కాకుండా రాష్ట్ర అభివృద్ధికి ఒక యంత్రంలా మారారు.[13] ఆయన పూరీ లోని జగన్నాథస్వామి యొక్క ఆరాధకుడు, ఒడిశాలోని గంజాం జిల్లాకు చెందిన తారా తరిణి అమ్మవారి భక్తుడు.

ఎన్నికలు - 2000[మార్చు]

బిజూ పట్నాయక్ మరణం తరువాత ఆయన జనతాదళ్ కు నాయకుడయ్యాడు.[12] ఆయన భారతదేశంలోని ఒడిశాకు చెందిన అస్కా పార్లమెంటరీ నియోజకవర్గం నకు జరిగిన ఉప ఎన్నికలలో ఎన్నికై 11 వ లోక్‌సభకు సభ్యులయ్యారు.[12] ఆయన స్టీలు, గనుల మంత్రిత్వ శాఖయొక్క కన్సల్టేటివ్ కమిటీకి సభ్యులుగానూ, కామర్స్ లో స్టాండిగ్ కమిటీ సభ్యులుగానూ, పార్లమెంటు లిబర్టీ కమిటి సభ్యునిగానూ పనిచేశాడు. ఒక సంవత్సరం తరువాత జనతాదళ్ పార్టీ విచ్ఛిన్నమై పట్నాయక్ "బిజూ జనతాదళ్" పేరుతో ఒక పార్టీని స్థాపించాడు. ఆ పార్టీ జాతీయంగా బి.జె.పి సారథ్యం వహించిన "నేషనల్ డెమోక్రటిక్ అలియన్స్(ఎన్.డి.ఎ)" కూటమిలో భాగస్వామి అయినది. పట్నాయక్ అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి యొక్క మంత్రివర్గంలో గనుల శాఖలో మంత్రిగా పనిచేసాడు. ఒడిశా రాష్ట్ర ఎన్నికలలో బి.జె.డి అత్యధిక స్థానాలు కైవసం చేసుకోవడంతో పట్నాయక్ కేంద్రమంత్రి పదవికి రాజీనామా చేసి 2000 లో ముఖ్యమంత్రి పీఠాన్ని అధిష్టించాడు.

ఎన్నికలు - 2004[మార్చు]

అటల్ బిహారీ వాజపేయి, బి.జెపి యొక్క ప్రజాదరణ ఫలితంగా 2004లో కూడా ఎన్.డి.ఎ విజయం సాధించింది. పట్నాయక్ ముఖ్యమంత్రిగా కొనసాగాడు. కానీ పరిపాలిస్తున్న పార్టీల మధ్య ఘర్షణ తలెత్తింది. ఈ వివాదం భజరంగదళ్ ఒరిస్సాలోని కంధమల్ జిల్లాలో జరిగిన అల్లర్లు మూలంగా స్వామీ లక్ష్మణానంద సరస్వతి[14] హత్య జరిగిన తరువాత జరిగింది.

ఎన్నికలు - 2009[మార్చు]

లోక్‌సభ, శాసన సభ ఎన్నికలు - 2009 లో ఆయన పార్టీ ఎన్.డి.ఎ నుండి విడిపోయి మూడవ ఫ్రంటు అయిన "లెప్ట్ ఫ్రంటు"లో కొన్ని పార్టీలతో పాటు చేరింది.[15] 2007లో క్రిస్టియన్ వ్యతిరేక అల్లర్లు కంధమై జిల్లాలో జరిగినప్పుడు దానికి బి.జె.పి పాత్ర ఉందని విమర్శించాడు. బి.జె.డి విధాన సభ, పార్లమెంటు ఎన్నికలలో విజయం సాధించింది. ఈ పార్టీ 21 లోక్‌సభ స్థానాలకు 14, 147 అసెంబ్లీ స్థానాలకు 103 స్థానాలను కైవశం చేసుకొన్నది. నవీన్ పట్నాయక్ 2009 మే 21 న ఒడిశా ముఖ్యమంత్రిగా మూడవసారి పదవిని అధిష్టించాడు.[16]

ఎన్నికలు - 2014[మార్చు]

2014 భారత సాధారణ ఎన్నికలలో, పెద్ద మెజారిటీతో నవీన్ పట్నాయక్ విజయం సాధించాడు. ఆయన పార్టీ బిజూజనతాదళ్ 21 లోక్‌సభ స్థానాలకు గానూ 20 స్థానాలను, 147 అసెంబ్లీ స్థానాకు గానూ 117 స్థానాలను కైవశం చేసుకున్నది.[17] నాల్గవసారి ముఖ్యమంత్రిగా ఆయన ప్రమాణస్వీకారం చేసాడు.

భాష[మార్చు]

నవీన్ పట్నాయక్ తన ప్రారంభ జీవితంలో అధిక కాలం ఒరిశాకు దూరంగా గడిపాడు. ఆయన ఒడియా భాష నేర్చుకోలేదు. భారతదేశ రాష్ట్రాల ముఖ్యమంత్రులలో స్థానిక భాష తెలియని ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న ఏకైక వ్యక్తి ఆయన. ఈ విషయంలో ఆయన విపక్షాలనుండి అనేక విమర్శలను ఎదుర్కొన్నారు. అయినప్పటికీ ఆయనకు హిందీ భాష, ఫ్రెంచ్, ఆంగ్ల భాషలలో గొప్ప పాండిత్యం ఉంది. వివిధ కార్యక్రమాలలో ఆయన రోమన్ అక్షరాలలో వ్రాసుకొని ఒరియా భాషలో ఉపన్యాసాలనిస్తారు.[18]

వివాదాలు[మార్చు]

అక్రమ చిట్‌ఫండు మరియ్ పోంజీ స్కీములలో భాగస్వామ్యం ఉన్నదనే ఆరోపణతో 2014 లో సి.బి.ఐ కొంతమంది బిజూ జనతాదళ్ పార్లమెంటు సభ్యులను, శాసనసభ సభ్యులను ప్రశ్నించడానికి అరెస్టు చేసింది.[19][20][21] జీవితకాల పొదుపు కొరకు లక్షల సంఖ్యలో పేదప్రజలకు జరిగిన కోట్లాది రూపాయల ఆర్థిక మోసాలకు సంబంధించి 30 కంపెనీల సంబంధం పై సి.బి.ఐ విచారణ చేపట్టింది. ఈ ఆర్థిక మోసాలకు సంబంధించి పట్నాయక్ మౌనంగా ఉన్నందున ఆయనకు అనేకమైన ఇటువంటి వ్యాపారాలు ఉన్నందున సి.బి.ఐ ప్రశ్నలను సంధించింది. అటువంటి ఒక కంపెనీ ప్రారంభోత్సవంలో ఆయన పాల్గొన్న ఫోటో లభించిన కారణంగా విచారణ జరిగింది.[22]

పురస్కారాలు, గుర్తింపులు[మార్చు]

పుస్తకాలు[మార్చు]

  • A Second Paradise: Indian Country Life 1590–1947 – Published in India, England and US
  • A Desert Kingdom: The People of Bikaner – Published in India, England and US
  • The Garden of Life: An Introduction to the Healing Plants of India- Published in India, England and US

మూలాలు[మార్చు]

  1. "Naveen Patnaik wins from Hinjili in Orissawork=India Today". 2009. Retrieved 30 December 2012.
  2. From greenhorn to history-scripting politician, The Hindu, 18 May, 2009
  3. http://www.rediff.com/news/2000/feb/14oriss.htm
  4. – Rediff.com India News. In.rediff.com (11 March 2009). (Originally belongs to Ganjam Districth of Odisha) Retrieved on 25 December 2010.
  5. Reshmi R Dasgupta (10 May 2004). "Naveen Patnaik sets stage for GeNext Doscos – Economic Times". Articles.economictimes.indiatimes.com. Retrieved 21 November 2012.
  6. "Ex-Doon mates mount pressure on Naveen Niwas, Kamal rings up Pappu". Odishatoday.com. Archived from the original on 19 మే 2009. Retrieved 21 November 2012.
  7. "Doon dosti gets Naveen Rs 20,000 cr – India – DNA". Dnaindia.com. 6 August 2009. Retrieved 21 November 2012.
  8. "India's Independent Weekly News Magazine". Tehelka. Archived from the original on 29 అక్టోబరు 2012. Retrieved 21 November 2012.
  9. Sandeep Mishra (11 February 2012). "Excise minister resigns over hooch tragedy – Times of India". Articles.timesofindia.indiatimes.com. Archived from the original on 14 డిసెంబరు 2013. Retrieved 21 November 2012.
  10. "Naveen Patnaik: The man who would be king, or would he? – Economic Times". Articles.economictimes.indiatimes.com. 26 February 2012. Retrieved 21 November 2012.
  11. "Profile-Chief Minister of Odisha". Orissa. Gov.in. Retrieved 27 May 2012.
  12. 12.0 12.1 12.2 "Profile-Chief Minister of Orissa". Orissa. Gov.in. Retrieved 27 May 2012.
  13. For Naveen, politics is a way to complete father's agenda. Indianexpress.com (10 May 1997). Retrieved on 25 December 2010.
  14. Ram Madhav, "Local factors led to Kandhamal violence", 8 January 2008, Rediff India Abroad.
  15. Kandhamal caused BJP-BJD break-up: Naveen Patnaik – Politics News – IBNLive Archived 2014-05-18 at the Wayback Machine. Ibnlive.in.com (3 February 2010). Retrieved on 25 December 2010.
  16. [1][permanent dead link]
  17. "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2014-05-16. Retrieved 2016-09-20.
  18. "Naveen Patnaik fails language test". Archived from the original on 8 జూన్ 2014. Retrieved 17 June 2014.
  19. http://www.ndtv.com/india-news/in-odishas-chit-fund-scam-trouble-for-chief-minister-naveen-patnaik-669515
  20. http://timesofindia.indiatimes.com/india/Odisha-chit-fund-scam-BJD-MP-two-ex-MLAs-held/articleshow/45035974.cms
  21. http://www.thehindu.com/news/national/other-states/chit-fund-scam-cbi-raids-58-places-in-odisha/article6325402.ece
  22. http://www.ndtv.com/india-news/in-odisha-more-chit-fund-trouble-for-the-bjd-726899
  23. "UN citation to Naveen for Phailin evacuation". No. Business Standard. 20 December 2013. Retrieved 9 June 2014.
  24. "Naveen Patnaik voted most popular chief minister". 18 May 2010. Retrieved 13 September 2004.
  25. "NDTV Opinion Poll One Year Report Card of UPA 2". 18 May 2010. Archived from the original on 29 నవంబరు 2014. Retrieved 15 November 2014.

ఇతర లింకులు[మార్చు]