పవిత్ర వృషభం

అంకార అనటోలియన్ నాగరికత వస్తుప్రదర్శనశాల నుంచి తీసిన ఎద్దు తలలు.

నంది వాహనంపై ఆసీనులైన శివపార్వతులు.

పురాతన ప్రపంచమంతటా పవిత్రమైన వృషభం ఆరాధన సుపరిచతమైనది, ముఖ్యంగా బైబిల్ ఘట్టంలో ప్రజలు తయారు చేసిన బంగారు దూడ విగ్రహం వంటివి పాశ్చాత్య ప్రపంచంలో ప్రఖ్యాతం. అయితే పర్వత శిఖర దర్శన సమయంలో మోషేలు దాన్ని ధ్వంసం చేస్తారు. అలానే ఎద్దుని సినాయి అరణ్యం (ఎక్సోడస్ ప్రయాణం) లోని హెబ్రీయులు ఆరాధించారు. మార్డక్ అనేది "ఉతూ (సూర్య దేవుడు) వాహనమైన ఎద్దు. హిందూ సంస్కృతిలో శివుడి వాహనం నంది కూడా ఒక వృషభం. పవిత్రమైన ఎద్దు వృషభ రాశికి సంకేతంగా నిలుస్తుంది. వృషభం మెసపటోమియా, ఈజిప్టు సంస్కృతుల్లో చంద్రుడికి సంబంధించినదిగానూ, భారతదేశంలో సూర్యుడికి సంబంధించినదిగానూ భావిస్తారు. ఇది అనేక ఇతర సాంస్కృతిక, మతపరమైన అవతారాల యొక్క అంశంగా కూడా ఉంది. అదే విధంగా నవ యుగ సంస్కృతుల్లోని ఆధునిక ప్రసక్తుల్లోనూ దీని ప్రస్తావన ఉంది.

రాతి యుగం

అరోచ్‌లు (ఎద్దులు) పలు పూర్వ శిలాయుగ యూరోపియన్ గుహ పెయింటింగ్‌లలోనూ చిత్రీకరించబడ్డాయి. ఇలాంటి వాటిని ఫ్రాన్స్‌లోని లాస్‌కాక్స్, లివర్‌నాన్‌లలో గుర్తించారు. వాటి జీవి శక్తికి మంత్రసంబంధమైన లక్షణాలను కలిగి ఉన్నట్లు భావించారు. దీనిని అరోచ్‌ల యొక్క తొలినాళ్ళ శిల్పాల విషయంలో గుర్తించారు. ఆకర్షణీయమైన, ప్రమాదకరమైన అరోచ్‌లు అనాటోలియా, మధ్య ప్రాచ్యం ప్రాంతాల్లో ఇనుప యుగంలో మనుగడ సాగించాయి. ఆ ప్రాంతమంతటా వాటిని పవిత్ర జంతువులుగా పూజించారు. ఎద్దులను పూజించడానికి సంబంధించిన మొదటి ఆనవాళ్లను నవీన శిలాయుగానికి చెందిన Çatalhöyük (కొత్త రాతియుగపు ప్రదేశం) వద్ద గుర్తించారు. రాగి యుగం నాటికి ఈ ఎద్దులకు వృషభరాశికి సంబంధం ఏర్పడ్డట్టు గుర్తించారు, కాంస్య యుగానికి చెందిన 4000–1700 BCE కాలంలో వరదల సమయంలో వచ్చే నూతన సంవత్సరానికి ఈ వృషభం, వృషభరాశి సంకేతంగా నిలిచాయి.

కాంస్య యుగం

మెసపటోమియా

సుమర్‌కి చెందిన గిల్‌గమేష్ ఇతిహాసం స్వర్గపు పవిత్ర వృషభంగా చెప్పబడే గూగలానాని దైవ ధిక్కరణలో భాగంగా గిల్‌గమేష్, ఎంకిడులు వధించడాన్ని వర్ణించింది. ఎరెష్‌కిగాల్ (మృత్యుదేవత) మొదటి భర్తే గూగలానా (స్వర్గపు పవిత్ర వృషభం). తొలినాళ్ళ నుంచి, ఎద్దు అనేది మెసపటోమియాలో చంద్రసంబంధమైనది, దాని కొమ్ములను నెలవంకగా సంకేతించేవారు.

ఈజిప్ట్

ఈజిప్టులో ఎద్దును అపిస్ (నంది) గా పూజిస్తారు. ఇది మొదట్లో ఈజిప్టు దేవత ప్తాహ్ అవతారంగానూ, తర్వాతికాలంలో మరో దేవత ఓసిరిస్ అవతారంగా పేరొందింది. పుణ్య కార్యాలకు అనువైన ఎద్దులను దైవ పూజారులు గుర్తించి, వాటిని జీవితకాలమంతా ఒక దేవాలయంలో ఉంచేవారు. చనిపోయిన తర్వాత వాటిని రాళ్లతో నిర్మించిన ఒక అతిపెద్ద శవపేటికలో భద్రపరిచి, సంరక్షించేవారు. అలా అతిపెద్ద పరిమాణంలో రాళ్లతో నిర్మించిన శవపేటికల సమూహాన్ని ఒక దేవాలయం (సెరాపియం) లో అమర్చారు. కాలక్రమేణా ఈ ఆచారం, ఆలయాలు విస్మృతిలో పడిపోయాకా, వాటిని 1851లో సఖ్వారా వద్ద అగస్తీ మారియట్ తిరిగి గుర్తించారు. ఎద్దును హెలియోపోలిస్‌లో అతుమ్-రా అవతారమైన మివర్‌గా కూడా పూజిస్తారు. ఈజిప్టులోని కా అనే పదం జీవిత శక్తి/సామర్థ్యం, వృషభం అనే రెండింటికి సంబంధించిన ఒక మతపరమైన భావన.

తూర్పు అనాటోలియా

తూర్పు అనాటోలియాలోని Çatalhöyük (ఒక నవీన శిలాయుగపు ప్రదేశం) వద్ద క్రీ.పూ.8వ సహస్రాబ్దిలో గర్భగుడిలో కొమ్ములు కలిగిన ఎద్దు అస్థికల (బూక్రేనియా) ను భద్రపరిచారు. దీనికి మనం ఒక విశిష్ట సందర్భాన్ని తిరిగి సృష్టించలేము. హట్టియన్‌ల యొక్క పవిత్ర ఎడ్లు హరియన్, హిట్టిటీ పురాణాల్లో ఒక సెరి, హుర్రి (రాత్రింబవళ్లు) గా మనుగడ సాగించాయి. పవిత్ర మగ జింకలతో పాటు హట్టియన్ల విస్తృత ప్రమాణాలు అలాకా హోయిక్ వద్ద గుర్తించారు. వాయు దేవుడు తేషుబ్‌ను తమ వీపుపై మోసుకెళ్లే ఎద్దులను శిథిలమైన నగరాల్లో మేపుతారు.

మినోవా

ఫ్రెస్కో ఎద్దు గంతులు: క్నోస్సోస్

మినోయన్ నాగరికతలో ఎద్దు అనేది ఒక ప్రధానమైన అంశంగా ఉండేది. ఎద్దు తలలు, ఎద్దు కొమ్ములు క్నాసోస్ ప్యాలెస్‌లో చిహ్నాలుగా ఉపయోగించారు. మినోయన్ భిత్తి చిత్రాలు (గోడపై చిత్రీకరించినవి), పింగాణీ పాత్రలపైనున్న చిత్రాలు ఎద్దు గెంతడమనే ఆనాటి కార్యక్రమాన్ని చిత్రించేవి. ఆ కార్యక్రమంలో పాల్గొనే స్త్రీ, పురుషులు ఎద్దుల కొమ్ములను వంచి, వాటిపై ఎక్కేవారు.

సింధులోయ నాగరికత

నంది (వృషభం) శివుని ప్రాథమికమైన వాహనం, అంతేకాక శివదేవుని గణాల్లో (అనుచరులు) ఒకరు కూడా. శివుణ్ణి పశుపతిగా పూజించి చిత్రించిన సింధులోయ నాగరికతలో నందికి కూడా ప్రాధాన్యత ఉంది. అనేక ప్రతిమల్లో, చిత్రాల్లో ఎద్దు కనిపిస్తుంది.

సైప్రస్

సైప్రస్‌లో నిజమైన అస్థికలతో తయారు చేసిన ఎద్దు ముఖ కవచాలను పవిత్ర కార్యాల్లో ధరిస్తారు. ఎద్దు కవచాలు ఉన్న టెర్రాకోటా ప్రతిమలు, నవీన శిలాయుగపు ఎద్దు కొమ్ముల రాతి బల్లలను సైప్రస్‌లో గుర్తించారు.

లివాంట్

కెనాన్‌ ప్రజల (, తర్వాత కార్తాజినియన్) దేవత మోలోచ్ ని పలుమార్లు ఎద్దుగా చిత్రించారు. దీన్ని అబ్రహమిక్ సంప్రదాయాల్లో ఒక ఎద్దూ భూతంగా చిత్రీకరించారు. ఒక బంగారు దూడ విగ్రహాన్ని ఆరాన్ తయారుచేయడం, సినాయి అరణ్యంలోని (ఎక్సోడస్ ప్రయాణం) హెబ్రీయులు ఆరాధించడమనే బైబిలు సంబంధమైన ఘట్టం, జ్యూడో-క్రిస్టియన్ సంస్కృతుల్లో సుపరిచితమే. హెబ్రూ బైబిల్ పాఠంలో ఒక దేవుడి విగ్రహం ఇజ్రాయెల్ దేవుణ్ణి సూచిస్తోందని చెప్తోంది. బహుశా ఇది ఒక కొత్త దేవత కన్నా ఈజిప్షిన్ (లేదా లెవంటైన్) దేవుడైన ఎద్దు దేవుడిగా భావించాల్సి వుంటుంది.

నిర్గమకాండం 32:4 "అతడు వారి వద్ద వాటిని తీసుకొని పోగరతో రూపమును ఏర్పరచి, దానిని పోత పోసిన దూడగా చేసెను. అప్పుడు వారు ఓ ఇశ్రాయేలూ ఐగుప్తు దేశములో నుండి నిన్ను రప్పించిన నీ దేవుడు ఇదే అనిరి."

నెహెమ్యా 9:18 "వారు ఒక పోత దూడను చేసుకొని, ఐగుప్తులో నుండి మమ్మును రప్పించిన దేవుడు ఇదే అని చెప్పి నీకు బహు విసుగు పుట్టించిరి!' వారు తీవ్రమైన దైవదూషణలకు పాల్పడ్డారు."

దూడ విగ్రహాలు తర్వాత తనాఖ్‌లో ప్రస్తావించబడ్డాయి. అంటే హోసియా వంటి పుస్తకాల్లో. తూర్పు సంస్కృతుల్లో ప్రస్తావించిన ఒక నిర్మాణం మాదిరిగా కనిపిస్తాయి.

సోలోమోన్ రాజు యొక్క "ఇత్తడి సముద్ర" ప్రాంతం పండ్రెండు ఎడ్ల మీద నిలవబడి యుండెను అని చెప్పబడింది.కింగ్స్ 7:25.

యువ వృషభాలు టెల్ దన్, బీథెల్ వద్ద సరిహద్దు చిహ్నాలుగా ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి. ఇవి ఇజ్రాయెల్ సామ్రాజ్యం యొక్క సరిహద్దులు.

క్రీట్

గ్రీకులకు, క్రీట్ ఎద్దుతో విశేషమైన సంబంధం కలిగివుంది. ఏథెన్స్ లోని థిసియస్ మారథాన్ ("మారథోనియన్ ఎద్దు" ) యొక్క పురాతనమైన పవిత్ర ఎద్దును స్వాధీనపరుచుకోవాల్సి వచ్చింది. ఇదంతా ఎద్దు మనిషి మినోటార్ (గ్రీకులకు బుల్ ఆఫ్ మినోస్ ) తో తలపడటానికి ముందు జరిగింది. దీనిని గ్రీకులు కుహరం మధ్యలో ఎద్దు తలను కలిగిన మనిషిగా భావిస్తారు. మినోటార్ యువరాణి, ఒక ఎద్దుకు పుట్టినట్లు ఒక కథ ఉంది. రాజు యొక్క కుటుంబం అవమానాన్ని దాచిపెట్టే దిశగా కుహరాన్ని నిర్మించడానికి అతన్ని తీసుకురావడం జరిగింది. ఒంటరిగా జీవించడం ద్వారా ఆ అబ్బాయి క్రూరంగా, నిర్దయుడుగా తయారవుతాడు. పైగా అతన్ని సరిజేయడం జరగలేదు. తొలినాళ్ళ మినోయన్ భిత్తి చిత్రాలు, పింగాణీ వస్తువులపై ఎద్దు గెంతే కార్యక్రమాలను చిత్రించాయి. వీటిలో పాల్గొనే స్త్రీ పురుషులిద్దరూ ఎద్దుల కొమ్ములను వంచుకోవడం ద్వారా వాటిపై ఎక్కుతారు. అయితే ఇప్పటికీ వాల్టర్ బర్‌కెర్ట్ యొక్క స్థిరమైన హెచ్చరిక ఏంటంటే, "గ్రీకు సంప్రదాయాన్ని ప్రత్యక్షంగా కాంస్య యుగం" ; లోకి విస్తరించడం ప్రమాదకరం". కేవలం ఎద్దు తల మనిషి యొక్క ఒకే ఒక్క మినోయన్ చిత్రం మాత్రమే గుర్తించారు. ఇదొక చిన్న సీలు. ప్రస్తుతమిది చానియా పురావస్తు సంబంధ ప్రదర్శనశాలలో ఉంది.

హెల్లాస్

నవీన ఇండో-యూరోపియన్ సంస్కృతి కథానాయకులు ఏజియన్ స్థావరంకు వచ్చినప్పుడు, పలు సందర్భాల్లో వారు పురాతన పవిత్ర వృషభంతో తలపడ్డారు. దానిని ఎల్లప్పుడూ వారు మనుగడలో ఉన్న కల్పితగాథల రూపంలో జయించారు.

ఒలింపియన్ పూజా విధానంలో హెరా యొక్క బిరుదు (గుణవాచకం) బో-ఓపిస్ అనేది సాధారణంగా "ఎద్దు కళ్ల" హెరా అని అనువదిస్తారు. అయితే ఈ పదం ఒకవేళ సదరు దేవతకు ఆవు తల గనుక ఉంటే వర్తించేది. ప్రాచీన గ్రీకులు హెరాను మామూలుగా ఒక ఆవుగా సూచించలేదు. ఆమె అర్చకురాలు ఐవో అక్షరాలా ఒక పాడి ఆవు అయినప్పటికీ అలా సూచించబడలేదు. ఆమెను ఒక జోరీగ కుడుతుంది, పాడి ఆవు రూపంలో జియస్ ఆమెతో జతకట్టడం జరిగింది. జియస్ సముద్రం నుంచి వచ్చిన ఎద్దు రూపంలో అంతకుముందు పాత్రలను కూడా ధరించింది. ఫోనిసియన్ యూరోపాను అపహరించడం, ఆమెను ప్రత్యేకంగా క్రీట్‌గా పెంచడం జరిగింది.

డియోనిసస్ అనేది మరో పునరుజ్జీవన దైవం. ఇది ఎద్దుతో విశేష సంబంధం కలిగి ఉంది. ఒక హెరా ఉత్సవంలో ఒలింపియా ఆరాధనకు సంబంధించిన భక్తి గీతంలో "ఎద్దు అడుగు ఆవేశంతో" రావాలంటూ డియోనిసస్‌ ఎద్దుగా రావాలంటూ దానిని కూడా ఆహ్వానించారు. చాలా తరచుగా అతన్ని ఎద్దు కొమ్ములతో చిత్రీకరించేవారు. అంతేకాక ఒక పురాతన కల్పిత కథతో కూడా దీనికి సంబంధముంది. దాని ప్రకారం, డియోనిసస్‌ను ఒక కోడె దూడగా వధించి, అపవిత్రమైన రీతిలో టైటాన్‌లు భుజిస్తారు.

గ్రీసు యొక్క ప్రాచీన కాలంలో దేవతలుగా గుర్తించబడిన ఎద్దు, ఇతర జంతువులు వారి కళా ఖండంగా వేరుచేయబడేవి. ఇది ఒక విధమైన వంశ చిహ్నం. ఇది విశేషంగా వారి పవిత్రమైన ఉనికిని గుర్తిస్తుంది.

యూచరిస్ట్ సామ్యాలు

వాల్టర్ బర్‌కెర్ట్ దేవుడి యొక్క ఒక అత్యంత సులువైన, అస్పష్టమైన గుర్తింపుకు సంబంధించిన ఆధునిక సవరణను వివరించారు. ఇది ప్రాణత్యాగం చేసిన వ్యక్తి పోలిక. మైథోగ్రాఫర్ల యొక్క ప్రారంభతరానికి క్రైస్తవ విధి‌తో సూచక సామ్యాలను సృష్టించింది.

ఇనుప యుగం

రోమన్ సామ్రాజ్యం

లండన్ బ్రిటిష్ వస్తుప్రదర్శనశాలలో టారోక్టోని మిత్రాస్

మిత్రాస్ యొక్క గత హెల్లెనిస్టిక్, రోమన్ సింక్రిటిక్ పూజా విధానంతో సంబంధమున్న జంతువుల్లో ఎద్దు ఒకటి. అందులో సహజాతీతంగా ఎద్దును చంపడం, టారోక్టనీ, అనేది సమకాలీన క్రైస్తవులకు శిలువు వేయడంలాగా పూజా విధానంలో అతి ముఖ్యమైనది. టారోక్టనీ ప్రతి మిత్రాయియంలో సూచించబడింది. తరచూ వివాదాస్పద సూచన అనేది మిత్రాయిజం సంబంధ కార్యక్రమం యొక్క అవశేషాలను ఇబెరియా, దక్షిణ ఫ్రాన్స్‌లో మనుగడ లేదా ఎద్దుల పోటీ అభివృద్ధితో ముడివేస్తుంది. టౌలౌసీ యొక్క సెయింట్ శాటర్‌నిన్ (లేదా సెర్నిన్) దిగ్గజం, పంప్లోనాలోని అతని ఆశ్రితుడు, సెయింట్ ఫెర్మిన్ కనీసం వారి యొక్క ప్రాణత్యాగాల యొక్క స్పష్టమైన ధోరణి ద్వారా ఎద్దు బలిదానాలతో అవినాభావ సంబంధం కలిగి ఉంటారు. ఇది 3వ శతాబ్దం CEలో క్రైస్తవ మహాత్ముల జీవితచరిత్ర ఏర్పాటు చేయబడింది. అదే శతాబ్దంలో మిత్రాయిజం కూడా విస్తృతంగా సాధన చేయబడింది.

కొన్ని క్రైస్తవ సంప్రదాయాల్లో, జనన సన్నివేశాలను క్రిస్మస్ సమయంలో చెక్కడం లేదా సమూహంగా ఏర్పాటు చేయడం జరుగుతుంటుంది. పలు సంప్రదాయాలు బాల ఏసు సమీపంలో ఒక ఎద్దు లేదా ఒక ఆబోతు ఒక పద్ధతి ప్రకారం పడుకుని ఉన్నట్లుగా చూపిస్తుంటాయి. క్రిస్మస్ యొక్క సంప్రదాయక గీతాలు తరచూ ఎద్దు గురించి చెబుతాయి, శిశువుకు గాడిదలు వాటి శ్వాస ద్వారా వెచ్చదనం అందిస్తుంటాయి.

గాల్

ఒక ప్రముఖ దేవత జూమర్‌ఫిక్ అనేది దైవరూపమైన ఎద్దు. టార్వోస్ ట్రిగారనస్ ("మూడు క్రేన్‌లు ఉన్న ఎద్దు") ట్రియర్, జర్మనీ, నాట్రీ-డామ్ డి ప్యారిస్ వద్ద ఉండే పెద్ద గుడి శిల్పాలపై చిత్రీకరించారు. ఐరిష్ సాహిత్యంలో డాన్ కౌలింగ్ (కూలీ యొక్క గోధుమ రంగు ఎద్దు) టైన్ బో కౌలింగ్ (ది కేటిల్-రైడ్ ఆఫ్ కూలీ) ఇతిహాసంలో ప్రధాన పాత్ర పోషించింది.

ప్లినీ ది ఎల్డర్, సా.శ..మొదటి శతాబ్దంలో రాస్తూ, గాల్‌లోని ఒక మతపరమైన కార్యక్రమాన్ని వర్ణించారు. తెలుపు రంగు దుస్తులు ధరించిన క్రైస్తవేతర మత పూజారులు పవిత్రమైన సింధూర వృక్షాన్ని ఎక్కుతారు. దానిపై పెరిగిన బదనికను తొలగిస్తారు. అలాగే రెండు తెలుపు రంగు ఎద్దులను బలిదానం చేస్తారు, ఆ బదనికను వంధ్యత్వ నివారణకు వాడుతారు.

వంశావళి సంబంధమైన కప్పు వలె ఎద్దు, ఎర్ల్స్ అఫ్ వెస్ట్మోర్ల్యాండ్ ఫెన్ కుటంబం. (గ్రేట్ బ్రిటిన్, ఈ యొక్క ఉదాహరణ C18th/C19th, కానీ నేవిల్లి కుటుంబం చే వాడబడిన పూర్వపు విగ్రహం నుండి ఆది C17వకు సంక్రమించినది ).

పుస్తక యుగం

ఉత్తర అమెరికా

క్యూబెక్‌కు సంబంధించిన కథల్లో 8 అడుగుల పొడవు ఉన్న చెట్లను నరికే వ్యక్తి పాల్ బోన్‌జీన్ గురించి ప్రస్తావించబడ్డాయి. అతను కలప కోసం చెట్లను నరికే కెనడియన్ పరిశ్రమకు చిహ్నం. అతనికి, అతని గ్రేట్ బ్లూ ఆక్స్ మహా సరస్సులను తవ్వడంలో సాయపడింది. తద్వారా అతని ఎద్దుకు అవసరమైన నీటికి కొరత ఏర్పడలేదు.

సూచనలు

• వాల్టర్‌ బర్కెర్ట్‌, గ్రీకు మతం, 1985.
• కాంప్బెల్, జోసెఫ్ పశ్చిమ మతం "2.ది కాన్సోర్ట్ అఫ్ ది బుల్", 1964.
• హాకీస్, జక్వెట్ట; వూల్లెయ్, లియోనార్డ్: ప్రీహిస్టరీ అండ్ ది బిగిన్నింగ్స అఫ్ సివిలైజేషన్, v. 1 (NY, హర్పెర్ & రో, 1963)
• వియయ్ర, మారిస్: హిట్టిటే ఆర్ట్, 2300-750 B.C. (లండన్, A. టిరంటి, 1955)
• జెరేమి B. రట్టర్, ది త్రీ ఫేసెస్ అఫ్ ది టరోబోలియం, హొనిక్ష్ (1968).