భారత విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ

భారత విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ
మంత్రిత్వ శాఖ
విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ
Ministry అవలోకనం
స్థాపనం	2 జూలై 1992 (1992-07-02)
పూర్వపు Ministry	ఇంధన వనరుల
అధికార పరిధి	భారత ప్రభుత్వం
ప్రధాన కార్యాలయం	శ్రమ శక్తి భవన్, రఫీ మార్గ్, న్యూఢిల్లీ , భారతదేశం
వార్ర్షిక బడ్జెట్	₹ 15,046.92 కోట్లు (US$1.8 బిలియన్) (2018-19 అంచనా)
Minister responsible	మనోహర్ లాల్ ఖట్టర్
Ministry కార్యనిర్వాహకుడు/	పంకజ్ అగర్వాల్, IAS, పవర్ సెక్రటరీ

విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ అనేది భారత ప్రభుత్వ మంత్రిత్వ శాఖ. ప్రస్తుత కేంద్ర కేబినెట్ మంత్రి మనోహర్ లాల్ ఖట్టర్. ఉత్పత్తి, ప్రసారం, డెలివరీ నిర్వహణ ప్రాజెక్టులతో సహా విద్యుత్ ఉత్పత్తి, మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధిని పర్యవేక్షించే బాధ్యత మంత్రిత్వ శాఖపై ఉంది.

మంత్రిత్వ శాఖ కేంద్ర ప్రభుత్వ, రాష్ట్ర విద్యుత్ కార్యకలాపాల మధ్య, అలాగే ప్రైవేట్ రంగానికి మధ్య అనుసంధానకర్తగా పనిచేస్తుంది. గ్రామీణ విద్యుదీకరణ ప్రాజెక్టులను కూడా మంత్రిత్వ శాఖ పర్యవేక్షిస్తుంది.

చరిత్ర

పివి నరసింహారావు ప్రభుత్వ హయాంలో 1992 జూలై 2న విద్యుత్ శాఖ మంత్రిత్వ శాఖగా మారింది. ఆ సమయానికి ముందు ఇది విద్యుత్, బొగ్గు, సాంప్రదాయేతర ఇంధన వనరుల మంత్రిత్వ శాఖలో ఒక శాఖ (విద్యుత్ శాఖ)గా ఉండేది. ఆ మంత్రిత్వ శాఖ విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ, బొగ్గు మంత్రిత్వ శాఖ, సాంప్రదాయేతర ఇంధన వనరుల మంత్రిత్వ శాఖగా విభజించబడింది (2006లో కొత్త, పునరుత్పాదక ఇంధన మంత్రిత్వ శాఖగా పేరు మార్చబడింది).

2012లో విద్యుత్ మంత్రిత్వ శాఖ పుదుచ్చేరిలో స్మార్ట్ గ్రిడ్ ప్రాజెక్టును ప్రారంభించింది.

క్యాబినెట్ మంత్రులు

• గమనిక: MoS, I/C – రాష్ట్ర మంత్రి (స్వతంత్ర బాధ్యత)
• కీ: ^† కార్యాలయంలో మరణించారు

నం.	ఫోటో	మంత్రి (జనన-మరణ) నియోజకవర్గం	పదవీకాలం			రాజకీయ పార్టీ	మంత్రిత్వ శాఖ	ప్రధాన మంత్రి
			నుండి	కు	కాలం
పనులు, గనులు మరియు విద్యుత్ శాఖ మంత్రి
1		బొంబాయి కోసం నర్హర్ విష్ణు గాడ్గిల్ (1896–1966) MCA	15 ఆగస్టు 1947	26 డిసెంబర్ 1950	3 సంవత్సరాలు, 133 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	నెహ్రూ ఐ	జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ
సహజ వనరులు మరియు శాస్త్రీయ పరిశోధన మంత్రి
2		శ్రీ ప్రకాశ (1890–1971)	26 డిసెంబర్ 1950	13 మే 1952	1 సంవత్సరం, 139 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	నెహ్రూ ఐ	జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ
3		మౌలానా అబుల్ కలాం ఆజాద్ (1888–1958) రాంపూర్ ఎంపీ	13 మే 1952	6 జూన్ 1952	24 రోజులు		నెహ్రూ II
నీటిపారుదల మరియు విద్యుత్ శాఖ మంత్రి
4		గుల్జారీలాల్ నందా (1898–1998) సబర్‌కాంత ఎంపీ	6 జూన్ 1952	17 ఏప్రిల్ 1957	4 సంవత్సరాలు, 315 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	నెహ్రూ II	జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ
5		SK పాటిల్ (1898–1981) ముంబై సౌత్ ఎంపీ	17 ఏప్రిల్ 1957	2 ఏప్రిల్ 1958	350 రోజులు		నెహ్రూ III
6		హఫీజ్ మొహమ్మద్ ఇబ్రహీం (1889–1968) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	2 ఏప్రిల్ 1958	10 ఏప్రిల్ 1962	5 సంవత్సరాలు, 85 రోజులు
			10 ఏప్రిల్ 1962	26 జూన్ 1963			నెహ్రూ IV
7		OV అళగేశన్ (1911–1992) చెంగల్పట్టు MP (MoS)	26 జూన్ 1963	19 జూలై 1963	23 రోజులు
8		కానూరి లక్ష్మణరావు (1902–1986) విజయవాడ ఎంపీ (MoS)	19 జూలై 1963	27 మే 1964	326 రోజులు
			27 మే 1964	9 జూన్ 1964			నంద ఐ	గుల్జారీలాల్ నందా
9		HC దాసప్ప (1894–1964) బెంగళూరు ఎంపీ	9 జూన్ 1964	19 జూలై 1964	40 రోజులు		శాస్త్రి	లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి
(8)		కానూరి లక్ష్మణరావు (1902–1986) విజయవాడ ఎంపీ (MoS)	19 జూలై 1964	11 జనవరి 1966	1 సంవత్సరం, 189 రోజులు
			11 జనవరి 1966	24 జనవరి 1966			నందా II	గుల్జారీలాల్ నందా
10		ఫకృద్దీన్ అలీ అహ్మద్ (1905–1977) బార్పేట ఎంపీ	24 జనవరి 1966	13 నవంబర్ 1966	293 రోజులు		ఇందిరా ఐ	ఇందిరా గాంధీ
11		కానూరి లక్ష్మణరావు (1902–1986) విజయవాడ ఎంపీ (MoS)	13 నవంబర్ 1966	13 మార్చి 1967	6 సంవత్సరాలు, 361 రోజులు
			13 మార్చి 1967	18 మార్చి 1971			ఇందిరా II
			18 మార్చి 1971	9 నవంబర్ 1973		భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్)	ఇందిరా II
12		KC పంత్ (1931–2012) నైనిటాల్ (MoS) ఎంపీ	9 నవంబర్ 1973	10 అక్టోబర్ 1974	335 రోజులు
ఇంధన మంత్రి
(12)		KC పంత్ (1931–2012) నైనిటాల్ (MoS) ఎంపీ	10 అక్టోబర్ 1974	24 మార్చి 1977	335 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్)	ఇందిరా II	ఇందిరా గాంధీ
13		పి. రామచంద్రన్ (1921–2001) చెన్నై సెంట్రల్ ఎంపీ	26 మార్చి 1977	28 జూలై 1979	2 సంవత్సరాలు, 124 రోజులు	జనతా పార్టీ	దేశాయ్	మొరార్జీ దేశాయ్
14		KC పంత్ (1931–2012) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	30 జూలై 1979	14 జనవరి 1980	168 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (Urs)	చరణ్	చరణ్ సింగ్
15		ABA ఘనీ ఖాన్ చౌదరి (1927–2006) మాల్దా ఎంపీ	14 జనవరి 1980	2 సెప్టెంబర్ 1982	2 సంవత్సరాలు, 231 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I)	ఇందిర IV	ఇందిరా గాంధీ
16		పి. శివ శంకర్ (1929–2017) సికింద్రాబాద్ ఎంపీ	2 సెప్టెంబర్ 1982	31 అక్టోబర్ 1984	2 సంవత్సరాలు, 120 రోజులు
			31 అక్టోబర్ 1984	31 డిసెంబర్ 1984			రాజీవ్ ఐ	రాజీవ్ గాంధీ
17		వసంత్ సాఠే (1925–2011) వార్ధా ఎంపీ	31 డిసెంబర్ 1984	3 సెప్టెంబర్ 1988	3 సంవత్సరాలు, 247 రోజులు		రాజీవ్ II
18		మఖన్ లాల్ ఫోతేదార్ (1932–2017) ఉత్తరప్రదేశ్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ	3 సెప్టెంబర్ 1988	19 సెప్టెంబర్ 1988	16 రోజులు
(17)		వసంత్ సాఠే (1925–2011) వార్ధా ఎంపీ	19 సెప్టెంబర్ 1988	2 డిసెంబర్ 1989	1 సంవత్సరం, 74 రోజులు
19		ఆరిఫ్ మొహమ్మద్ ఖాన్ (జననం 1951) బహ్రైచ్ ఎంపీ	6 డిసెంబర్ 1989	10 నవంబర్ 1990	339 రోజులు	జనతాదళ్	విశ్వనాథ్	వీపీ సింగ్
20		కళ్యాణ్ సింగ్ కల్వి (జననం 1933) బార్మర్ ఎంపీ	21 నవంబర్ 1990	21 జూన్ 1991	212 రోజులు	సమాజ్‌వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ)	చంద్ర శేఖర్	చంద్ర శేఖర్
విద్యుత్ శాఖ మంత్రి
21		కల్పనాథ్ రాయ్ (1941–1999) ఘోసీ కోసం MP (MoS, I/C)	21 జూన్ 1991	18 జనవరి 1993	1 సంవత్సరం, 211 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I)	రావు	పివి నరసింహారావు
22		NKP సాల్వే (1921–2012) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ	18 జనవరి 1993	16 మే 1996	3 సంవత్సరాలు, 119 రోజులు
–		అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి (1924–2018) లక్నో ఎంపీ (ప్రధాని)	16 మే 1996	1 జూన్ 1996	16 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ	వాజ్‌పేయి ఐ	అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
–		HD దేవెగౌడ (జననం 1933) కర్ణాటక రాజ్యసభ ఎంపీ (ప్రధాన మంత్రి)	1 జూన్ 1996	21 ఏప్రిల్ 1997	324 రోజులు	జనతాదళ్	దేవెగౌడ	హెచ్‌డి దేవెగౌడ
–		ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్ (1919–2012) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ (ప్రధాన మంత్రి)	21 ఏప్రిల్ 1997	9 జూన్ 1997	49 రోజులు		గుజ్రాల్	ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్
23		యోగిందర్ కె అలగ్ (1939–2022) గుజరాత్‌కు రాజ్యసభ ఎంపీ (MoS, I/C)	9 జూన్ 1997	19 మార్చి 1998	283 రోజులు
24		రంగరాజన్ కుమారమంగళం (1952–2000) తిరుచిరాపల్లి ఎంపీ	19 మార్చి 1998	13 అక్టోబర్ 1999	2 సంవత్సరాలు, 157 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ	వాజ్‌పేయి II	అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
			13 అక్టోబర్ 1999	23 ఆగస్టు 2000 [†]			వాజ్‌పేయి III
–		అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి (1924–2018) లక్నో ఎంపీ (ప్రధాని)	23 ఆగస్టు 2000	30 సెప్టెంబర్ 2000	38 రోజులు
25		సురేష్ ప్రభు (జననం 1953) రాజాపూర్ ఎంపీ	30 సెప్టెంబర్ 2000	24 ఆగస్టు 2002	1 సంవత్సరం, 328 రోజులు	శివసేన
–		అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి (1924–2018) లక్నో ఎంపీ (ప్రధాని)	24 ఆగస్టు 2002	26 ఆగస్టు 2002	2 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ
26		అనంత్ గీతే (జననం 1951) రత్నగిరి ఎంపీ	26 ఆగస్టు 2002	22 మే 2004	1 సంవత్సరం, 270 రోజులు	శివసేన
27		PM సయీద్ (1941–2005) ఢిల్లీ NCT కొరకు రాజ్యసభ MP	23 మే 2004	18 డిసెంబర్ 2005 [†]	1 సంవత్సరం, 209 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	మన్మోహన్ ఐ	మన్మోహన్ సింగ్
–		మన్మోహన్ సింగ్ (జననం 1932) అస్సాంకు రాజ్యసభ ఎంపీ (ప్రధాని)	18 నవంబర్ 2005	29 జనవరి 2006	72 రోజులు
28		సుశీల్ కుమార్ షిండే (జననం 1941) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ , 2009 నుంచి షోలాపూర్ ఎంపీగా 2009 వరకు ఎంపీగా ఉన్నారు.	29 జనవరి 2006	22 మే 2009	3 సంవత్సరాలు, 113 రోజులు
			28 మే 2009	31 జూలై 2012	3 సంవత్సరాలు, 64 రోజులు		మన్మోహన్ II
29		వీరప్ప మొయిలీ (జననం 1940) చిక్కబల్లాపూర్ ఎంపీ	31 జూలై 2012	28 అక్టోబర్ 2012	89 రోజులు
30		జ్యోతిరాదిత్య సింధియా (జననం 1971) గుణ (MoS, I/C) ఎంపీ	28 అక్టోబర్ 2012	26 మే 2014	1 సంవత్సరం, 210 రోజులు
31		పీయూష్ గోయల్ (జననం 1964) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ	27 మే 2014	3 సెప్టెంబర్ 2017	3 సంవత్సరాలు, 99 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ	మోదీ ఐ	నరేంద్ర మోదీ
32		రాజ్ కుమార్ సింగ్ (జననం 1952) అర్రా (MoS, I/C 7 జూలై 2021 వరకు) ఎంపీ	3 సెప్టెంబర్ 2017	30 మే 2017	6 సంవత్సరాలు, 276 రోజులు
			31 మే 2019	5 జూన్ 2024			మోడీ II
33		మనోహర్ లాల్ ఖట్టర్ (జననం 1964) కర్నాల్ ఎంపీ	10 జూన్ 2024	అధికారంలో ఉంది	24 రోజులు		మోడీ III

సహాయ మంత్రులు

నం.	ఫోటో	మంత్రి (జనన-మరణ) నియోజకవర్గం (విభాగం)	పదవీకాలం			రాజకీయ పార్టీ	మంత్రిత్వ శాఖ	ప్రధాన మంత్రి
			నుండి	కు	కాలం
రాష్ట్ర నీటిపారుదల మరియు విద్యుత్ శాఖ మంత్రి
1		OV అళగేశన్ (1911–1992) చెంగల్పట్టు ఎంపీ	8 మే 1962	19 జూలై 1963	1 సంవత్సరం, 72 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	నెహ్రూ IV	జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ
2		కానూరి లక్ష్మణరావు (1902–1986) విజయవాడ ఎంపీ	9 జూన్ 1964	19 జూలై 1964	40 రోజులు		శాస్త్రి	లాల్ బహదూర్ శాస్త్రి
			24 జనవరి 1966	13 నవంబర్ 1966	293 రోజులు		ఇందిరా ఐ	ఇందిరా గాంధీ
ఇంధన శాఖ సహాయ మంత్రి
3		బెత్తయ్యకు ఫజ్లూర్ రెహమాన్ ఎంపీ	14 ఆగస్టు 1977	26 జనవరి 1979	1 సంవత్సరం, 165 రోజులు	జనతా పార్టీ	దేశాయ్	మొరార్జీ దేశాయ్
4		జనేశ్వర్ మిశ్రా (1933–2010) ప్రయాగ్‌రాజ్ ఎంపీ	26 జనవరి 1979	15 జూలై 1979	170 రోజులు
5		విక్రమ్ చంద్ మహాజన్ (1933–2016) కాంగ్రా ఎంపీ	8 జూన్ 1980	29 జనవరి 1983	2 సంవత్సరాలు, 235 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I)	ఇందిర IV	ఇందిరా గాంధీ
6		గార్గి శంకర్ మిశ్రా (జననం 1919) సియోని (బొగ్గు) ఎంపీ	15 జనవరి 1982	2 సెప్టెంబర్ 1982	230 రోజులు
7		చౌదరి దల్బీర్ సింగ్ (1926–1987) సిర్సా ఎంపీ	2 సెప్టెంబర్ 1982	29 జనవరి 1983	149 రోజులు
8		చంద్ర ప్రతాప్ నారాయణ్ సింగ్ MP Padrauna (సాంప్రదాయేతర ఇంధన వనరులు)	2 సెప్టెంబర్ 1982	2 ఫిబ్రవరి 1983	153 రోజులు
(6)		గార్గి శంకర్ మిశ్రా (జననం 1919) సియోని ఎంపీ	6 సెప్టెంబర్ 1982	29 జనవరి 1983	1 సంవత్సరం, 32 రోజులు
(7)		చౌదరి దల్బీర్ సింగ్ (1926–1987) సిర్సా (బొగ్గు) ఎంపీ	29 జనవరి 1983	31 అక్టోబర్ 1984	1 సంవత్సరం, 276 రోజులు
(6)		గార్గి శంకర్ మిశ్రా (జననం 1919) సియోని (పెట్రోలియం) ఎంపీ	29 జనవరి 1983	31 అక్టోబర్ 1984	1 సంవత్సరం, 276 రోజులు
9		చంద్రశేఖర్ సింగ్ (1927–1986) బంకా (పవర్) ఎంపీ	29 జనవరి 1983	14 ఆగస్టు 1983	197 రోజులు
10		ఆరిఫ్ మొహమ్మద్ ఖాన్ (జననం 1951) బహ్రైచ్ ఎంపీ	7 ఫిబ్రవరి 1984	31 అక్టోబర్ 1984	267 రోజులు
(7)		చౌదరి దల్బీర్ సింగ్ (1926–1987) సిర్సా (బొగ్గు) ఎంపీ	4 నవంబర్ 1984	31 డిసెంబర్ 1984	57 రోజులు		రాజీవ్ ఐ	రాజీవ్ గాంధీ
(6)		గార్గి శంకర్ మిశ్రా (జననం 1919) సియోని (పెట్రోలియం) ఎంపీ	4 నవంబర్ 1984	31 డిసెంబర్ 1984	57 రోజులు
(10)		ఆరిఫ్ మొహమ్మద్ ఖాన్ (జననం 1951) బహ్రైచ్ ఎంపీ	12 నవంబర్ 1984	31 డిసెంబర్ 1984	49 రోజులు
11		అరుణ్ నెహ్రూ (1944–2013) రాయ్‌బరేలి (పవర్) ఎంపీ	31 డిసెంబర్ 1984	25 సెప్టెంబర్ 1985	268 రోజులు		రాజీవ్ II
(10)		ఆరిఫ్ మొహమ్మద్ ఖాన్ (జననం 1951) బహ్రైచ్ (పవర్) ఎంపీ	25 సెప్టెంబర్ 1985	26 ఫిబ్రవరి 1986	154 రోజులు
12		సుశీల రోహత్గి (1921–2011) ఉత్తర ప్రదేశ్ (రాజ్యసభ) (అధికారం) కొరకు MP	12 మే 1986	9 మే 1988	1 సంవత్సరం, 363 రోజులు
13		కల్పనాథ్ రాయ్ (1941–1999) ఘోసీ (పవర్) కొరకు MP	25 జూన్ 1988	2 డిసెంబర్ 1989	1 సంవత్సరం, 160 రోజులు
14		సికె జాఫర్ షరీఫ్ (1933–2018) బెంగళూరు నార్త్ ఎంపీ	14 ఫిబ్రవరి 1988	2 డిసెంబర్ 1989	1 సంవత్సరం, 291 రోజులు
15		బాబాన్‌రావ్ ధాక్నే (జననం 1937) బీడ్ ఎంపీ	21 నవంబర్ 1990	21 జూన్ 1991	212 రోజులు	సమాజ్‌వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ)	చంద్ర శేఖర్	చంద్ర శేఖర్
రాష్ట్ర విద్యుత్ శాఖ మంత్రి
16		పీవీ రంగయ్య నాయుడు (జననం 1933) ఖమ్మం ఎంపీ	18 జనవరి 1993	10 ఫిబ్రవరి 1995	2 సంవత్సరాలు, 23 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	రావు	పివి నరసింహారావు
17		ఊర్మిలాబెన్ చిమన్‌భాయ్ పటేల్ (1932–2016) గుజరాత్ (రాజ్యసభ) ఎంపీ	10 ఫిబ్రవరి 1995	16 మే 1996	1 సంవత్సరం, 96 రోజులు
18		సముద్రాల వేణుగోపాల్ చారి (జననం 1959) ఆదిలాబాద్ ఎంపీ	1 జూన్ 1996	21 ఏప్రిల్ 1997	1 సంవత్సరం, 8 రోజులు	తెలుగుదేశం పార్టీ	దేవెగౌడ	హెచ్‌డి దేవెగౌడ
			21 ఏప్రిల్ 1997	9 జూన్ 1997			గుజ్రాల్	ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్
19		జయవంతిబెన్ మెహతా (1938–2016) ముంబై సౌత్ ఎంపీ	13 అక్టోబర్ 1999	22 మే 2004	4 సంవత్సరాలు, 222 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ	వాజ్‌పేయి III	అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి
20		జైరాం రమేష్ (జననం 1954) ఆంధ్ర ప్రదేశ్ (రాజ్యసభ) ఎంపీ	6 ఏప్రిల్ 2008	25 ఫిబ్రవరి 2009	325 రోజులు	భారత జాతీయ కాంగ్రెస్	మన్మోహన్ ఐ	మన్మోహన్ సింగ్
21		భరత్‌సిన్హ్ సోలంకి (జననం 1953) ఆనంద్ ఎంపీ	28 మే 2009	19 జనవరి 2011	1 సంవత్సరం, 236 రోజులు		మన్మోహన్ II
22		కె.సి. వేణుగోపాల్ (జననం 1963) అలప్పుజ ఎంపీ	19 జనవరి 2011	28 అక్టోబర్ 2012	1 సంవత్సరం, 283 రోజులు
23		కృష్ణన్ పాల్ గుర్జార్ (జననం 1957) ఫరీదాబాద్ ఎంపీ	7 జూలై 2021	అధికారంలో ఉంది	2 సంవత్సరాలు, 362 రోజులు	భారతీయ జనతా పార్టీ	మోడీ II	నరేంద్ర మోదీ